Φρένο στους προεκλογικούς σχεδιασμούς παρατάξεων και υποψηφίων έχει θέσει η οικονομική κρίση, ενώ τα πολιτικά κόμματα αξιολογούν πλέον εκείνους που επιδιώκουν τη στήριξή τους και με κριτήριο τη δυνατότητά τους να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές απαιτήσεις της προεκλογικής τους καμπάνιας.
Τα ιλουστρασιόν χαμόγελα των υποψηφίων είναι δαπανηρά και το χρήμα σε κάθε προεκλογική περίοδο, παρά τους περιορισμούς του νόμου, ρέει ακόμη και στα… καφενεία.
Παρότι η χώρα βιώνει βαθιά οικονομική ύφεση και διάγει μια από τις χειρότερες περιόδους της μεταπολεμικής ιστορίας της, εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ αναμένεται να δαπανηθούν στο πλαίσιο των εκλογών μόνο στο Δήμο Ρόδου και πολλαπλάσια ποσά στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Μπορεί οι υποψήφιοι, είτε γιατί το πιστεύουν είτε για να αποφεύγουν επί του παρόντος τις προκλήσεις σε τέτοιους δύσκολους καιρούς, να κινούνται στις δηλώσεις τους στη λογική τού «σεμνά και ταπεινά».
Μπορεί να προτάσσουν «στρατιές» εθελοντών, φίλους, γνωστούς και λιγότερο δαπανηρούς τρόπους επικοινωνίας για να δώσουν απάντηση στο πώς δεν θα ξεφύγουν ούτε ευρώ απ’ τα πλαφόν, η εμπειρία όμως ανθρώπων που χρόνια μετέχουν στο προεκλογικό παιχνίδι άλλα λέει…
Η εμπειρία λέει ότι ένας συνδυασμός για να μπορέσει να έχει μια αξιοπρεπή παρουσία στις δημοτικές εκλογές στο Δήμο Ρόδου θα πρέπει να δαπανήσει ποσό άνω των 200.000 ευρώ. Η υπέρβαση των δαπανών εξάλλου δεν είναι η εξαίρεση αλλά το σύνηθες, αφού ο έλεγχος χωλαίνει.
Ανεξάρτητα από το πώς επιλέγει να κινηθεί κάθε υποψήφιος, το προεκλογικό παιχνίδι, που εδώ και χρόνια παίζεται πρωτίστως σε επικοινωνιακό και λιγότερο σε πολιτικό επίπεδο, κοστίζει.
Το κόστος της προεκλογικής καμπάνιας σε κάποιες περιπτώσεις μειώνεται για τους ισχυρούς καριερίστες υποψηφίους, αφού ένα μέρος συμψηφίζεται συνήθως με ρουσφέτια και “ευγενικές” χορηγίες με εργολάβους δημοσίων έργων και λοιπούς διαπλεκόμενους.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και για τους “μικρότερους” σε δυναμική υποψήφιους οι οποίοι καλούνται να πληρώσουν το μάρκετινγκ της προβολής τους από προσωπικά τους έξοδα και συνεισφορές των υποψηφίων συμβούλων.
Μια προεκλογική εκστρατεία έχει πλέον μεγάλο κόστος όσον αφορά το μέγεθος της διαφημιστικής της προβολής, εκτύπωση και διανομή διαφημιστικών φυλλαδίων, αφίσες, ταμπλό και γενικότερα διαφημιστικό υλικό (κάποιοι τυπώνουν μέχρι στιλούς, μπρελόκ και αυτοκόλλητα), ενοικίαση εκλογικών κέντρων του κάθε συνδυασμού, πάρτι-εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις για προεκλογικές ομιλίες (ενοικίαση τεχνικού εξοπλισμού). Και όλα αυτά είναι μόνο τα βασικά.
