Μεταβατική και σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από την πορεία των εμβολιασμού για την COVID-19, δύσκολη στο επίπεδο του ανταγωνισμού: αυτά θα χαρακτηρίσουν την τουριστική σεζόν του 2021, όπως λένε ήδη φορείς του χώρου και επαγγελματικές της αγοράς, που από τη μια πλευρά καλούνται να διαχειριστούν τις τεράστιες απώλειες που άφησε πίσω η πανδημία και παράλληλα να κάνουν τον σχεδιασμό τους για την επόμενη μέρα.
Για τον ελληνικό τουρισμό ο πρώτος βασικός στόχος είναι η ανάκτηση τουλάχιστον του 50% της τουριστικής κίνησης του 2019. Είναι ένα αρχικό “ταβάνι”, που θεωρείται από όσους γνωρίζουν καλά το τουριστικό περιβάλλον πως μπορεί να επιτευχθεί. Σημειώνεται πως το 2019 έφερε στο τουριστικό ταμείο 18,2 δισ. ευρώ ταξιδιωτικές εισπράξεις, το υψηλότερο ποσό των τελευταίων ετών, με ταυτόχρονο ρεκόρ και στο επίπεδο των αφίξεων.
Συνεπώς, σε επίπεδο εσόδων, ο πήχης για τη νέα σεζόν μπαίνει κάπου στα 9 με 10 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά υπό πολλές προϋποθέσεις: πως ο εμβολιασμός του πληθυσμού θα συνεχιστεί ομαλά τόσο στην Ελλάδα όσο και στις βασικές δεξαμενές τουριστών για τη χώρα μας (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ), πως θα υπάρξει επάρκεια εμβολίων, ότι δεν θα έχουμε ένα σαρωτικό τρίτο κύμα της πανδημίας, πως μέχρι την άνοιξη θα έχει αρχίσει να αποκαθίσταται η ταξιδιωτική εμπιστοσύνη και να αίρονται οι περιορισμοί στα ταξίδια.
Η χρονιά, πάντως, έκλεισε καλύτερα από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο δεκάμηνο οι εισπράξεις άγγιξαν τα 4 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας βέβαια μείωση κατά 77% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι επιχειρηματίες του κλάδου, με βάση τη χαμηλότερη των προσδοκιών ζήτηση τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και με δεδομένη την επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών από τα μέσα Σεπτεμβρίου, δεν ανέμεναν έσοδα πάνω από τα 3 με 3,5 δισεκατομμύρια. Στη συνέχεια, η επιβολή του δεύτερου lockdown και το δεύτερο κύμα της πανδημίας, που επηρέασε όλη την Ευρώπη, είχαν εξανεμίσει τις ελπίδες για τόνωση των εσόδων.
Ο δρόμος, εντούτοις, προς την ανάκαμψη, όπως σημειώνουν επιχειρηματίες της τουριστικής αγοράς, θα είναι δύσκολος και επίπονος. Θεωρείται, πιο συγκεκριμένα, πως θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο ακόμα χρόνια προκειμένου ο τουρισμός να ανακάμψει και να επανακτήσει τη δυναμική που είχε στα τέλη του 2019.
Τα μηνύματα που φτάνουν στους tour operators
Θετικά είναι τα πρώτα μηνύματα που φτάνουν από τους tour operators, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη τριάδα από πλευράς ζήτησης στους βασικούς προορισμούς. Αν και ακόμη είναι πολύ νωρίς να εξαχθούν συμπεράσματα για την εξέλιξη των κρατήσεων, πρόκειται για μια καλή βάση, τη στιγμή που αναμένεται να είναι πολύ μεγάλος ο ανταγωνισμός στις τιμές στη Μεσόγειο, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι ζημίες του 2019.
