Διάσταση απόψεων έχει ανακύψει μεταξύ της Νομικής Υπηρεσίας και της Διεύθυνσης Οικονομικών του Δήμου Ρόδου σχετικά με την διαχείριση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει μετά την αμετάκλητη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία τέθηκε τέλος στον αντισυνταγματικό δημοτικό φόρο Δωδεκανήσου (ΔΗ.ΦΟ.ΔΩ.).
Η νομική υπηρεσία εισηγήθηκε συγκεκριμένα να συγκληθεί άμεσα το δημοτικό συμβούλιο και να αποφασίσει τη διαγραφή όλων των οφειλών, που έχουν βεβαιωθεί, ενώ η Διεύθυνση Οικονομικών θεωρεί ότι η συγκεκριμένη ενέργεια είναι εσπευσμένη αφού θα πρέπει να αναμένεται η έκδοση νόμου αλλά και εγκυκλίου, που θα προσδιορίζει, αν οι αποφάσεις του ΣτΕ θα έχουν αναδρομική ισχύ ή όχι.
Στην γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του Δήμου Ρόδου, που υποβλήθηκε την 17η Δεκεμβρίου 2014, στον αντιδήμαρχο οικονομικών κ. Γιάννη Περδίκη, αναφέρονται τα εξής:
«Θέμα: η αντιμετώπιση θεμάτων σχετικών με τον ΔΗΦΟΔΩ
Μετά την πρόσφατη απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ σχετικά με την αντισυνταγματικότητα του ΔΗΦΟΔΩ ανακύπτουν σπουδαία πρακτικά θέματα για τον Δήμο. Το πρώτο, που η εισήγηση για την λύση του βαρύνει την Νομική Υπηρεσία, είναι η τύχη των χιλιάδων βεβαιωτικών πράξεων και πράξεων επιβολής προστίμου για οφειλές του ΔΗΦΟΔΩ, για τις οποίες υπάρχουν αντίστοιχες εγγραφές απαιτήσεων στο Ταμείο του Δήμου.
Έχουμε την γνώμη ότι εάν τα πράγματα αφεθούν, όπως έχουν, θα προκληθεί ένας τεράστιος αριθμός ανακοπών με επιχείρημα το παράνομο της κάθε βεβαιωτικής πράξεως (γιατί αφορά παράνομη, ως στηριγμένη σε αντισυνταγματική διάταξη νόμου, -απαίτηση του Δήμου) και αίτημα την ακύρωση της. Το αποτέλεσμα τέτοιων ανακοπών είναι βέβαιο ότι θα είναι εις βάρος του Δήμου, γιατί η βασιμότητά τους θα είναι προφανής.
Εξάλλου δεν υπάρχουν λογικές πιθανότητες να εισπραχθούν εκουσίως τα βεβαιωμένα ποσά, εκτός εάν οι οφειλές θα είναι ασήμαντες και θα συμφέρει τον οφειλέτη να τις εξοφλήσει αντί να υποβληθεί στην δαπάνη δίκης. Αλλά και τότε θα γεννάται θέμα – εντελώς άδικης μεταχειρίσεως ομοίων καταστάσεων από τον Δήμο.
Επίσης η ύπαρξη των απαιτήσεων αυτών στο Ταμείο του Δήμου θα αλλοιώνει την λογιστική και ταμειακή εικόνα του Δήμου, γιατί θα εμφανίζονται αριθμοί που δεν θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Επίσης θα γεννάται ευθύνη των οργάνων του Δήμου για την παράλειψη εισπράξεως αυτών των ποσών και ανάγκη (τουλάχιστον) παροχής εξηγήσεων κλπ.
Έχουμε την γνώμη ότι μόνη λύση είναι η εισήγηση προς το δημοτικό συμβούλιο και η λήψη αποφάσεως διαγραφής των οφειλών αυτών κατ’ εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 174 εδάφιο 1 περίπτωση «δ» του δημοτικού κώδικα. Η διάταξη αυτή επιτρέπει την διαγραφή βεβαιωμένων απαιτήσεων του Δήμου με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου εάν η εγγραφή, η βεβαίωση, έγινε έπειτα από προφανές λάθος της Υπηρεσίας είτε ως προς το πρόσωπο είτε ως προς την φορολογητέα ύλη.
