«Η Τζέσικα ήταν τριών ετών όταν η δασκάλα της στο νηπιαγωγείο ειδοποίησε τις κοινωνικές υπηρεσίες εξαιτίας της περίεργης συμπεριφοράς της μικρής, που έπαιζε με τις κούκλες της σεξουαλικού τύπου παιχνίδια. Οι κοινωνικές υπηρεσίες ερεύνησαν το οικογενειακό περιβάλλον αλλά δεν βρήκαν κάτι και η υπόθεση έκλεισε. Στα δεκατρία της η Τζέσικα κατήγγειλε τον πατριό της για τη δολοφονία του σκύλου της και αποκάλυψε ότι τη βίαζε επί δέκα χρόνια. Οταν είχε αρχίσει να την κακοποιεί σεξουαλικά, είχε σκοτώσει το γατάκι της για να της δείξει ότι ήταν παντοδύναμος και να εξασφαλίσει μέσω του φόβου τη σιωπή της. Γείτονες κατέθεσαν ότι πολλές φορές τον είχαν δει να χτυπάει ζώα. Εάν το είχαν καταγγείλει νωρίτερα, το μαρτύριο του κοριτσιού δεν θα είχε διαρκέσει τόσο…».
Δεν είναι εύκολο να ακούς μια τόσο φρικτή ιστορία. Ούτε να την αφηγείσαι. Αλλά τέτοιες ιστορίες είναι κομμάτι της καθημερινότητας της Μισέλ Γουέλς, ανώτερης εισαγγελέως της Βιρτζίνια, η οποία διευθύνει τη Μονάδα Δικαίου των Ζώων της αμερικανικής πολιτείας – την πρώτη που θεσπίστηκε στις ΗΠΑ, το 2015.
Η πρώτη ένδειξη
«Επί σειράν ετών, τα εγκλήματα κατά των ζώων παραβλέπονταν με το επιχείρημα “και τι έγινε; Ζώο είναι”. Πλέον αναγνωρίζεται ότι είναι η κορυφή του παγόβουνου – πρώτη ένδειξη ότι έχουμε να κάνουμε με ένα άτομο διαταραγμένο και επικίνδυνο, που αποτελεί απειλή για το άμεσο περιβάλλον του και όχι μόνο», λέει η κ. Γουέλς.
Η Αμερικανίδα δικαστική λειτουργός βρέθηκε στην Ελλάδα μαζί με τρεις συμπατριώτισσές της –τη Νικόλ Μπλούμπεργκ, επικεφαλής της Μονάδας Παιδικής Κακοποίησης της γενικής εισαγγελίας της Νέας Υόρκης, τη Σούζαν Ντέι, ανώτερη αξιωματικό-ερευνήτρια της αστυνομίας στη Διεύθυνση Σοβαρών Εγκλημάτων στην κομητεία του Φέρφαξ και τη Σιόμπαν Τσέιζ, επίσης αξιωματικό της αστυνομίας, υπεύθυνη για την προστασία των ζώων – για να πραγματοποιήσουν εκπαιδευτικά σεμινάρια σε 196 αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας (και έξι του Λιμενικού Σώματος) και 350 δικαστικούς λειτουργούς (εισαγγελείς και ανακριτές). Η πρωτοβουλία ανήκε στην Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία και στη Συμμαχία για την Ελλάδα και υλοποιήθηκε χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη και 28 εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.
Η Μισέλ Γουέλς δεν θα ξεχάσει ποτέ την ένοπλη επίθεση στο Λύκειο Κολουμπάιν το 1999, όταν δύο έφηβοι, ο Ερικ Χάρις και ο Ντίλαν Κλέμπολντ, σκότωσαν δώδεκα συμμαθητές τους και έναν καθηγητή, πριν αυτοκτονήσουν. «Και οι δύο είχαν δείξει σημάδια τα οποία το περιβάλλον τους είχε αγνοήσει. Εκ των υστέρων μάθαμε ότι είχαν πυροβολήσει σκύλους στη γειτονιά. Αλλά δεν τους κατήγγειλαν με το επιχείρημα “παιδιά είναι, θα ωριμάσουν”…». Οι υποθέσεις που περνούν από τα χέρια της είναι εκατοντάδες –450 μόνο την τελευταία τριετία– και απαιτούν μεγάλα αποθέματα ψυχικής αντοχής. «Ναι, είναι πολύ δύσκολο», επιβεβαιώνει η συνομιλήτριά μου. «Μερικές φορές δεν αντέχω ούτε τις φωτογραφίες των κακοποιημένων ζώων να δω. Αλλά αφήνω στην άκρη, όσο είναι εφικτό, το επώδυνο κομμάτι και προσπαθώ να εστιάσω στην ικανοποίηση που παίρνω από την απόδοση δικαιοσύνης. Με την πεποίθηση ότι προστατεύοντας τα ζώα, οι συνάδελφοί μου κι εγώ, ουσιαστικά προστατεύουμε τους ανθρώπους».
Τη ρωτώ τι ακριβώς δίδαξε τους Ελληνες αστυνομικούς και δικαστικούς λειτουργούς. «Τους είπα ότι ακόμα κι αν ξεχάσουν όλα όσα τους είπα, τους παρακαλώ να θυμούνται ένα: ότι η κακοποίηση των ζώων είναι συχνά η αρχή του κύκλου της βίας. Και ότι αυτή τη γνώση μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν ως πολύτιμο εργαλείο για να οδηγηθούν σε άλλα εγκλήματα. Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς φιλόζωος για να δείξει ενδιαφέρον για υποθέσεις κοκορομαχιών ή κυνομαχιών, για παράδειγμα. Πίσω τους συνήθως υπάρχουν άλλα εγκλήματα: από παράνομο τζόγο και ναρκωτικά μέχρι σωματεμπορία. Στην πιο πρόσφατη υπόθεση που διαλευκάναμε στη Βιρτζίνια, μόνο στον τόπο της κυνομαχίας κατασχέσαμε 100.000 δολάρια. Το συνολικό ποσό ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο».
Η σιωπή των παιδιών
Ο σκοπός των σεμιναρίων της Νικόλ Μπλούμπεργκ ήταν άλλος: να εκπαιδεύσει τους Ελληνες αστυνομικούς στο πώς να φέρνουν στο φως υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. «Μόνο το 2013 –και το αναφέρω γιατί ήταν ρεκόρ– καταγράφηκαν επισήμως στις ΗΠΑ 60.965 τέτοια περιστατικά – στο 90% οι δράστες ήταν πρόσωπα που τα θύματα γνώριζαν και εμπιστεύονταν. Και τονίζω το “επισήμως” γιατί μεγάλο ποσοστό παιδιών δεν αποκαλύπτουν ποτέ ότι έχουν υποστεί τέτοια κακοποίηση», λέει η κ. Μπλούμπεργκ. «Αυτό δείχνει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του αστυνομικού, όταν θα κληθεί να συνομιλήσει με ένα παιδί και έχει υποψίες για σεξουαλική κακοποίηση. Ποιες ερωτήσεις θα του κάνει και με ποιον τρόπο. Οι αναμνήσεις των παιδιών λειτουργούν διαφορετικά από ό,τι των ενηλίκων. Τα παιδιά αξιολογούν διαφορετικά την αλληλουχία των γεγονότων, δεν θυμούνται ή δεν θέλουν να θυμηθούν. Η αποκάλυψη της κακοποίησης, λοιπόν, δεν είναι γεγονός, είναι διαδικασία. Και μαθαίνεται…».
Καθημερινή
