• Για όσα έγιναν στα τελευταία χρόνια και για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν στην νέα χρονιά που αρχίζει σήμερα
Τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο έχω την τιμή να τον συναντώ στο τέλος κάθε χρόνου και να έχω μαζί του μία συζήτηση-συνέντευξη που εξελίσσεται χωρίς προκαθορισμένο σχέδιο, ο ίδιος άλλωστε είναι πολύ ανοιχτός σε αυτό. Κάποιες στιγμές αισθάνομαι ότι αντί να παίρνω εγώ συνέντευξη από εκείνον, καταλήγει να του δίνω εγώ συνέντευξη αφού συχνά μου απαντά με ερωτήσεις. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων συνομιλητής και κάθε συζήτηση μαζί του, σου ανοίγει ορίζοντες και σίγουρα σου λύνει απορίες με τον αφοπλιστικό τρόπο που απαντά σε όλα τα ερωτήματα. Ως πολιτική προσωπικότητα, ξεχωρίζει για τον δυναμισμό του και κυρίως για την αποτελεσματικότητά του. Χαρακτηριστικά, που του έχουν πλέον αναγνωριστεί σε πανελλαδικό επίπεδο και όχι μόνο στην ιδιαίτερη πατρίδα μας.
Φέτος, είχα την αγωνία αν θα είχε χρόνο να μου διαθέσει μετά την ανάληψη των καθηκόντων του και στην προεδρία της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος. Μία προεδρία που έδωσε περηφάνια σε όλους τους νησιώτες αφού κανείς εκπρόσωπός τους δεν έφτασε ποτέ πριν στην κορυφή της εκπροσώπησης στον χώρο της Αυτοδιοίκησης. Όταν λοιπόν επικοινώνησα με το γραφείο του κ. περιφερειάρχη για να ζητήσω τη συνάντηση, η απάντηση, μέσω της διευθύντριας του Γραφείου του κ. Περιφερειάρχη, ήταν: Σας περιμένει κ. Αθανασίου. Ήμουν λοιπόν στην ώρα μου εκεί και μπαίνοντας μέσα στο γραφείο του, το πρώτο που παρατήρησα και μου τράβηξε την προσοχή ήταν ένα μεγάλο δέντρο ελιάς. Έμεινα για λίγο να το παρατηρώ και αμέσως ξεκίνησε η συζήτηση από αυτό.
• Καλημέρα κ. περιφερειάρχη, σας ευχαριστώ για τον χρόνο που μου διαθέσατε και φέτος.
Καλημέρα κ. Αθανασίου, καλώς ορίσατε.
• Συγνώμη, περίμενα να δω χριστουγεννιάτικο δέντρο αλλά βλέπω μία μεγάλη ελιά.
Δεν σας αρέσει;
• Το αντίθετο, είναι πολύ ωραίο δέντρο. Αλλά γιατί όχι έλατο;
Κοιτάξτε, φέτος ζήτησα απο τους συνεργάτες μου να μην στολίσουν χριστουγεννιάτικο δέντρο αλλά αυτό που είναι σύμφωνο με τη νησιώτικη παράδοση, μία βάρκα.
• Και πώς καταλήξατε σε ελιά;
Από ότι κατάλαβα, δεν χωρούσε στο γραφείο η βάρκα και αποφάσισαν να ικανοποιήσουν μία παλιά επιθυμία μου, να έχω στο γραφείο μία μεγάλη ελιά.
• Εσείς γιατί θέλατε ελιά στο γραφείο σας;
Γιατί είναι πηγή αισιοδοξίας. Γιατί η ελιά είναι συνώνυμο της ζωής για τον λαό μας.
• Ωραία. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από την εκλογή σας στην θέση του προέδρου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος. Είναι η πρώτη φορά ιστορικά που στο αξίωμα αυτό εκλέγεται περιφερειάρχης από μία μικρή Περιφέρεια της χώρας και η πρώτη φορά από νησιωτική Περιφέρεια. Καταρχήν, τα συγχαρητήριά μας. Η ερώτηση είναι πώς τα καταφέρατε;
κ. Αθανασίου, την εκλογή μου στην θέση του προέδρου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, δεν την τοποθετώ σε προσωπικό επίπεδο. Θα συμφωνήσω στο ότι είναι μία εξέλιξη με συμβολική αξία, ο κατεξοχήν θεσμός της επιθυμητής αποκέντρωσης να δίνει ο ίδιος το παράδειγμα. Ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ λειτουργεί προς όφελος του θεσμού της περιφερειακής διακυβέρνησης και όλης της Ελλάδας. Η δουλειά που έχει γίνει στην Περιφέρειά μας, στα νησιά μας, το έργο που έχει παραχθεί τα τελευταία χρόνια, είναι η απάντηση στο ερώτημά σας. Και το έργο αυτό, είναι αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς.
