Μισό εκατομμύριο παιδιά ζουν σε συνθήκες φτώχειας στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση «Η κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα 2017 – Τα παιδιά της κρίσης», που παρουσίασε η Ελληνική Εθνική Επιτροπή της UNICEF.
Η έκθεση, που έχει αξιοποιήσει εμπειρικά δεδομένα ερευνών της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και της Eurostat για την περίοδο 2009-2015, καταγράφει το επίπεδο διαβίωσης των παιδιών στη χώρα, χρησιμοποιώντας δείκτες μέτρησης της φτώχειας, της υλικής αποστέρησης και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Δείκτες φτώχειας
Ο δείκτης σχετικής φτώχειας των παιδιών έχει αυξηθεί από 23,7% το 2008 σε 26,6% το 2014, δείκτης ο οποίος όμως δεν αποτυπώνει ακριβώς την πραγματικότητα, καθώς υπολογίζεται ως ποσοστό του διαμέσου ισοδύναμου εισοδήματος της χώρας ανά έτος.
Ενδεικτικά, το όριο φτώχειας για το 2014 ήταν 376 ευρώ τον μήνα, συγκριτικά με τα 598 ευρώ τον μήνα που ήταν το όριο για το 2009, μείωση η οποία αντιστοιχεί σε ποσοστό 37% και η οποία αντανακλά και την αντίστοιχη μείωση που υπέστησαν τα μεσαία εισοδήματα στη χώρα για την ίδια περίοδο (βλ. γράφημα).
Καταλληλότερος δείκτης για την αποτύπωση της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης των παιδιών είναι αυτός που υπολογίζεται βάσει ενός διαχρονικά σταθερού ορίου φτώχειας, σύμφωνα με το οποίο παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση της παιδικής φτώχειας από 22,6% το 2008 σε 55,1% το 2014.
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Eurostat (πρόσβαση 23/3/2017) | Γροθιά στο στομάχι είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τον δείκτη της υλικής αποστέρησης, ο οποίος μετρά την αδυναμία των νοικοκυριών να ικανοποιήσουν βασικές ανάγκες που θεωρούνται κρίσιμες για την ευημερία και το επίπεδο διαβίωσης των ατόμων, όπως η κατάλληλη διατροφή και η πρόσβαση σε συγκεκριμένα διαρκή καταναλωτικά προϊόντα.
Ενα παιδί βιώνει αποστέρηση αν ζει σε ένα νοικοκυριό που αδυνατεί να ικανοποιήσει τουλάχιστον τρεις από τις εννέα επιλεγμένες βασικές ανάγκες (κατοχή αυτοκινήτου, τηλεφώνου, έγχρωμης τηλεόρασης και πλυντηρίου, αποπληρωμή πάγιων λογαριασμών, επαρκής θέρμανση στο σπίτι, αντιμετώπιση έκτακτων δαπανών, μία εβδομάδα διακοπές τον χρόνο και γεύμα με ψάρι ή κρέας κάθε δεύτερη μέρα) και σε ακραία αποστέρηση αν τα νοικοκυριά δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τέσσερις από τις παραπάνω ανάγκες.
Συγκεκριμένα, για το 2015, τα νοικοκυριά με παιδιά που δεν δύνανται να αποπληρώσουν πάγιους λογαριασμούς αγγίζουν το 60%, το 54,4% δεν μπορεί να αντιμετωπίσει έκτακτες αλλά αναγκαίες ανάγκες, ενώ σε ποσοστό σχεδόν 30% φθάνουν τα νοικοκυριά που δεν έχουν επαρκή θέρμανση στο σπίτι.
Συγκριτικά με τις 14 παλαιότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ελλάδα καταγράφει με διαφορά το μεγαλύτερο ποσοστό (45%) παιδιών που αντιμετωπίζουν υλική αποστέρηση, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από την αμέσως επόμενη χώρα, την Ιταλία (24,6%).
Αντίθετα, οι Σκανδιναβικές χώρες (Δανία 8,5%, Φινλανδία 7,8%, Σουηδία 3,5%) και η Ολλανδία (8,1%) παρουσιάζουν μονοψήφια ποσοστά, χάρη στο σύστημα κοινωνικής προστασίας που εφαρμόζουν.
«Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας αποτελεί συλλογική ευθύνη της κοινωνίας. Η Πολιτεία πρέπει να παρέχει ίσες ευκαιρίες στα παιδιά για να αναπτυχθούν, βοηθώντας τις οικογένειες που έχουν ανάγκη», τόνισε ο καθηγητής Κοινωνικής Πολιτικής, Χρήστος Παπαθεοδώρου, που μαζί με τον διδάκτορα Κοινωνικής Πολιτικής, Στέφανο Παπαναστασίου, εκπόνησαν και παρουσίασαν την Εκθεση.
Ανισότητες
Το φαινόμενο της παιδικής φτώχειας έχει ιδιαίτερη σημασία για το μέλλον μιας χώρας καθώς οδηγεί στη συσσώρευση μειονεκτημάτων, γεγονός που λειτουργεί ως «παγίδα φτώχειας» στην οποία εγκλωβίζονται τα άτομα που έχουν βιώσει φτώχεια κατά την παιδική τους ηλικία, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη διαγενεακή αναπαραγωγή φαινομένων ανισότητας που έχουν αντίκτυπο και στην οικονομική ανάπτυξη της εκάστοτε χώρας.
Η ολοένα επιδεινούμενη κατάσταση της φτώχειας και της αποστέρησης καθιστά περισσότερο παρά ποτέ επιτακτική την ανάγκη σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών για την υποστήριξη και την ενίσχυση των οικογενειών με παιδιά, μέσω ενός μείγματος παροχών (είδη και χρήμα) αλλά και ρυθμίσεων όπως οι γονικές άδειες ή οι διευκολύνσεις για την εναρμόνιση του εργασιακού και οικογενειακού βίου.
Η συνεχόμενη συρρίκνωση των δαπανών για την κοινωνική προστασία αποδυναμώνουν το ήδη ασθενές σύστημα κοινωνικής προστασίας της χώρας, υπαγορεύοντας εξ ορισμού την ανάγκη ανάδειξης της υποστήριξης των οικογενειών με παιδιά ως βασική προτεραιότητα στην ατζέντα της κυβερνητικής πολιτικής.
.efsyn.gr/
