Τις εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο, ξεκινώντας από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σχολιάζει και αναλύει στην «δημοκρατική» ο κ. Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, αναπληρωτής καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος και αναλυτής διεθνών θεμάτων του Ant1.
Ξεκινώντας από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Φίλης ξεκαθαρίζει ότι ‘τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα’ και οι εκτιμήσεις για το πόσο θα διαρκέσει αυτός ο πόλεμος, είναι ακόμη πολύ ασαφείς.
Επιπλέον, σχολιάζει τις γαλλικές προεδρικές εκλογές με την επανεκλογή του Εμμανουέλ Μακρόν, εκτιμώντας πως έχει ακόμη δρόμο μπροστά του, ενώ για την γερμανική κυβέρνηση, δηλώνει πως ‘ακόμη δεν έχει βρει τον βηματισμό της’.
Τέλος, αναφορικά με την Τουρκία –η οποία κερδίζει συνεχώς έδαφος πριν και κατά την διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία- ο κ. Φίλης, εκτιμά πως το μέγεθός της, επιτρέπει να μπορεί να κινείται διπλωματικά, αλλά η Ελλάδα έχει κι αυτή την ισχύ της.
• Κύριε Φίλη, να σας ζητήσω μια εκτίμηση για την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πώς βλέπετε τα πράγματα να εξελίσσονται;
Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, γιατί από την μία πλευρά, η Ρωσία δεν πρόκειται να σταματήσει εάν δεν καταφέρει τις επιδιώξεις της, οι οποίες –οπωσδήποτε μέχρι αυτή την στιγμή- δεν έχουν ικανοποιηθεί. Συνεπώς, δεν μπορεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν να προχωρήσει σε καμία συμφωνία υπό τις παρούσες συνθήκες αφού πρέπει να κερδίσει κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που έχει σήμερα.
Από την άλλη πλευρά, η Ουκρανία έχει αρχίσει να πιστεύει –προϊόντος του χρόνου- ότι θα μπορούσε ακόμη και να επικρατήσει έναντι της Ρωσίας και να περιορίσει τις εδαφικές της απώλειες. Οι δυτικοί και ειδικότερα οι Αμερικανοί, βλέπουμε ότι πιστεύουν στην νίκη της Ουκρανίας και μάλιστα ότι μπορεί να γονατίσει οικονομικά την Ρωσία και κατ’ επέκταση να δημιουργήσει συνθήκες για την ανατροπή του Πούτιν –όχι άμεσα, αλλά κάποια στιγμή στο μέλλον.
Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία πλήττεται (μετά την Ουκρανία και την Ρωσία, είναι η τρίτη που πλήττεται περισσότερο από αυτή την κρίση) φάνηκε πλέον, ότι ούτε συγκεκριμένη πολιτική έχει, αλλά και η όποια πολιτική της δεν έχει απήχηση, αφού δεν επηρεάζει τις εξελίξεις. Οπότε, υπό αυτές τις συνθήκες, δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Τα πράγματα αυτή την στιγμή είναι ακόμη δύσκολα ενώ υπάρχουν πολλές διαστάσεις σε αυτό τον πόλεμο, που δεν μας επιτρέπουν να έχουμε κάποια αισιοδοξία.
• Η αλήθεια είναι πάντως ότι δεν υπάρχουν και αισιόδοξες εκτιμήσεις για το πόσο θα κρατήσει ακόμη ο πόλεμος.
Ακριβώς. Κανείς δεν ξέρει, αλλά νομίζω ότι δεν θα είναι λίγο –εδώ που έχουμε φτάσει. Θα ήταν λίγο εάν η Ρωσία κατάφερνε αυτά που επιθυμούσε πολύ γρήγορα. Δεν τα κατάφερε –κι εγώ λέω ευτυχώς- αλλά από εκεί και πέρα, εκτιμώ πως θα έχουμε μια κατάσταση παρατεταμένης κρίσης. Ακόμη κι αν πούμε ότι με κάποιον τρόπο ο πόλεμος τελειώνει, δεν είμαι βέβαιος ότι θα έχει διευθετηθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να θεωρούμε ότι αυτός θα είναι βιώσιμος. Αλλά, ας δούμε πρώτα εάν υπάρχει αυτή η περίπτωση –δηλαδή το τέλος του πολέμου, γιατί είμαστε μακριά από αυτό- και μετά, μπορούμε να συζητήσουμε για τα επιμέρους.
• Να μην μείνουμε σε αυτό, αφού οι εξελίξεις τρέχουν. Θα ήθελα να σας ζητήσω ένα σχόλιο για την επανεκλογή του Εμμανουέλ Μακρόν στην προεδρία της Γαλλίας. Τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη;
Ο Εμμανουέλ Μακρόν, βγαίνει ισχυροποιημένος, μέσα σε μια πολωμένη κοινωνία, η οποία είναι διαιρεμένη και ταξικά και γεωγραφικά. Κι αυτό είναι το μεγάλο του πρόβλημα. Ότι δηλαδή, καλείται να διαχειριστεί μια κατάσταση πολύ δύσκολη. Έχει μπροστά του μια πρόκληση όπου θα πρέπει να ενώσει δυνάμεις που αυτή την στιγμή βρίσκονται πολύ μακριά η μία από την άλλη. Επί παραδείγματι, πολλοί χαμηλόμισθοι ψήφισαν την Μαρίν Λε Πεν η οποία πήρε μεγάλο ποσοστό. Είναι δύσκολο για τον Μακρόν να καλύψει το χάσμα που έχει δημιουργηθεί.