• Ποιο είναι το διακύβευμα στο τιμόνι της ΕΝΠΕ; Πού θέλετε να οδηγήσετε αυτό το καράβι;
Νομίζω έχω δείξει ξεκάθαρα πού το πάω και πού θα το πάμε όλοι οι περιφερειάρχες της χώρας. Θέλουμε και θα δουλέψουμε για Περιφέρειες πολλαπλασιαστές μίας τοπικής χειραφέτησης. Για Περιφέρειες στην «πρώτη γραμμή» της προσπάθειας που θέλει οι Ελληνίδες και οι Έλληνες να ζουν σε μία καλύτερη Ελλάδα. Έχουμε πολλές μάχες στον δρόμο μας. Πρώτος σταθμός ο νέος κώδικας για την τοπική Αυτοδιοίκηση που ετοιμάζει το Υπουργείο Εσωτερικών. Διεκδικούμε αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων με ταυτόχρονη αύξηση των χρηματοδοτικών πόρων. Αγαπάμε την ευθύνη. Αλλά θέλουμε, μαζί με την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, να πηγαίνει και η αποκέντρωση των πόρων. Είμαι αισιόδοξος. Στη βάση της συνεννόησης και της συνεργασίας θα δούμε αλλαγές που θέλουμε.
• Δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστο το γεγονός ότι από την εκλογή για τον πρόεδρο και Α’ αντιπρόεδρο της ΕΝΠΕ, απουσίαζε μόνο ο περιφερειάρχης Αττικής, Νίκος Χαρδαλιάς. Τι απαντάτε σε αυτό;
Για τους λόγους που οδήγησαν τον κ. Χαρδαλιά στο να απουσιάζει, θα πρέπει, όπως καταλαβαίνετε, να ρωτήσετε τον ίδιο. Αυτό που εγώ έχω να σας πω είναι ότι όλοι οι περιφερειάρχες της χώρας αισθανόμαστε και είμαστε ισότιμα μέλη μίας οικογένειας που θέλει να υπηρετεί την ανάγκη για συνεννόηση και συνεργασία τόσο μεταξύ μας όσο και με τον Α΄βαθμό αυτοδιοίκησης και όλες τις βαθμίδες δημόσιας διοίκησης της χώρας.
• Εμείς από την πλευρά μας, παρατηρούμε ότι και στη θέση του Α’ αντιπροέδρου εξελέγη νησιώτης περιφερειάρχης, ο κ. Σταύρος Αρναουτάκης της Κρήτης. Θα συμπληρώσετε το Προεδρείο με νησιώτες σε όλες τις θέσεις;
Ο κ. Αρναουτάκης είναι ένας εξαιρετικός Περιφερειάρχης με μεγάλη διαδρομή και εμπειρία στην δημόσια διοίκηση, είχα πάντοτε πολύ καλή συνεργασία μαζί του και μας γεμίζει χαρά η ανάληψη εκ μέρους του των καθηκόντων του Α’ Αντιπροέδρου. Πρέπει να σας πω ότι μεταξύ μας δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ αυτών που υπηρετούν στην ηπειρωτική ή στη νησιωτική Ελλάδα γιατί αναγνωρίζουμε ότι ο καθένας έχει να αντιμετωπίσει τις ιδιαίτερες προκλήσεις της κάθε Περιφέρειας που νομοτελειακά συνοδεύουν την ταυτότητα και προσωπικότητα της κάθε περιοχής της πατρίδας μας. Στην θέση του Β’ προέδρου, αυτή στην οποία εγώ υπηρετούσα τον θεσμό μέχρι πριν από λίγες ημέρες, έχω ήδη δηλώσει και στο Διοικητικό Συμβούλιο ότι θα προτείνω τον περιφερειάρχη Πελοποννήσου Δημήτρη Πτωχό.
