Καθώς οι φιλοδοξίες του Ερντογάν μεγαλώνουν, η Ευρώπη στερείται της απαραίτητης ενότητας και ισχύος προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της Ένωσης, αναφέρει σε άρθρο του στην «Wall Street Journal» ο ανταποκριτής της «Καθημερινής» στις Βρυξέλλες, Γιάννης Παλαιολόγος.
Οπως σημειώνει ο αρθρογράφος οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται σε άσχημο σημείο, ωστόσο πρόκειται για μια κατάσταση που βαίνει προς το χειρότερο επί μισή δεκαετία. Ενδεικτικά, υπενθυμίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο ότι δεν θα τηρήσει πλέον τη συμφωνία του 2016 για να κρατήσει περισσότερους από τρία εκατομμύρια πρόσφυγες στο τουρκικό έδαφος και κατηγορεί την Αγκυρα ότι δεν τηρεί τις οικονομικές της δεσμεύσεις.
Επίσης, ο Ερντογάν επιπλήττει τακτικά τους ηγέτες της Ε.Ε. για την κριτική που του ασκείται με αφορμή τα σκληρά μέτρα ενάντια στην απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία υπό την ηγεσία του κ. Ερντογάν έχουν προκαλέσει απογοήτευση στις Βρυξέλλες, οδηγώντας σε πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και άλλων μορφών στενότερης συνεργασίας.
Ωστόσο, το 2020 η σχέση Ε.Ε.-Τουρκίας επιδεινώθηκε εκ νέου, τονίζει ο αρθρογράφος, καθώς η τουρκική κυβέρνηση επέτρεψε σε χιλιάδες αιτούντες άσυλο να διασχίσουν τον ποταμό Έβρο στην Ελλάδα στα τέλη Φεβρουαρίου, οδηγώντας σε βίαιες συγκρούσεις εβδομάδων καθώς οι ελληνικές αρχές επιδίωξαν να ενισχύσουν τα σύνορά τους. Σε όλα αυτά ήρθε να προστεθεί και το ζήτημα του Ορούτς Ρέις που ταξίδεψε με μια συνοδεία πολεμικών πλοίων στα ανοιχτά του Καστελλόριζου, γεγονός που πυροδότησε μια στρατιωτική αναμέτρηση που διήρκησε περισσότερο από ένα μήνα.
«Η σύγκρουση της ελληνικής και τουρκικής φρεγάτας στα ύδατα που διεκδικούν και οι δύο χώρες ώθησε τη γαλλική κυβέρνηση να αναπτύξει τα δικά της πολεμικά πλοία και μαχητικά στην περιοχή», προσθέτει ο αρθρογράφος.
Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν οι κινήσεις του Ερντογάν για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και άλλων ιερών χώρων σε τζαμιά, κάτι που έχει εξοργίσει τους χριστιανούς, αλλά και οι προσβολές του Τούρκου προέδρου προς τον Ελληνα πρωθυπουργό αλλά και τον Γάλλο πρόεδρο τους οποίους χαρακτήρισε «άπληστους και ανίκανους».
Επίσης, ο Ερντογάν έχει παρέμβει στρατιωτικά στη Λιβύη, παραβιάζοντας εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Και έχει δημιουργήσει νέες συμμαχίες με τη Ρωσία και το Ιράν, αποτρέποντας έτσι την επιρροή των ΗΠΑ και της Ευρώπης στη Μέση Ανατολή.
Παρόλα αυτά η στρατηγική της Ε.Ε. απέναντι στην Τουρκία είναι ασυνεπής. Η Ελλάδα και η Κύπρος, με την υποστήριξη της Γαλλίας, πέρασαν τις τελευταίες εβδομάδες πιέζοντας για νέες και ευρύτερες κυρώσεις για να δείξουν ότι μια απειλή για την κυριαρχία ενός κράτους μέλους της Ε.Ε. θα προκαλέσει την παρέμβαση ολόκληρου του μπλοκ. Η Γερμανία, ωστόσο, ανησυχεί ότι μια νέα σειρά κυρώσεων θα επιδεινώσει τις εντάσεις με τον κ. Ερντογάν, ο οποίος στα μάτια της καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ έχει διαδραματίσει χρήσιμο ρόλο στον περιορισμό της μετανάστευσης στην Ευρώπη. Η στάση του Βερολίνου επηρεάζεται επίσης από τη μεγάλη τουρκική μειονότητα στη Γερμανία και από τους στενούς οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Την περασμένη εβδομάδα, η κυρία Μέρκελ κατάφερε να πείσει την Ελλάδα και την Τουρκία να επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για έναν ακόμη γύρο συνομιλιών. Αυτό έχει κάνει την προοπτική των νέων κυρώσεων να υποχωρήσει, προς απογοήτευση της κυπριακής κυβέρνησης.
Η κ. Μέρκελ, σημειώνει ο αρθρογράφος, είναι η μόνη ηγέτις της ΕΕ που ασκεί επιρροή στον Ερντογάν και η Γερμανία κατέχει επί του παρόντος την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., οπότε είναι το κατάλληλο άτομο για να μεσολαβήσει μεταξύ της Άγκυρας και της Αθήνας. Αλλά η ιδέα ότι η Γερμανία μπορεί να μεσολαβήσει μεταξύ ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε. και μιας ξένης χώρας που απειλεί την κυριαρχία της είναι επίσης πρόβλημα. Όπως δήλωσε ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο Γερμανός πολιτικός που ηγείται του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε συνέντευξή του στο «Der Spiegel» νωρίτερα αυτόν τον μήνα: «Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η Ευρώπη και η Γερμανία είναι στο πλευρό της Ελλάδας».
