«Ξέρετε τι είναι να βρίσκεσαι στην παραλία και ένα φουσκωτό να βγάζει 30-50 ανθρώπους;» διερωτάται ο δήμαρχος Κω κ. Γιώργος Κυρίτσης, αναφερόμενος στην έκπληξη των λουόμενων τουριστών και κατοίκων του νησιού που καθημερινά αντικρίζουν αυτή την εικόνα. Ανθρωποι ταλαιπωρημένοι φθάνουν νυχθημερόν στα ελληνικά νησιά σε μια προσπάθεια επιβίωσης και αναζήτησης ενός καλύτερου αύριο. Τα νησιά αδυνατούν να διαχειριστούν την αυξημένη ροή λόγω έλλειψης δομών και της υποστελέχωσης των Σωμάτων Ασφαλείας, με τους μετανάστες να περιμένουν στοιβαγμένοι στα μπαλκόνια των αστυνομικών τμημάτων και στα κέντρα υποδοχής, όπου αυτά υπάρχουν.
Τι λένε οι δήμαρχοι των νησιών
Τέτοιες εικόνες φιγουράρουν συχνά ως πρώτη είδηση στα εγχώρια και ξένα μέσα ενημέρωσης διαμορφώνοντας μια αρνητική εικόνα για τα ελληνικά νησιά. «Κάθε μέρα φτάνουν στα χέρια μας διαφορετικά δημοσιεύματα ξένων, κυρίως, μέσων που αναφέρονται στην κατάσταση που επικρατεί, μιλώντας με τα χειρότερα λόγια για το νησί» αναφέρει στο «Βήμα» η κυρία Κωνσταντίνα Σβύνου, πρόεδρος των ξενοδόχων της Κω. «Εννοείται ότι η εικόνα του νησιού ζημιώνεται. Πολύ φοβόμαστε ότι θα είναι ανεπανόρθωτη στο μέλλον» σχολιάζει, υπογραμμίζοντας πως δεν έχει επηρεαστεί από αυτόν τον λόγο ακόμη η τουριστική κίνηση. «Το μεταναστευτικό ως θέμα με τον τρόπο που αναδεικνύεται λειτουργεί υποδόρια αρνητικά και μπορεί να επηρεάσει την αυτόβουλη επιλογή» σημειώνει από την πλευρά του ο δήμαρχος Σάμου κ. Μιχάλης Αγγελόπουλος.
Σύμφωνα με κύκλους του κυβερνητικού τομέα περί τη Μεταναστευτική Πολιτική, τα νησιά αυτά «περισσότερο υποφέρουν από τη δημοσιονομική εκκρεμότητα και το κλίμα αβεβαιότητας παρά από την εικόνα που θα σχηματίσει ο τουρίστας συνταξιδεύοντας με τον σύρο πρόσφυγα». Αποψη που φαίνεται να συμμερίζονται και οι δήμαρχοι των νησιών.
Η συνεχής αναβολή υπογραφής μιας συμφωνίας με τους εταίρους και η φημολογούμενη αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου είναι οι παράγοντες με τον μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στον τουρισμό αυτή τη δεδομένη στιγμή, με τους ξένους τουριστικούς πράκτορες να το υπογραμμίζουν. Οπως σχολιάζει ο αντιδήμαρχος τουρισμού της Χίου κ. Δημήτριος Καράλης, «το μεταναστευτικό είναι γενικότερα ένα μεγάλο πρόβλημα, επειδή είμαστε δήμοι με μικρές δυνατότητες και δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την όλη κατάσταση. Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι στην εικόνα που αντικρίζουν οι τουρίστες αφού έρθουν, διότι μπορεί να ξυπνήσεις ένα πρωί και να δεις μια παραλία γεμάτη μετανάστες».
«Δεν έρχονται στα τουριστικά μέρη»
Μόλυβος, Πέτρα και Πλωμάρι έχουν αρχίσει να δέχονται τους πρώτους τουρίστες της σεζόν από τις αρχές του μήνα, όμως «υπάρχουν τουρίστες που δεν επισκέπτονται καταστήματα αλλά και περιοχές ολόκληρες όπου υπάρχουν μετανάστες. Οπότε σε αυτά τα καταστήματα υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια μια και οι επιχειρήσεις με τουριστικό αντικείμενο δεν μπορούν να δουλέψουν. Καταλαβαίνετε ότι το να χάνονται σε περίοδο της κρίσης μέρες, εβδομάδες, μήνες και πιθανότατα μια χρονιά είναι σοβαρότατο πρόβλημα» σχολιάζει στο «Βήμα» ο δήμαρχος Λέσβου κ. Σπύρος Γαληνός. Οπως σχολιάζει τουριστικός πράκτορας του νησιού, κανείς δεν μπορεί να προτείνει σε τουρίστες μέρη όπου δεν βρίσκονται μετανάστες, ίσως στο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού.
