Συνέντευξη στην
Πέγκυ Ντόκου
Για την ανάδειξή της σε Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό ίδρυμα αλλά και για μια σειρά από άλλα θέματα, μιλάει σήμερα στην “δημοκρατική” η πρόσφατα αναγορευθείσα κα Χρυσή Βιτσιλάκη -η πρώτη γυναίκα που εκλέγεται σε αυτή την νευραλγική θέση.
Επιπλέον μιλάει για τα μεταπτυχιακά προγράμματα, για την διαρροή μαθητών στο εξωτερικό αλλά και για τους νόμους που ψηφίζονται -δυστυχώς- για τα μεγάλα πανεπιστήμια…
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κυρία Βιτσιλάκη, θα ήθελα να ξεκινήσουμε από την πρόσφατη ανάδειξή σας σε Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ήταν μια σημαντική στιγμή για εσάς και ποιες είναι οι προτεραιότητες που βάζετε εφεξής;
Είναι βεβαίως μια σημαντική στιγμή η ανάδειξη σε Πρύτανι ενός πανεπιστημίου και ιδιαίτερα ενός πανεπιστημίου σαν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, καθώς αποτελεί την πλέον τιμητική κορύφωση μιας ακαδημαϊκής διαδρομής αλλά και μίας μακροχρόνιας στράτευσης στα κοινά. Οι προτεραιότητες που πάντα είχα ήταν δύο: η οικογένεια μου και το Πανεπιστήμιο. Ο αγαπημένος μου Λούης, που όλες και όλοι γνωρίζατε έφυγε, τα θαυμάσια παιδιά μας ακολουθούν με επιτυχία τις επιλεγμένες καριέρες τους εκτός Ρόδου κι έτσι και εγώ έχω στη φάση αυτή τη δυνατότητα να αφιερωθώ πλήρως στην υπηρεσία του Πανεπιστημίου μας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια από τη θέση αυτή.
• Να μιλήσουμε για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει και ποια είναι αναγκαίο να επιλυθούν άμεσα;
Δυστυχώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι πολλαπλά και περίπλοκα, διαχρονικά αλλά και πολλά της παρούσας συγκυρίας. Ειδικότερα για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αυτό που είναι το κύριο χαρακτηριστικό του και το συγκριτικό του πλεονέκτημα, που είναι το ό,τι εδρεύει σε έξι νησιά και δύο Περιφέρειες, είναι ταυτόχρονα και το μεγάλο του μειονέκτημα, καθώς αυτό αυξάνει, σε όλα τα επίπεδα, την περιπλοκότητα και το κόστος των διαδικασιών ακαδημαϊκής και διοικητικής λειτουργίας. Απόρροια της χωρικής αυτής διασποράς είναι και η ανάγκη για πολλαπλές υποδομές, κτίρια, εξοπλισμούς – για παράδειγμα, έξι βιβλιοθήκες, εστιατόρια, κλπ. Στη φάση αυτή προετοιμάζουμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα σημαντικό έργο σε κάθε ένα από τα μεγάλα μας νησιά -Μυτιλήνη, Χίο,Σάμο και Ρόδο. Στη Ρόδο προετοιμάζουμε την προκήρυξη μελέτης για την ανακατασκευή του Διοικητηρίου του ΠΙΚΠΑ και προσβλέπουμε στην στήριξη του Περιφερειάρχη μας Γιώργου Χατζημάρκου και στη διασφάλιση και άλλων εθνικών πόρων για την εκπόνηση μελετών και στη συνέχεια (ανα)κατασκευής και των λοιπών κτιρίων του ΠΙΚΠΑ που η μονάδα μας αλλά και η τοπική μας κοινωνία έχει ανάγκη. Το άλλο σημαντικότατο πρόβλημα λειτουργίας μας η μεγάλη υποστελέχωση και η άμεση ανάγκη επαύξησης του διοικητικού προσωπικού που απασχολείται σε όλα τα επιμέρους νησιά. Το πρόβλημα αυτό μπορεί μόνο μερικώς να ξεκινήσει να αντιμετωπίζεται μέσω της κινητικότητας στο δημόσιο τομέα και των διαδικασιών μετάταξης στο Πανεπιστήμιο έμπειρων και ικανών στελεχών από άλλους φορείς και προς την κατεύθυνση αυτή προτίθεμαι να εργαστώ συστηματικά.