Μολονότι το κείμενο κατ’ αρχήν αφορά άλλες περιπτώσεις, νομίζουμε ότι επιτρέπει ή, πάντως, παρέχει περιθώριο εφαρμογής του και στην περίπτωση πού η Υπηρεσία έσφαλε, νομίζοντας ότι ο νόμος πού επέβαλε τον ΔΗΦΟΔΩ ήταν σύμφωνος με το Σύνταγμα, και συνεπώς υποχρέωνε την Υπηρεσία να τον εφαρμόζει, όπως συνέβη πράγματι, ενώ κρίθηκε εκ των υστέρων πώς δεν ήταν.
Έτσι υπέπεσε σε προφανές λάθος ως προς την φορολογητέα ύλη, νοούμενη όχι ως φορολογητέα ύλη μη εμπίπτουσα σε νόμιμη φορολογική υποχρέωση, αλλά ως ύλη πού εσφαλμένως κρίθηκε ως φορολογητέα γιατί υπήχθη σε νόμο πού εκ των υστέρων κρίθηκε ως ανίσχυρος.
Ο πληρεξούσιος δικηγόρος
Θεόδωρος Εμμ. Φραράκης».
Θυμίζουμε ότι οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ δεν περιέχουν μεταβατικές διατάξεις, όπως είχε γίνει παλαιότερα με την κατάργηση του φόρου κατανάλωσης και αναφέρονται αποκλειστικά και μόνο στη διαγραφή οφειλών ύψους 15.000 και 20.000 ευρώ που είχαν βεβαιωθεί σε βάρος της Κοινοπραξίας με την επωνυμία “Κοινοπραξία Νοσοκομείου Ρόδου ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. – ΕΜΠΕΔΟΣ Α.Ε. – J & P ΑΒΑΞ Α.Ε. – IMEC GMBH” και το διακριτικό τίτλο «Κοινοπραξία Κατασκευής Νοσοκομείου Ρόδου», όπως μετονομάσθηκε η Κοινοπραξία με την επωνυμία «ΓΕΚ Α.Ε. – ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε. – Α.Τ.Ε. ΓΝΩΜΩΝ Α.Ε. – ΑΒΑΞ Α.Ε. – IMEC GMBH», η οποία και κίνησε την διαδικασία για την κατάργηση του φόρου.
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη σχετικά με την τύχη των οφειλών επιτηδευματιών, που έχουν ήδη βεβαιωθεί και ποια η τύχη εκείνων που έχουν πληρωθεί την τελευταία 3ετία (η αξίωση για παλαιότερες παραγράφεται αν και υπάρχει άποψη μερίδας νομικών, που θεωρούν ότι μπορούν να αξιώσουν την επιστροφή του φόρου σε βάθος 5ετίας).
Ως εκ τούτου, θεωρητικά, μετά την έκδοση των ως άνω αποφάσεων της Ολομελείας του ΣτΕ με αγωγές ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων οι επιτηδευματίες δύνανται να αξιώσουν την επιστροφή των καταβληθέντων φόρων της τελευταίας 3ετίας γεγονός που θα οδηγήσει σε κατάρρευση τα οικονομικά του Δήμου Ρόδου.
Ηδη η δημοτική αρχή επιδιώκει την έκδοση νόμου για την κατάργηση του ΔΗΦΟΔΩ στον οποίο θα περιλαμβάνεται, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, αιτιολογημένη μεταβατική διάταξη, που θα προβλέπει ότι τα έσοδα που έχουν εισπραχθεί και έχουν βεβαιωθεί μέχρι την έκδοση των αποφάσεων της Ολομελείας, παραμένουν.
Αν εκδοθεί τέτοιος νόμος θα πρέπει να αναμένεται κύμα αντιδράσεων από τους φορείς, κυρίως το Επιμελητήριο.
Πιθανολογείται όμως ότι δεν θα αποφευχθεί η έκδοση του συγκεκριμένου νόμου και ότι στην πορεία θα περιοριστεί στην έκδοση μεταβατικής διάταξης που θα προβλέπει μόνο την μη επιστροφή των καταβληθέντων.
