Το φαινόμενο της παιδοφιλίας προφανώς δεν είναι ούτε σημερινό ούτε προϊόν της ραγδαίας εξάπλωσης του διαδικτύου. Δεν είναι δυνατόν όμως να μην αναγνωρίσει κανείς πως η διάδοση της χρήσης του ίντερνετ ως μέσου άμεσης επικοινωνίας (social media, chat rooms κλπ.) έχει δυστυχώς διευρύνει το πεδίο δράσης των παιδόφιλων.
Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έξαρση του φαινομένου, καθώς η ανωνυμία και τα ψεύτικα προφίλ έχουν δημιουργήσει επιπλέον κινδύνους για πάρα πολλούς ανήλικους. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, 750.000 παιδόφιλοι παραμονεύουν καθημερινά στο διαδίκτυο, τέσσερα εκατομμύρια sites αφορούν παιδική πορνογραφία, ενώ έως και 100.000 παιδιά είναι θύματα των κυκλωμάτων παιδικής πορνογραφίας. Τα δε κέρδη από τη δραστηριότητα αυτή υπολογίζεται έως και 20 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο.
Ιδιαιτέρως ανησυχητικοί είναι και οι σχετικοί αριθμοί που αφορούν τη χώρα μας, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν καταγραφεί 1824 περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Κατά την περσινή μάλιστα χρονιά υπήρξαν οι περισσότερες καταγγελίες για αποπλάνηση καθώς και για απόπειρα ασέλγειας σε βάρος ανηλίκων. Θα πρέπει δε να σημειωθεί πως ο πραγματικός αριθμός τέτοιων περιστατικών είναι δεδομένα πολύ μεγαλύτερος (ενδεχομένως πολλαπλάσιος), καθώς αρκετά παιδιά που έχουν πέσει θύματα μιας τόσο αρρωστημένης, βάναυσης συμπεριφοράς αποφεύγουν να προβούν σε σχετική καταγγελία.
«Τα παιδιά καθίστανται ευάλωτα σε εκβιασμό προκειμένου να μην μπορούν να ζητήσουν βοήθεια»
Σύμφωνα με αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας, οι κίνδυνοι που διατρέχουν σήμερα οι ανήλικοι μέσα στον «αχανή κόσμο του ίντερνετ» είναι πολύ μεγάλοι. «Τα παιδιά πολλές φορές δε γνωρίζουν το άτομο με το οποίο συνομιλούν εκείνη τη στιγμή ή νομίζουν ότι μιλάνε με κάποιο γνωστό τους, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να είναι κάποιος ο οποίος έχει παραβιάσει κάποιο προφίλ φίλου/φίλης για την προσέγγιση των παιδιών» τονίζουν μιλώντας στο tvxs και προσθέτουν: «Στην περίπτωση που αυτός καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους, αποστέλλουν τα προσωπικά τους στοιχεία, όπως ονοματεπώνυμο, διευθύνσεις, τηλεφωνικούς αριθμούς, ανεβάζουν φωτογραφίες τους πολλές φορές με προκλητικό περιεχόμενο, ενώ μπορεί ακόμη και να συναντηθούν μαζί τους».
Κάτι τέτοιο καθιστά τους εν λόγω ανήλικους «άμεσα πιθανούς στόχους, καθώς, με απειλές και εκβιασμούς, τους ζητείται η αποστολή κι άλλων φωτογραφιών με προκλητικό περιεχόμενο, όχι απαραίτητα από την αρχική ιστοσελίδα ή εφαρμογή από την οποία έχει προηγηθεί η οποιαδήποτε συνομιλία, αλλά και από οποιαδήποτε άλλη ιστοσελίδα, υπηρεσία ή εφαρμογή, η οποία τους έχει υποδειχθεί να εισέλθουν για να πραγματοποιήσουν αυτές τις ενέργειες». Όπως τονίζουν μάλιστα οι αξιωματικοί της ΕΛΑΣ, το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο, καθώς «Πρόκειται για μία τακτική που υπονομεύει την απροθυμία των παιδιών να λάβουν μέρος σε σεξουαλική επαφή ή οποιαδήποτε ασελγή πράξη και ταυτόχρονα επιτυγχάνει να αποτρέψει τα θύματα από το να ζητήσουν προστασία από το γονέα ή κάποιον τρίτο (π.χ. δάσκαλο, φίλο), καθώς καταλήγουν να αισθάνονται ένοχα που έχουν αποστείλει ή ανταλλάξει προκλητικές φωτογραφίες».
