Καθημερινή μάχη με την θανατηφόρα επιδημία που έχει στοιχίσει τη ζωή σε εκατοντάδες κατοίκους της Αφρικής και έχει τρομοκρατήσει τους λαούς μιας ολόκληρης ηπείρου, δίνει ο Μιχάλης Παπαγεωργίου. Ο μηχανικός παροχής ύδατος και δημόσιας υγιεινής έχει ταχθεί στο πλευρό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα όντας ο μοναδικός έλληνας που προσπαθεί εδώ και τέσσερις μήνες να καταπολεμήσει τον Έμπολα. Ο θανατηφόρος ιός που εξαπλώνεται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου, αντιμετωπίζεται στη «μαύρη ήπειρο» ως ταμπού και αποτελεί ήδη μέσω κοινωνικού αποκλεισμού για τους φορείς.
Στην αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων συμβάλει με τον δικό του τρόπο και ο έλληνας επιστήμονας από τον περασμένο Απρίλιο προσφέροντας τις υπηρεσίες του στους ασθενείς.
Φορώντας μια λευκή βαριά στολή που μοιάζει με εκείνες των αστροναυτών, ο Μιχάλης Παπαγεωργίου με καταγωγή από τη Ρόδο, εργάζεται εντατικά κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες όπως είναι η υγρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες. Για 12 συνεχόμενες ώρες την ημέρα έρχεται σε επαφή με πτώματα, ασθενείς αλλά και ανθρώπους που εξέρχονται από την μονάδα θεραπείας θεραπευμένοι.
Απόφαση
Όπως εξηγεί στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», η απόφασή του να ταξιδέψει στις περιοχές υψηλού κινδύνου ήταν απολύτως συνειδητή μιας και πέρα από τις συγκλονιστικές εμπειρίες που συνέλλεξε, ιδιαίτερα σημαντική είναι για τον ίδιο η βοήθεια που προσφέρει στους ασθενείς. «Το να δουλεύει κανείς με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα με την ειδικότητά μου είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εμπειρία ανεξάρτητα του είδους της παρέμβασης. Επιπλέον υπάρχει πάντα μια τεράστια επιβράβευση που παίρνεις όταν βλέπεις ότι η δουλειά σου έχει αποτελέσματα είτε πρόκειται για τον περιορισμό μιας επιδημίας είτε για ασθενείς που θεραπεύτηκαν», δηλώνει χαρακτηριστικά τονίζοντας πως η ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης της επιδημίας από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και τα αυστηρά πρωτόκολλα υγιεινής που τηρούνται έκαναν πιο εύκολη την απόφασή του.
Μονάδα θεραπείας για την αντιμετώπιση του φονικού ιού.
Εμπειρίες
Προσπαθώντας πάντα να εστιάζει στα θετικά της κάθε περίστασης, ο κ. Παπαγεωργίου κατά τους τέσσερις μήνες παραμονής του στις χώρες που επλήγησαν από τον Έμπολα κρατά μόνο ευχάριστες αναμνήσεις. Κάποιες από αυτές είναι οι εικόνες των ασθενών που εξήλθαν των κλινικών πλήρως θεραπευμένοι μιας και η επιβιωσιμότητα έφτασε γύρω στα 40% στις κλινικές των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
«Κάποιες φορές επρόκειτο για ασθενείς όπως μικρά παιδιά και εγκυμονούσες γυναίκες για τους οποίους η πρόγνωση έκβασης της ασθένειας ήταν εξαιρετικά δυσμενής. Παρ’ όλα αυτά, χάρη στην ιατροφαρμακευτική αγωγή και τις συνθήκες υγιεινής που προσπαθούσαμε να παρέχουμε στην κλινική αλλά και στις δικές τους προσπάθειες, αρκετοί ασθενείς τα κατάφεραν και πήραν εξιτήριο πλήρως θεραπευμένοι», μας λέει.
