Οταν πριν από μερικά χρόνια, μια παρέα πολιτών που είχε κάνει στάση ζωής τον εθελοντισμό, αποφάσιζε να μεταδώσει γνώσεις παροχής πρώτων βοηθειών στα παιδιά, με βάση τους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι εκείνη ακριβώς τη στιγμή, επιχειρούσε μια τομή στην ελληνική κοινωνία.
Ως αποτέλεσμα αυτής της απόφασης, συστάθηκε και λειτουργεί ο ανθρωπιστικός Σύλλογος «Kids Save Lives», που υποστηρίζεται από εκατοντάδες εθελοντές εκπαιδευτές και ελληνικά σχολεία. Μέσω της ψηφιακής προόδου και της ανάπτυξης καινοτόμων προγραμμάτων, έφερε στην Ελλάδα μια νέα εποχή στις Πρώτες Βοήθειες και τη Διάσωση!
Σήμερα, μετά από 4,5 χρόνια, έχουν εκπαιδευτεί 90.000 παιδιά και ενήλικες δια ζώσης και πάνω από 17.000 μέσω διαδικτύου εκ των οποίων 300 ενήλικες από τα Δωδεκάνησα ενώ η παροχή πρώτων βοηθειών από τον Σεπτέμβριο, θα εισαχθεί ως προαιρετικό εργαστήριο στα σχολεία, γεγονός που θα αλλάξει ριζικά την κουλτούρα της ελληνικής κοινωνίας στην παροχή πρώτων βοηθειών.
Για όλη αυτή την συναρπαστική διαδρομή, μιλά σήμερα στη «δημοκρατική» ο κ. Αναστάσης Σαμαράς, ιδρυτής και μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου «Kids Save Lives», εκπαιδευτής Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης, Διευθυντής Υλοποίησης Προγραμμάτων Εκπαίδευσης και εκπαιδευτικός φυσικής αγωγής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
• Κύριε Σαμαρά, ο Σύλλογος «Kids Save Lives» πώς ξεκίνησε;
Οι άνθρωποι που ξεκινήσαμε την προσπάθεια αυτή, ασχολούμασταν με τον εθελοντισμό πολλά χρόνια και ειδικά με τον τομέα των πρώτων βοηθειών. Δεν ανακαλύψαμε την Αμερική με τις πρώτες βοήθειες, η διαφορά μπορώ να πω ότι αυτή την φορά ήταν στη στόχευση. Ακολουθήσαμε την επιταγή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος λέει “εκπαιδεύστε τα παιδιά σχολικής ηλικίας”. Το πρώτο άρθρο στο καταστατικό μας είναι αυτό, η εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας, των εκπαιδευτικών τους και κατά προέκταση των συλλόγων γονέων και κάθε τοπικής κοινωνίας όπου ανήκει η σχολική μονάδα. Αυτός ήταν ο πρώτος και βασικός πυλώνας που στηρίχθηκε το καταστατικό και η δημιουργία του Συλλόγου. Ο δεύτερος, ήταν ένα τεράστιο έλλειμμα που υπήρχε στη χώρα, κι αυτό ήταν η διάδοση των αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών, των μαγικών αυτών μηχανημάτων, τα οποία επαναφέρουν τη λειτουργία του καρδιακού ρυθμού πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Η στόχευση, λοιπόν, ήταν αυτή η οποία τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια έκανε τη διαφορά. Το πρόγραμμά μας, που «τρέχει» στα ελληνικά σχολεία τα τελευταία 4,5 χρόνια με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, είχε ως αποτέλεσμα, τα παιδιά που έλαβαν μέρος, να γίνουν πολλαπλασιαστές της πληροφορίας και στα σπίτια τους η οποία εξαπλώθηκε γενικότερα σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Σύλλογοι Γονέων, απλοί πολίτες, θέλησαν να ενημερωθούν περισσότερο όσον αφορά στις θεματικές ενότητες και πορευόμαστε με αυτή την πολύ ευχάριστη εξέλιξη, το χαιρόμαστε ιδιαίτερα, γιατί ήταν και στόχοι πολλών από εμάς όταν αποφασίσαμε να κάνουμε το βήμα αυτό της δημιουργίας του Συλλόγου “Kids Save Lives”.
• Κι αυτό, αν αντιλαμβάνομαι σωστά, ξεκίνησε στο πλαίσιο μιας συζήτησης μεταξύ μιας παρέας.
