To φλέγον ζήτημα της παιδικής κακοποίησης και της ενδοοικογενειακής βίας αποτέλεσε αντικείμενο ομιλίας της αν. δικαστή Ανηλίκων, Ανακρίτριας και Ανακρίτριας Ανηλίκων του Πρωτοδικείου Ρόδου κ. Αικατερίνης Καρτσιούνη, σε ημερίδα που διεξήχθη προχθές το απόγευμα το Δημοτικό Θέατρο από την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ερευνας και Προώθησης Αυτοάμυνας – Αυτοπροστασίας.
Εισηγητές στην ίδια εκδήλωση ήταν οι κ.κ. Γ. Λαμπαδάκης (δικηγόρος), Δέσποινα Αρχοντάκη (ψυχολόγος), Ολγα Βλάχου (κοινωνιολόγος) και Γεώργιος Ρουμπίνης (πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ερευνας και Προώθησης Αυτοάμυνας – Αυτοπροστασίας).
Η κ. Ανακρίτρια επεσήμανε στην ομιλία της ότι το πρόβλημα της παιδικής κακοποίησης είναι δυστυχώς πολύ πιο συχνό από ό,τι νομίζουμε…
«Αλήθεια.. Ακούσατε ποτέ παιδικές φωνές και κλάματα από το διπλανό σπίτι; Είδατε ποτέ κάποιον γονιό να σέρνει το παιδί του στο δρόμο; Συναντήσατε ποτέ ένα παιδί που ξαφνικά σταμάτησε να μιλάει; Να γελάει; Να παίζει με τ’ άλλα παιδιά; Να αποφεύγει το χάδι και να αρνείται τη στοργή; Να παρουσιάζει ξαφνικά ιδιαίτερα χαμηλή απόδοση στα μαθήματα; Να εμφανίζει αυτοκτονικές τάσεις; Χιλιάδες παιδιά πέφτουν κάθε χρόνο θύματα σωματικής, συναισθηματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης, παραμέλησης ή άλλης εκμετάλλευσης.
Αν όλοι μας, ο καθένας από τη θέση του, αλλά με την ίδια ευαισθησία, με αγάπη, ενδιαφέρον, γίνουμε παρατηρητές, με μια πιο διεισδυτική ματιά, ίσως να ανακαλύψουμε κρυμμένα μυστικά, τραγικές φιγούρες, πικρές ιστορίες και μπορέσουμε να προσφέρουμε τη λύτρωση, την επούλωση των πληγών, την παρηγοριά, το καταφύγιο…», επεσήμανε εισαγωγικά, προσθέτοντας ότι η βοήθεια έχει δύο συνιστώσες:
«Μία αναφορικά με το θύμα και μία ως προς το δράστη. Από τη μία πλευρά λοιπόν, ψυχολογική υποστήριξη στο θύμα, συναισθηματική, υλική, αλλά και νομική, να βρει το δίκιο του που λένε… και από την άλλη, παραδειγματική τιμωρία του δράστη».
Η κ. Ανακρίτρια, εξήγησε παραπέρα ότι πολλές φορές, μέσα σε ένα κλίμα επιείκιας και ευαισθησίας, ξεχνάμε τα δικαιώματα του θύματος και προασπιζόμαστε με μεγαλύτερο ζήλο τα δικαιώματα του θύτη. «Οι ισορροπίες είναι λεπτές, αλλά γνώμονα θα πρέπει να έχουμε το αντικειμενικό δίκαιο και πέρα από τη συνείδησή μας, ως οδηγό μας, το πληγωμένο βλέμμα του παιδιού, το λαβωμένο κορμί του, την κατακερματισμένη ψυχή του, το γιατί του γονιού, την απόγνωσή του.
Ντρέπομαι που σήμερα μιλάμε για άσκηση βίας σε βάρος των παιδιών μας. Γιατί μη ξεχνάμε, πως τα παιδιά όλου του κόσμου είναι και δικά μας, γιατί είναι το μέλλον και η ελπίδα μας.
Ντρέπομαι που μιλάμε για σεξουαλική κακοποίησή τους, από οικείο ή μη. Για συναισθηματική και ψυχολογική τους κακοποίηση. Για ένα μοτίβο δηλαδή συμπεριφοράς επίμονο ή επαναλαμβανόμενο, που περιλαμβάνει την απόρριψη, την απομόνωση, την τρομοκράτηση, την ταπείνωση».
