• Στο τραπέζι της συνεδρίασης της Δημοτικής Επιτροπής η εισήγηση της Νομικής Υπηρεσίας για άσκηση πρόσθετης παρέμβασης • «Σημαία» των προσφευγόντων οι περιβαλλοντικές παραλείψεις και η αλλαγή χαρακτήρα της μαρίνας
Σε κομβικό σημείο βρίσκεται σήμερα η υπόθεση της μαρίνας Ρόδου, με τη Δημοτική Επιτροπή Δήμου Ρόδου να καλείται να αποφασίσει αν θα υιοθετήσει την εισήγηση της Νομικής Υπηρεσίας και θα ασκήσει πρόσθετη παρέμβαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας υπέρ των δύο Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) που καθορίζουν τους νέους περιβαλλοντικούς όρους και τη χωροθέτηση της μαρίνας.
Οι εν λόγω ΚΥΑ, που εκδόθηκαν από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Τουρισμού, προβλέπουν τροποποιήσεις στη χωροθέτηση της μαρίνας και εισάγουν νέους – ευνοϊκότερους – περιβαλλοντικούς και πολεοδομικούς όρους για την ανάπτυξή της. Ωστόσο, έχουν προσβληθεί με αίτηση ακύρωσης από τον Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Νήσου Ρόδου και έντεκα ακόμα πολίτες (έχουν παραιτηθεί ορισμένοι στην πορεία), οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι αποφάσεις αλλοιώνουν τον δημόσιο χαρακτήρα της μαρίνας και έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα, την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία και τον χωροταξικό σχεδιασμό.
Η εκδίκαση της υπόθεσης, η οποία έχει ήδη αναβληθεί επανειλημμένα, είναι – επισήμως – προγραμματισμένη για τις 9 Απριλίου 2025, με πληροφορίες όμως να αναφέρουν ότι είναι πολύ πιθανή νέα αναβολή.
Το διακύβευμα για τον Δήμο Ρόδου
Η άσκηση πρόσθετης παρέμβασης υπέρ των ΚΥΑ εκ μέρους του Δήμου Ρόδου θα σήμαινε σαφή τοποθέτηση υπέρ της υλοποίησης του σχεδίου ανάπτυξης της μαρίνας, όπως αυτό έχει εγκριθεί από τα συναρμόδια Υπουργεία.
Με βάση τη σύμβαση παραχώρησης, ο Δήμος Ρόδου είναι ο επίσημος διαχειριστής της μαρίνας και έχει μακροχρόνια συνεργασία με την εταιρεία ΜΑΡΙΝΕΣ ΡΟΔΟΥ Α.Ε., η οποία έχει αναλάβει την εκμετάλλευση της εγκατάστασης.
Η Νομική Υπηρεσία του Δήμου θεωρεί ότι η συμμετοχή του Δήμου στη διαδικασία στο ΣτΕ είναι ουσιαστική για την υπεράσπιση της νομιμότητας και της σταθερότητας του εγκεκριμένου σχεδίου. Επισημαίνεται πως η απόρριψη των ΚΥΑ θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρές καθυστερήσεις ή και ακυρώσεις επενδυτικών σχεδίων ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Τι περιλαμβάνουν οι ΚΥΑ
Οι δύο προσβαλλόμενες αποφάσεις προβλέπουν τροποποιήσεις στην αρχική χωροθέτηση της μαρίνας και στους περιβαλλοντικούς της όρους. Μεταξύ άλλων:
-Αυξάνονται οι όροι δόμησης και κάλυψης της χερσαίας ζώνης.
-Θεσμοθετείται εκ νέου το δικαίωμα ανάπτυξης κατοικιών, ξενοδοχείων και εμπορικών δραστηριοτήτων μεγάλης κλίμακας.
– Εντάσσονται εγκαταστάσεις όπως ελικοδρόμιο και υδατοδρόμιο.
-Προβλέπεται δόμηση 87.672 τ.μ., με συνολική κάλυψη 35.445 τ.μ. και 936 θέσεις στάθμευσης.
Οι αιτιάσεις της προσφυγής: τι υποστηρίζουν ο Σύλλογος και οι πολίτες
Η προσφυγή που κατατέθηκε από τον «Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Νήσου Ρόδου» και έντεκα κατοίκους του νησιού, θέτει νομικές και περιβαλλοντικές ενστάσεις.
Το κείμενο υποστηρίζει ότι οι ΚΥΑ έχουν εκδοθεί κατά παραβίαση του εθνικού και ενωσιακού δικαίου, και ότι η εφαρμογή τους αλλοιώνει δραστικά τη φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα της μαρίνας.
1. Έλλειψη Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (ΣΜΠΕ)
Το βασικό και κεντρικό επιχείρημα των προσφευγόντων είναι ότι δεν εκπονήθηκε ποτέ Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), παρά το γεγονός ότι πρόκειται για σχέδιο μεγάλης κλίμακας που μεταβάλλει ουσιωδώς τη χρήση γης, τους όρους δόμησης και τη χωρική οργάνωση μίας ολόκληρης λιμενικής ζώνης.