Από εκεί και πέρα, είναι βέβαια πολύ θετικό το γεγονός πως επανεξελέγη και θα είναι θετικότερο για την Ευρώπη και τον ίδιο, στην περίπτωση που θα κερδίσει και τις βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο. Γιατί αν πάει σε μια ‘συγκατοίκηση’ με τον πρωθυπουργό να είναι από άλλο κόμμα, εκεί τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο δύσκολα για τον Μακρόν την επόμενη πενταετία. Άρα, η προσδοκία είναι να καταφέρει να κερδίσει τις εκλογές με πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, για να μπορέσει να κυβερνήσει απρόσκοπτα. Κι αυτό θα είναι καλό και για την Ευρώπη που θέλει μια ισχυρή Γαλλία, που θα βάλει ισορροπίες στον γαλλο-γερμανικό άξονα που θα έχει όραμα και σχέδιο για την επόμενη μέρα της Ευρώπης. Επίσης, θέλει μια Γαλλία η οποία μαζί με την Ιταλία –και σε δεύτερη φάση ενδεχομένως με την Ελλάδα και άλλες χώρες- να θέσουν κάποια προτάγματα σε σχέση με την οικονομία για να μπορέσει να σπάσει, αυτή η μονολιθική αντίληψη των Γερμανών περί δημοσιονομικής πειθαρχίας –και βέβαια, θέλει μια Γαλλία που θα μπορεί να έχει άποψη για το πώς θα σταθεί η Ευρώπη απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος.
• Μιας και αναφερθήκατε στην Γερμανία, να σας ρωτήσω εάν τελικά η κυβέρνηση στην μετά-Μέρκελ εποχή, έχει καταφέρει να βρει τον βηματισμό της, μέχρι τώρα.
Όχι, δεν το έχει καταφέρει σε καμία περίπτωση μέχρι αυτή την στιγμή. Αυτή η κυβέρνηση έτυχε να πρέπει να καλύψει το κενό της Άνγκελα Μέρκελ το οποίο ήταν πολύ μεγάλο. Κλήθηκε να διαχειριστεί μία σοβαρή κρίση όπως αυτή με την Ρωσία, όπου δείχνει αδυναμία. Η Γερμανία σχολιάζεται αρνητικά και δέχεται κριτική, για το γεγονός πως είχε αναπτύξει μια ειδικού τύπου σχέση με την Ρωσία, η οποία –για κάποιους- της επέτρεπε να ακολουθεί μια πολιτική στην οποία η Γερμανία δεν βάζει φρένο, προτάσσοντας τα οικονομικά συμφέροντα. Όλα αυτά κάνουν πολύ δύσκολη την πορεία της γερμανικής κυβέρνησης που ψάχνει να βρει τον βηματισμό της. Το ζητούμενο είναι προς ποια κατεύθυνση –κάτι που δεν μπορούμε να το απαντήσουμε αυτή την στιγμή.
• Για να κλείσουμε, να δούμε τον ρόλο της Τουρκίας: πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και μέχρι τώρα, βγαίνει κερδισμένη από παντού! Κανείς δεν την αγγίζει, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Ευρώπη ενώ παίζει το παιχνίδι με όλους. Εμείς…. τι κάνουμε τελικά;
Αυτή την στιγμή η Τουρκία είναι κερδισμένη διότι διατηρεί μία θέση η οποία ικανοποιεί εξίσου όλα τα εμπλεκόμενα μέρη! Ακούμε τους Ρώσους να την ευχαριστούν για την στάση της, ακούμε τους Ουκρανούς να λένε ότι είναι μια από τις δυνάμεις που μπορεί να εγγυηθεί μια συμφωνία –εάν γίνει κάτι τέτοιο με την Ρωσία, αδιαφορώντας για το τι έχει συμβεί στην Κύπρο- ενώ βλέπουμε και τους Αμερικανούς να είναι επίσης ικανοποιημένοι. Είναι προφανές ότι το μέγεθός της, της επιτρέπει να μπορεί να κινείται διπλωματικά. Εμείς, η Ελλάδα είμαστε άλλο μέγεθος από την Τουρκία. Έχουμε άλλα χαρακτηριστικά. Είμαστε πολύ ισχυροί αλλά δεν θα μπορούσαμε να παίξουμε αυτό τον ρόλο που παίζει αυτή.
Κ. Φίλης: «Εκτιμώ πως θα έχουμε μια κατάσταση παρατεταμένης κρίσης»
