Ο δικηγόρος Ρόδου κ. Μιχάλης Καντιδενός, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων έκανε εισήγηση με θέμα την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας, κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας σε διαδικτυακό εκπαιδευτικό σεμινάριο για Αστυνομικούς.
Ο κ. Καντιδενός αναφέρθηκε διεξοδικά στις τροποποιήσεις που επέφερε ο Ν.4531/2018 στο νόμο για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας. Επεσήμανε τη διεύρυνση της έννοιας της οικογένειας, που πλέον καταλαμβάνει και τα πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης όπως και το γεγονός ότι πλέον παύει να είναι απαραίτητη προϋπόθεση η συνοίκηση της μόνιμης συντρόφου του άνδρα ή του μόνιμου συντρόφου της γυναίκας και των τέκνων τους, κοινών ή ενός εξ αυτών.
Στη συνέχεια έγινε λόγος για τη διαδικασία της ποινικής διαμεσολάβησης και τις νέες διατάξεις που διαφυλάττουν την ορθή λειτουργία της διαδικασίας όπως στην περίπτωση που έχει κριθεί αναγκαία η παρακολούθηση ειδικού συμβουλευτικού-θεραπευτικού προγράμματος σε δημόσιο φορέα και το εν λόγω πρόσωπο δεν ολοκληρώσει υπαίτια την παρακολούθηση του προγράμματος, τότε ο εισαγγελέας διακόπτει τη διαδικασία διαμεσολάβησης και προκαλεί την αναδρομική άρση των επελθόντων αποτελεσμάτων και ως εκ τούτου ανασύρεται η δικογραφία από το αρχείο και συνεχίζεται η ποινική διαδικασία κατά τις κοινές διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Επιπλέον ο κ. Καντιδενός τόνισε το γεγονός πως οι προβλεπόμενοι περιοριστικοί όροι για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος μπορούν να επιβληθούν, πλέον, και από τον εισαγγελέα που έχει επιληφθεί της υπόθεσης με αιτιολογημένη διάταξή του ενώ η απαρίθμηση των περιοριστικών όρων (απομάκρυνση από την οικογενειακή κατοικία, μετοίκηση, κλπ.) είναι πλέον ενδεικτική και κατά συνέπεια, το αρμόδιο δικαστικό όργανο μπορεί να επιβάλει τον πλέον ενδεδειγμένο περιοριστικό όρο (π.χ. απαγόρευση να προσεγγίζει ο κατηγορούμενος το νοσοκομείο όπου νοσηλεύεται το θύμα). Επίσης, επεσήμανε πως προβλέπεται πλέον ποινή φυλάκισης σε όποιον παραβιάζει τον περιοριστικό όρο που του έχει επιβληθεί, ώστε το εν λόγω μέτρο να καταστεί ουσιαστικό και αποτελεσματικό.
Επειτα, ο κ. Καντιδενός στην εισήγησή του τόνισε πως η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση αλλά σοβαρή κοινωνική παθογένεια που παραβιάζει ατομικές ελευθερίες κυρίως γυναικών. Επιπλέον, επεσήμανε ότι η άμεση και αποτελεσματική αντίδραση της γυναίκας θύματος που βρίσκει το θάρρος να σπάσει τη σιωπή της, είναι αυτή που θα οδηγήσει στην κοινοποίηση του συμβάντος στους αρμόδιους ώστε να ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία .
Ακόμη, έκανε λόγο για την δυσκολία που έχει η ποινική αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας στην πράξη για τις γυναίκες καθώς μεσολαβεί αρκετό διάστημα μεταξύ συμβάντος και ακροαματικής διαδικασίας με αποτέλεσμα την ανάκληση της καταγγελίας μετά από επικοινωνία μεταξύ θύτη, θύματος και των οικογενειών αφού ο φερόμενος ως κατηγορούμενος προφασίζεται διάφορες δικαιολογίες και επιχειρήματα, εκβιάζει με έμμεσους τρόπους το θύμα επικαλούμενος συχνά το παιδί, την κοινωνία, την οικονομική εξάρτηση της γυναίκας και προβάλλει δικαιολογίες ότι το εν λόγω αδίκημα δεν θα επαναληφθεί στο μέλλον και ότι αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό.
Περαιτέρω, αναφέρθηκε στο γεγονός πως ο ρυθμιστικός της ενδοοικογενειακής βίας Νόμος προσπάθησε να αντιμετωπίσει την δυσκολία της καταγγελίας και αναφοράς της γυναίκας καθώς σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το ενυπάρχον πλέγμα συγγενικών σχέσεων που αποτρέπει τη γυναίκα – θύμα να εμπλέξει το σύζυγο της, προκειμένου να αποτραπεί ο στιγματισμός ολόκληρης της οικογένειας και η διαπόμπευση του, φαινόμενο που παρουσιάζεται συνήθως στις μικρές κοινωνίες. Επιπλέον, εξέθεσε τη θυματοποίηση και την εξαθλίωση της ψυχικής υγείας της γυναίκας που αποφέρει η καθυστέρηση και ματαίωση της ποινικής διαδικασίας με αποτέλεσμα να ζει στην ανασφάλεια και τα τραύματα της ψυχής που δεν είναι εμφανή να καθίστανται βαθύτερα, μακρόχρονα και συνήθως ανεξίτηλα.
Όλα αυτά και ιδίως η μη καταγγελία της εγκληματικής πράξης έχουν ως αποτέλεσμα το φαινόμενο της «αφανούς εγκληματικότητας» του λεγόμενου «αόρατου εγκλήματος».
Τέλος, ο κ. Καντιδενός έκλεισε την εισήγησή του με το αισιόδοξο μήνυμα πως η ελληνική νομοθεσία με τις νέες τροποποιήσεις, με τις επαυξημένες ποινές, τις δράσεις της Ελληνικής Αστυνομίας με την δημιουργία υπηρεσιών σε όλη την Επικράτεια για την εξάλειψη και καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας των γυναικών, τον εθελοντισμό και τον κοινωνικό προγραμματισμό ως ενδείξεις πολιτισμού και κράτους δικαίου, κινείται στη σωστή κατεύθυνση και πως η λύση που θα αντιμετωπίσει σε βάθος χρόνου και πρωτογενώς «το αόρατο έγκλημα της βίας κατά των γυναικών» κρύβεται στις λέξεις «παιδεία», «μάθηση» και «μόρφωση».
Μιχ. Καντιδενός: Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση αλλά σοβαρή κοινωνική παθογένεια
