Θεαματική αύξηση της χρήσης πλαστικού χρήματος (πιστωτικών και χρεωστικών καρτών) στις αγορές των καταναλωτών στα σούπερ μάρκετ επέφεραν οι έλεγχοι στην κίνηση των κεφαλαίων. Παρά τη χαλάρωση, μάλιστα, που υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό στα capital controls, οι αλλαγές που συντελέσθηκαν στην καταναλωτική συμπεριφορά φαίνεται να παγιώνονται.
Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), αν και μέχρι τον Ιούνιο του 2015 το ποσοστό χρήσης καρτών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ήταν στα επίπεδα του 7%-8% και στα μικρά σημεία πώλησης κάτω από 1%, ανέρχεται πλέον σε 30% και 7,5% αντιστοίχως. Επιπλέον, ένας στους δύο καταναλωτές δηλώνει ότι μετά την επιβολή των capital controls χρησιμοποιεί πιο συχνά κάρτα για την πληρωμή των αγορών του στο σούπερ μάρκετ. Η αύξηση της χρήσης καρτών μεταφράζεται σε κόστος για τα σούπερ μάρκετ, λόγω των υψηλών προμηθειών που καλούνται να πληρώσουν στις τράπεζες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΙΕΛΚΑ, η παραπάνω εξέλιξη οδηγεί σε ετήσια αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων κατά 40 εκατ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 0,21% των πωλήσεων.
Ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο πληρώνουν, το βέβαιο είναι ότι πλέον οι καταναλωτές ψωνίζουν πολύ λιγότερο. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, μετά την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, οπότε και οι πωλήσεις αυξήθηκαν πάνω από 30%, πλέον κινούνται στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων ετών. Αυτό οφείλεται σε ένα βαθμό στην ύπαρξη αποθεμάτων που έχουν οι καταναλωτές, μετά την «εισβολή» στα σούπερ μάρκετ την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου. Ωστόσο είναι αποτέλεσμα και άλλων παραγόντων, όπως η αύξηση του ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, καθώς και η αρνητική ψυχολογία. Οι αρνητικές επιδόσεις συνολικά στο λιανεμπόριο και όχι μόνο στον κλάδο των σούπερ μάρκετ αποτυπώνονται και στα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Σύμφωνα με αυτά, ο εποχικά διορθωμένος δείκτης κύκλου εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2015 υποχώρησε κατά 5,1% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2014. Μείωση 3% σημείωσε ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) σε ετήσια βάση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τζίρος στα σούπερ μάρκετ εμφανίζεται, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, να υποχωρεί κατά 2,2%, ενώ ο όγκος πωλήσεων κατά 3,1% τον Σεπτέμβριο του 2015 σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2014. Η μεγαλύτερη μείωση αξίας και όγκου πωλήσεων καταγράφεται στα πρατήρια καυσίμων, 18,3% και 5,5% αντιστοίχως. Στον αντίποδα βρίσκεται ο κλάδος των βιβλιοχαρτοπωλείων και των καταστημάτων ένδυσης-υπόδησης. Η αξία των πωλήσεων αυξήθηκε στα βιβλιοχαρτοπωλεία κατά 6,2% και ο όγκος κατά 7,9%, ενώ στα καταστήματα ένδυσης-υπόδησης ο τζίρος αυξήθηκε κατά 4,2% και ο όγκος πωλήσεων κατά 7,4%.
Καθημερινή
