Τις αντιρρήσεις τους επί της μελέτης μορφολογικών κανόνων δόμησης και αρχιτεκτονικής στις Περιφερειακές Ενότητες Ρόδου, Κω, Καρπάθου και Καλύμνου που προωθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκφράζουν, στα πλαίσια της διαβούλευσης, που έχει ξεκινήσει, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Περιβάλλoντος και Χωρικού Σχεδιασμού Δωδεκανήσου κ. Παναγιώτης Βενέρης και ο αντιπεριφερειάρχης κ. Γιάννης Φλεβάρης.
Στο σύνολό τους εξάλλου οι Δήμοι εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους επί της μελέτης και ιδιαίτερα στους τιθέμενους περιορισμούς στη δόμηση (ιδίως στη ρύθμιση που προβλέπει να μην ανεγείρονται κτήρια σε γήπεδα με κλίση άνω του 30% στη ζώνη ΙΙΙ, στην υποχρεωτική και βαθμιδωτή διάσπαση όγκων, στην κατάργηση των υπογείων σε ορισμένους τομείς, στον προτεινόμενο περιορισμό των εξωστών και των Η.Χ. κλπ) καθώς επίσης και στην απεικόνιση των οριογραμμών που δεν είναι σε σύστημα ΕΓΣΑ και σε πολλές των περιπτώσεων δεν αντιστοιχεί προς την θεσμοθετημένη οριοθέτηση, ενώ διατυπώνεται και η άποψη της δημιουργίας σύγχυσης στο θεσμικό καθεστώς διότι η μελέτη δεν περιορίζεται μόνο στα μορφολογικά στοιχεία αλλά παρεμβαίνει και στη δόμηση.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιτεκτόνων καλεί το Υπουργείο να μη προβεί σε θεσμοθέτηση των μελετών αυτών στο σύνολό τους διότι παρεμβαίνουν κατά τρόπο που στερεί την ελεύθερη αρχιτεκτονική έκφραση.
Τις κατευθύνσεις αυτές ενστερνίζεται και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου, κάνοντας παράλληλα και άλλες επί μέρους παρεμβάσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η παρέμβαση της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ.
Η Διεύθυνση Περιβάλλoντος και Χωρικού Σχεδιασμού Δωδεκανήσου τονίζει ότι στην ουσία πρόκειται για αναμόρφωση ενός μεγάλου μέρους του θεσμικού – κανονιστικού πλαισίου που διέπει τους οικισμούς < 2000 κατ. της χώρας και εν προκειμένω της Δωδεκανήσου έστω και αν στον τίτλο της η μελέτη αναφέρεται μόνο στα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά.
Προτείνει στο Υπουργείο τα εξής:
« • Οικισμοί οριοθετημένοι. Σε αυτή την περίπτωση το ιδανικό θα ήταν να γινόταν τροποποίηση του ήδη υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου (αποφάσεις Νομαρχών κλπ) με την τροποποίηση των ειδικών όρων δόμησης που τίθενται σ’ αυτούς, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις πρόνοιες της παρούσας μελέτης. Με τον τρόπο αυτό δεν θα χρειάζεται να ανατρέχει κάποιος σε δυο ή περισσότερα θεσμικά πλαίσια και μάλιστα με διαφορετικά υπόβαθρα. Τουλάχιστο μια δεκαετία πριν, είχε ξεκινήσει από το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ μια προσπάθεια ψηφιοποίησης των ορίων και των όρων δόμησης των οριοθετημένων οικισμών < 2000 κατ. της χώρας. Αν υπάρχει το ψηφιακό αυτό υπόβαθρο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για το συγκερασμό των υφιστάμενων ορίων οικισμών με την παρούσα μελέτη, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να απεικονίζεται αξιόπιστα σε ένα και μόνο χάρτη. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να καταβληθεί η μέγιστη δυνατή προσπάθεια για την κατά το δυνατόν ομογενοποίηση της απόφασης οριοθέτησης ή των τυχόν άλλων θεσμικών πλαισίων (βλ. ΠΔγματα του 2002 για τα νησιά του Αιγαίου κλπ) με την παρούσα μελέτη. Με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθούν οι Υπηρεσίες Δόμησης αφού δεν θα απαιτείται να ανατρέχουν σε διαφορετικά θεσμικά πλαίσια, που όπως προαναφέρθηκε, αυξάνουν τη γραφειοκρατία και τις συνέπειές της. Αυτό θα διευκολύνει και την εξάλειψη των πολλαπλών γραμμών που εμφανίζονται με διάφορα χρώματα στους χάρτες που συνοδεύουν τη μελέτη, που μάλλον μπερδεύουν παρά απλοποιούν. Χρήσιμο βέβαια θα ήταν και ο προσδιορισμός συντεταγμένων, όπου αυτό είναι εφικτό.