Επεσήμανε ακόμη ότι θύτες είναι συνήθως άτομα υπεράνω υποψίας και δεν παρουσιάζουν σημάδια βίαιης συμπεριφοράς έξω από το σπίτι. Εμφανίζουν όμως χαμηλή αυτοεκτίμηση, είναι αυταρχικοί, προσπαθώντας να αποδείξουν ότι αξίζουν, έχουν κτητική συμπεριφορά, διακατέχονται από αισθήματα παθολογικής ζήλιας, πολλοί εμφανίζουν διαταραχές προσωπικότητας και κάποιοι έχουν υπάρξει θύματα ή μάρτυρες βίας στην πατρική τους οικογένεια.
Εντύπωση προκαλεί εξάλλου η διαπίστωση ότι μόνο 1 στα 20 περιστατικά καταγγέλλονται στην αστυνομία…
«Η δομή της ελληνικής οικογένειας είναι της αρχής “τα εν οίκω μη εν δήμω”, γι’ αυτό και η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ένα καλά κρυμμένο μυστικό από θύματα που λόγω της ντροπής και ενοχής που αισθάνονται δεν αποκαλύπτουν τη βία που υφίστανται, δεν αναζητούν βοήθεια κι έτσι εγκλωβίζονται σε καταστροφικές καταστάσεις.
Η αποκάλυψη της κακοποίησης είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Τα περισσότερα από τα μισά θύματα δεν ανέφεραν ποτέ κατά την διάρκεια της ζωής τους την κακοποίηση που υπέστησαν. Πρόσφατη έρευνα έφερε στο φως ότι το 75% των θυμάτων είχαν κρατήσει για πάντα το μυστικό τους».
Ενίοτε όμως τα παιδιά επιχειρούν με δικό τους τρόπο να γνωστοποιήσουν το γεγονός.
Η τακτική Ανακρίτρια Ρόδου, περιέγραψε μάλιστα ένα περιστατικό που απασχολεί τη δικαιοσύνη και πραγματικά προκαλεί σόκ:
«Η Ειρήνη, 16 ετών σήμερα, παιδί χωρισμένων γονιών, αποφάσισε να φοιτήσει σε τεχνικό λύκειο, αλλά στο χωριό που έμενε δεν είχε, έτσι αποφασίστηκε, για το καλό της, να φιλοξενηθεί από τη γιαγιά της, τη μητέρα του πατέρα της. Εκεί σε κοντινή απόσταση από το σπίτι βρισκόταν το σχολείο της επιλογής της. Μαζί τους όμως, διέμεναν και η θεία του κοριτσιού, η αδερφή του πατέρα της, με τον δεύτερο σύζυγό της και τα 4 παιδιά τους. Δύο αγόρια από τον πρώτο γάμο του θείου και 2 κορίτσια από τον δεύτερο.. Μικρό το σπίτι.. Μάλλον, πολυπληθής η οικογένεια ήταν.. Η Ειρήνη κοιμόταν στο ένα από τα υπνοδωμάτια του σπιτιού, όπου είχε δύο κρεβάτια. Εναμισάρια.. Στο ένα κοιμόταν η γιαγιά με το ένα κοριτσάκι και στο άλλο η Ειρήνη με το άλλο, την Μαρία. Περνούσε ο καιρός.. Η Ειρήνη ήταν μια μέτρια αλλά σταθερή μαθήτρια. Ήσυχο παιδί. Σχεδόν αμίλητο. Έτσι ήταν, από μικρή.. Την πρώτη τάξη του δημοτικού την έκανε 2 φορές. Ήταν δυσλεκτική. Δυσκολεύτηκε πολύ.. Στην αρχή οι μαθητές την κορόιδευαν. Η μοίρα του “ήσυχου” παιδιού.. Μετά, με τη βοήθεια των δασκάλων, ενσωματώθηκε, προσαρμόστηκε.. Έκανε και μια φίλη, την Αγάπη. Η φιλία τους κρατά ίσαμε σήμερα.. Η μάνα της Ειρήνης μια ζωηρή γυναίκα, δυναμική, όμορφη.. Κοντούλα, αλλά όσο μπόι της έλειπε τόσο στόμα είχε. Το ακριβώς αντίθετο από την Ειρήνη.. Όλα κυλούσαν ήρεμα στο σπίτι της γιαγιάς. Μέχρι που, ξαφνικά, αποφασίστηκε, από ποιόν, δεν ξέρω, η γιαγιά να μείνει σε άλλο