Για τα δικαιώματα θυμάτων που ανήκουν σε μειονοτικές ή ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες μίλησε σε εισήγησή του με θέμα την ενδοοικογενειακή βία ο ποινικολόγος κ. Στέλιος Κιουρτζής σε διαδικτυακό εκπαιδευτικό σεμινάριο για Αστυνομικούς.
Ο κ. Κιουρτζής αναφέρθηκε διεξοδικά στην Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, στις 7 Απριλίου 2011, και υπεγράφη στις 11 Μαΐου 2011 κατά την 121η συνεδρίαση του Συμβουλίου, στην Κωνσταντινούπολη, γνωστή ως η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης η οποία στην Ελλάδα κυρώθηκε με το Ν. 4531/2018.
Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στην ποινικοποίηση της σύναψης αναγκαστικού γάμου, του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων και της αναγκαστικής έκτρωσης και αναγκαστικής στείρωσης. Επιπλέον, έκανε λόγο για τις διατάξεις περί των μέτρων προστασίας των θυμάτων και της νομικής βοήθειας όπως επίσης σχετικά με το θέμα της μετανάστευσης για τις διατάξεις περί του καθεστώτος διαμονής, αιτήσεων ασύλου βασισμένες στο φύλο και μη επαναπροώθησης.
Μάλιστα ο κ. Κιουρτζής τόνισε πως ένας από τους σοβαρότερους ανασταλτικούς παράγοντες στην απόφαση μιας αλλοδαπής γυναίκας να καταγγείλει κάποιο περιστατικό ή σειρά περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στην αστυνομία ήταν ο φόβος της απέλασης. Πλέον, όπως επεσήμανε η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ορίζει ότι μια γυναίκα που καταγγέλλει την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας εναντίον της προστατεύεται από την απέλαση και σημείωσε πως τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας δικαιούνται αδείας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, με τη διάρκεια της αρχικής άδειας να είναι ετήσια και μπορεί να ανανεώνεται κάθε φορά μέχρι δύο έτη εφόσον πληρούνται οι ίδιες προϋποθέσεις όπως και ισόχρονη άδεια διαμονής χορηγείται και στα ανήλικα τέκνα των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
Έπειτα, ο κ. Κιουρτζής αναφέρθηκε στις ενέργειες και τις υποχρεώσεις των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας. Ειδικότερα, οφείλουν σε περίπτωση καταγγελίας κάποιας από τις αξιόποινες πράξεις που προβλέπονται στο νόμο της ενδοοικογενειακής βίας, να μην θεωρούν απαραίτητη την υποβολή εγκλήσεως, καθώς κανόνας για τη δίωξη των εγκλημάτων αυτών αποτελεί η αυτεπάγγελτη δίωξη. Επιπλέον, τόνισε πως ο αστυνομικός που επιλαμβάνεται στο πλαίσιο προανάκρισης, υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας επέχει υποχρέωση εχεμύθειας και απαγορεύεται να ανακοινώνει με οποιονδήποτε τρόπο το ονοματεπώνυμο του θύματος και του κατηγορουμένου, τη διεύθυνση κατοικίας τους, καθώς και οποιαδήποτε άλλα στοιχεία είναι δυνατόν να αποκαλύψουν την ταυτότητα τους. Ακόμη, διευκρίνισε πως ο αστυνομικός θα πρέπει να ενημερώνει το θύμα κατ’ αρχάς για τα δικαιώματα που ο Ν.3500/2006 του απονέμει όπως επίσης να το ενημερώνει για τη σχετική προβλεπόμενη διαδικασία και για τη δυνατότητα που παρέχεται στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία ζητούν τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων για προσωρινή ρύθμιση της κατάστασης, εξαιτίας του συγκεκριμένου περιστατικού, στα οποία προσφέρεται το ευεργέτημα της πενίας, με μόνη την απόδειξη του περιστατικού βίας, αν αδυνατούν να καταβάλουν, έστω και προσωρινά, τις απαιτούμενες δικαστικές δαπάνες, απευθυνόμενα στη γραμματεία του κατά τόπου αρμόδιου Πρωτοδικείου.
