• Οπως δηλώθηκε με έμφαση οι ΟΤΑ δεν είναι αρμόδιοι για κατάσβεση της φωτιάς • Πρωτοβουλία του Δήμου Ρόδου για τη δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Πολιτικής Προστασίας
Την αμέριστη στήριξή της στον «πυρόπληκτο» δήμο της Ρόδου εκφράζει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Χθες βρέθηκαν στη Ρόδο ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου, ο Α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Καλλιθέας Αττικής Δημήτριος Κάρναβος και ο γενικός γραμματέας της ΚΕΔΕ- πρώην δήμαρχος Πύλου Νέστορος Δημήτριος Καφαντάρης. Μαζί με τον δήμαρχο Ρόδου Αντώνη Καμπουράκη και τους συνεργάτες του, περιόδευσαν στις πληγείσες από την πυρκαγιά περιοχές και εν συνεχεία συμμετείχαν σε έκτακτη συνεδρίαση της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου που πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή του υφυπουργού Γιάννη Παππά και του βουλευτή Μάνου Κόνσολα.
Σε κοινή συνέντευξη τύπου που προηγήθηκε της συνεδρίασης, ο δήμαρχος κ. Α. Καμπουράκης δήλωσε ότι: «Μετά από ένα πρωτοφανές πλήγμα και μια μεγάλη καταστροφή, στη Ρόδο μετράμε τους φίλους μας. Και είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι βρίσκονται σήμερα κοντά μας, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, ο Λάζαρος Κυρίζογλου, ο Α’ (πρώτος) αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Καλλιθέας Αττικής Δημήτριος Κάρναβος και ο γενικός γραμματέας της ΚΕΔΕ- πρώην δήμαρχος Πύλου Νέστορος Δημήτριος Καφαντάρης. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ολόκληρης της χώρας, μέσω του προέδρου της εκφράζει την αλληλεγγύη της και τη συμπαράστασή της στη Ρόδο μας και νιώθουμε πραγματικά ευγνωμοσύνη γι’ αυτό.
Βιώσαμε τραγικές στιγμές στο νησί μας. Και όπως βλέπουμε δεν είμαστε οι μόνοι. Όλα τα τελευταία χρόνια αλλά και το φετινό καλοκαίρι, δοκιμάζεται όλη η χώρα από τις πυρκαγιές και γίνονται μεγάλες καταστροφές. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα και να γίνουν με την ευθύνη του κεντρικού κράτους.
Μετά από αυτή την πρωτόγνωρη κρίση που έζησε για 10 μέρες το νησί μας, το μόνο που μας παρηγορεί είναι ότι πετύχαμε κάτι σημαντικό. Να σώσουμε τη φήμη της Ρόδου ως παγκόσμιου τουριστικού προορισμού. Πετύχαμε να γίνει η μεγαλύτερη στα χρονικά της χώρας μετακίνηση πληθυσμού, με απόλυτη ασφάλεια και με διαρκή φροντίδα και μέριμνα για τις ανάγκες πάνω από 20.000 ανθρώπων.
Μέσα στην πιο δύσκολη στιγμή για το νησί μας, άνοιξε η πιο μεγάλη αγκαλιά της ροδίτικης φιλοξενίας.
Κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την εικόνα της Ρόδου μας καθώς αυτή η φιλοξενία καρδιάς αναδείχθηκε από τους ίδιους τους επισκέπτες μας και συγκίνησε ολόκληρο τον κόσμο μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και τα διεθνή ΜΜΕ. Σώσαμε τη φήμη μας και έτσι σώσαμε και το ψωμί μας. Γιατί καταφέρνουμε έτσι να κρατήσουμε ζωντανό τον προορισμό φέτος και ακόμη πιο ελκυστικό στα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο πρέπει αυτή τη στιγμή να αναδείξουμε – και εμείς ως Δήμος Ρόδου αλλά και όλοι οι αυτοδιοικητικοί οργανισμοί της χώρας που αντιμετωπίζουν τα ίδια αδιέξοδα – τις μεγάλες αλλαγές που πρέπει να γίνουν με βάση τα μεγέθη των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε.
Οι έκτακτες καταστάσεις απαιτούν έκτακτες λύσεις. Ακολουθώντας συνήθεις συμβατικές διαδικασίες δεν μπορούμε να πάμε μακριά».
Τέσσερις βασικές παρεμβάσεις
Στη συνέχεια ο κ. Καμπουράκης αναφέρθηκε σε τέσσερα καίριας σημασίας ζητήματα που πρέπει να επανεξεταστούν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών και την ενίσχυση του ρόλου των δήμων. Αναλυτικότερα ανέφερε ότι:
«Βάζω λοιπόν την ατζέντα τεσσάρων πολύ κρίσιμων ζητημάτων. Να ξαναδούμε το νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορεί ένας Δήμος να κάνει παρεμβάσεις πρόληψης στα δάση ανοίγοντας αντιπυρικές ζώνες. Κάνουμε πρόληψη και μάλιστα πάνω από τις δυνάμεις μας. Αρκεί να σας πως ότι για το 2023 ο Δήμος μας έχει επιχορηγηθεί για δράσεις πυροπροστασίας με 280.000 ευρώ. Διέθεσε όμως, από ίδιους πόρους, 1.157.363 ευρώ. Κάναμε δηλαδή πέντε φορές παραπάνω από αυτά που μπορούσαμε να κάνουμε με βάση τους πόρους που πήραμε.
Αν αυτό δεν είναι αρκετό πρέπει να δούμε ξανά τα περιθώρια που έχουμε για να κάνουμε τα περισσότερα που πρέπει.
Δεύτερο και εξίσου σημαντικό να βελτιωθεί το νομοθετικό πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας, και να ενισχυθεί με πόρους ο Δήμος για να αντιμετωπίσει πρωτόγνωρες καταστάσεις.
Οι πόροι μας δεν είναι απεριόριστοι και παρ’ όλα αυτά συνεχώς ενισχύουμε την άμυνά μας.
Ακούω και κριτικές για κάποια οχήματα που ήρθαν στη Ρόδο και λένε ορισμένοι τι να τα κάνουμε τώρα; Μα αυτά τα οχήματα δεν είναι για να σβήνουν φωτιές είναι για να προλαμβάνουν τις αναζωπυρώσεις.
Τρίτον, η αξιοποίηση του εθελοντικού κινήματος. Το ζήσαμε στη Ρόδο και είναι ένα σπουδαίο παράδειγμα για όλη τη χώρα.
Απαιτείται όμως καλύτερος συντονισμός, αναβαθμισμένος εξοπλισμός, διαρκής υποστήριξη. Άμεσα πήραμε ως Δήμος Ρόδου την πρωτοβουλία της δημιουργίας Ηλεκτρονικού Μητρώου Πολιτικής Προστασίας Ρόδου.
Για να καταγράψουμε το δυναμικό μας, να ξέρουμε ποιος μπορεί να κάνει τι και να πετύχουμε τον καλύτερο δυνατό συντονισμό με τις δημοτικές υπηρεσίες.
Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό μέσω του Μητρώου να διασφαλίσουμε και την εκπαίδευση των εθελοντών.
Οι άνθρωποι αυτοί με αυταπάρνηση και γενναιότητα σε πολλές περιπτώσεις ρισκάρουν τη ζωή τους, πρέπει να έχουν την υψηλότερη δυνατή εκπαίδευση.
Επιπλέον, θα πρόσθετα πως σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να εξετάσουμε και το πλαίσιο για την αξιοποίηση της Εθνοφυλακής. Μια φωτιά σαν κι αυτή που ζήσαμε είναι εκ των πραγμάτων θέμα εθνικής ασφάλειας.
Τέταρτο σημείο πρέπει να είναι η παραδοχή πως με το υφιστάμενο νομοθετικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο δεν γίνεται να αντιμετωπίσουμε έναν ασύμμετρο πόλεμο και τις συνέπειές του. Με απλά παραδείγματα.