σπίτι. Στην ίδια γειτονιά, αλλά καλύτερα μόνη της, να ‘χει την ηρεμία της. Με τόσα παιδιά.. Η Ειρήνη συνέχισε να κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με την 5χρονη Μαρία. Ένα βράδυ ο θείος και η θεία καυγάδισαν πολύ. Η Ειρήνη είχε αγκαλιά τη Μαρία στο κρεβάτι και της σιγανοτραγουδούσε, μην ακούει και φοβάται. Ξάφνου ησυχία και ένα δυνατό χτύπημα στην εξώπορτα. Κάποιος έφυγε. Τις πήρε ο ύπνος, έτσι αγκαλιασμένες.. Όμως, αργότερα, η Ειρήνη, αισθάνθηκε ένα χέρι να την αγγίζει, ένα σώμα να κολλάει στο δικό της, μια ανάσα βαριά, μύριζε τσιγάρο, ποτό.. ο θείος.. είχε ξαπλώσει πίσω της. “Σσς.. Μη μιλήσεις.. Μη βγάλεις άχνα.. Μην ακούσει η μικρή..”. Και μετά “Αν πεις κάτι θα σε σκοτώσω, καλύτερα εσύ παρά η Μαρία, τι λές;”. Εκείνη ήταν η πρώτη νύχτα από τις πολλές που ακολούθησαν, νύχτες με πόνο, βουβό κλάμα, ντροπή, φόβο.. Μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων η Ειρήνη γύρισε πίσω στο σπίτι της μητέρας της. “Δεν με πειράζει”, είπε, “η απόσταση, αρκεί να έχω την ησυχία μου, για να μπορώ να διαβάζω”.. Η Ειρήνη όμως δε γύρισε ίδια.. Ήταν πιο απόμακρη παρά ποτέ, μυγιάγγιχτη και στο σχολείο οι βαθμοί είχαν πάρει την κάτω βόλτα.. “Ειρήνη μου, είσαι καλά;”. “Ναι μαμά, τέλεια.. Περνάω φάση..”. Κάποια στιγμή, η μαμά έπρεπε να πάει για μερικές ημέρες στην Αθήνα. Είπε της Ειρήνης ότι θα μείνει λίγες μέρες με τη θεία. Ποιος είδε το Θεό και δεν φοβήθηκε. Όταν έγινε η συζήτηση η μαμά οδηγούσε το αυτοκίνητο. Πήγαινε την Ειρήνη και την Αγάπη στην πόλη, σινεμά. Η Ειρήνη φώναζε.. σχεδόν ούρλιαζε.. “ΔΕΝ ΠΑΩ.. ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ..”. Η μητέρα προσπαθούσε να μάθει, γιατί. Φίδια την έζωναν. “Τι έγινε παιδί μου, πες..”. Μία σιωπή η απάντηση. Άξαφνα πετάγεται η μέχρι τότε σιωπηλή Αγάπη: “Μίλα επιτέλους, πες τα όλα..”. Και αντί για την Ειρήνη μίλησε η Αγάπη.. Και η μαμά έτρεμε στο τιμόνι, τρέχαν ποτάμι τα δάκρυα.. Κι έκλαιγε και η Ειρήνη κι η Αγάπη μαζί. “Θα πάμε στο Δικηγόρο”, είπε η μαμά. “Αυτό το τέρας θα πληρώσει για ό,τι σου έκανε.” Η Ειρήνη ήρεμη πια, απάντησε: “Όχι μάνα. Η Ρόδος είναι μικρή. Θα το μάθουν όλοι. Και θα μιλάνε για μένα. Στο σχολείο τι θα πουν οι καθηγητές, οι συμμαθητές μου.. Άστο.. Θέλω να ξεχάσω..”.
Η υπόθεση έχει ήδη πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης. Η Ειρήνη όμως φοβάται ακόμη. Σε αυτό το σημείο, ερχόμαστε όλοι εμείς, δικαστές, εισαγγελείς, δικηγόροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, καθηγητές, φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι, να βοηθήσουμε, να στηρίξουμε, να αποκαλυφθεί η αλήθεια, να βρει δικαίωση και παρηγοριά η Ειρήνη, να τιμωρηθεί ο “οικείος δράστης”, να εφαρμοστούν γρήγορα και άτεγκτα οι νόμοι».
Μείζον κατέστη πλέον και στη Ρόδο το πρόβλημα με την παιδική κακοποίηση και την ενδοοικογενειακή βία
