550 γαϊδουράκια συντροφιά με 51 ονηλάτες σε αναζήτηση δουλειάς με προοπτικές στη Λίνδο

Τα γαϊδουράκια στη Λίνδο συγκροτούν μια μεγάλη κοινωνία που αριθμεί 550 ζωντανά, 80 από τα οποία αναλαμβάνουν καθημερινά να κάνουν από τρεις έως πέντε διαδρομές προς την ακρόπολη. Με αντίτιμο της τάξης των 8 ευρώ, στο τέλος της ημέρας το γαϊδουράκι θα έχει εξασφαλίσει είσπραξη 40 ευρώ, με την οποία θα πρέπει να τραφεί το ίδιο, τα υπόλοιπα γαϊδουράκια που έχουν μείνει πίσω για ξεκούραση, τα άλλα που ακόμα δεν είναι σε ηλικία να εργαστούν, όπως και τα υπέργηρα που βρίσκονται κοντά στη δύση της ζωής τους. Από το ίδιο σαραντάρι, θα πρέπει να εισπράξει και ο ονηλάτης την αμοιβή του, καθώς είναι εκείνος που περπατά μαζί με το γαϊδουράκι όλη τη διαδρομή, όλες τις φορές. Το χειμώνα δεν έχει τουρίστες, ούτε και εκδρομές στο κάστρο, ούτε και εισπράξεις. Εκείνους τους μήνες, γαϊδουράκια και ονηλάτες, υπομένουν την ίδια ανέχεια.
«Κάθε γαϊδουράκι εργάζεται μία ημέρα και στη συνέχεια θα πρέπει να καθίσει τουλάχιστον για δύο ημέρες ώστε να ξεκουραστεί όπως πρέπει» εξήγησε στη ‘δημοκρατική’ ο πρόεδρος του συλλόγου Ονηλατών Λίνδου Νίκος Σαμαρόπουλος. «Εργάζονται μόνο τα γαϊδουράκια που είναι ηλικίας 5 έως 25 ετών. Τα μικρότερα θα πρέπει να δυναμώσουν και τα μεγαλύτερα να ξεκουραστούν».
Ο σύλλογος Ονηλατών Λίνδου φέρει το όνομα «Κλεόβουλος» και ο πρόεδρός του είναι ένας νέος 29 ετών. Ανέλαβε την προεδρία πριν από τρία χρόνια και φαίνεται πως έχει καταφέρει να οργανώσει το σύνολο των 51 ονηλατών του οικισμού. Οι κανόνες είναι σαφείς και αυστηροί:
– Όχι υπέρβαροι πάνω στο γαϊδουράκι
– Όχι πάνω από πέντε διαδρομές ανά ημέρα
– Ποτέ δύο άτομα στο ίδιο γαϊδουράκι, εκτός αν πρόκειται για μητέρα με βρέφος
– Όχι βία ώστε το ζωντανό να περπατήσει πιο γρήγορα
– Συνεχής ιατρική παρακολούθηση
– Νερό και τροφή στις ποσότητες που πρέπει
– Δύο ημέρες ξεκούραση για κάθε ημέρα εργασίας
– Ενιαίο τιμολόγιο για όλους
Η τήρηση των κανόνων αυτών είναι εμφανής. Δεν υπάρχουν πια εκείνες οι εικόνες ατόμων με μεγάλο σωματικό βάρος να κάθονται στο σαμάρι και τα πόδια του ζωντανού να τρέμουν. Ούτε υπάρχει κι εκείνο το απερίγραπτο εργαλείο με τις καρφίτσες ώστε ο ονηλάτης να κεντά τα πισινά του γαϊδουριού και αυτό, βαρυφορτωμένο να περπατήσει. Αυτές είναι πρακτικές του παρελθόντος.
Ακόμα κι ένας απαίδευτος παρατηρητής μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι όλα τα ιπποειδή του «Κλεόβουλου» είναι καλοθρεμμένα, με λαμπερό τρίχωμα (ένδειξη υγείας), περιποιημένες οπλές (κι αυτό ένδειξη υγείας), πεντακάθαρα και στα σίγουρα όχι κουρασμένα.
«Εχουμε μεταξύ μας ένα άτυπο ανταγωνισμό. Ποιος τα προσέχει περισσότερο, ποιανού φαίνονται πιο καλοταϊσμένα και όλα αυτά που λειτουργούν μόνο προς όφελος της κοινωνίας που έχουμε δημιουργήσει».