• Πάμε τώρα λίγες μέρες πριν από την εκλογή σας ως πρόεδρος της ΕΝΠΕ, στην θεομηνία «Βοra» που ξέσπασε και έπληξε την Ρόδο με καταστροφικές ζημιές σε περιουσίες και εκτεταμένες βλάβες στο οδικό δίκτυο. Πώς εξελίσσεται η αποτύπωση των ζημιών; Θα μπορέσετε εγκαίρως να καταθέσετε όλα τα προβλεπόμενα από το νόμο στην κυβέρνηση για την αποκατάσταση;
Πράγματι, στις 30 του Νοέμβρη, η Ρόδος δέχτηκε πολύ ισχυρό πλήγμα απο την κακοκαιρία “Bora”. Δεν δεχθήκαμε, όμως, πλήγμα μόνο στις 30 Νοεμβρίου αλλά το φαινόμενο είχε την πρωτοφανή διάρκεια των επτά συνεχόμενων ημερών και έπληξε και τη Νότια Ρόδο στις 7 Δεκεμβρίου. Άφησε πίσω του πολύ μεγάλες ζημιές στις υποδομές, σε σπίτια και σε επιχειρήσεις. Σε ό,τι αφορά την καταγραφή τώρα. Τις οικίες καταγράφει ο Δήμος και τις επιχειρήσεις η Περιφέρεια. Οι επιτροπές έχουν συσταθεί και εργάζονται. Οι αποζημιώσεις όμως, και αυτό θέλω να το σημειώσουμε, δεν καταβάλλονται από εμάς αλλά από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Σε ό,τι αφορά στις υποδομές πρέπει να σας πω ότι οι ζημιές είναι επίσης πολύ μεγάλες. Η είδηση που έχω να σας δώσω είναι ότι έχουμε ήδη ολοκληρώσει, σε χρόνο ρεκόρ, την καταγραφή των ζημιών στις υποδομές σε όλο το νησί. Οι μηχανικοί μας εργάστηκαν νυχθημερόν, ολοκλήρωσαν την καταγραφή με πλήρη φωτογραφική αποτύπωση, τεχνική περιγραφή και εκτίμηση κόστους αποκατάστασης και αυτά τα αρχεία έχουν ήδη υποβληθεί, με την μορφή που η νομοθεσία ορίζει και ακόμα πιο λεπτομερώς, στις αρμόδιες κυβερνητικές αρχές από το απόγευμα της 24ης Δεκεμβρίου.
• Από τις 24 Δεκεμβρίου; Είναι σημαντικό που όλη αυτή η δουλειά έχει ήδη ολοκληρωθεί και υποβληθεί. Σε τι οικονομικό ύψος κυμαίνεται η αποκατάσταση;
Ναι, από τις 24 Δεκεμβρίου, τα πλήρη αρχεία έχουν υποβληθεί. Το συνολικό ύψος των αποκαταστάσεων των υποδομών μας κυμαίνεται στα 281 εκατομμύρια ευρώ.
• Αυτό κ. περιφερειάρχη, οδηγεί στο εξής ερώτημα: ήμασταν αθωράκιστοι και αν ναι, μπορούμε να θωρακιστούμε απόλυτα απέναντι σε τέτοια φαινόμενα;
Δύο όχι έχω να σας απαντήσω κ. Αθανασίου. Όχι, δεν ήμασταν αθωράκιστοι και όχι δεν υπάρχει χώρα στον κόσμο που να είναι θωρακισμένη ή να μπορεί να θωρακιστεί με απόλυτη ασφάλεια απέναντι στα καιρικά φαινόμενα, που η κλιματική κρίση πλέον φέρνει τόσο σε εμάς όσο και παγκόσ μία .
• Το μέγεθος της βλάβης είναι πολύ μεγάλο και προκαλεί, εύλογα, το πρώτο ερώτημα που είναι αυτό σχετικά με το αν είχαν γίνει οι καθαρισμοί.
κ. Αθανασίου, δεν υπήρξα ποτέ φίλος του ξύλινου λόγου. Πάντα μιλούσα «έξω από τα δόντια» και λειτουργούσα στη διοίκηση με ρεαλισμό. Όλη αυτή η συζήτηση έχει πολλή υποκρισία και προσωπικά δεν είμαι διατεθειμένος να παίξω αυτό το θέατρο. Ούτε να επιτρέψω σε έναν επιτυχημένο θεσμό που δυναμώνει την χώρα και δημιουργεί ανάπτυξη να γίνει το εξιλαστήριο θύμα για όλες τις αμαρτίες διαχρονικά από σύστασης του ελληνικού κράτους. Ναί, είχαν γίνει καθαρισμοί και αυτοί γίνονται με αφοσίωση μόνο από τότε που τους ανέλαβε η Περιφέρεια. Και το λέω αυτό γιατί ίσχυε και πριν από εμάς η υποχρέωση των καθαρισμών. Μπορούσε δηλαδή να αντιμετωπιστεί η θεομηνία Bora μέσω καθαρισμών; Είχε δει κανείς καθαρισμούς ρεμάτων και ποταμών πριν αναλάβει αυτό το έργο η Περιφέρεια μας;
• Με ρωτάτε; Μάλλον θα συμφωνήσω μαζί σας και θα απαντήσω όχι δεν γινόντουσαν πριν.
Έχω και άλλες ερωτήσεις να σας κάνω.
• Το περίμενα αυτό. Κάθε φορά που συζητάμε καλούμαι και εγώ να απαντήσω και όχι μόνο εσείς.