Μπορώ να πάω στην παραλία της Γλύστρας, για την οποία είχαμε δεχτεί και τόση κριτική πριν την πυρκαγιά, για να καθαρίσω ό,τι άφησε πίσω της η φωτιά; Όχι δεν μπορώ. Είναι περιοχή ευθύνης της ΕΤΑΔ. Μπορώ να πάω να κάνω φυτεύσεις στα πρανή των κεντρικών δρόμων; Όχι δεν μπορώ. Είναι στην ευθύνη της Περιφέρειας.
Μπορώ να πάω να καθαρίσω δασικές εκτάσεις ή ιδιωτικές περιουσίες; Όχι δεν μπορώ. Μπορεί για τον πολίτη που δεν είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει όλη τη νομοθεσία, ο Δήμος να είναι υπεύθυνος για όλα. Όμως δεν είναι. Εμείς δεν λέμε να μην είναι. Εμείς λέμε δώστε μας το πλαίσιο και τους πόρους για να κάνουμε αυτό που ζητούν οι πολίτες.
Αλλιώς πώς θα ανασυγκροτήσουμε το νησί μας; Πώς θα ενισχύουμε την άμυνά του απέναντι σε πρωτοφανείς υβριδικές απειλές;
Σε αυτό το σκεπτικό που σας ανέπτυξα ζητάμε την υποστήριξη της ΚΕΔΕ και του προέδρου της που μας τιμά σήμερα με την επίσκεψή του, πιστεύοντας ότι εκφράζουμε τον αγώνα και τις αγωνίες όλου του αυτοδιοικητικού κόσμου. Επιπλέον, θα προσπαθήσω να έχω άμεσα μια συνάντηση με την υπουργό Εσωτερικών, την κα. Κεραμέως προκειμένου σε αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες να δώσουμε εξαιρετικά τολμηρές και ρεαλιστικές απαντήσεις. ».
ΛΑΖΑΡΟΣ ΚΥΡΙΖΟΓΛΟΥ: «Καμία αρμοδιότητα δεν έχουν οι δήμοι να σβήνουν δασικές πυρκαγιές-Άδικη η κριτική»
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λ. Κυρίζογλου χαρακτήρισε άδικη την κριτική που ασκείται στους δήμους για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, επισημαίνοντας ότι καμία τέτοια αρμοδιότητα δεν έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού.
Αναλυτικότερα ανέφερε ότι: «Η φωτιά που εξελίχθηκε σε πυρκαγιά, δεν ξεκίνησε από το δημαρχείο της Ρόδου. Δεν ξεκίνησε από το Μανδράκι για να φτάσει στα Απόλλωνα.
Η Ρόδος βγήκε μεν τραυματισμένη από αυτή την περιπέτεια, είμαι όμως βέβαιος ότι η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη, αρκεί όλοι μαζί να συντρέξουμε σε αυτή την προσπάθεια.
Επειδή οι δήμαρχοι, όχι μόνο της Ρόδου αλλά και των άλλων περιοχών της Ελλάδας, όπου σημειώθηκαν δασικές πυρκαγιές, δεχόμαστε άδικη κριτική, άλλοτε με δόλο και άλλοτε λόγω άγνοιας όσων δημοσιολογούν.
Να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα… Η θέση στα Απόλλωνα που επισκεφθήκαμε, απ’ όπου και ξεκίνησε η φωτιά στη Ρόδο, είναι 1000% δασική. Επιπλέον, οι πυρκαγιές ήταν σε διαφορετικά σημεία. Μιλάμε για 12 φωτιές ταυτόχρονα.
Αναφερόμενος στο θεσμικό πλαίσιο έχω να πω τα εξής: Οι περιφέρειες έχουν την ευθύνη και την αρμοδιότητα για τους καθαρισμούς των ρεμάτων.
Οι δήμοι έχουν την αρμοδιότητα και την ευθύνη για τους καθαρισμούς στις εντός σχεδίου περιοχές και στην πόλη. Στις εκτός σχεδίου πόλεως περιοχές και ιδιαίτερα μάλιστα εκεί όπου εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές σε αμιγώς δασικές περιοχές, την ευθύνη δεν έχουν ούτε η Περιφέρεια, ούτε ο Δήμος. Η ευθύνη ανήκει 100% στη δασική υπηρεσία. Παρόλα αυτά, οι δήμοι δέχονται εν αδίκω επιθέσεις.
