Άνδρας, Ελληνικής υπηκοότητας, ηλικίας από 31 έως 50 ετών, είναι σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας ο «συνήθης ύποπτος» για ξυλοδαρμούς σε βάρος μελών της οικογένειά του, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάζει το Newpost και αφορουν στατιστικά στοιχεία υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας.
Ο φάκελος της εφημερίδας, φέρνει στο φως στοιχεία από το 2014 έως και το 2018 με τα δεδομένα να προβληματίζουν και να προκαλούν έντονη ανησυχία. Η πλειοψηφία των θυμάτων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, είναι οι γυναίκες με τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, να παρουσιάζουν αισθητή αύξηση στο πέρασμα των χρόνων. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, οι επιθέσεις αυτές λαμβάνουν τραγική εξέλιξη.
Σκότωσε τη γυναίκα του στο δωμάτιο του παιδιού τους
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2019, στις 22 Δεκεμβρίου, μια γυναίκα στη Νέα Αλικαρνασσό της Κρήτης, ηλικίας 33 ετών και μητέρα ενός παιδιού μόλις 4 ετών, έπεφτε νεκρή από τα πυρά του 54χρονου άνδρα της. Είχε προηγηθεί έντονος καυγάς του ζευγαριού, μετά από νυχτερινή έξοδο με φίλους. Ο άνδρας πυροβόλησε την άτυχη γυναίκα μέσα στο δωμάτιο του παιδιού τους. Σύμφωνα με άτομα του περιβάλλοντος του ζευγαριού, οι καβγάδες ήταν συχνοί μεταξύ του ανδρόγυνου, εξαιτίας της παθολογικής ζήλιας του 54χρονου. Μέχρι εκείνη την στιγμή το ζευγάρι είχε λεκτικές αντιπαραθέσεις, αλλά και άγριους καβγάδες ακόμη και στη μέση του δρόμου. Μάλιστα 20 μέρες πριν από το τραγικό συμβάν η γυναίκα είχε καλέσει και πάλι την αστυνομία για να καταγγείλει ενδοοικογενειακή βία, αλλά επέλεξε να παραμείνει κάτω από την ίδια στέγη με τον μετέπειτα εκτελεστή της.
Το 2018 κατεγράφησαν 4.702 περιστατικά ενδοοικογειακής βίας, ενώ κατεγράφησαν ακόμη 20 απόπειρες. Από αυτές εξιχνιάστηκαν οι 881, ποσοστό μόλις 18, 66%. Η αστυνομία προχώρησε σε 1.876 συλλήψεις, ενώ 333 επιθέσεις πραγματοποίησαν «άγνωστοι» δράστες. Όπως προέκυψε δράστες ενδοοικογενειακών επιθέσεων ήταν 4.276 Έλληνες και 827 αλλοδαποί. Η πλειοψηφία των θυμάτων, ήταν ηλικίας από 31 έως 50 ετών, 2.127 συνολικά, 1.296 θύματα ήταν ηλικίας πάνω από 51 ετών, 690 ηλικίας από 19 έως 30, 263 ηλικίας από 13 έως 18, ενώ ακόμη 148 ήταν ηλικίας από έως 12 ετών.
Η σιωπή σκοτώνει
Τον περασμένο Αύγουστο ένας 34χρονος και πάλι στη Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ρέθυμνο, ξεκίνησε να γρονθοκοπεί την 37χρονη σύντροφό του στην περιοχή της Μαρίνας. Το γεγονός έγινε αντιληπτο από στελέχη του λιμενικού που ακινητοποίησαν και συνέλαβαν τον «νταή». Οι λιμενικοί προσήγαγαν και έναν 48χρονο φίλο του, που παρέμενε θεατής στον ξυλοδαρμό της γυναίκας που μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο. Τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία χρόνια. Το 2017 συγκεκριμένα, σημειώθηκαν 3.918 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Εξιχνιάστηκαν 763 περιπτώσεις, ποσοστό 19,41%, ενώ συνελήφθησαν 1.611 άτομα. Η πλειοψηφία των δραστών, 2.530 άτομα ήταν ηλικίας από 31 έως 50 ετών, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως δράστες ενδοοικογενειακής βίας ήταν και 27 άτομα ηλικίας από 13 έως 18 ετών.