Ναι, ακριβώς. Ξεκίνησε στο πλαίσιο μιας συζήτησης μεταξύ φίλων, ανάμεσα στους οποίους και εκπαιδευτικοί, επαγγελματιών υγείας, ελεύθερων επαγγελματιών, οι οποίοι καταρτίσαμε το πρώτο διοικητικό συμβούλιο και από εκεί και πέρα, η αύρα που έδωσε αυτή η προσπάθεια σε όλη τη χώρα είναι πλέον εμφανής και ο καθένας μπορεί να την αντιληφθεί. Η έδρα του Οργανισμού είναι στη Χαλκιδική. Τις δράσεις και τα προγράμματα, τα υποστηρίζουν σήμερα περίπου 850 εθελοντές σε ολόκληρη τη χώρα, πολλοί από τους οποίους είναι μέλη και από άλλες εθελοντικές οργανώσεις. Για παράδειγμα στα Δωδεκάνησα κάναμε δράσεις, σε σχολεία στην Κω πριν την πανδημία με ομάδα που κατέβηκε από την Μακεδονία, με μέλη της ελληνικής ομάδας διάσωσης.
• Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι κ. Σαμαρά η εκπαίδευση των παιδιών στις Πρώτες Βοήθειες;
Πολλές φορές τα παιδιά που είναι παρόντα σε επείγουσες για τη ζωή καταστάσεις, έχει αποδειχθεί ότι αν έχουν εκπαιδευθεί σωστά και έχουν λάβει την σωστή πληροφόρηση, μπορούν να ανταποκριθούν εξίσου αποτελεσματικά όπως και οι ενήλικες. Αυτό ήταν και το έναυσμα της προσπάθειάς μας στην αρχή, διότι γνωρίζουμε ότι το σχολείο είναι ο χώρος μάθησης, είναι ο χώρος τους. Αρα, όταν εμείς δώσαμε την πληροφόρηση και με εύστοχο τρόπο μέσα στο χώρο τους, με τα προγράμματα που εγκρίθηκαν από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, έγινε αυτό που ζητούσαμε. Να δώσουμε δηλαδή την πληροφόρηση έτσι ώστε μαθητές μας, αποφοιτώντας από τις βαθμίδες εκπαίδευσης να γνωρίζουν πώς να ανταποκρίνονται σε επείγουσες για τη ζωή καταστάσεις.• • • Και μάλιστα η παρέμβαση παιδιών που έχουν εκπαιδευτεί αποδείχθηκε σωτήρια σε αρκετές περιπτώσεις.
Πράγματι η παρέμβασή τους σε αρκετές περιπτώσεις ήταν σωτήρια. Ο ενήλικας ενδεχομένως να έχει πολλές αναστολές στο μυαλό του για να εμπλακεί σε περιστατικό, τα παιδιά όμως δεν έχουν αναστολές γι αυτό και η αλλαγή της κουλτούρας πρόληψης που επιχειρείται μέσω της εκπαίδευσης, νομίζω ότι είναι η καλύτερη στόχευση. Αλλάζοντας την κουλτούρα αυτή, θα πλησιάζουμε συνανθρώπους μας που ξαπλώνουν σε ένα πεζοδρόμιο, που πέφτουν μέσα σε μια εκκλησία, σε έναν αγωνιστικό χώρο, που χρειάζονται βοήθεια στη θάλασσα, χωρίς να φοβόμαστε, με την προϋπόθεση βεβαίως ότι γνωρίζουμε πώς πρέπει να ανταποκριθούμε στο κάθε περιστατικό. Στο κομμάτι της εκπαίδευσης, όσον αφορά στις πρώτες ηλικιακές ομάδες, η πληροφορία και η εμπλοκή των παιδιών είναι μέχρι ένα ορισμένο σημείο. Από εκεί και πέρα, όταν τα παιδιά φτάσουν στην ηλικία από 12 ετών και πάνω, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης εκτιμά ότι μπορούν να ανταποκριθούν εξίσου αποτελεσματικά με έναν ενήλικα και μπορούν να πιστοποιηθούν με το πτυχίο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης, το ανώτερο που μπορεί να πάρει ένας πολίτης όσον αφορά στην Αναζωογόνηση. • Στην Ελλάδα πάντως, τα ποσοστά εκπαίδευσης ενηλίκων και ανηλίκων στην παροχή Πρώτων Βοηθειών δεν είναι ικανοποιητικά.