Περαιτέρω, ο κ. Κιουρτζής έκανε γνωστό πως σχετικά με την παροχή αρωγής στα θύματα, ο Νόμος προβλέπει για τα θύματα, την ύπαρξη Υποστηρικτικών υπηρεσιών, στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί (π.χ. τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, τηλεφωνική γραμμή 197 του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης) για να λάβει ψυχοκοινωνική στήριξη και νομική συμβουλευτική και Κοινωνικών Υπηρεσιών που παρέχουν στέγη (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (τηλεφωνική γραμμή 197) και ξενώνες κακοποιημένων γυναικών- ΓΓΙΦ) αν το θύμα διατρέχει κάποιο κίνδυνο ή κρίνεται επιτακτική η ανάγκη να αλλάξει διαμονή.
Στη συνέχεια την εισήγησης του ο κ. Κιουρτζής αναφέρθηκε στην ενδοοικογενειακή βία στις μετανάστριες Συγκεκριμένα, τόνισε πως η κατάσταση εντείνεται στις μετανάστριες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, γεγονός που οφείλεται στη μεταναστευτική τους ταυτότητα και στις πολλαπλές προκλήσεις που η ταυτότητα αυτή επιφέρει και αυτό συμβαίνει διότι οι κακοποιημένες γυναίκες που προέρχονται από τους συγκεκριμένους κοινωνικά ευάλωτους πληθυσμούς βιώνουν υψηλά επίπεδα στρες και υφίστανται «τριπλή θυματοποίηση»: από τον θύτη, τις επίσημες υπηρεσίες (π.χ αστυνομία) και από τους κρατικούς ή/και άλλους φορείς, που με τη στάση τους μειώνουν ή υποβαθμίζουν τη σημαντικότητα των επεισοδίων βίας.
Ακόμη αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μετανάστριες θύματα ενδοοικογενειακής βίας οι οποίες είναι κοινωνικές, γλωσσικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές. Επεσήμανε πως συχνά μία μετανάστρια δεν έχει γνώση των δυνατοτήτων που τις παρέχονται στη χώρα φιλοξενίας ενώ οι κακοποιημένες γυναίκες συχνά αναζητούν και λαμβάνουν πληροφορίες ως προς τις δυνατότητες που τους παρέχονται από τους θύτες με αποτέλεσμα να υπάρχει παραπληροφόρηση σε θέματα που αφορούν στην αναζήτηση βοήθειας και στην παροχή περαιτέρω υποστηρικτικών υπηρεσιών σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Επιπλέον τόνισε πως ακόμα κι αν οι μετανάστριες θύματα μιλούν καλά τη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας και γνωρίζουν τα δικαιώματά τους καθώς και τους φορείς παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών ενδέχεται να μην προβούν στην αναφορά του περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας, καθώς επιθυμούν να διατηρήσουν τη συνοχή της οικογένειας τους ενώ πολλές μετανάστριες πιστεύουν ότι τα παιδιά «ανήκουν στον πατέρα» και δεν αποτελούν ευθύνη και των δύο γονιών, γεγονός που τους οδηγεί στη διατήρηση της βίαιης σχέσης, εξαιτίας του φόβου απώλειας των παιδιών τους.
Τέλος, έθιξε το γεγονός πως οι κακοποιημένες γυναίκες ενδέχεται να μην γνωρίζουν ότι η άδεια παραμονής τους δεν εξαρτάται από αυτή του συζύγου τους και το καθεστώς παραμονής στη χώρα φιλοξενίας των μεταναστριών θυμάτων μπορεί να τις αποτρέψει από την αναζήτηση βοήθειας γιατί φοβούνται πως μπορεί να οδηγήσει στην απέλασή τους από τη χώρα φιλοξενίας ή ακόμα και στην απέλαση του βίαιου συζύγου τους.
Τα δικαιώματα θυμάτων που ανήκουν σε μειονοτικές ή ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες – Eισήγηση του Στ. Kιουρτζή