κ. Αθανασίου, το αφήγημα της μιζέριας, της γνωστής ομώνυμης συμμορίας, δεν μπορεί και δεν είναι και αφήγημα ενός τόπου. Ξέρετε ποιό είναι το χειρότερο που επιχειρούν; Να περάσουν το μήνυμα στην κοινωνία ότι τα καιρικά φαινόμενα ανεξαρτήτως μεγέθους αντιμετωπίζονται με καθαρισμούς!
• Ναι, σας άκουσα και στη συνέντευξη τύπου που δώσατε και περιγράψατε με παραστατικό τρόπο ότι είναι σαν να λες στους πολίτες ότι ένα μπουκάλι του ενός λίτρου, αν είναι καθαρό μπορεί να χωρέσει και 4 και 5 λίτρα.
ΓΧ: Αυτό ακριβώς λένε στην κοινωνία κ. Αθανασίου και το κάνουν χωρίς ίχνος αναστολής ή ντροπής. Η Ρόδος, τόσο στο βόρειο τρίγωνο όσο και στη Νότια Ρόδο δέχθηκε πρωτοφανές ύψος βροχόπτωσης. Η Κρεμαστή που ήταν πάντα μεγάλη πηγή αγωνίας στις βροχοπτώσεις, που μας γέμισε θλίψη το 2013 με 79 χιλιοστά βροχής, στις 30 Νοεμβρίου δέχθηκε 324,2 χιλιοστά βροχής στο 12ώρο και 174 χιλιοστά βροχής στην κορύφωση του φαινομένου και άντεξε. Γιατί άντεξε; Γιατί εκεί κατασκευάσαμε ένα τεχνικά άρτιο και σωστά διαστασιολογημένο τεχνικό έργο. Αντίστοιχα η Λάρδος που πλημμύριζε και στα 50 χιλιοστά βροχής, δέχθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 105 χιλιοστά βροχής και δεν έπαθε τίποτα. Γιατί άντεξε η Λάρδος, που σημειωτέον έχει και τις πλαγιές της καμένες από τις περσινές δασικές πυρκαγιές ; Γιατί και εκεί κατασκευάσαμε ένα τεχνικά άρτιο και σωστά διαστασιολογημένο αντιπλημμυρικό τεχνικό έργο. Όπως ακριβώς κάνουμε σήμερα σε 24 ποτάμια και ρέματα του νησιού. Ένα έργο που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία του νησιού.
• Στην Ιαλυσό και στο Φαληράκι;
Στην Ιαλυσό και στο Φαληράκι πληρώσαμε, για μία ακόμα φορά, τις διαχρονικές αμαρτίες που συστηματικά βάζαμε κάτω από το χαλί. Δεκαετίες με αυθαίρετες συμπεριφορές όχι μόνο ιδιωτών αλλά και του δημοσίου. Σήμερα, η φύση σήκωσε το χαλί και όλα βγήκανε στην επιφάνεια. Ρέματα χτισμένα, σχέδια πόλης χωρίς οριοθέτηση ποταμών και εξαιρετικά κακότεχνα εγκιβωτισμένα ποτάμια, πλέον έγιναν μη διαχειρίσιμα. Στο Φαληράκι έχουμε ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία της δημοπράτησης του έργου κατασκευής νέας γέφυρας στον παραλιακό δρόμο και στην Ιαλυσό, σε συνεννόηση με τους μελετητές του πλακοσκεπή ποταμού, ξεκινήσαμε την εφαρμογή προβλέψεων της μελέτης αυτής.
• Γκρεμίζετε τμήματα του πλακοσκεπή ποταμού απ’ ό,τι είδαμε.
κ. Αθανασίου, γκρεμίζουμε τις γέφυρες με τις παθογένειες που έρχονται από παλιά. Που έχουν «θρέψει» γενιές και έχουν υπονομεύσει το κοινό μας μέλλον. Είμαστε εδώ για να τα γκρεμίσουμε όλα και να τα φτιάξουμε από την αρχή. Και για πρώτη φορά με μελέτη, γιατί παρά τα όσα παντελώς ψευδή έχουν ειπωθεί δημόσια, οι μόνοι που μελέτησαν τον πλακοσκεπή ποταμό της Ιαλυσού είμαστε εμείς.
• Δεν βρήκατε δηλαδή στα συρτάρια παλιές μελέτες του πλακοσκεπή ποταμού της Ιαλυσού, όπως ακούσαμε να λέγεται από παλαιούς αυτοδιοικητικούς; Και με την ευκαιρία, από που θα πρέπει να περιμένουμε την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων; Ρωτάω γιατί έχουμε μπερδευτεί λίγο με τα όσα, περί αρμοδιοτήτων, ακούμε και διαβάζουμε.