Πολλά χρήματα επίσης επενδύονται και στις μετακινήσεις για τις ανάγκες των υποψηφίων κατά την προεκλογική καμπάνια αλλά και στις μετακινήσεις ψηφοφόρων τόσο για προεκλογικές συγκεντρώσεις όσο και για την ψηφοθηρία ανήμερα των εκλογών.
Σε αυτό, βέβαια, συμβάλλουν και τα κόμματα, τα οποία έχουν άμεσο συμφέρον από την τοποθέτηση δικών τους ανθρώπων σε καίριες θέσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Όσο μεγαλύτερη η εκλογική περιφέρεια τόσο περισσότερο το χρήμα και οι δαπάνες για να εκλεγεί κάποιος στο Δήμο Ρόδου, πόσο μάλλον στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, που απαιτούνται μετακινήσεις σε 50 νησιά, είναι ασύλληπτες.
Ειδικά για κάποιον καινούργιο στο “επάγγελμα”, αυτά τα χρήματα αναγκαστικά πολλαπλασιάζονται, καθώς η ανάγκη γνωστοποίησης της υποψηφιότητάς του καθίσταται επιτακτική.
Κοινό μυστικό αποτελεί το γεγονός ότι το κόστος, ιδιαίτερα στις τοπικές εκλογές, επιβαρύνεται από έξοδα που εντάσσονται στο «μαύρο» ταμείο των υποψηφίων.
Τα ανωτέρω βέβαια δεν είναι άγνωστα στους εμπλεκόμενους στην εκλογική διαδικασία και αποτελούν, όπως προαναφέρθηκε, κριτήριο για την επιλογή εκείνων που είναι ικανοί να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις.
Στο Δήμο Ρόδου, που δεν έχει ακόμη πληγεί από την οικονομική κρίση, στον βαθμό που την βιώνουν οι κάτοικοι των αστικών κέντρων της χώρας, οι επιλογές των κατάλληλων έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι συγκεκριμένος πολιτικός χώρος έχει θέσει το συγκεκριμένο δίλημμα σε υποψήφιους, που επιδιώκουν τη στήριξή του, ξεκαθαρίζοντας μάλιστα ότι το κόμμα δεν θα επιχορηγήσει συνδυασμούς στον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης.
Και είναι να απορεί κανείς, όταν σε ένα οικονομικό περιβάλλον μικρού νησιού, που οι δυνατότητες του καθενός είναι λίγο πολύ γνωστές, ορισμένοι αυτοπροβάλλονται ως οι πλέον σίγουροι για να κερδίσουν την εύνοια των κομμάτων αλλά και να επικρατήσουν στο δαπανηρό (δυστυχώς για την ποιότητα της δημοκρατίας που ζούμε) παιχνίδι των εκλογών.
Εκεί είναι έτσι, που ξεκινούν οι συζητήσεις για χορηγίες και χορηγούς προεκλογικού πολιτικού χρήματος. Για χρήμα που δεν είναι δυνατόν να δίνεται χωρίς ανταλλάγματα, για επιχορηγήσεις, που ενώ ο νόμος περιορίζει σε 2.000 ευρώ κατ’ ελάχιστον κατ’ άτομο, δεν μπορεί να πιστέψει κανείς ότι αν δοθούν περισσότερα θα αποτυπωθούν στα επίσημα βιβλία των παρατάξεων, κυρίως των περιφερειακών εκλογών.
Ένας υποψήφιος δήμαρχος ή περιφερειάρχης συνήθως πραγματοποιεί τις παρακάτω δαπάνες:
1. Δημοσκοπήσεις: Ένας μέσος όρος είναι οι τρεις δημοσκοπήσεις σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδους, με κόστος 10.000-15.000 ευρώ
2. Γραφείο Τύπου: Συνήθως συνεργάζονται με έναν έμπειρο δημοσιογράφο, που πληρώνεται για ένα δίμηνο 3.000-4.000 ευρώ. Ορισμένοι υποψήφιοι απασχολούν team δημοσιογράφων, συνεπώς το νούμερο αυτό πολλαπλασιάζεται κατά περίπτωση.