Τα γαϊδουράκια θα χρειαστούν καινούργια
απασχόληση, διαφορετικά θα εξαφανιστούν
Σε όλο τον κόσμο υπάρχει η τάση περιορισμού της χρήσης ή εκμετάλλευσης ζώων για τη διευκόλυνση ή την τέρψη των ανθρώπων. Ετσι, στην Ινδία έχει ξεκινήσει η απαγόρευση των εκδρομών πάνω σε ελέφαντες, τα δελφινάρια ήδη έχουν μπει σε τροχιά να κλείσουν, οι διοικήσεις των ζωολογικών κήπων δέχονται επικρίσεις για την απομάκρυνση των ζώων από το φυσικό τους περιβάλλον. Αυτό με τη σειρά του έχει οδηγήσει ολόκληρη την τουριστική βιομηχανία στο να τερματίσει την πώληση εισιτηρίων για τέτοιες δράσεις, καθώς και οι ίδιοι οι τουρίστες έχουν σταματήσει να τις επιζητούν.
Τα γαϊδουράκια δεν θα αποτελέσουν εξαίρεση. Ηδη για τα γαϊδουράκια της Σαντορίνης υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση ώστε να τεθεί ένα τέρμα στην εκμετάλλευσή τους. Ισως το ίδιο συμβεί και για εκείνα της Λίνδου, έστω κι αν αυτά αποτελούν χαρακτηριστικό στοιχείο της μακραίωνης τοπικής παράδοσης.
Όμως τα ιπποειδή είναι ζώα εργασίας. Μέσα από τη δουλειά δυναμώνουν τους μύες τους και «καίνε» τα υψηλά ποσοστά σακχάρων και πρωτεϊνών που λαμβάνουν από την τροφή τους. Εάν δεν γίνει η καύση αυτής της τροφής, τότε η ενέργεια του τροφίμου μετατρέπεται σε τοξίνη και καταστρέφει τις οπλές του ζώου. Αυτή η καταστροφή σημαίνει και το τέλος του.
Τα γαϊδουράκια χρειάζονται δουλειά για να έχουν ποιότητα ζωής. Επιπρόσθετα, «το αγώγι ξυπνά τον αγωγιάτη» αυτό σημαίνει ότι χωρίς οικονομικό κίνητρο δεν θα ασχοληθεί κανένας με τα ευγενή τετράποδα. Σημειώνεται ότι ο συνολικός πληθυσμός των γαϊδουριών στην Ελλάδα φθίνει συνεχώς. Από τα περίπου μισό εκατομμύριο ζωντανά που ζούσαν στη χώρα μας στη δεκαετία του ’50, σήμερα έχουν απομείνει λιγότερα από 12.000. Είναι ήδη ένα ζώο προς εξαφάνιση από τον ελλαδικό χώρο.
Μία καλή λύση ήταν οι πολιτικοί γάμοι στον Αγιο Παύλο. Σε πολλούς από αυτούς ήταν απαραίτητη η παρουσία ενός ή ακόμη και δύο όνων για να φέρουν τη νύφη μέχρι τα σκαλιά της εκκλησίας. Γαϊδουράκι και ονηλάτης καλοστολισμένοι και ξεκούραστοι κέρδιζαν ένα καλό μεροκάματο για το εφέ και τις φωτογραφήσεις. Κόπηκαν οι γάμοι από τη Λίνδο, πάνε και τα εύκολα μεροκάματα.

Γαϊδουράκι ή παγωτό;
Οι ονηλάτες αγωνίζονται να επιβιώσουν. Στην πλειοψηφία τους είναι άνθρωποι που απλώς δεν ξέρουν να κάνουν κάτι άλλο. Ορισμένοι από αυτούς είναι γόνοι πάμφτωχων, πολυμελών οικογενειών, που δεν είχαν ποτέ πρόσβαση στην εκπαίδευση. Εχουν συνδέσει τη ζωή τους με εκείνη των τετράποδων συνεργατών τους.
«Φέτος είχαμε μεγάλη μείωση στις αναβάσεις», περιγράφει ο κ. Σαμαρόπουλος. «Η απώλεια των γάμων ήταν ένα χτύπημα. Φέτος όλα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Βλέπουμε πως ο επισκέπτης δυσκολεύεται να ξοδέψει. Πολλές φορές ακούμε τα παιδιά να κλαίνε για μια διαδρομή και η μάνα τους να βάζει το δίλημμα… αν κάνεις βόλτα με το γαϊδουράκι δεν έχει παγωτό. Διάλεξε. Το βλέπουμε επίσης και στο τέρμα της διαδρομής. Πληρώνουν το γαϊδουράκι για να ανεβούν στην ακρόπολη της Λίνδου κι όταν φτάνουμε εκεί, βλέπουν ότι το εισιτήριο για το κάστρο είναι 12 ευρώ. Πολλοί δεν το πληρώνουν. Επιστρέφουν στον οικισμό χωρίς να έχουν δει το μνημείο».
Υπενθυμίζεται ότι με τις εισπράξεις του καλοκαιριού, συντηρούνται 51 οικογένειες ονηλατών και 550 γαϊδουράκια στη διάρκεια του χειμώνα.