• Η διασύνδεση του Πανεπιστημίου Αιγαίου με την κοινωνία, ήταν πάντα ένα ζητούμενο. Εκτιμάτε ότι έχει γίνει αυτό στην πράξη;
Η διασύνδεση αυτή έχει διαχρονικά επιτευχθεί συνολικά στο Αιγαίο, αν και με μεγάλες διαφοροποιήσεις από νησί σε νησί κι από χρόνο σε χρόνο. Όσον αφορά ειδικότερα στη Ρόδο, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου από την ίδρυσή των Τμημάτων και της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών στη Ρόδο λειτουργεί ως ένας σημαντικότατος αναπτυξιακός πόλος και εστία γνώσης και πολιτισμού της πόλης μας. Καθώς η περιοχή μας πορεύτηκε σ’ ένα συγκεκριμένο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και το Πανεπιστήμιο ενέτεινε τις προσπάθειες οργάνωσης και λειτουργίας του και εδραίωσης του ως ένα από τα κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας, επαναπροσδιορίστηκε και συνεχίζει να επαναπροσδιορίζεται ο τρόπος συνεργασίας και ανάπτυξης συνεργειών μεταξύ Πανεπιστημίου και τοπικής κοινωνίας. Έχουν διαχρονικά υπάρξει πολλές συστηματικές και επιτυχημένες τελικά προσπάθειες ενεργούς σύνδεσης του πανεπιστημίου με την τοπική κοινωνία, μεταξύ άλλων και με την υπογραφή συμφώνων συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου και του Δήμου Ρόδιων και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και άλλων φορέων όπως τις Διευθύνσεις της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας αλλά και της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του Νοτίου Αιγαίου, την Ύπατη Αρμοστεία, κ.ά. Στο πλαίσιο των συμφωνιών αυτών αναπτύσσουμε πολλαπλές και πολυσχιδείς δράσεις, εκδηλώσεις, επιμορφωτικά σεμινάρια, κοινωνικές παρεμβάσεις και πολλών άλλων μορφών συνέργειες κι από κοινού αντιμετώπιση τοπικών και ευρύτερων κοινωνικών ζητημάτων και προβλημάτων, όπως πιο πρόσφατα το προσφυγικό. Στο βαθμό που και τα άτομα παίζουν έναν πρόσθετο ρόλο, σας καταθέτω ως κύριο στόχο της Πρυτανείας μου την εντατικοποίηση της διασύνδεσης μεταξύ των ακαδημαϊκών και τοπικών μας κοινοτήτων ανά το Αιγαίο, κι ακόμα περισσότερο στη Ρόδο που έχω την τύχη και την τιμή να διατηρώ και ιδιαίτερες διαχρονικές φιλικές σχέσεις, αλλά και σχέσεις έγνοιας και από κοινού προσφοράς με την ηγεσία και τα στελέχη και της Περιφέρειας και του Δήμου και τους Βουλευτές μας και αυτό προς όφελος και του Πανεπιστημίου αλλά και των τοπικών μας κοινωνιών και των συμπολιτών μας!
• Πώς είναι η κατάσταση με τα μεταπτυχιακά προγράμματα; Παρατηρείται διαρροή φοιτητών τα τελευταία χρόνια από την χώρα και κατ’ επέκταση από την νησιωτική περιοχή;
Το Πανεπιστήμιό μας έχει αναπτύξει ένα πολύ μεγάλο αριθμό ιδιαίτερα σημαντικών και καινοτόμων μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Ιδιαίτερα στη Ρόδο μόλις προχωρήσαμε στην νομικά επιβεβλημένη επανίδρυση, δέκα μεταπτυχιακών. Τα προγράμματα αυτά προσελκύουν στη Ρόδο κάθε χρόνο 300-400 φοιτητές και φοιτήτριες λόγω της ακαδημαϊκής αριστείας και της επιστημονική εξειδίκευσης που προσφέρουν. Και με τον τρόπο αυτό συμβάλλουμε στην περαιτέρω ανάπτυξη και το κύρος του Πανεπιστημίου μας, αλλά ταυτόχρονα και στην τοπική κοινωνία, αφενός μεν επενδύοντας στην αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού και της περιοχής μας, αφετέρου δε ενισχύοντας την τοπική οικονομική δραστηριότητα ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Σε επίπεδο προπτυχιακό σημειώνεται στην αρχή της κάθε χρονιάς μια τάση φυγής των φοιτητών/τριών μας, καθώς το κόστος ζωής είναι πολύ υψηλό στη Ρόδο και οι περισσότερες οικογένειές αδυνατούν να συντηρήσουν και δεύτερη και τρίτη στέγη για τα παιδιά τους που σπουδάζουν και δη στη Ρόδο. Ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της φυγής αυτής είναι η εξασφάλιση φοιτητικής στέγης για τα παιδιά, που θα συγκρατήσει τους συγκριτικά μεγάλους αριθμούς φοιτητών και φοιτητριών που προσελκύουν τα Τμήματα μας αλλά και θα πολλαπλασιάσει τους πόρους που τα παιδιά αυτά συνεισφέρουν στην τοπική κοινωνία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Προς την κατεύθυνση αυτή προτίθεμαι να εντατικοποιήσω σε συνεργασία με το Δήμο, την Περιφέρεια και τους Βουλευτές μας, τη διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για την δημιουργία φοιτητικής εστίας και στο νησί μας.