Υπάρχουν, όπως λέει το ρεπορτάζ, κάποιες πρώτες κρατήσεις για το καλοκαίρι, αλλά κατά τον Φεβρουάριο εκτιμάται πως θα είναι διαθέσιμη μια καλή εικόνα για τον αριθμό των τουριστών που θα υποδεχθούν οι ελληνικοί προορισμοί και οι υπόλοιπες χώρες, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Τουρκία, Αίγυπτος, Κροατία. Όπως τονίζουν οι tour operators, η πορεία του εμβολιασμού είναι ο μεγάλος αστερίσκος για την εξέλιξη των κρατήσεων, καθώς από αυτή θα κριθεί η διατήρηση ή μη των περιορισμών που ισχύουν στις μετακινήσεις.
Το μεγαλύτερο στοίχημα και για τους tour operators αποτελεί το να κερδηθεί η σεζόν του 2021. Ισχυρή ζήτηση για την Ελλάδα και την Ισπανία το καλοκαίρι καταγράφει η TUI Γερμανίας. Οι πωλήσεις πακέτων εξελίσσονται καλά επίσης για την Ιταλία και την Τουρκία. Υπενθυμίζεται ότι το 2020 η Ελλάδα αναδείχθηκε σε κορυφαίο ταξιδιωτικό προορισμό για την TUI, τον μεγαλύτερο tour operator στην Ευρώπη, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, μετέφερε στη χώρα μας περίπου 1 εκατ. τουρίστες, έναντι 3 εκατ. ταξιδιωτών το 2019.
Ο DER Touristik προσθέτει στους καταλόγους του δέκα νέα ξενοδοχεία στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται ψηλά στα πακέτα, με προσφορές, μαζί με την Τουρκία, τις Βαλεαρίδες, την Ιταλία και την Κροατία, με χαμηλές τιμές.
Το νέο πλαίσιο
Φορείς του τουριστικού χώρου σημειώνουν πως η έναρξη των εμβολιασμών ήταν η κυρίαρχη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση του τουρισμού. Οι περιορισμοί όμως θα μείνουν, αν και θα είναι λιγότεροι για όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί. Δεν είναι ακόμη σίγουρο εάν θα απαιτείται υγειονομικό διαβατήριο από τις αεροπορικές εταιρείες, όμως σε κάθε περίπτωση η διενέργεια rapid tests θα είναι το βασικό στοιχείο λειτουργίας της αγοράς τη νέα χρονιά για τον περιορισμό της διασποράς.
Επιπλέον, τα υγειονομικά πρωτόκολλα, και στην εστίαση, και στα ξενοδοχεία, και γενικότερα στις τουριστικές επιχειρήσεις, αναμένεται να μείνουν όλη τη χρονιά, δεδομένου πως συντηρούν μεταξύ άλλων και το αίσθημα ασφάλειας στους ταξιδιώτες.
Δύσκολο comeback για τα ξενοδοχεία
Οι φετινές απώλειες για το σύνολο του ξενοδοχειακού κλάδου, σύμφωνα με φορείς του χώρου, υπολογίζεται πως θα προσεγγίσουν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ τουλάχιστον ή μπορεί να είναι και ακόμα μεγαλύτερες λόγω του δεύτερου lockdown. Σημειώνεται πως το 2019 ο τζίρος που πέτυχαν τα ξενοδοχεία έφτασε τα 8,4 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται πως τα ξενοδοχεία στο δεύτερο lockdown δεν υποχρεώθηκαν να κλείσουν όπως έγινε τον Μάρτιο, όμως στην ουσία δεν λειτουργούν, αφού δεν υπάρχουν πελάτες και ζήτηση. Το πλήγμα είναι μεγάλο τόσο για τον εισερχόμενο τουρισμό όσο και για τον εσωτερικό. Για τα αστικά κέντρα χάθηκε μια πολύ σημαντική περίοδος για τους ετήσιους τζίρους, το φθινόπωρο, ενώ η απουσία συνεδρίων, της κρουαζιέρας, των εταιρικών και κοινωνικών εκδηλώσεων μηδένισε το κοντέρ.