Άλλωστε η σχετική νομοθετική ρύθμιση και η ΚΥΑ υπ’ αριθμ. 181752/2052 αναφέρει ρητά στο άρθρο 1 ότι η ευθύνη για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της καταστολής των πυρκαγιών καθώς και την παροχή συνδρομής για τη διάσωση ατόμων και υλικών αγαθών που απειλούνται από αυτές, έχει ως μέρος της αποστολής του το πυροσβεστικό σώμα.
Ο συντονισμός όλων των δυνάμεων πυρόσβεσης και όλων των άλλων αρχών υπηρεσιών και φορέων, ανήκει στον επικεφαλής των πυροσβεστικών δυνάμεων όχι στο δήμαρχο ή στον περιφερειάρχη.
Ο σχεδιασμός, η εισήγηση και υλοποίηση μέτρων, έργων και δράσεων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, είναι ευθύνη των δασικών υπηρεσιών».
Στη συνέχεια ο κ. Κυρίζογλου αναφέρθηκε στις επιχορηγήσεις των δήμων από το κράτος για έργα πυροπροστασίας. Όπως είπε, ο δήμος Ρόδου έλαβε από τους ΚΑΠ 280.000 ευρώ το 2023 και διέθεσε περισσότερα από 1.150.000 ευρώ. «Όλοι οι δήμοι της χώρας έλαβαν το 2022 17,4 εκατ. ευρώ για έργα πυροπροστασίας στην περιοχή ευθύνης τους. Το 2023 δόθηκαν 25 εκατ. ευρώ. Όμως ο δήμος Ρόδου έλαβε από τους ΚΑΠ 280.000 ευρώ και δαπάνησε το 2023 επιπλέον το ποσό των 1.157.000 ευρώ, αφού τα χρήματα που έλαβε δεν επαρκούν επ’ ουδενί για τις ανάγκες του νησιού. Επίσης, δημοπρατήθηκε από το δήμο Ρόδου η προμήθεια θερμικών καμερών, ένα έργο πάνω από 900.000 ευρώ», δήλωσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ.
Ο κ. Κυρίζογλου αναφέρθηκε και στην επιτυχή επιχείρηση εκκένωσης 20.000 ατόμων από τις πυρόπληκτες περιοχές του νησιού. Συνεχάρη τον δήμαρχο Ρόδου, κ. Καμπουράκη, ο οποίος όπως είπε φιλοξένησε στα ξενοδοχεία του πάνω από 2.600 πυρόπληκτους επισκέπτες/πολίτες προσφέροντας στέγη και σίτιση. Μία τέτοια κίνηση, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, αξίζει να χειροκροτείται και να του αποδίδονται συγχαρητήρια.
Επίσης αναφέρθηκε στην προμήθεια από το δήμο Ρόδου 15 πυροσβεστικών οχημάτων, η παρουσία των οποίων όπως είπε, είναι εξαιρετικά σημαντική στη Ρόδο για την άμεση αντιμετώπιση των όποιων αναζωπυρώσεων.
«Το μοντέλο και η στρατηγική αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών έχει αποδειχθεί ότι είναι λάθος. Από το 1998, είχαμε χιλιάδες στρέμματα καμένα, πάνω από 200 ανθρώπους που χάσανε τη ζωή τους σε φωτιές, χιλιάδες εκτάσεις καμένες και χιλιάδες στρέμματα περιοχών που αναδασώθηκαν, εκ νέου καμένες. Γι’ αυτό και χρειάζεται μία αστυνομία υπαίθρου/δασική υπηρεσία επαρκώς στελεχωμένη», δήλωσε ο κ. Κυρίζογλου. Τέλος είπε ότι η ΚΕΔΕ θα προμηθευτεί και θα διαθέσει στο δήμο Ρόδου από δικούς της πόρους πυροσβεστικά οχήματα, ενώ θα διεκδικήσει οικονομικές ενισχύσεις για τους πυρόπληκτους δήμους μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων.
