Αλλαγή φιλοσοφίας εισάγεται στον νέο ΚΟΚ, ο οποίος θα επικεντρώνεται στον σωφρονισμό των οδηγών και στη διασφάλιση της είσπραξης των ποινών, οι οποίες θα υπόκεινται σε σημαντικές αυξομειώσεις σε σχέση με τις υφιστάμενες. Η επανεξέταση του ΚΟΚ απασχολεί τις υπηρεσίες του υπουργείου Υποδομών με το βλέμμα των αλλαγών να επικεντρώνεται και πάλι στην οδική ασφάλεια. Η τροποποίηση των ποινών εντάσσεται επίσης στην ίδια κατεύθυνση, καθώς η διασφάλιση της εισπραξιμότητάς τους θα αφήσει περιθώρια μειώσεων για εκείνες που θεωρούνται σήμερα «εξόχως αυστηρές». Παράλληλα, προβλέπεται η αύξηση για άλλες ποινές που πρέπει να καταστούν δρακόντειες για τον «υποψήφιο» παραβάτη. Στην παρούσα φάση έχουν συμφωνήσει τα συναρμόδια υπουργεία Μεταφορών, Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ως προς τον τρόπο πληρωμής των προστίμων. Στόχος είναι να διευκολυνθεί η διαδικασία αποπληρωμής τους, καθώς κρίνεται ότι οι σύνθετες γραφειοκρατικές διαδικασίες δημιουργούν ασυνεπείς παραβάτες.
Ακόμα και για την αποπληρωμή ενός μικρού προστίμου, η διαδικασία είναι χρονοβόρα, ενώ όπως παραδέχονται στελέχη του υπουργείου Υποδομών υπάρχουν και παραβάτες (στους οποίους έχουν καταλογιστεί πρόστιμα) που δεν αναζητούνται ποτέ. Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα από την επιβολή ενός προστίμου από την Τροχαία μέχρι την είσπραξή του μεσολαβούν περίπου εξήντα πράξεις (βήματα). Στόχος είναι να περιοριστούν τα βήματα αυτά στα 15.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι στον νέο ΚΟΚ, ο οφειλέτης θα έχει τη δυνατότητα υποβολής ένστασης για κάθε επιβληθέν πρόστιμο. Σε περίπτωση απόρριψης της ένστασης θα του παρέχεται ένα εύλογο διάστημα (π.χ. 2-3 μηνών) προκειμένου να αποπληρώσει την οφειλή του. Σε περίπτωση μη καταβολής του προστίμου, αυτό θα περνά αυτομάτως μέσω του Taxisnet, ως υποχρέωση. Στο μεταξύ, το υπουργείο Μεταφορών εξετάζει την επαναφορά της έκπτωσης αποπληρωμής προστίμου εντός 10ημέρου. Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι σήμερα το ύψος των προστίμων που καταλογίζεται ανέρχεται –ετησίως– σε περίπου 140 εκατ. ευρώ με το ποσό που εισέρχεται όμως στα δημόσια ταμεία μετά βίας να φτάνει τα 40 εκατ. ευρώ, γεγονός που αποδεικνύει ότι η επιβολή τους δεν έχει κανέναν αποτρεπτικό χαρακτήρα.
Μεταξύ των νέων προβλέψεων φαίνεται ότι εξετάζεται η κατάργηση της διάταξης περί διά βίου αφαίρεσης του διπλώματος οδήγησης, η οποία αφορά σήμερα τις περιπτώσεις διπλής ή τριπλής υποτροπής σε πολύ σοβαρές παραβάσεις (π.χ. οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ), καθώς κρίνεται ότι δεν έχει σωφρονιστικό χαρακτήρα.
Δικαιότερες αλλαγές
Η αλλαγή του ΚΟΚ προς το δικαιότερο αποτελεί ακόμη μία παράμετρο που εξετάζει ενδελεχώς το υπουργείο Υποδομών. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση μη χρήσης ζώνης ασφαλείας θα αφαιρείται η άδεια οδήγησης του οδηγού, αλλά όχι η άδεια κυκλοφορίας του οχήματος. Στόχος είναι να τιμωρείται ο οδηγός και όχι το… όχημα, το οποίο δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείται μόνο από έναν οδηγό. Ωστόσο, για τις παραβάσεις που θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνες (αυτές που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό τροχαίο ατύχημα ή δυστύχημα) όπως η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η υπερβολική ταχύτητα ή η αντικανονική προσπέραση, το πιθανότερο είναι να επιβάλλεται και αφαίρεση των στοιχείων του αυτοκινήτου με στόχο τον εκφοβισμό άλλων παραβατών. Μεταξύ των πολύ σοβαρών παραβάσεων συγκαταλέγεται η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η ανάπτυξη υπερβολικής ταχύτητας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μάλιστα, τα στελέχη του υπουργείου Μεταφορών φαίνεται ότι καταλήγουν σε συνδυασμό ποινών (αφαίρεση διπλώματος και άδειας οχήματος), καθώς και καταλογισμό προστίμου με στόχο τον περιορισμό των εν λόγω παραβάσεων.
Υπάρχουν, βέβαια, παραβάσεις, οι οποίες θα εξεταστούν μεμονωμένα και οι ποινές τους αναμένεται να αυστηροποιηθούν. Σε τουλάχιστον δύο παραβάσεις, όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αλλά και οι αυτοσχέδιοι αγώνες (κόντρες), οι οποίοι θεωρούνται «συνειδητές» παραβάσεις, το χρηματικό πρόστιμο ενδέχεται να ξεπεράσει τα 700 ευρώ που ισχύει σήμερα. Να σημειωθεί ότι σήμερα το υψηλότερο πρόστιμο (πέραν του αλκοόλ) ανέρχεται στα 700 ευρώ και επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, για την παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, σήματος STOP, αντικανονική προσπέραση και επικίνδυνους ελιγμούς.
Στο επίκεντρο του νέου ΚΟΚ θα βρεθούν και τα «αλλοδαπά επαγγελματικά οχήματα». Στην παρούσα φάση εξετάζεται η επιτόπια είσπραξη των προστίμων του ΚΟΚ κατά τους ελέγχους τους από μεικτά κλιμάκια στις εθνικές οδούς είτε με πιστωτική κάρτα είτε με ακινητοποίησή τους μέχρι να πληρωθεί το πρόστιμο. Επίσης, το φαινόμενο της εγκατάλειψης θύματος τροχαίου στοχεύει να αντιμετωπίσει το υπουργείο Υποδομών, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι υφιστάμενες διατάξεις ευνοούν την παραπάνω συμπεριφορά. Ο οδηγός που εγκαταλείπει στον δρόμο το θύμα του διαπράττει πλημμέλημα κατ’ εφαρμογή του άρθρου 43 ΚΟΚ και απειλείται με ποινή, η οποία μπορεί να είναι και εξαιρετικά χαμηλή και να φτάσει τους έξι μήνες εξαγοράσιμης φυλάκισης. Ωστόσο, είναι ζήτημα, το οποίο πρέπει να διευθετηθεί σε συνεργασία με τη Δικαιοσύνη.