Τα στάδια προσέγγισης
Την ίδια στιγμή, έχει ιδιαίτερη σημασία να διακρίνει κανείς κάποιες βασικές παραμέτρους προσέγγισης ενός παιδόφιλου σε κάποιο παιδί. Όπως επισημαίνει σε σχετικό άρθρο στο ηλεκτρονικό επιστημονικό περιοδικό Ψυχογραφήματα η εγκληματολόγος – κοινωνιολόγος, Ρούλα Βαρτελάτου: «Στην αρχή οι συζητήσεις είναι φιλικές, αργότερα όμως στρέφονται γύρω από σεξουαλικά θέματα, με σκοπό να πείσουν το παιδί ότι η σεξουαλική πράξη είναι καθόλα θεμιτή».
Παράλληλα, διακρίνει κάποια γενικά στάδια προσέγγισης: «Το πρώτο στάδιο είναι αυτό της «δημιουργίας φιλίας», όπου ο ενήλικας αρχίζει να γνωρίζεται με το παιδί μέσω γενικών ερωτήσεων για τη ζωή και ενδιαφέροντα του. Το δεύτερο στάδιο είναι αυτό της «δημιουργίας δεσμού» στην οποία ο ενήλικος ρωτά το παιδί για να αποσπάσει πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για τον ίδιο και την οικογένεια και το σχολείο του. Προσπαθεί ο ενήλικας να δημιουργήσει την αίσθηση στο παιδί ότι είναι ο καλύτερος του φίλος. Το τρίτο στάδιο είναι αυτό της «αποτίμησης του κινδύνου». Σε αυτή τη φάση προσέγγισης ο ενήλικας ρωτά για τη θέση του ηλεκτρονικού υπολογιστή που χρησιμοποιεί το παιδί μέσα στο σπίτι και για τον αριθμό και την ιδιότητα των υπόλοιπων χρηστών της ίδιας συσκευής. Έτσι από τις ερωτήσεις που λαμβάνει ο ενήλικας, αντιλαμβάνεται τις πιθανότητες να γίνουν αντιληπτές οι δραστηριότητες του από τους γονείς του παιδιού ή ενδεχομένως από άλλους ενήλικες που χρησιμοποιούν το Η/Υ».
Στη συνέχεια, όπως επισημαίνει η κ. Βαρτελάτου, «ακολουθεί το στάδιο της αποκλειστικότητας, κατά το οποίο ο παιδόφιλος, έχοντας κερδίσει τη συμπάθεια του παιδιού, το διαβεβαιώνει ότι είναι οι καλύτεροι φίλοι και μπορούν να μιλάνε ο ένας στον άλλο για τα πάντα κι αξιώνει την απόλυτη εμπιστοσύνη του, πριν περάσει στο τελευταίο σεξουαλικό στάδιο».
Σε ό,τι έχει να κάνει με τις μεθόδους που πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς προκειμένου να προστατεύσουν τα παιδιά απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα η κ. Βαρκελάτου προτείνει ενδεικτικά:
- να εξηγήσουν τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο,
- να τους μάθουν να μη δίνουν προσωπικές πληροφορίες χωρίς την άδειά τους (επίθετο, όνομα, ηλικία, διεύθυνση κατοικίας, αριθμό τηλεφώνου),
- να δημιουργήσουν μία λίστα με προτεινόμενους δικτυακούς τόπους και παιδικές ιστοσελίδες,
- να ελέγχουν τακτικά τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά μέσω των ‘Αγαπημένων’ και του ‘Ιστορικού’ του προγράμματος φυλλομετρητή (browser),
- ίσως να γίνει μία οικογενειακή συμφωνία για τη χρήση του Διαδικτύου στο σπίτι,
- να ελέγχουν τις ώρες που είναι το παιδί στο διαδίκτυο και ποιες ώρες της μέρας,
- να τοποθετείται ο Η/Υ σε χώρους, όπως είναι το σαλόνι και όχι σε υπνοδωμάτια,
- αν εντοπιστούν ύποπτα ή παράνομα στοιχεία, να ενημερώσουν τις αρμόδιες αρχές.
tvxs.gr