Τα δύσκολα δεν τελειώνουν. Μετά τις τεράστιες απώλειες που κατέγραψε η θερινή σεζόν και τα εποχικά ξενοδοχεία, και η χειμερινή περίοδος θεωρείται με τη σειρά της ολοκληρωτικά χαμένη. Ακόμα και οι κρατήσεις που βρίσκονταν ενεργές μέχρι και τα μέσα του Δεκεμβρίου, εξαιτίας των περιορισμών στη μετακίνηση από νομό σε νομό, είτε ακυρώθηκαν είτε μετατέθηκαν για το μέλλον. Όπως μάλιστα σημειώνουν οι ξενοδόχοι, προβλέπεται να μην υπάρχει σημαντική κίνηση στα ξενοδοχεία καθ’ όλο το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Έρευνας Κίνησης Καταλυμάτων Ξενοδοχειακού Τύπου και Κάμπινγκ, που διενεργείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), προκύπτει ότι κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020 στο σύνολο των καταλυμάτων καταγράφεται μείωση στις αφίξεις κατά 69% και στις διανυκτερεύσεις κατά 72,9%, σε σχέση με τα στοιχεία της αντίστοιχης περιόδου του έτους 2019.
Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020 οι αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις των αλλοδαπών παρουσιάζουν μείωση κατά 78,4% στις αφίξεις και 78,5% στις διανυκτερεύσεις και των ημεδαπών κατά 41% και κατά 40,9%, αντίστοιχα, σε σχέση με τα στοιχεία της ίδιας περιόδου του έτους 2019. Το μεγαλύτερο μερίδιο των αφίξεων και διανυκτερεύσεων στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020, αναλογεί σε αλλοδαπούς, δηλαδή 52,1% του συνόλου των αφίξεων και 67,8% του συνόλου των διανυκτερεύσεων.
Για την ίδια χρονική περίοδο η μέση διαμονή ανά άτομο στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου και κάμπινγκ ανήλθε σε 3,7 διανυκτερεύσεις. Συγκεκριμένα, η μέση διαμονή των αλλοδαπών ήταν 4,8 διανυκτερεύσεις, ενώ των ημεδαπών 2,5 διανυκτερεύσεις.
Η πληρότητα κλινών στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου (πλην κάμπινγκ), η οποία υπολογίζεται από το σύνολο των διανυκτερεύσεων σε σχέση με τις κλίνες που λειτούργησαν, ανήλθε σε 34,9% κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2020, έναντι 53,9% του αντίστοιχου διαστήματος του 2019.
Η πρώτη αφετηρία για τη νέα τουριστική σεζόν και το ύψος των απωλειών που καλείται να απορροφήσει η αγορά
Η εξέλιξη των εσόδων και του αριθμού των ταξιδιωτών κατά το 2020, που ήταν βελτιωμένη από τις προβλέψεις, μπορεί, όπως λένε παράγοντες της αγοράς, να αποτελέσει μια καλή πρώτη βάση και αφετηρία για τη σεζόν που έρχεται. Πιο αναλυτικά, τον Οκτώβριο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις (συμπεριλαμβανομένης της κρουαζιέρας) μειώθηκαν κατά 64% σε ετήσια βάση, ενώ οι ταξιδιωτικές αφίξεις συρρικνώθηκαν κατά 65,6%.
Οι απώλειες που πρέπει να απορροφηθούν είναι πολύ μεγάλες βέβαια. Συνολικά τους πρώτους δέκα μήνες του 2020 η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά 76,1% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι και διαμορφώθηκε στους 7.102 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 29.727 εκατ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι εισπράξεις, αντίστοιχα, μειώθηκαν κατά 77%. Σχετικά με τη γεωγραφική κατανομή, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της Ε.Ε.-27 μειώθηκε κατά 73,2%, ενώ μείωση κατά 80,4% κατέγραψαν οι τουριστικές αφίξεις από τις χώρες εκτός Ε.Ε.-27.
Αντίστοιχη ήταν και η μείωση των εισπράξεων την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2020, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019, κατά 71,5% από τους κατοίκους χωρών εντός Ε.Ε.-27 και κατά 82,6%, αντίστοιχα, από τους κατοίκους χωρών εκτός Ε.Ε.-27.
Πηγή: capital.gr