Αύξηση κρουσμάτων χρόνο με το χρόνο
Αποδεδειγμένα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής αστυνομίας, τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2016 σημειώθηκαν 3.839 επιθέσεις και 8 απόπειρες. Συνελήφθησαν 1.563, ενώ Ελληνικής υπηκοότητας ήταν οι 3.574 δράστες. Στην πλειοψηφία τους τα θύματα ήταν γυναίκες και έφτασαν τις 2.696, ενώ ακόμη 861 ήταν άνδρες. Το 2016 κατεγράφησαν 139 θύματα ενδοοικογενειακής βίας ηλικίας έως 12 ετών, 180 άτομα ηλικίας από 13 έως 18 ετών και 488 άτομα ηλικίας από 19 έως 30 ετών. Το 2015 η αστυνομία προχώρησε σε 1.580 συλλήψεις ατόμων για ενδοοικογενειακή βία, ενώ κατεγράφησαν και 1.065 τραυματίες από ξυλοδαρμούς. Οι γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, φτάνουν τις 2.321 και οι άνδρες τους 722. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως την συγκεκριμένη χρονιά, τα παιδιά έως 12 ετών που πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, φτάνουν τα 85, 128 είναι τα παιδιά θάματα από 13 έως 18 ετών,474 άτομα είναι ηλικίας από 19 έως 30 ετών και 2.095 είναι ηλικίας από 31 έως 50 ετών. Το 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η «Μπαμ στο Ρεπορτάζ», είχαν καταγραφεί 3.503 κρούσματα ενδοικογενειακής βίας, συνελήφθησαν 1.523 άτομα, ενώ 494 δράστες ήταν αλλοδαποί. Τα θύματα ήταν στην πλειονότητά τους γυναίκες ηλικίας από 31 έως 50 ετών, συνολικά 2.061 άτομα, 56 άτομα ήταν ηλικίας έως 12 ετών, 116 θύματα ήταν από 13 έως 18 ετών, ενώ άνω των 50 ετών ήταν 1.227 θύματα ενδοοικογενειακών επιθέσεων.
Μαρία Λαΐου: «Χαμηλής αυτοεκτίμησης οι δράστες ενδοοικογενειακής βίας»
Η ψυχολόγος κυρία Μαρία Λαΐου, σκιαγραφεί το προφίλ των ατόμων που ασκούν βία σε μέλη της οικογένειάς τους και δίνει το στίγμα της ψυχοπαθολογίας τους.
Η βία έχει την δυνατότητα να παίρνει διάφορες μορφές. Η σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που τοποθετείται εντός οικογενειακού πλαισίου ορίζεται ως ενδοοικογενειακή. Θύτες και θύματα αποτελούν τα μέλη της οικογένειας, ενώ η πιο συνηθισμένη μορφή οικογενειακής βίας είναι αυτή από τον σύντροφο/ σύζυγο στην σύντροφο/σύζυγο και κατ’επέκταση και τα παιδιά.
Η κακοποίηση των γυναικών και των παιδιών έχει πάρει δραματικές διαστάσεις στις μέρες μας. Εντός θεραπευτικού πλαισίου το φαινόμενο της οικογενειακής βίας απαντάται αρκετά συχνά με διάφορες μορφές, όπως:
- Βία μεταξύ των συζύγων ή συντρόφων
- Κακοποίηση και εκμετάλλευση ανηλίκων
- Βίαιη συμπεριφορά των ανηλίκων προς τους γονείς
- Εκμετάλλευση ανηλίκων ή ηλικιωμένων μελών της οικογένειας.