Όχι κ. Αθανασίου, δεν βρήκαμε όχι γιατί χάθηκαν αλλά γιατί δεν εκπονήθηκαν ποτέ μελέτες για τον πλακοσκεπή ποταμό της Ιαλυσού. Στο τέλος του Ιανουαρίου παραλαμβάνουμε τη μόνη μελέτη για αυτόν τον ποταμό, που ξεκίνησε από εμάς και φυσικά περνάμε αμέσως στην εφαρμογή των προβλέψεών της. Χωρίς κανένα δισταγμό σε διλήμματα τύπου “πολιτικού κόστους”. Σε αυτό που με ρωτάτε για το από πού πρέπει να περιμένετε την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, η απάντησή μου είναι η εξής: Από τον μόνο φορέα, από αυτούς που ο νόμος περιγράφει ως αρμόδιους, που πραγματικά ενδιαφέρεται και εργάζεται για αυτά, την Περιφέρει μας. Γιατί, κ. Αθανασίου, αν έκαναν όλοι όσοι περιγράφονται στο νόμο ως αρμόδιοι για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, την δουλειά τους ή για να το πω και αλλιώς, αν έκαναν όλοι όσοι περιγράφονται στο νόμο ένα κλάσμα της δουλειάς που έκανε και κάνει η Περιφέρειά μας, σήμερα δεν θα είχαμε αυτή τη συζήτηση.
• Με τις υπόλοιπες περιοχές της Ρόδου πώς προχωρούν οι μελέτες;
Οι μελέτες της Αρχαγγέλου είναι σε τελικό στάδιο, όπως και της Λάρδου, όπως και του χωριού Απόλλωνα. Για της Αρχαγγέλου τα έργα προχωράμε στην υποβολή τους για ένταξη σε χρηματοδότηση.
• Απο πού χρηματοδοτήθηκαν οι μελέτες αυτές;
Απο πουθενά. Τις ξεκινήσαμε εμείς με χρηματοδότηση απο τον κωδικό Ιδίων Πόρων της Περιφέρειάς μας. Ξεκινήσαμε τον φάκελο δημόσιας σύμβασης το 2020, εν μέσω της πανδημίας και αυτό αποδεικνύει την σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουμε το θέμα.
• Για το χωριό Αφάντου; Δεν το αναφέρατε.
Δεν το ανέφερα, γιατί θα πρέπει να ρωτήσετε στον Δήμο Ρόδου στον οποίο παραδώσαμε τεύχη δημοπράτησης έτοιμου έργου αντιπλημμυρικής προστασίας μαζί με το σύνολο της αναγκαίας χρηματοδότησης, ήδη απο το 2020, για να το υλοποιήσει.
• Σας κάνω τις ερωτήσεις κ. περιφερειάρχη ανά περιοχή για να έχουν οι πολίτες της Ρόδου μία συνολική εικόνα.
Κανένα πρόβλημα και σας ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δινετε να περιγράψω όλη την σκληρή δουλειά που κάνει η μικρότερη σε μέγεθος τεχνική υπηρεσία, αυτή της Περιφέρειάς μας, όταν πολύ μεγαλύτερες τεχνικές υπηρεσίες άλλων οργανισμών που έχουν κάθε δικαίωμα, υποχρέωση και αρμοδιότητα δεν έκαναν τίποτα. Και δεν θα επιτρέψω σε κανένα ”πονηρό” να μειώσει την δουλειά των συνεργατών μου και το στίγμα μας σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα.
• Πρέπει να σας πω ότι με την καθαίρεση του γεφυριού στην εκβολή του Τριαντενού ποταμού, δώσατε πράγματι το στίγμα. Θα είμαστε εδώ να παρακολουθήσουμε την πορεία αυτού του θέματος κ. περιφερειάρχη και θα συμφωνήσω μαζί σας στην ανάγκη αλλαγής πορείας. Ας φύγουμε τώρα από τα θέματα της κλιματικής κρίσης και να περάσουμε…..
Συγνώμη που σας διακόπτω κ. Αθανασίου, να φύγουμε από τα θέματα της κλιματικής κρίσης κρατώντας όμως ως παρακαταθήκη το γεγονός ότι παρά το μέγεθος των φαινομένων που αντιμετωπίσαμε, δεν χάθηκαν ζωές. Οργάνωση, αντανακλαστικά και πειθαρχία είναι τα χαρακτηριστικά που οφείλουμε να διατηρήσουμε.
• Σωστά. Να περάσουμε τώρα στο 2024 που έφυγε. Πώς θα το αξιολογούσατε;
Ως μία ακόμα χρονιά σε ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον, στο οποίο είχαμε κρίση ακρίβειας σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, ενεργειακή κρίση σε όλη την Ευρώπη και δύο πολέμους στην ευρύτερη γειτονιά μας, στην οποία όμως τα νησιά μας πέτυχαν να επαναλάβουν την δική τους ανοδική πορεία.