3. Διαφημιστική εταιρεία: Η εταιρεία δημιουργεί το λογότυπο του συνδυασμού και αναλαμβάνει το στήσιμο και την εκτύπωση του έντυπου υλικού (κάρτες, φυλλάδια κτλ.). Το κόστος διαμορφώνεται στα 20.000-30.000 ευρώ.
4. Social Media: Συνήθως υπάρχει συνεργασία με έναν social media specialist ο οποίος στήνει το site, το blog και τις σελίδες στο facebook, twitter κτλ. του υποψήφιου.
Ο ειδικός στα κοινωνικά δίκτυα συνεργάζεται με τον δημοσιογράφο και αναλαμβάνει να αυξήσει τους “φίλους” του υποψηφίου και να αναβαθμίζει, να ενημερώνει και να συντηρεί τις σελίδες του. Το κόστος για το δίμηνο είναι 3.000-4.000 ευρώ.
5. Ενοίκιο εκλογικού κέντρου: Οι τιμές διαμορφώνονται ανάλογα με την περιοχή.
6. Εξοπλισμός εκλογικού κέντρου που αφορά εγκατάσταση τηλεφωνικών γραμμών και κόστος τηλεφωνημάτων, ίντερνετ, υπολογιστές, τραπεζοκαθίσματα, αλλά και καθαριότητα, καφέδες κτλ. Το κόστος για τη λειτουργία του εκλογικού κέντρου διαμορφώνεται σε 15.000-20.000 ευρώ.
7. Ψηφοδέλτια (εκτύπωση-διανομή): Κοστίζουν από 7.000 ευρώ (αν πρόκειται για περιφερειακό δήμο) έως 20.000 ευρώ.
8. Αποστολή sms: Περίπου 500 ευρώ η αποστολή σε μια βάση δεδομένων περίπου 10.000 ατόμων. Για δέκα μαζικές αποστολές το κόστος ανεβαίνει σε 5.000 ευρώ.
9. Τηλεφωνική κινητοποίηση: Όπως λένε οι εκπρόσωποι των διαφημιστικών εταιρειών, φέτος χρησιμοποιείται πολύ η τηλεφωνική κινητοποίηση και το κόστος της υπολογίζεται σε περίπου 5.000 ευρώ για όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
10. Διαφημίσεις σε ΜΜΕ, όπου το κόστος διαμορφώνεται ανάλογα με τις συμπάθειες του κάθε υποψηφίου.
Τα πλαφόν για τις εκλογικές δαπάνες, έτσι όπως τα ανακοίνωσε το υπουργείο Εσωτερικών, κυμαίνονται, με βάση πληθυσμιακά κριτήρια, για τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους από 1.500 έως 3.500 ευρώ και για τους περιφερειακούς συμβούλους από 2.500 έως 13.500.
Πέρα από τα προεκλογικά έξοδα των υποψηφίων, ο κάθε συνδυασμός δικαιούται να δαπανήσει, αυτόνομα, ποσά διόλου ευκαταφρόνητα.
Το ανώτατο επιτρεπτό όριο δαπανών για έναν συνδυασμό που ρίχνεται στη μάχη των περιφερειακών εκλογών ισούται με το άθροισμα των δαπανών των υποψήφιων συμβούλων του.
Αν διεκδικεί Δήμο το πλαφόν για τις δαπάνες του ναι μεν ισοδυναμεί με το άθροισμα των δαπανών των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων του, αλλά προβλέπονται και προσαυξήσεις της τάξης του 20%, 50% και 75%, ανάλογα με τον αριθμό «των εκλογικών περιφερειών κάθε δήμου».
Ως εκλογικές περιφέρειες νοούνται οι πρώην δήμοι και κοινότητες που σχηματίζουν τώρα τον «Καλλικράτειο» Δήμο.