Τα άτομα που ασκούν βία μέσα στην οικογένεια συνήθως υποφέρουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση. Και νιώθουν ότι ελέγχουν το υπόλοιπα μέλη μέσω αυτής. Σε αυτές τις περιπτώσεις η κατανομή της δύναμης εντός του οικογενειακού πλαισίου είναι άνιση και το άτομο-θύτης έχει την ψευδαίσθηση ότι αποκτά τον έλεγχο στην ζωή του. Δυστυχώς, όμως τις περισσότερες φορές το άτομο-θύτης επαναλαμβάνει συμπεριφορές βίας που έχει ήδη μάθει από την πατρική του οικογένεια ( λεκτική, σωματική βία κα) .Στις πατρικές αυτές οικογένειες κυριαρχούσαν παραδοσιακές δυσλειτουργικές απόψεις για τον ρόλο και την ισχύ του άντρα στην οικογένεια . Επίσης, σε αυτές τις οικογένειες το άτομο-θύτης έχει γαλουχηθεί ώστε να μην αναλαμβάνει τις ευθύνες για τις συνέπειες των καταστροφικών του πράξεων.
Όπως είναι αντιληπτό από τα παραπάνω η βίαιη συμπεριφορά είναι απόρροια της επίδρασης του συστήματος ( οικογενειακού) στο οποίο έχει ζήσει τόσο ο θύτης όσο και το θύμα. Για παράδειγμα, μια γυναίκα που έχει κακοποιηθεί από τα αδέρφια της είναι πιθανότερο να πέσει θύμα κακοποίησης από τον σύζυγο της και αντίστοιχα ένας άντρας που έχει μεγαλώσει με βίαιο πατέρα-που κακοποιούσε την μητέρα του είναι πιθανότερο να επαναλάβει αντίστοιχες συμπεριφορές. Οι γυναίκες και τα παιδιά θύματα διακατέχονται από έντονα συναισθήματα φόβου και ντροπής που οδηγούν στο λεγόμενο «κουκούλωμα» του φαινομένου. Παρόλο που η σιωπή από την πλευρά των θυμάτων προσπαθεί να κατευνάσει το οξύ και βίαιο κλίμα, δυστυχώς, όχι μόνο το συντηρεί, αλλά και το εντείνει. Στην έκφραση και συντήρηση του φαινομένου της οικογενειακής βίας συμβάλουν και οι κοινωνικοοικονομικές μεταβλητές αλλά και κρυσταλλωμένες απόψεις της κοινωνίας μας που αφορούν την ταυτότητα, την θέση και τα δικαιώματα των δύο φύλων.
Δυστυχώς, οι επιπτώσεις της κακοποίησης μπορούν να είναι μόνο καταστρεπτικές. Τα άτομα- θύματα συνήθως απομένονται και αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στις οικείας σχέσεις τους αφού η εμπιστοσύνη , η οικειότητα, η ελευθερία και η αυτοδιάθεση του ατόμου θύματος έχουν καταπατηθεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις στα θύματα της κακοποίησης εμφανίζονται συμπτώματα όπως
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση, αρνητική εικόνα εαυτού
- Καταθλιπτικά συμπτώματα
- Συμπτώματα μετατραυματικού στρες
- Αυτοκτονικότητα
- Σεξουαλικές διαταραχές.
Εν κατακλείδι, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η κοινωνία να εκπαιδευτεί για το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας καθώς το φαινόμενο γεννάται και συντηρείται μέσα στους μικρούς πυρήνες της κοινωνίας μας, την οικογένεια. Η ενημέρωση των ατόμων καθίσταται απαραίτητη προκειμένου το φαινόμενο αρχικά να εντοπιστεί. Στην συνέχεια κρίνεται σημαντικό τα άτομο θύτες και θύματα να αναζητήσουν βοήθεια ώστε να καταφέρουν να αγαπήσουν και τελικά να φροντίσουν τον εαυτό τους. Το φαινόμενο την ενδοοικογενειακής βίας αντανακλά το βίαιη κοινωνία μας. Έχουμε γίνει το τέρας, ας προσπαθήσουμε επιτέλους να διαφοροποιηθούμε!
«Αν συνηθίσεις το τέρας, καταφέρνεις να του μοιάσεις»
Μάνος Χατζιδάκης
του Μιχάλη Τεζάρη