Το κέντρο υποδοχής στη Λέσβο φιλοξενεί περισσότερους από 1.200 μετανάστες τη στιγμή που η χωρητικότητά του είναι μόλις 800 ατόμων. Αντίστοιχη η κατάσταση και στη Σάμο όπου το εκεί κέντρο υποδοχής φιλοξενεί διπλάσιο αριθμό μεταναστών από το προκαθορισμένο, ενώ η αύξηση στην άφιξη μεταναστών κυμαίνεται στο 60%-70%. Στην Κω, ελλείψει ανάλογου κέντρου, είχε παραχωρηθεί εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο στο οποίο έμεναν 400 άτομα, αριθμός επίσης διπλάσιος από την προβλεπόμενη χωρητικότητα. Η πυρκαγιά όμως που ξέσπασε προ ολίγων ημερών στον προαύλιο χώρο και προκάλεσε εντάσεις μεταξύ των τοπικών αρχόντων και ζημιές στο μισό ξενοδοχείο δεν επιτρέπει τη διαμονή τους εκεί. Ετσι οι μέχρι πρότινος ένοικοί του επέστρεψαν πάλι στους δρόμους του νησιού.
Ταυτόχρονα η όχληση που προκαλείται και η μη τήρηση κανόνων υγιεινής έχει εξαγριώσει τους κατοίκους της γύρω περιοχής. «Η ταλαιπωρία που υφιστάμεθα είναι μεγάλη. Ο κόσμος δεν ξέρει τις προθέσεις των μεταναστών και φοβάται. Μπορεί να χτυπήσουν μια πόρτα για να ζητήσουν φαγητό, αλλά ο κόσμος είναι επιφυλακτικός. Βέβαια και αυτοί ταλαιπωρημένοι άνθρωποι είναι» σχολιάζει ο κ. Αγγελος Βαβλάς, κάτοικος της περιοχής και δημοτικός σύμβουλος.
Εγκλωβισμός και εξαθλίωση
Το πρόβλημα καταλήγει στην Αθήνα
Φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και του τουρισμού επισημαίνουν τον αντίκτυπο που θα έχει ο εγκλωβισμός των μεταναστών στην Αθήνα. «Κανείς δεν θέλει να παραμείνει στην Κω και στη Λέσβο. Από τα νησιά είναι πολύ εύκολο να έρθουν στην Αθήνα. Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν είναι στο πώς θα φύγουν από την Αθήνα για την υπόλοιπη Ευρώπη» σχολιάζουν στελέχη του υπουργείου. Την ίδια στιγμή, πρόσφυγες που δικαιούνται άσυλο δεν προχωρούν στην υποβολή αίτησης με την προοπτική να την κάνουν έπειτα σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα.Βέβαια οι συνθήκες διαβίωσής τους στην πρωτεύουσα μοιάζουν διαφορετικές αν συγκρίνει κανείς τις εικόνες από τα νησιά του Αιγαίου με αυτό που καθημερινά αντικρίζει στην Αθήνα. Αλλοι καταφεύγουν σε δομές φιλοξενίας, άλλοι σε σπίτια συμπατριωτών τους και όσοι έχουν την οικονομική ευχέρεια σε ξενοδοχεία του κέντρου. Υπάρχουν όμως και ορισμένοι που μη έχοντας άλλη λύση παραμένουν στους δρόμους του ιστορικού κέντρου ανάμεσα στους χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται την Αθήνα.
Χρηματοδότηση
Κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Η δραματική αύξηση των μεταναστευτικών ροών σε σχέση με προηγούμενες χρονιές υποδηλώνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια κατάσταση που έχει τα χαρακτηριστικά έκτακτης ανάγκης. Χωρίς όμως χρηματοδότηση οι αρμόδιοι φορείς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε στοιχειώδεις ανάγκες. Μετά τις απαραίτητες προτάσεις που έχουν υποβληθεί για τη χορήγηση έκτακτης επιχορήγησης, η οποία θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής, η λύση αναμένεται μέσα στο καλοκαίρι.
Προς το παρόν αυτό που προσπαθεί το αρμόδιο υπουργείο είναι η μετατροπή κάποιων δομών, όπως η Μόρια στη Μυτιλήνη, σε κέντρα ταυτοποίησης ώστε ο κόσμος να φεύγει από τα νησιά όσο γίνεται πιο γρήγορα. Οπως σχολιάζουν, «δυστυχώς περιμένουμε τη χρηματοδότηση για να ξεκινήσουν να δουλεύουν κέντρα πρώτης υποδοχής παντού, και στην Αθήνα και στα νησιά».
Το ΒΗΜΑ