Xωρίς καμία προστασία από τη λαιμητόμο των πλειστηριασμών βρίσκονται πλέον όσοι δανειολήπτες δεν έχουν προσφύγει στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη – Σταθάκη).
Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης πως καμία πρώτη κατοικία δεν πρόκειται να βγει στο σφυρί και ότι για όλες υπάρχει προστασία, η αλήθεια είναι πως ο νόμος Κατσέλη προστατεύει την πρώτη κατοικία υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης έχει υπαχθεί σε αυτόν και έχει δεχθεί την εκποίηση κάθε άλλου περιουσιακού του στοιχείου. Με άλλα λόγια, ο νόμος αφορά δανειολήπτες που ζουν στα όρια της φτώχειας και οι οποίοι υπό το βάρος των χρεών τους προς τις τράπεζες δέχονται να χάσουν όποιο περιουσιακό στοιχείο έχουν για να προστατεύσουν κάτω από πολύ αυστηρές προϋποθέσεις το σπίτι όπου διαμένουν. Καθεστώς το οποίο δεν έχει καμία σχέση με όσα προεκλογικά και μετεκλογικά υποσχόταν ο ΣΥΡΙΖΑ περί γενικευμένης προστασίας της πρώτης κατοικία και για κούρεμα χρεών. Μάλιστα από 1/1/2019 παύει πλέον να ισχύει και αυτός ο συγκεκριμένος νόμος Κατσέλη. Ετσι, από τότε, είτε δεν θα υπάρχει καμία νομική προστασία είτε, εφόσον συναινέσει η τρόικα, οι προϋποθέσεις θα είναι ακόμη δυσμενέστερες για τους δανειολήπτες. Ολα αυτά αποδεικνύουν πως οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών ότι προστατεύονται οι κατοικίες για το 70% των δανειοληπτών αποτελούν απλά κοροϊδία, αφού οι πλειστηριασμοί άρχισαν κανονικά και ακόμη περισσότεροι είναι προ των πυλών.
Από το 2015 που έπαυσε η οριζόντια προστασία της κύριας κατοικίας που προέβλεπε υπό προϋποθέσεις ο νόμος Χατζηδάκη, η μόνη διέξοδος για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες είναι ο αναθεωρημένος πλέον νόμος Κατσέλη. Σε αυτή τη διαδικασία προσέτρεξαν πάνω από 120.000 δανειολήπτες, με χιλιάδες υποθέσεις να εκκρεμούν. Μάλιστα το καθεστώς αυτό μετά τις αλλαγές Σταθάκη από την 1η Ιανουαρίου του 2016 μετατράπηκε σε προσωρινό, με ημερομηνία λήξης τις 31/12/2018. Παράλληλα οι προϋποθέσεις ένταξης έγιναν αυστηρότερες.
Πώς θα προστατευθούν οι οφειλέτες
Η προστασία της πρώτης κατοικίας λοιπόν δεν είναι κάτι αυτόματο για κανέναν. Ετσι, για να μπορέσει να προστατεύσει κάποιος την πρώτη κατοικία του θα πρέπει έως το τέλος του 2018 να υποβάλει στο δικαστήριο πρόταση εκκαθάρισης των περιουσιακών του στοιχείων και σχέδιο διευθέτησης των οφειλών ζητώντας να εξαιρεθεί από την εκποίηση βεβαρημένο ή μη με εμπράγματη ασφάλεια ακίνητό του εφόσον πληροί σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
– Το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του.
– Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%. Οι εύλογες δαπάνες καθορίζονται για έναν ενήλικο στο ποσό των 537 έως 682 ευρώ μηνιαίως, για δύο ενηλίκους στα 906 έως 1.160 ευρώ μηνιαίως, για έναν ενήλικο με ένα τέκνο στα 758 έως 962 ευρώ μηνιαίως, για δύο ενηλίκους με ένα τέκνο στα 1.126 έως 1.440 ευρώ μηνιαίως, για δύο ενηλίκους με δύο τέκνα στα 1.347 έως 1.720 ευρώ μηνιαίως, και για δύο ενηλίκους με τρία τέκνα στα 1.568 έως 2.000 ευρώ μηνιαίως.
– Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά τον χρόνο συζήτησης της αίτησής του στο δικαστήριο να μην υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα, δηλαδή συνολικά έως 280.000 ευρώ.
– Τέλος, ο οφειλέτης να έχει χαρακτηριστεί συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
Από την 1η Ιανουαρίου 2016 οι τιμές βάσει των οποίων γίνονται οι πλειστηριασμοί των ακίνητων είναι οι εμπορικές αξίες που πλέον βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα και όχι οι αντικειμενικές με τις οποίες είχαν υπολογιστεί και εκδοθεί και τα περισσότερα δάνεια. Ως αποτέλεσμα, ακόμα και μετά τον πλειστηριασμό του ακινήτου αρκετοί δανειολήπτες κινδυνεύουν να συνεχίσουν να χρωστούν, καθώς ο πλειστηριασμός δεν φτάνει να ικανοποιήσει το σύνολο της οφειλής τους.
Με ανακοίνωσή της η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ καταγγέλλει ότι: «η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έλαβε μέτρα για την προστασία της κύριας κατοικίας, αλλά αντίθετα έχει αποδυναμώσει σημαντικά το ήδη ισχύον πλαίσιο προστασίας. Τα δε επιχειρήματα για “στρατηγικούς κακοπληρωτές”, εκτός από αόριστα και αναπόδεικτα, μετατοπίζουν παραπλανητικά τη συζήτηση από τις ευθύνες των τραπεζών, οι οποίες, με τη συνδρομή της πολιτείας και με απλές διαδικασίες μπορούν να απομονώσουν όσους θεωρούν ότι αν και μπορούν, δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους».
Και ενώ οι πλειστηριασμοί άρχισαν και ήδη έως το τέλος του έτους έχουν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν περισσότεροι από 650 για μεγάλης αλλά και μικρής αξίας ακίνητα, μια ακόμη δυσμενής εξέλιξη για τους δανειολήπτες είναι από την 1η Ιανουαρίου 2018 η απελευθέρωση της πώλησης και των δανείων με υποθήκη την πρώτη κατοικία σε εγχώρια και ξένα funds.
Τα ΝΕΑ