Δημήτριος Κάρναβος
Ο Α’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Καλλιθέας Αττικής Δημήτριος Κάρναβος, ανέφερε κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του ότι:
«Διανύσαμε ένα μεγάλο μέρος από τις καμένες εκτάσεις για να έχουμε αντίληψη για το μέγεθος της κατάστασης. Θέλω να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στο δήμο Ρόδου για την επικουρική δράση του στην αντιμετώπιση όλης αυτής της κρίσης.
Τα 280.000 ευρώ που έλαβε από το κράτος δεν έχουν σχέση με την αντιμετώπιση των πυρκαγιών στις χαράδρες. Έχουν να κάνουν με τα σχέδια πόλης είτε των οικισμών είτε της πόλης της Ρόδου».
Το Κράτος, όπως τόνισε, πρέπει να επανεξετάσει τις αρμοδιότητες πρόληψης ή κατάσβεσης των πυρκαγιών. Τόνισε επίσης ότι η ασφαλής και αναίμακτη επιχείρηση απομάκρυνσης 20.000 ατόμων, αποτελεί παγκόσμιο οδηγό για το πώς μπορεί να προστατευθεί η ανθρώπινη ζωή σε τέτοιες κρίσεις.
Δημήτριος Νέστορος
Ο γενικόςγραμματέας της ΚΕΔΕ- πρώην δήμαρχος Πύλου Νέστορος Δημήτριος Καφαντάρης, τόνισε την ανάγκη αποσαφήνισης των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όλων των άλλων φορέων, αναφέροντας χαρακτηριστικά τα εξής:
«Υπάρχει πρόβλημα με αρμοδιότητες. Ζητάμε εδώ και πολλά χρόνια να ξαναγραφτεί ο χάρτης της αυτοδιοίκησης με τις αρμοδιότητες που έχει ο κάθε φορέας ώστε ο πολίτης να ξέρει πού θα απευθύνεται για πρόληψη και πυρόσβεση. Η Τ.Α. ξέρει καλύτερα από τον καθένα τις ανάγκες του κάθε τόπου και μπορεί πιο εύκολα να δώσει λύσεις. Η Τ.Α. πρέπει να είναι μπροστά, να είναι συνομιλητής ισότιμος. Αλλά η ΤΑ συνεχίζεται να δέχεται βολές από τα ΜΜΕ. Η ΚΕΔΕ θα στηρίξει με όλες τις δυνάμεις της όλους τους πυρόπληκτους δήμους της χώρας Είμαστε δίπλα στον δήμαρχο και στο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου και είμαι βέβαιος ότι θα βρει το δρόμο το νησί με εσάς στην ηγεσία».
Μύθος η εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα καμένα
Σε ερώτηση της «δ», εάν όπως διαδίδεται οι καμένες περιοχές γεμίσουν ανεμογεννήτριες, ο κ. Κυρίζογλου δήλωσε ότι: «Το Σύνταγμα της Ελλάδας.., απαγορεύει την αλλαγή του χαρακτήρα μίας καμένης έκτασης. Μία έκταση που καίγεται ή παρανόμως εκχερσώνεται, πρέπει να γίνει ξανά δάσος. Δεν είδαμε να έχουν εγκατασταθεί ανεμογεννήτριες πουθενά σε καμένες εκτάσεις σε όλη την Ελλάδα. Είναι μύθος. Πρόκειται για θεωρία συνομωσίας».
Σαφής και κατηγορηματική ήταν η θέση του δημάρχου Ρόδου Αντώνη Καμπουράκη ο οποίος δήλωσε ότι: «Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται να αναγεννηθεί το δάσος μας. Όπου υπάρχει δάσος θα παραμείνει δάσος, όπου υπάρχει περιοχή Natura θα παραμείνει περιοχή Natura. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να αλλάξει το δάσος για να τοποθετηθεί οτιδήποτε απαγορεύεται δια νόμου. Είμαστε απολύτως ξεκάθαροι».