• Οικισμοί μη οριοθετημένοι. Για τους οικισμούς αυτούς θα ήταν προτιμότερο να προχωρήσουμε στην οριοθέτησή τους παρά στην αποσπασματική αντιμετώπιση που αφορά μόνο σε μορφολογικούς κανόνες. Οι οικισμοί αυτοί δομούνται με κριτήρια που διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από υπηρεσία σε υπηρεσία, δομούνται δηλαδή δίχως ξεκάθαρους κανόνες. Επομένως υπάρχει κίνδυνος να εκληφθεί η παρούσα μελέτη σαν οριοθέτηση ή να εφαρμόζεται σαν οριοθέτηση και να μην επιλυθεί ποτέ το πραγματικό πρόβλημα που είναι ακριβώς η έλλειψη οριοθέτησης. Ουδέν μονιμότερο εξ’ άλλου του προσωρινού. Προτείνουμε επομένως η παρούσα μελέτη να χρησιμεύσει σαν κατ’ αρχήν πρόταση οριοθέτησης και βάσει αυτής να ακολουθηθούν οι διαδικασίες οριοθέτησης όπως ορίζονται στα αντίστοιχα θεσμικά πλαίσια αφού βεβαίως τεθούν χρονοδιαγράμματα για να μην παραπεμφθεί για άλλη μια φορά το πρόγραμμα στις καλένδες.
• Οικισμοί που δομούνται σαν εκτός σχεδίου περιοχές. Για τους οικισμούς που σήμερα δομούνται σαν εκτός σχεδίου περιοχές όπως προαναφέρθηκε, το γεγονός αυτό πρέπει να γίνει σαφές από την παρούσα μελέτη και βέβαια να εξετασθεί η δυνατότητα αν μπορούν να οριοθετηθούν.
• Οικισμοί που διαθέτουν σχέδιο πόλεως. Και εδώ ισχύουν όσα προαναφέραμε για τους μη οριοθετημένους οικισμούς. Πρέπει βάσει της παρούσας μελέτης να καταβληθεί προσπάθεια για τροποποίηση των ειδικών όρων δόμησης του κάθε σχεδίου ακολουθώντας διαδικασίες τροποποίησης σχεδίου και όχι προσθέτοντας ένα ακόμη σχέδιο στο ήδη υφιστάμενο και μάλιστα σε διαφορετική κλίμακα και με διαφορετικές προδιαγραφές. Αν και πάλι αυτό δεν είναι εφικτό τότε τουλάχιστο για την εφαρμογή του παρόντος να χρησιμοποιηθεί το υπόβαθρο του σχεδίου αφού αυτό είναι σαφώς προσδιορισμένο με συντεταγμένες (σε ορισμένα μάλιστα σχέδια υπάρχει και μελέτη εφαρμογής) και είναι αναλυτικότερο (συνήθως σε κλ. 1:1000) από το παρόν (που είναι σε 1:5000).
• Οικισμοί προς κήρυξη σαν παραδοσιακοί. Υπάρχουν στη μελέτη οικισμοί που προτείνονται για κήρυξη (κυρίως το συνεκτικό τους τμήμα) ως παραδοσιακοί, θέτοντας παράλληλα και ειδικούς όρους δόμησης. Θεωρούμε ότι μια τέτοια διαδικασία απαιτεί περισσότερη εξειδίκευση, συνοδευόμενη από τη μελέτη ανάλυσης και βέβαια, επειδή η κήρυξη συνοδεύεται με συνεπακόλουθα που δεν αφορούν μόνο στην παρούσα μελέτη, πρέπει το προς κήρυξη όριο να είναι προσδιορισμένο σαφώς. Απαιτείται επομένως κατά τη γνώμη μας ο προσδιορισμός συντεταγμένων άλλως η ασάφεια μιας γραμμής σε ορθοφωτοχάρτη μεγάλης κλίμακας όπως εν προκειμένω, μπορεί να επιφέρει σύγχυση και δυσλειτουργίες. Έτσι, ειδικά για τους οικισμούς αυτούς, για να μπορέσουμε να εκφράσουμε τη γνώμη μας βάσει στοιχείων και όχι εμπειρικά, πρέπει να μας γίνει γνωστό το τεύχος της ανάλυσης».
Εκφράζουν σοβαρές αντιρρήσεις για τους νέους κανόνες δόμησης αρμόδιοι τοπικοί παράγοντες