• Αναφέρεστε στην πορεία της οικονομίας;
Φυσικά. Μην ξεχνάμε ότι είναι η πορεία της οικονομίας το κύριο ζητούμενο και όλες οι άλλες προκλήσεις ή αγωνίες τρέχουν παράλληλα. Είναι η πορεία της οικονομίας που αφήνει την γεύση στο τέλος κάθε χρονιάς. Ο τουρισμός, στον οποίο στηρίζεται η δική μας οικονομία, έδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα.
• Ο τουρισμός κ. περιφερειάρχη που σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, ειδικά σε περιόδους που αυτό δεν είναι αναμενόμενο, που το αποδίδετε;
Όλα είναι θέμα εμπιστοσύνης κ. Αθανασίου. Και στον τουρισμό όπως και στην πολιτική. Στο Νότιο Αιγαίο, την κερδίσαμε στην πιο δύσκολη ώρα στην ιστορία του παγκόσμιου τουρισμού και από τότε την διατηρούμε και την μεγαλώνουμε μέσα σε ένα δύσκολο περιβάλλον. Σήμερα, οφείλουμε τα συγχαρητήριά μας στον κόσμο μας που κέρδισε αυτά τα αποτελέσματα. Η κοινωνία, εργαζόμενοι και επαγγελματίες, έφερε τα αποτελέσματα αυτά με την σκληρή δουλειά της.
• Έχετε εικόνα της πορείας των κρατήσεων για το 2025;
Έχουμε εικόνα, γιατί όπως γνωρίζετε παρακολουθούμε τις εξελίξεις στον τουρισμό ως καθοριστικές στην πορεία της οικονομίας των νησιών μας. Και για να προσαρμόζουμε το σχέδιο των δικών μας παρεμβάσεων. Οι μέχρι σήμερα δείκτες για το τουριστικό 2025 κινούνται σε εξαιρετικά επίπεδα.
• Δεν σας ανησυχεί η πορεία της γερμανικής αγοράς;
κ. Αθανασίου, έχουμε μάθει πια να προσαρμοζόμαστε στις ειδικές συνθήκες της κάθε αγοράς, της κάθε περιόδου. Αυτό θα πει να είσαι ώριμος προορισμός και τα αποτελέσματα των τελευταίων ετών το πιστοποιούν αυτό πέραν κάθε αμφιβολίας.
• Ταυτόχρονα και σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ανάψει για τα καλά η συζήτηση της βιωσιμότητας. Σας ανησυχεί αυτό;
Το θεωρούμε μία ακόμα πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και εργαζόμαστε πάνω σε αυτό τον στόχο. Με επαγγελματισμό και δίνοντας βάρος στην επιστημονική γνώση. Επειδή με ρωτήσατε αν με ανησυχεί κάτι σε αυτή τη συζήτηση, οφείλω να σας πω ότι με ανησυχεί η δογματική προσέγγιση και η ιδεοληψία που συναντάμε σε αναφορές συγκεκριμένων κύκλων συμμετεχόντων σε αυτόν τον δημόσιο διάλογο.
• Είδαμε την προσπάθειά σας να εντάξετε αυτή την πρόκληση στον νέο οργανισμό λειτουργίας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Ο νέος οργανισμός της Περιφέρειάς μας, ήρθε για να απαντήσει και στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης. Ήρθε για να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε καλύτερα στα νέα δεδομένα και απαιτήσεις. Δεν μπορείς να πολεμήσεις νέες απειλές με παλιά όπλα. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα δημόσιος φορέας έχει την ολιστική προσέγγιση της φέρουσας ικανότητας τόσο ως προς το ανθρωπογενές όσο και ως προς το φυσικό περιβάλλον, με την δημιουργία γενικής σιεύθυνσης Αειφόρου Ανάπτυξης και Καινοτομίας, διεύθυνσης Παρακολούθησης Φέρουσας Ικανότητας καθώς και δύο γραφείων Κλιματικής Ουδετερότητας Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, τα οποία θα παρακολουθούν τη λειτουργία της Περιφέρειας ως προς το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, σύμφωνα με τον στόχο της ΕΕ περί κλιματικής ουδετερότητας, για τη σταδιακή μείωσή του ως το έτος 2050. Σήμερα, η πρώτη επίσημη οργανωτική δομή για την αειφορία και τον βιώσιμο τουρισμό σε οργανόγραμμα του δημόσιου τομέα είναι αυτή της γενικής διεύθυνσης Αειφορίας στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