• Είναι αλήθεια αυτό που λένε ότι «οι νόμοι ψηφίζονται για τα μεγάλα πανεπιστήμια» και για ποιον λόγο κατά την άποψής σας;
Δυστυχώς ναι, οι περισσότεροι νόμοι ψηφίζονται έχοντας κατά νου τα μεγάλα κεντρικά πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ο μεγαλύτερος αριθμός των Υπουργών και λοιπών ηγετικών στελεχών της εκάστοτε κυβέρνησης προέρχονται από τα μεγάλα κεντρικά πανεπιστήμια και διαμορφώνουν τους νόμους με βάση τα μοντέλα και τις εμπειρίες που οι ίδιοι γνωρίζουν, κι αυτό βέβαια ισχύει για τους περισσότερους νόμους. Και η διάκριση αυτή αντανακλάται στα μεγέθη, στους πόρους -ανθρώπινους και υλικούς- και ακόμα και στην αντιμετώπιση το τρεχουσών προβλημάτων των μικρότερων περιφερειακών πανεπιστημίων. Παραδείγματα έχω πάρα πολλά και συγκεκριμένα να σας δώσω, θα αρκεστώ όμως στο να σας αναφέρω ότι το πανεπιστήμιο Αιγαίου, με έναν προϋπολογισμό περί τα 3,500,000 ευρώ και προσωπικό περί τα 220 άτομα, καλείται να λειτουργήσει 18 προπτυχιακά και 25-30 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε 6 νησιά, όταν τα κεντρικά πανεπιστήμια λειτουργούν σε μία έδρα με τετραπλάσιους και πενταπλάσιους ανθρώπινους και υλικούς πόρους! Κατά την τελευταία εικοσαετία καταφέραμε να καλύψουμε την τραγικά ελλιπή κρατική χρηματοδότηση της λειτουργίας μας με ίδιους όρους από τα ερευνητικά προγράμματα και τα μεταπτυχιακά μας. Η πρόσφατη νομοθετική επιταγή μεταφοράς 25% των αποθεματικών από ίδιους πόρους στον τακτικό προϋπολογισμό, που σαφώς εκπορεύεται από την ύπαρξη των μεγάλων αποθεματικών που διαθέτουν τα κεντρικά πανεπιστήμια, για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία χρηματοδότησης των συμβασιούχων που στην πλειοψηφία τους στηρίζουν την λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας, καθώς εμείς δεν διαθέτουμε ούτε αποθεματικά ούτε μόνιμο προσωπικό όπως τα κεντρικά πανεπιστήμια για να καλύψουμε την λειτουργία αυτή. Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι μια πιο συγκροτημένη και συστηματική προσπάθεια της νέας Πρυτανικής Αρχής τεκμηρίωσης και επεξήγησης στην πολιτική ηγεσία των ιδιαίτερων αναγκών, αλλά και αντίστοιχα της καθοριστικής σημασίας συνεισφοράς του Πανεπιστημίου Αιγαίου στα νησιά του Αρχιπελάγους, θα βρει θετική ανταπόκριση στο άμεσο μέλλον. Και προς την κατεύθυνση αυτή καλώ το σύνολο των εκπροσώπων των τοπικών μας κοινωνιών, διαχρονικά φίλων και συνεργατών και δικών μου και του Πανεπιστημίου μας, σε συστράτευση για την στήριξη του Πανεπιστημίου Αιγαίου που αποτελεί ταυτόχρονα και στήριξη της ανάπτυξης των τοπικών μας κοινωνιών!