Ακόμη, εκείνο που του προξένησε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν το μεράκι του ντόπιου προσωπικού με το οποίο συνεργάστηκε. Όπως επισημαίνει, οι άνθρωποι αυτοί δουλεύουν ασταμάτητα και υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες από την αρχή της παρέμβασης των Γιατρών χωρίς Σύνορα, δηλαδή τους τελευταίους έξι μήνες. «Είναι εντυπωσιακό αν σκεφτούμε ότι η δουλειά είναι πολύ εντατική και κουραστική σωματικά και ψυχικά. Και επιπλέον αν αναλογιστούμε ότι για αρκετούς υπάρχει κίνδυνος κοινωνικού στιγματισμού λόγω του γεγονότος ότι δουλεύουν σε ένα μέρος όπου υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης», υπογραμμίζει.
Ενημέρωση
Παρά το ότι οι γιατροί ενημερώνουν σε κάθε ευκαιρία πως ο συγκεκριμένος ιός μεταδίδεται αποκλειστικά με την άμεση επαφή με τα σωματικά υγρά, τα μέσα ενημέρωσης γεμίζουν καθημερινά με εικόνες συγγενών που παρατούν τους νεκρούς αβοήθητους στη μέση του δρόμου. Αυτό σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργίου συμβαίνει, για τον απλό λόγο ότι το να κουβαλήσουν κάποιον σε μια κλινική Έμπολα ή να τον κρατήσουν στο σπίτι μέχρι να βρεθεί μέσο μεταφοράς λόγω της έλλειψης ασθενοφόρων, είναι πολύ επικίνδυνο.
«Η σωρός ασθενούς που έχει πεθάνει από Έμπολα έχει πολύ υψηλό ιικό φορτίο με αποτέλεσμα να είναι άκρως μολυσματική. Ακόμα και μετά θάνατον τα σώματα των ασθενών εξακολουθούν να εκκρίνουν υγρά. Ως αποτέλεσμα, ένας πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων νοσεί εξαιτίας της επαφής με νεκρούς από τον ιό Έμπολα προκειμένου να προετοιμαστεί η ταφή σύμφωνα με τα τοπικά ήθη και έθιμα όπου συνήθως πλένουν, ντύνουν και χτενίζουν τους νεκρούς», αναφέρει.
Φορώντας την ειδική στολή πριν έρθει σε επαφή με τους ασθενείς
Σε αναζήτηση της χρυσής τομής
Ωστόσο, ο έλληνας επιστήμονας αναγνωρίζει πως μια τέτοια πρακτική, το να παρατούν δηλαδή στο δρόμο τους νεκρούς, δυσκολεύει κατά πολύ τις προσπάθειες καταπολέμησης της επιδημίας. Η ορθή πρακτική, όπως λέει, είναι να απολυμαίνεται το πτώμα από εξειδικευμένο συνεργείο και να θάβεται με συγκεκριμένο πρωτόκολλο ασφαλείας.
«Οι ενέργειες σωστής διαχείρισης των νεκρών περιλαμβάνονται στα καθήκοντα που είχα εγώ ως υπεύθυνος δημόσιας υγιεινής. Με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στις παρεμβάσεις μας οργανώνουμε ομάδες εξωτερικής απολύμανσης με αυστηρή τήρηση των κανόνων ασφαλείας και φυσικά χρήση προστατευτικού εξοπλισμού. Κατά τη διάρκεια της δουλειάς αυτής προσπαθούμε, κατά το μέτρο του δυνατού, να βρούμε τη χρυσή τομή μεταξύ των κανόνων ασφαλείας και των ηθών και εθίμων. Έτσι για παράδειγμα εάν κάποιο μέλος της οικογένειας το επιθυμεί μπορεί να φορέσει και αυτό τον προστατευτικό εξοπλισμό και υπό την καθοδήγησή μας, να τηρήσει μέρος των ντόπιων πρακτικών προετοιμασίας της σωρού», καταλήγει.
Αξίζει να επισημανθεί ότι στο ερώτημα του κατά πόσο η χώρα μας κινδυνεύει από ενδεχόμενη εξάπλωση του ιού, ο κ. Παπαγεωργίου, απαντά λακωνικά, λέγοντας ότι στην Ελλάδα το θέμα διαχειρίζεται το αρμόδιο υπουργείο και το ΚΕΕΛΠΝΟ.
Της Κέλλυς Φαναριώτη
Εφημερίδα «Παραπολιτικά»