• Πρόσφατα είχαμε και την ανακοίνωση του Ταμείου Απανθρακοποίησης των Νησιών. Θέλετε να μας πείτε κάτι περισσότερο γι’ αυτό;
Το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών είναι μία ακόμα ευκαιρία. Είναι η αναγκαία χρηματοδότηση για να οδηγηθούμε σε νησιά που δεν θα ηλεκτροδοτούνται από ορυκτά καύσιμα. Και αυτός είναι ένας στόχος που υπηρετεί το περιβάλλον που θέλουμε. Ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, το μεγαλύτερο διακριτό χρηματοδοτικό πρόγραμμα αποκλειστικά για τα νησιά της πατρίδας μας, στην ιστορία τους. Και έρχεται ακριβώς στον χρόνο που δουλεύουμε με πράξεις σε αυτή την κατεύθυνση. Να θυμίσω: την αξιοποίηση της δυνατότητας να συστήσουμε ενεργειακή κοινότητα, ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να μειώσουμε σημαντικά το ενεργειακό κόστος λειτουργίας των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, τα πρωτοποριακά έργα, όπως το πρόγραμμα “Just go Ζero” της Τήλου, που έχει πετύχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης και επανάχρησης στον κόσμο, το πρόγραμμα της Χάλκης, του πρώτου “GR-eco Island”, με το μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, της Αστυπάλαιας, όπου λειτουργεί η πρώτη εφαρμογή “e-Mobility on Demand” στην Ελλάδα, καθώς και το πρόγραμμα της Ρόδου “The Rhodes Co-Lab”, που φιλοδοξεί να την μετασχηματίσει στον πρώτο ολιστικά βιώσιμο τουριστικό προορισμός.
• Με μία φράση, τι σημαίνει για εσάς ο όρος βιωσιμότητα;
Για εμάς, η βιωσιμότητα είναι ο νέος πατριωτισμός.
• Περνάμε στο 2025 κ. περιφερειάρχη και τα σχέδια σας για αυτό.
Όπως γνωρίζετε κ. Αθανασίου, και το γνωρίζουν και οι πολίτες του Νοτίου Αιγαίου, κινούμαστε πάντα στην βάση σχεδίου αλλά εδώ τώρα ισχύει και αυτό που λέει ο λαός μας “όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, τα βλέπει ο Θεός και γελά”.
• Γιατί το λέτε αυτό;
Για την θεομηνία Bora, που ανέτρεψε τον σχεδιασμό μας ως προς τις προτεραιότητες. Η αποκατάσταση των ζημιών είναι ο “νούμερο ένα” στόχος για το 2025 και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Έχουμε ξεκινήσει την δουλειά για την επόμενη ημέρα και σήμερα που μιλάμε έχουν δρομολογηθεί τα πρώτα βήματα για την αποκατάσταση των βλαβών.
• Αυτό είναι κατανοητό. Οι άλλες προτεραιότητες;
Επιγραμματικά, θα σας έλεγα : η αξιοποίηση των πόρων του νέου Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος του Νοτίου Αιγαίου στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027, η στεγαστική κρίση, η λειψυδρία, η στήριξη των μικρών νησιών μας.
• Ας ξεκινήσουμε από το ΕΣΠΑ λοιπόν.
Προχωράμε πιεστικά στο άνοιγμα όλων των προσκλήσεων του ΕΣΠΑ που θα διοχετεύσουν το απαραίτητο οξυγόνο στην οικονομία, την κοινωνία, το περιβάλλον. Εγκρίναμε τις χρηματοδοτήσεις για τις αστικές αναπλάσεις, σε Κω, Κάλυμνο, Νάξο και Σύρο και δώσαμε δεύτερη ευκαιρία στη Ρόδο για να μπορέσει να φέρει και ο Δήμος Ρόδου πρόταση στο επόμενους μήνες. Προχωρήσαμε στην υπογραφή των χρηματοδοτήσεων για νέους βρεφονηπιακούς σταθμούς και νέα σχολεία και ανανεώσαμε όλες τις χρηματοδοτήσεις για κοινωνικές δομές, που θα συνεχίσουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους. Είναι αυτή η υπέροχη αθέατη πλευρά των κοινοτικών πόρων που δεν αποτυπώνεται στην όψη ενός κτηρίου, όπως συμβαίνει για παράδειγμα σε ένα έργο υποδομής, αλλά στην ουσία της κοινωνικής προσφοράς.
• Για την στεγαστική κρίση, που είναι πράγματι ένα μεγάλο ζήτημα της εποχής;
Όχι μόνο για τα νησιά μας, αλλά και για όλη την Ευρώπη τουλάχιστον. Μας προβληματίζει σοβαρά εδώ και αρκετό καιρό και δεν έχει εύκολες λύσεις. Ως Περιφέρεια έχουμε πρόταση την οποία έχουμε συζητήσει ήδη στο περιφερειακό συμβούλιο και στηρίζουμε τις ελπίδες μας στα νέα πολεοδομικά σχέδια, μέσα από τα οποία προσπαθούμε να κτίσουμε λύσεις σε στέρεο και θεσμικά και νομικά έδαφος, ως προς αυτό το ζήτημα.
• Για την λειψυδρία, σας άκουσα με ενδιαφέρον να το λέτε αλλά έχετε αρμοδιότητα εσείς σε αυτό το θέμα;
Όχι, δεν έχουμε αρμοδιότητα αλλά γνωρίζετε ότι δεν κρυφτήκαμε ποτέ από τον αγώνα για τα μεγάλα ζητήματα του τόπου μας. Σήμερα, στηρίζουμε οικονομικά σε μελετητικό επίπεδο έξι Δήμους μας ώστε να κτίσουν την πρότασή τους για την αντιμετώπιση του θέματος της λειψυδρίας σε βάθος 25ετίας, και όχι πυροσβεστικά. Τα νησιά στα οποία είναι σε εξέλιξη ο σχεδιασμός αυτού του προγράμματος είναι η Κάλυμνος, η Λέρος, η Πάτμος, η Μύκονος, η Νάξος και η Τήνος. Πολύ σύντομα, πιστεύω στο πρώτο τρίμηνο του 2025, θα είμαστε έτοιμοι με το δικό μας σχέδιο, που θα παρουσιάσουμε στον πρωθυπουργό με τη φιλοδοξία να αποτελέσει πιλοτικό πρόγραμμα.
• Στα μικρά νησιά έχετε ήδη ένα εντυπωσιακό αποτύπωμα δουλειάς. Υπάρχει και κάτι καινούργιο;
Τα μικρά νησιά μας, κ. Αθανασίου, ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή της πολιτικής μας και έχουμε σηκώσει, από την πρώτη μέρα όπως ξέρετε, ένα τεράστιο ποσοστό του τεχνικού προγράμματος όλων των μικρών νησιών μας. Για το 2025, έχουμε καταρτίσει, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027, ένα διακριτό χρηματοδοτικό περιβάλλον, το δικό τους ειδικό πρόγραμμα ολοκληρωμένων χωρικών παρεμβάσεων, με το οποίο φροντίζουμε να έχουν ίσες ευκαιρίες στη βελτίωση της ζωής των κατοίκων τους. Αυτό σημαίνει την χρηματοδότηση και υλοποίηση ενός νέου μεγάλου πλέγματος έργων, σε όλες τις κατηγορίες, και σε όλα τα μικρά νησιά μας.
• Η συζήτηση μαζί σας κ. περιφερειάρχη είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αλλά ο χρόνος πιέζει να την κλείσουμε. Πριν κλείσουμε λοιπόν θέλω να προκαλέσω μία αναφορά σας στις νίκες για τις οποίες εσείς συχνά μιλάτε.
κ. Αθανασίου, δεν είναι αυτοσκοπός οι νίκες. Η βελτίωση της ζωής των νησιωτών ήταν πάντα και παραμένει ο ένας, ο ευγενής, ο διαρκής στόχος. Το Νότιο Αιγαίο σταθερά τα τελευταία χρόνια κρατάει την οικονομία του και την μεγαλώνει. Κρατάει την εμπιστοσύνη που έχει κερδίσει από διεθνείς επισκέπτες και την μεγαλώνει. Αλλά κυρίως κρατάει τον πληθυσμό του και τον μεγαλώνει. Αυτό σε μία μικρή πατρίδα, στο κέντρο μίας ακριτικής γειτονιάς είναι και η πιο υπερήφανη νίκη.
• κ. περιφερειάρχη, κ. πρόεδρε, σας ευχαριστώ για τον χρόνο που μου διαθέσατε, την εξαιρετική συζήτηση και την προθυμία σας να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα. Θέλω να ευχηθώ κάθε καλό και στα νέα σας καθήκοντα στην Ένωση Περιφερειών Ελλάδος και να σας ζητήσω να κλείσετε αυτή τη συνέντευξη με μία μόνο λέξη-μήνυμα και για τη νέα χρονιά.
Και εγώ σας ευχαριστώ κ. Αθανασίου για την ευκαιρία που μου δώσατε να απευθυνθώ στο συμπατριώτες μας μέσα από τις σελίδες σας και να ευχηθώ σε όλο τον κόσμο να έχει υγεία και χαμόγελο.
• Θα επιμείνω κ. πρόεδρε να κλείσουμε με την μία δική σας λέξη-μήνυμα για τη νέα χρονιά.
Μπορούμε!