Ούτε κουβέντα για
εκμετάλλευση του
γάλακτος γαϊδούρας
Είναι μόδα. Θεωρείται εξαιρετικά πλούσιο σε ευεργετικά χαρακτηριστικά, κυρίως για τη βελτίωση της ανθρώπινης επιδερμίδας. Η τιμή πώλησης κιλού γάλακτος γαϊδούρας ξεκινά από 80 ευρώ και ανεβαίνει ανάλογα με τη συσκευασία και το marketing που το ακολουθεί.
«Είναι βάναυση η μέθοδος για τη συλλογή του. Οι θηλές της γαϊδούρας είναι μικρές και προσβάλλονται εύκολα από μαστίτιδες», περιγράφει ο κ. Σαμαρόπουλος. «Για να πάρουν μόλις 400 γραμμάρια γάλα την ημέρα, βάζουν το γαϊδουράκι δίπλα στη μητέρα, εκείνη το βλέπει και ο οργανισμός της παράγει γάλα. Αυτό το γάλα αντί να το δώσουν στο μικρό, το κρατούν για εκμετάλλευση, ενώ στο γαϊδουράκι δίνουν γάλα κονσέρβας. Δεν θα το κάνουμε ποτέ κάτι τέτοιο. Είναι βάρβαρο. Θέλουμε τα γαϊδουράκια μας να τρέφονται σωστά και να μεγαλώνουν με όλα τα θρεπτικά συστατικά που τους πρέπουν».

Η τοπική αυτοδιοίκηση
θέλει να βοηθήσει
«Είμαστε εξαιρετικά ευαισθητοποιημένοι στο θέμα. Θέλουμε για τα γαϊδουράκια και για τους ονηλάτες μια καλή ποιότητα ζωής και διαρκή εργασία στα χρόνια που έρχονται» δήλωσε προς τη ‘δημοκρατική’ η τοπική σύμβουλος του δημοτικού διαμερίσματος Λινδίων κα. Βανέσσα Παπαδημητρίου. Η ίδια επανεξελέγη σύμβουλος με την παράταξη του κ. Αντώνη Καμπουράκη και κατά τα φαινόμενα θα είναι η νέα αντιπρόεδρος της Λίνδου. «Είναι αρχικά σημαντικό να ικανοποιηθεί το αίτημα των ονηλατών να δημιουργηθούν χώροι σκίασης στους χώρους σταυλισμού περιμετρικά του οικισμού που έχουν οι ονηλάτες και μέχρι σήμερα βρίσκουν εμπόδιο από την αρχαιολογική υπηρεσία. Αυτό είναι το άμεσο και ακολούθως να διαμορφώσουμε ένα ενιαίο πάρκο για τα γαϊδουράκια, ώστε να είναι επισκέψιμο και από το κοινό. Ξέρετε, είναι πρακτική σε διάφορα μέρη του κόσμου να χρησιμοποιούνται γαϊδουράκια για τη διδασκαλία ιππασίας σε παιδιά με κάποια σωματική αναπηρία. Αυτή είναι μια δράση. Τέτοιες δράσεις θα αναζητήσουμε και ίσως χαράξουμε νέες εναλλακτικές διαδρομές, όπως η μετάβαση μέχρι τον τάφο του Κλεόβουλου. Είναι βήματα που πρέπει να γίνουν, κάτι να αλλάξει, να αυξηθεί και η αμοιβή για τη διαδρομή αυτή, ώστε ονηλάτης και γαϊδουράκι να ζουν με αξιοπρέπεια καλοκαίρι και χειμώνα. Δεν μπορεί να χρεώνεται στο Ντουμπάι 30 δολλάρια η διαδρομή με καμήλα κι εδώ να πληρώνουν μόνο 8 ευρώ για μια τέτοια ανάβαση».
Εχοντας ζήσει αρκετά χρόνια στην Αμερική η κα. Παπαδημητρίου φέρνει μαζί της την εμπειρία πρακτικών υγιούς επιχειρηματικής ανάπτυξης. «Τα γαϊδουράκια είναι στοιχείο της τοπικής παράδοσης, αυτό πρέπει να το αναδείξουμε, κάπου να γραφτεί αυτή η ιστορία ώστε να αντιληφθεί ο επισκέπτης ότι αυτό που βλέπει είναι μια πρακτική που ακολουθείται επί χιλιάδες χρόνια. Σε αυτό θέλουμε στο πλευρό μας όλους, ονηλάτες, ξενοδόχους, την αρχαιολογική υπηρεσία, την τοπική αυτοδιοίκηση, την Περιφέρεια και τους πολίτες».
Τα γαϊδουράκια της Λίνδου αναζητούν απασχόληση, ένα καινούριο μέλλον, μια εξασφάλιση για την υγεία τους. Ολοι μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό, διότι όπως έλεγε ο Δον Κιχώτης, στον πιστό του φίλο Σάντσο που τον ακολουθούσε καβάλα στο γαϊδουράκι: «να αλλάξεις τον κόσμο φίλε μου Σάντσο, δεν είναι τρέλα, ούτε ουτοπία. Είναι δικαιοσύνη».