Πιστεύω ότι με την προσπάθεια αυτή που ξεκινήσαμε, αυξάνεται η αυτοεκτίμηση των παιδιών, το αίσθημα της προσωπικής ευθύνης και μπορώ να πω και η έννοια του προσωπικού καθήκοντος στην κοινωνία. Είναι πολύπλευρη η εκπαίδευση που λαμβάνεται μέσα από τις πρώτες βοήθειες. Στα χρόνια που τρέχει το πρόγραμμα, είχαμε εμπλοκή μαθητών σε περιστατικά και νομίζω ότι ήταν καταλύτες στην εξέλιξη αυτών.
• Πώς μπορεί ένα σχολείο να συμμετέχει σε αυτό το πρόγραμμα;
Μέχρι πριν την περίοδο του κορωνοϊού, τα σχολεία που ήθελαν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, δήλωναν μέσω της ιστοσελίδας και της ομάδας προγραμματισμού το ενδιαφέρον τους για το πρόγραμμα, το οποίο είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας. Ομάδα αποτελούμενη από 6 έως 10 εκπαιδευτές, αναλόγως τον αριθμό των μαθητών μετέβαινε στη σχολική μονάδα και έτρεχε το πρόγραμμα. Τώρα όμως, εδώ και 1,5 χρόνο, έπειτα από δική μας πρόταση που υποβλήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας και στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, το πρόγραμμα εγκρίθηκε και εντάχθηκε στον θεματικό κύκλο “Ζω Καλύτερα-Ευ ζην”. Σε αυτή την πλατφόρμα εμπεριέχονται 21 εργαστήρια δεξιοτήτων, μέσα στο οποίο και το εργαστήριο “Τα Παιδιά Σώζουν Ζωές”. Ετσι λοιπόν, από τον Σεπτέμβριο κάθε εκπαιδευτικός οποιασδήποτε ειδικότητας θα μπορεί να επιλέξει το δικό μας εργαστήριο, το οποίο συνολικά είναι 35 ώρες εκπαίδευσης για όλη τη χρονιά. Μέσα από το εργαστήριο αυτό, ακολουθείται συγκεκριμένη θεματολογία η οποία υπάρχει σε υλικό που θα του στείλει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής το οποίο έχουμε καταθέσει εμείς. Θα γίνει επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών είτε μέσω διαδικτύου είτε δια ζώσης όπου οι επιδημιολογικές συνθήκες το επιτρέψουν. Υπάρχει πολύ πλούσιο υλικό και συνεχής υποστήριξη από την ομάδα που στηρίζει το εργαστήριο. Θεωρώ, ότι αυτό είναι το πρώτο και ουσιαστικό βήμα για την εισαγωγή του μαθήματος των Πρώτων Βοηθειών στα σχολεία, έστω και μέσω εργαστηρίου. Είναι πάρα πολύ σημαντικό για εμάς, πιστεύουμε σε αυτό, το πιστεύει και η υπουργός Παιδείας και εκτιμώ ότι η εξέλιξη θα είναι ουσιαστική.
• Θα είναι παράλληλα και κοινωνική εξέλιξη κύριε Σαμαρά, με δεδομένο ότι εκπαιδεύεται στα σχολεία ένας μεγάλος αριθμός μαθητών που είναι οι ενεργοί πολίτες του αύριο.
Εννοείται αυτό και μέχρι να γίνουν ενεργοί ενήλικες, παίρνοντας την πληροφορία ως μαθητές, την μεταφέρουν στα σπίτια τους μιλώντας στους γονείς τους για τις Πρώτες Βοήθειες. Ετσι γίνεται μια διάδραση και μια διάχυση της σχολικής γνώσης προς τα έξω, κι αυτός είναι ένας σημαντικός ρόλος του σχολείου. Να μπορεί η πληροφορία και η γνώση να διαχέονται στην κοινωνία.
