Τα χαρτονομίσματα που κυκλοφορούν ξεπέρασαν για πρώτη φορά σε αξία το 1 τρισεκατομμύριο
Είναι γνωστό σε όλους το πώς βρήκε την Ευρώπη η νέα χρονιά: με το ένα πόδι στην ύφεση και με την ανεργία να καλπάζει από ρεκόρ σε ρεκόρ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ωστόσο μας πληροφορεί ότι τη βρήκε και με… 1 τρισ. ευρώ! Τόση είναι η αξία των ευρωχαρτονομισμάτων που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Είναι η πρώτη φορά που τα ευρώ που κυκλοφορούν ξεπερνούν σε αξία το 1 τρισεκατομμύριο – φθάνουν για την ακρίβεια στα 1,0172 τρισεκατομμύρια!
Η υπέρβαση του συμβολικού αυτού ορίου αναδεικνύει το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα στην κορυφή όλων των νομισμάτων του πλανήτη, πιο διαδεδομένο και από το αμερικανικό δολάριο. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή εξέλιξη που γιορτάστηκε με την ένταξη, την 1η Ιανουαρίου 2015, ενός ακόμη μέλους στην οικογένεια του ευρώ, της Λιθουανίας. Εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η αύξηση των κυκλοφορούντων ευρώ το 2014 έφθασε το 6,4% – και αυτό βεβαίως δεν οφείλεται στην ένταξη τριών εκατομμυρίων φτωχών Λιθουανών στην ευρωζώνη (το ΑΕΠ της χώρας μόλις που ξεπερνά τα 40 δισ. ευρώ).
Αφθονία μετρητών
Είναι προφανές ότι… λεφτά υπάρχουν! Αλλά το ερώτημα ανακύπτει αβίαστα: Συμβιβάζεται η κρίση με τόση ρευστότητα; Είναι δυνατόν οι Ευρωπαίοι (εξαιρουμένων βέβαια των νεοφώτιστων Λιθουανών) να έχουν τόσο χρήμα στην τσέπη τους και να παραπονιούνται ότι πένονται και ότι δεν μπορούν να βρουν δουλειά; Και εν πάση περιπτώσει είναι δυνατόν, όπως επισημαίνει η γαλλική «Le Figaro», η ευρωπαϊκή οικονομία να αναπτύχθηκε μόνο κατά 1,3% το 2014 και το χρήμα που κυκλοφορεί να αυξήθηκε κατά 6,4%; Και αυτό ενώ τα παραδοσιακά χαρτονομίσματα αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερο ανταγωνισμό από μοντέρνα και σύγχρονα «εργαλεία πληρωμών», όπως είναι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές (μέσω καρτών, PayPal ή έξυπνων κινητών φέρ’ ειπείν) ή και τα εικονικά νομίσματα (bitcoins);
Και όμως είναι! Τα στοιχεία της ΕΚΤ το επιβεβαιώνουν, καθώς – είναι και αυτό περίεργο – τα βασικά χαρτονομίσματα που «κόβουν» οι κεντρικές τράπεζες των 18 (ως προχθές) κρατών-μελών είναι τα χαρτονομίσματα των 50, των 100 και των 500 ευρώ! Η κυκλοφορία των μεγάλων σε αξία νομισμάτων είναι εκείνη που αυξήθηκε πέρυσι κατακόρυφα! Συγκεκριμένα, η συνολική αξία των πενηντάρικων που κυκλοφορούν φθάνει τα 371 δισ. ευρώ (αύξηση 6,6%), η αξία των κατοστάρικων τα 202 δισ. ευρώ (αύξηση 9,3%) και η αξία των πεντακοσάρικων τα 308 δισ. ευρώ (αύξηση 5,7%).
Τα «Μπιν Λάντεν»
Είναι εντυπωσιακή η αύξηση της ζήτησης ειδικά των πεντακοσάρικων. Πέραν του γεγονότος ότι, όπως υπολογίζει η ΕΚΤ, ένας στους δύο Ευρωπαίους δεν τα έχει πιάσει καν στα χέρια του, τα χαρτονομίσματα αυτά έχουν τη χειρότερη φήμη. Τα χαρτονομίσματα τόσο μεγάλης ονομαστικής αξίας έχουν συνδεθεί με συναλλαγές αμφιβόλου νομιμότητας. Οι Ισπανοί μάλιστα έχουν δώσει στα χαρτονομίσματ των 500 ευρώ το παρατσούκλι «Μπιν Λάντεν», καθώς θεωρούν ότι χρησιμοποιούνται μόνο για την πληρωμή εγκληματικών δραστηριοτήτων ή για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
Μάλλον δεν έχουν άδικο οι Ισπανοί. Το φθινόπωρο του 2012 οι τότε επικεφαλής των γαλλικών οικονομικών υπουργείων Ζερόμ Καουζάκ και Πιερ Μοσκοβισί είχαν προτείνει ως μέτρο καταπολέμησης της φορολογικής απάτης και των έκνομων οικονομικών συναλλαγών να απαγορευθεί σε ολόκληρη την ευρωζώνη η εκτύπωση νέων τραπεζογραμματίων των 500 ευρώ. Η πρόταση έπεσε στο κενό και αυτό ίσως όχι εξαιτίας της ιδιοτροπίας πολλών Γερμανών οι οποίοι, όπως γράφει ο «Figaro», αρέσκονται να πληρώνουν τοις μετρητοίς με πεντακοσάρικα το καινούργιο αυτοκίνητό τους!
«Μαύρη οικονομία»
Στην πραγματικότητα τα πενηντάρικα και τα κατοστάρικα έχουν τη μεγάλη ζήτηση μεταξύ των Ευρωπαίων. Και αυτό συμβαίνει επειδή με αυτά πληρώνουν τις «μαύρες» συναλλαγές τους, όπως γράφει η γαλλική εφημερίδα. Τις τελευταίες ημέρες της χρονιάς που έφυγε ο γαλλικός Οργανισμός Διασφάλισης των Συναλλαγών Κοινωνικής Ασφάλισης (Acoss) δημοσίευσε τα στοιχεία για την κατ’ οίκον απασχόληση των Γάλλων το έτος 2013. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ο Οργανισμός κατέγραψε πτώση των καταγεγραμμένων συναλλαγών και μείωση των ωρών απασχόλησης από 2,5% ως 2,7%.
«Η εξήγηση της μείωσης αυτής είναι η αύξηση της μαύρης εργασίας, απότοκο της όλο και μεγαλύτερης απροθυμίας των εργοδοτών να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές. Και η πληρωμή υπηρεσιών που δεν καταγράφονται φορολογικά και ασφαλιστικά γίνεται με μετρητά» γράφει χαρακτηριστικά ο «Figaro».
Να λοιπόν πώς εξηγείται η μεγάλη ζήτηση για χαρτονομίσματα του ευρώ. Τα πενηντάρικα, τα κατοστάρικα και τα πεντακοσάρικα που τυπώνονται – δίχως μάλιστα να απελευθερώνουν πληθωριστικές πιέσεις, ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει – δεν αποτυπώνουν τη γενίκευση της ευημερίας και τη διάχυση του πλούτου στην ευρωζώνη. Υποδηλώνουν την οικονομική και την κοινωνική οπισθοδρόμηση της Ευρώπης και των Ευρωπαίων. Στις αρχές του 21ου αιώνα βαδίζουμε ολοταχώς προς τον 19ο.
