Κοινωνική Λειτουργός Στέλεχος Πρόληψης Κέντρου Πρόληψης «Δίοδος»
«Μένουμε σπίτι» το σύνθημα των ημερών. Μείναμε σπίτι για την προσωπική, ατομική ασφάλεια, αλλά και την κοινωνική.
Αλήθεια, τι πρωτόγνωρη, τι αδιανόητα αντιθετική παραδοχή και διάσταση ήταν αυτό το κάλεσμα του να «μένουμε σπίτι» με τα μέχρι τότε δεδομένα για την βιοψυχοκοινωνική υγεία του Ανθρώπου!
Κατά την περίοδο του κορωνοϊού ο Άνθρωπος προσκλήθηκε σε έναν υπαρξιακό «κατακερματισμό» αφού για να επιβιώσει ως βιολογική οντότητα έπρεπε να αποσυνδεθεί από την ψυχοκοινωνική του οντότητα.
Να μπει, «στον πάγο» για όσο χρειαστεί, στην αναμονή, στον αναγκαστικό «αποκλεισμό» των υποεαυτών του. Το κάλεσμα της επιστήμης, της Πολιτείας της Κοινωνίας ήταν η καραντίνα εντός και εκτός Σπιτιού που έμοιαζε σαν μια βουτιά στο κενό, στο φόβο, στην ανασφάλεια του θανάτου, στο αόρατο μέλλον. Εσωτερική διχοτόμηση αλλά και εξωτερική.
Και στο επίκεντρο το Σπίτι. Ο μεγάλος Πρωταγωνιστής αφού από «μικρόκοσμος», έγινε ο κόσμος όλος. Έγινε ο τόπος που φιλοξένησε με τρόπο «υποχρεωτικό» τη συμβίωση των μελών της. Το καταφύγιο όπου οι άνθρωποι μεταφέρουν το εσωτερικό τους άγχος, τους φόβους τους, την αγωνία και τις δυσκολίες που προέρχονται από το εξωτερικό τους περιβάλλον.
Πέρα από τα σημαντικά στατιστικά νούμερα Υγειονομικής Ασφάλειας που σχετίζονται με τον εγκλεισμό στο Σπίτι έχει σημασία να βάλουμε στην οπτική μας και κάποιες μη εκφρασμένες πλευρές αυτού του εγκλεισμού.
Για παράδειγμα, στην Κίνα αυξήθηκαν τα διαζύγια, ενώ στην Κύπρο αυξήθηκαν τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, τόσο προς τις γυναίκες όσο και προς τα παιδιά. Και αυτό ήταν φυσικό, αφού η μη λειτουργική οικογένεια δυσκολεύτηκε να αντισταθεί στην απαιτητική πρόκληση της απομόνωσης.
Αναδείχθηκαν ως ευάλωτοι άνθρωποι, ευάλωτες οικογένειες, ευάλωτοι πληθυσμοί π.χ. άτομα με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα αλλά και «βαπτίσθηκαν» δυνητικά ευάλωτοι π.χ. οι κοινωνικά ενεργοί πολίτες. Για τις οικογένειες με Άτομα με Ειδικές Ανάγκες, ψυχιατρικά προβλήματα, εξαρτημένοι από Ουσίες κ.α. δεν γινόταν ιδιαίτερη συζήτηση. Ούτε για τους μοναχικούς ανθρώπους. Πιθανόν, ορίζονταν ως λιγότερο ευάλωτοι.
Εντός του Σπιτιού απειλήθηκε η δυνατότητα για προσωπικό χώρο και χρόνο, καθώς, χάθηκαν οι δραστηριότητες, οι κοινωνικές σχέσεις, τα προσωπικά ενδιαφέροντα.
Ο δημόσιος διάλογος γινόταν μέσα από τους δέκτες της τηλεόρασης και η εκπαίδευση και «κοινωνικοποίηση» των παιδιών μέσω του διαδικτύου ως την αποκλειστική δυνατότητα, όταν μέχρι χθες όλοι εκπαιδεύονταν στην οριοθετημένη χρήση του.
Εκεί που ο άνθρωπος δεν είχε ελεύθερο χρόνο, χρόνο «κοινής» συνάντησης στην οικογένεια, τώρα χρειαζόταν να αξιοποιήσει τον άπλετο ελεύθερο χρόνο του. Τα σχέδια για το μέλλον ακυρώθηκαν, οι «χώροι» αποστειρώθηκαν, οι ασθενείς αυτοϊάθηκαν, τα ανθρώπινα σώματα αγκυλώθηκαν.
Επιπλέον οι άνθρωποι κλεισμένοι στα Σπίτια ανεξαρτήτου καταγωγής, κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης βίωναν οικονομικές και επαγγελματικές δυσκολίες ή κινδύνους, με τρόπο σχεδόν καθολικό, αιφνίδιο, παγκόσμιο.
Τι κοσμοϊστορικές ανατροπές που ζήσαμε και ζούμε υπό την Ψυχολογία της Καραντίνας! Τι είναι άραγε λοιπόν ένα Σπίτι; Πώς οι πρόσφατες μας μνήμες, οι κρυφές ή φανερές μας αφηγήσεις το επηρεάζουν; Πώς οι εμπειρίες μας του σήμερα μας οδηγούν στο Σπίτι του Μέλλοντος;
Για να προχωρήσεις μπροστά πρέπει να κοιτάξεις πίσω. Αλλά και από την άλλη το «ταξίδι» της ανακάλυψης δεν σημαίνει να ψάχνεις καινούργια μέρη αλλά και να έχεις καινούργια ματιά. ( Marcel Proust).
Μένει λοιπόν ανοιχτό το ερώτημα πώς γίνονται οι μεταβάσεις και οι μετασχηματισμοί χώρων, τόπων και ανθρώπων.
Η πανδημία που δεν εκλαμβάνεται μόνο ως φυσικό φαινόμενο, αλλά ως κρίση του παγκοσμιοποιημένου κόσμου, επιφέρει καθεστώτα επισφάλειας, με χαρακτηριστικά όπως προείπαμε την κατάρρευση προηγούμενων βεβαιοτήτων, ατομικών και συλλογικών, τη σχάση των ορίων, τη διάσπαση του χρόνου, του πριν και του μετά, του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, την αίσθηση του αλλόκοτου, του εγκλεισμού, της κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Οι κρίσεις, κάθε είδους κρίσεις είναι ευκαιρίες και προκλήσεις για στοχασμό. Ανοίγοντας τον «φακό» χωρικά και χρονικά, μπορεί κανείς να στοχαστεί, επιστρέφοντας στον πυρήνα των ιδεών και αφήνοντας στην άκρη την μικροσκοπική ματιά της καθημερινότητάς του. Να αναζητήσει σχέδια για το μέλλον, νέες προοπτικές, βιωμένες ικανότητες, προσανατολισμούς Ζωής, νέες κατακτήσεις.
Εν κατακλείδι «αν σε προβληματίζει το παρόν, ονειρέψου το μέλλον».
Οι δράσεις του Κέντρου Πρόληψης «Δίοδος» είναι βασισμένες στους παραπάνω προβληματισμούς και τα σύγχρονα ζητήματα που απασχολούν τον Άνθρωπο, ενήλικα και παιδί.
Περισσότερες πληροφορίες γι΄αυτές στο τηλέφωνο 22410-77205 και kpdiodos.simplesite.com
Ρόδος Ιούλιος 2020