Η απουσία ΣΜΠΕ συνιστά, σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, ευθεία παραβίαση της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ και της σχετικής ΚΥΑ 107017/2006, που καθιστούν υποχρεωτική τη διαδικασία για σχέδια που επηρεάζουν περιοχές όπως λιμάνια, ακτές, και τουριστικές εγκαταστάσεις. Το έργο, αναφέρουν, όχι μόνο δεν υποβλήθηκε σε στρατηγική αξιολόγηση, αλλά επιχειρήθηκε να εξαιρεθεί τεχνηέντως, επικαλούμενο εσφαλμένα παλαιότερη νομοθετική ρύθμιση (ν. 2160/1993).
2. Ανατροπή του χωροταξικού σχεδιασμού
Η προσφυγή επισημαίνει ότι οι ΚΥΑ μετατρέπουν τη μαρίνα από υποδομή δημόσιου λιμενικού χαρακτήρα σε “ζώνη αμιγούς τουριστικής ανάπτυξης”, κάτι που αντιβαίνει στις κατευθύνσεις του Περιφερειακού Πλαισίου Χωρικής Ανάπτυξης Νοτίου Αιγαίου, όπου προβλέπεται περιορισμός τέτοιων επεκτάσεων σε κορεσμένες τουριστικές περιοχές – όπως η πόλη της Ρόδου.
Η αναφορά σημειώνει ότι σε έναν χώρο όπου προβλέπεται καθημερινή παρουσία άνω των 1.200 ατόμων (ενοίκων, εργαζομένων και επισκεπτών), δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και τεχνικές επιπτώσεις, ιδίως σε σχέση με το οδικό δίκτυο, τη διαχείριση αποβλήτων και τη χρήση φυσικών πόρων, όπως το νερό.
3. Αναρμοδιότητα για την έκδοση των ΚΥΑ
Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι τα ζητήματα χρήσεων γης και όρων δόμησης, ως πολεοδομικού χαρακτήρα ρυθμίσεις, δεν μπορούν να τροποποιούνται με ΚΥΑ, αλλά απαιτούν την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, σύμφωνα με τα άρθρα 24 και 43 παρ. 2 του Συντάγματος. Συνεπώς, οι ΚΥΑ φέρονται να εκδόθηκαν από αναρμόδιο όργανο και είναι ακυρωτέες.
4. Κατάργηση του κοινόχρηστου χαρακτήρα της μαρίνας
Στο στόχαστρο τίθεται και η φιλοσοφία του σχεδιασμού. Σύμφωνα με την προσφυγή, το σχέδιο δεν ενισχύει τη λειτουργικότητα της μαρίνας, αλλά εισάγει ασύμβατες χρήσεις με τον κοινόχρηστο και δημόσιο χαρακτήρα της. Πλέον, ο χώρος προορίζεται κυρίως για κατοικίες, εμπορικά πάρκα και ξενοδοχεία, με τις ναυταθλητικές και ναυπηγοεπισκευαστικές λειτουργίες να απομακρύνονται πλήρως.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χωροθέτηση πολυώροφων κατοικιών, επαύλεων και εμπορικών συγκροτημάτων, καθώς και στη μαζική αύξηση του συντελεστή δόμησης (από 0,40 σε 0,74), η οποία – κατά την αιτιολόγηση – αποδεικνύει τη μετατροπή της μαρίνας σε real estate project και όχι σε θαλάσσια τουριστική υποδομή.
5. Παρέμβαση σε ευαίσθητη περιοχή με αρχαιολογικό και πολεοδομικό καθεστώς
Η περιοχή της μαρίνας βρίσκεται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης της Ρόδου, κάτι που απαιτεί ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο χωροταξικής και πολεοδομικής ρύθμισης. Οι προσφεύγοντες αναφέρουν πως οι αποφάσεις δεν συνοδεύονται από γνωμοδοτήσεις του ΚΑΣ ή ειδικές πολεοδομικές μελέτες για τις επιπτώσεις στον αστικό ιστό.
Τι ακολουθεί
Αν η Δημοτική Επιτροπή αποδεχθεί την εισήγηση, η νομική εκπροσώπηση του Δήμου θα παρέμβει υπέρ της διατήρησης του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου. Η παρέμβαση αυτή δεν θα έχει τυπικά τον χαρακτήρα διαδίκου, αλλά ενδέχεται να επηρεάσει τη στάση του ΣτΕ, ειδικά υπό το πρίσμα του θεσμικού ρόλου του Δήμου ως φορέα διαχείρισης της μαρίνας.
Η έκβαση της υπόθεσης θα κρίνει εν πολλοίς το μέλλον της μαρίνας Ρόδου και τον χαρακτήρα της ως τουριστικής, πολεοδομικής και περιβαλλοντικής υποδομής. Το σημερινό βήμα της Δημοτικής Επιτροπής ενδέχεται να αποδειχθεί καταλυτικό.