• Από ποια ηλικία μπορεί να ξεκινήσει ένα παιδί να δέχεται αυτές τις πληροφορίες;
Το πρόγραμμααφορά στα παιδιά που φοιτούν στην τέταρτη τάξη του δημοτικού σχολείου και πάνω. Οσον αφορά στο εργαστήριο δεξιοτήτων σε αυτό έχουν εισαχθεί εκτός από τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού σχολείου και οι τάξεις του Γυμνασίου. Το Λύκειο θα ενσωματωθεί σε δεύτερο χρόνο. Στις μικρότερες ηλικίες λοιπόν, αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει ένα έλλειμμα το οποίο μαζί με άλλους τέσσερις εταίρους – το Ιταλικό Συμβούλιο Αναζωογόνησης, το Γερμανικό και το Κυπριακό και η Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας- τρέχουμε ένα ερευνητικό πρόγραμμα σε επίπεδο Erasmus το οποίο ονομάζεται “Life Force – Εργαλείο Εκπαίδευσης Παιδιών Μικρής Ηλικίας” το οποίο θα αποτελέσει εργαλείο μετά από ένα χρόνο για την εκπαίδευση των μαθητών των μικρότερων ηλικιών, από το νηπιαγωγείο μέχρι και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου.
• Στα 4,5 αυτά χρόνια έχουν γίνει πάντως σημαντικά βήματα για την εκπαίδευση της κοινωνίας σε έναν εξαιρετικά ευαίσθητο τομέα.
Μπορώ να πω ότι αυτή είναι η ηθική μου ανταμοιβή. Το ό,τι δηλαδή έχουμε καταφέρει σε αυτά τα χρόνια, με τη βοήθεια όλων των εθελοντών εκπαιδευτών μας, με πολύ αξιόλογους ανθρώπους οι οποίοι αφιέρωσαν τον ελεύθερό τους χρόνο, όλα αυτά τα όμορφα πράγματα. Aρκεί να σας πω ότι έχουμε εκπαιδεύσει 90.000 παιδιά και ενήλικες δια ζώσης και πάνω από 17.000 μέσω διαδικτυακών μαθημάτων εκ των οποίων 300 ενήλικες από τα Δωδεκάνησα, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
• Ολοκληρώνοντας την συνέντευξή μας, θα θέλαμε να μας ενημερώσετε για μια ακόμα καινοτομία του «kids save lives», που αφορά μια εφαρμογή στο κινητό που θα σώζει ζωές!
Η καινοτομία και η τεχνολογία μπορούν πλέον να αλλάξουν τη διαχείριση του επείγοντος. Το αργότερο μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, θα ανακοινωθεί επισήμως η εφαρμογή isavelives που θα μπορούμε δωρεάν να την εγκαταστήσουμε στα κινητά μας τηλέφωνα. To application θα φέρνει τον χρήστη που θα βρεθεί μπροστά σε ένα επείγον περιστατικό σε απευθείας επικοινωνία με το 166 ή το 112, ώστε να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος. Με το πάτημα ενός κουμπιού θα ειδοποιείται το 166 ή το 112 για έκθεση ανθρώπου σε κίνδυνο. Παράλληλα, θα ειδοποιούνται σε ακτίνα δέκα χιλιομέτρων πιστοποιημένοι εθελοντές ανανήπτες αλλά και επαγγελματίες υγείας που θα θελήσουν να εγγραφούν, ενώ παράλληλα θα δίνεται και το στίγμα του πλησιέστερου απινιδωτή καθώς έχει γίνει πλήρης καταγραφή των λειτουργικών εξωνοσοκομειακών απινιδωτών, κι όπου χρειάστηκε επιδιόρθωση έγινε. Θα είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο στα χέρια των εθελοντών και των απλών πολιτών που θα κατεβάσουν την εφαρμογή δωρεάν, η οποία υποστηρίζεται από λογισμικά Microsoft Ελλάς τα οποία δίνουν αξιοπιστία και ταχύτητα σε αυτά που υπόσχεται. Ο πολίτης ακόμα κι αν δεν έχει γνώσεις πρώτων βοηθειών θα μπορεί να λαμβάνει οπτικές και ακουστικές οδηγίες, για παράδειγμα κατευθυνόμενη ΚΑΡ.ΠΑ. μέχρι να φτάσει βοήθεια. Δημόσια θα ήθελα να ευχαριστήσω με την ευκαιρία που μου δίνετε, την εξαιρετική ομάδα των προγραμματιστών στην Κρήτη με επικεφαλής τον Γιάννη Γιακουμάκη οι οποίοι εδώ και 1,5 χρόνο περίπου, τρέχουν την εφαρμογή για να υλοποιηθεί και να είναι έτοιμη στο χρόνο που πρέπει. Η εφαρμογή θα εγκαθίσταται δωρεάν σε κινητά τηλέφωνα και θα διαθέτει δέκα λειτουργίες για τον χρήστη, ενώ η χρήση της εγγυάται υψηλό ποσοστό επιτυχημένης διαχείρισης έκτακτων περιστατικών.
