Νέα ήθη και έθιμα στο ελληνικό πολιτικό σύστημα θα φέρει πιθανότατα ο νέος εκλογικός νόμος, που τέθηκε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση. Πολυκομματικές κυβερνήσεις, «μεγάλοι συνασπισμοί» αλλά και… αδιέξοδα, όπως συνέβη στην Ισπανία, μπαίνουν στο παιχνίδι. Ενδεικτικά, εξετάζουμε πώς θα ήταν η σημερινή Βουλή εάν είχε ισχύσει το νέο εκλογικό σύστημα.
Το σίγουρο είναι ότι με την αφαίρεση του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, η συνεργασία μεταξύ των πολιτικών σχηματισμών που θα βρίσκονται στη Βουλή καθίσταται πλέον απαραίτητη, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου.
Πώς υπολογίζονται οι έδρες
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση «για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300. Το γινόμενο τους διαιρείται με το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην Επικράτεια όσοι σχηματισμοί συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5. Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός στην Επικράτεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης.
Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα».
Κάνοντας τις παραπάνω πράξεις και με δεδομένο ότι διατηρείται το όριο του 3%, προκύπτουν τα εξής αποτελέσματα:
Κόμμα | Έδρες με το νέο νόμο | Έδρες με το προηγούμενο σύστημα |
ΣΥΡΙΖΑ | 114 | 145 |
Νέα Δημοκρατία | 90 | 75 |
Χρυσή Αυγή | 22 | 18 |
Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) | 20 | 17 |
ΚΚΕ | 18 | 15 |
Ποτάμι | 13 | 11 |
Ανεξάρτητοι Έλληνες | 12 | 10 |
Ένωση Κεντρώων | 11 | 9 |
Δηλάδη όλα τα κόμματα εκτός του ΣΥΡΙΖΑ θα είχαν περισσότερους βουλευτές στην παρούσα Βουλή, από την στιγμή που αφαιρείται από το πρώτο κόμμα το μπόνους των 50 εδρών. Παράλληλα, με το νέο σύστημα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ θα είχαν αθροιστικά μόνο 126 βουλευτές, κάτι που σημαίνει ότι θα ήταν αδύνατο να σχηματίσουν κυβέρνηση χωρίς την παρουσία 2 τουλάχιστον ακόμα κομμάτων, εκτός της ΝΔ.
Αυτό ίσως είναι και μία εικόνα… από το μέλλον. Για τον σχηματισμό κυβέρνησης με ισχυρή πλειοψηφία με το νέο νόμο θα απαιτείται είτε ένας «μεγάλος συνασπισμός» δηλαδή κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων, είτε είναι πιθανό να δούμε για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά ακόμα και τετρακομματικές κυβερνήσεις.
Σε περίπτωση που τα παραπάνω σενάρια δεν καταστούν δυνατά σε ενδεχόμενη νέα εκλογική αναμέτρηση, στο «παιχνίδι» θα μπορούσε να μπει η «ψήφος ανοχής» δηλαδή η μια κυβέρνηση μειοψηφίας να έχει τη δεδηλωμένη με τις ψήφους και κομμάτων που δεν θα συμμετέχουν σε αυτή, αλλά και η νέα εκλογική διαδικασία αν οι συζητήσεις για σχηματισμό κυβέρνησης καταλήξουν σε αδιέξοδο (κάτι που πρόσφατα συνέβη στην Ισπανία).
Χωρίς το όριο του 3%
Μια εικόνα για την κατάσταση εάν είχε ισχύσει η απλή αναλογική χωρίς εξαιρέσεις δίνει το παρακάτω γραφικό του Jo Di: