Σοβαρό θέμα έχει προκύψει για τη μικρή κοινωνία της Σύμης από την πρόθεση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσου να χαρακτηρίσει την περιοχή «Χαράνι» ως προστατευόμενο ιστορικό ταρσανά (καρνάγιο ξύλινων σκαφών).
Η πρόθεση της Υπηρεσίας πηγάζει από την ιστορική πραγματικότητα της επί δεκαετίες ύπαρξης καραβομαραγκών στη συγκεκριμένη περιοχή.
Οι ίδιοι οι Συμιακοί αναγνωρίζουν αυτή τη δραστηριότητα, ωστόσο θεωρούν ότι είναι άδικο μια ολόκληρη περιοχή, στην καρδιά της Σύμης, να καταδικαστεί σε στασιμότητα για μια δραστηριότητα που ασκείται μόνο στη διάρκεια του χειμώνα και μόνο σε περιορισμένη έκταση.
Πιο συγκεκριμένα, η περιοχή Χαράνι βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Γυαλό, στο δρόμο που οδηγεί προς τον οικισμό Νημπορειό. Η απόσταση του συγκεκριμένου σημείου από το κτίσμα με το Ρολόι του Γυαλού είναι μόλις 200 μέτρα. Στη συγκεκριμένη περιοχή, στις αρχές του περασμένου αιώνα αναπτυσσόταν πλούσια δραστηριότητα από τους τότε καραβομαραγκούς. Οι μάστορες εκείνης της εποχής κατασκεύαζαν περίτεχνα αλιευτικά σκαριά, που διέσχισαν το Αιγαίο και τη Μεσόγειο θάλασσα.
Στο πέρασμα των δεκαετιών, ωστόσο, η δραστηριότητα αυτή περιορίσθηκε από την έλευση των πλαστικών και μεταλλικών σκαφών, που με τη σειρά τους οδήγησαν το επάγγελμα του καραβομαραγκού να περιπέσει σε αδράνεια. Για τους ανθρώπους της μαραγκοσύνης έμεινε μόνο η συντήρηση (ξύσιμο, καλαφάτισμα) των ελάχιστων ξύλινων σκαριών που απέμειναν να πλέουν.
Η πρόθεση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Δωδεκανήσου είναι να αναγνωρίσει τους ανθρώπους αυτούς για τη συνεισφορά τους στον πολιτισμό και να τους παραχωρήσει ολόκληρο τον κόλπο της περιοχής προς αποκλειστική τους εκμετάλλευση. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Δημοκρατικής», έχουν ήδη σταλεί σχετικά απαντητικά έγραφα από την Εφορία Νεωτέρων Μνημείων προς σειρά προσώπων.
Το πρόβλημα που έχει γεννηθεί είναι πως ήδη το Χαράνι χαρακτηρίζεται ως «σκουπιδότοπος». Στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχουν επί χρόνια εγκαταλελειμμένα σκαριά και βάρκες. Μάλιστα, το μεγαλύτερο σκαρί που υπάρχει και σαπίζει επάνω στην παραλία αποτελεί περιουσιακό στοιχείο τράπεζας κι όχι κάποιου αλιέα. Συμιακοί κάτοικοι και επιχειρηματίες που επικοινώνησαν με τη «Δημοκρατική» εξήγησαν ότι «η πραγματική περιοχή δραστηριοποίησης των καραβομαραγκών είναι μόνο συγκεκριμένα μέτρα.
Είναι το μέρος όπου διαχειμάζουν τα τελευταία σκαριά και εκεί όπου εκτελούνται εργασίες συντήρησης. Για το λόγο αυτό δεν δικαιολογείται να θέλει η Αρχαιολογική Υπηρεσία να δεσμεύσει ολόκληρο τον κόλπο».
Οι επιπτώσεις
Στην περίπτωση που η Αρχαιολογική Υπηρεσία ολοκληρώσει την δέσμευση της περιοχής και το χαρακτηρισμό της ως ιστορικό μνημείο, τότε αυτομάτως όλοι οι ιδιοκτήτες κατοικιών στην περιοχή, χάνουν για πάντα το προτιμησιακό δικαίωμα που τους παρέχει ο Νόμος για εκμετάλλευση της παραλίας.
Το ίδιο δικαίωμα χάνει και ο Δήμος Σύμης, που ήδη προετοιμάζει τη νέα προκήρυξη για την έκδοση αδειών θαλάσσιων και παραθαλάσσιων δραστηριοτήτων.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το Χαράνι αποτελεί το μοναδικό σημείο όπου μπορεί να συνεχιστεί η τουριστική ανάπτυξη της Σύμης, καθώς ήδη ο Γυαλός είναι κορεσμένος.
Η αντιπρόταση
της «Χρυσής Τομής»
Γενικώς, φαίνεται από το ρεπορτάζ της «Δημοκρατικής», ότι οι Συμιακοί σέβονται και τιμούν την ιστορία των καραβομαραγκών. Δεν φαίνεται πως υπάρχει Συμιακός που να θέλει να απομακρυνθούν οι καραβομαραγκοί.
Εκείνο όμως που έχει ζητηθεί είναι η παρέμβαση του Δήμου προκειμένου να μη δεσμευτεί ολόκληρος ο κόλπος στο Χαράνι, αλλά ένα τμήμα του, όσο χρειάζονται οι καραβομαραγκοί για να ασκούν τη δραστηριότητά τους. Αυτό το τμήμα του κόλπου να καθαριστεί από τις πίσσες και τη βρωμιά, να κατασκευαστεί μια όμορφη, παραδοσιακή ξύλινη τροχαλία ως ιστορική μαρτυρία και να αναδειχθεί, όπως πρέπει, το συγκεκριμένο επάγγελμα.
Εάν τηρηθεί η έννοια της απόδοσης της πραγματικών μέτρων που χρειάζονται οι καραβομαραγκοί στην παραλία, τότε δεν θα υπάρξει πρόβλημα για κανέναν.
Μία ακόμα πρόταση που έχουν καταθέσει Συμιακοί ιδιοκτήτες ακινήτων προς το Δήμο είναι να υπάρχει εκ περιτροπής χρήση της παραλίας. Το επάγγελμα του καραβομαραγκού ασκείται μόνο την περίοδο του χειμώνα.
Το καλοκαίρι τα ξύλινα σκαριά πρέπει να βρίσκονται στη θάλασσα διαφορετικά θα καταστραφούν. Ετσι έχει προταθεί το χειμώνα η παραλία να διατίθεται στους καραβομαραγκούς και το καλοκαίρι, από εκείνους που ορίζει ο Νόμος, στους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Θέση στο θέμα έχει ήδη πάρει η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, η οποία με παλαιότερο έγγραφό της είχε ζητήσει να απομακρυνθούν πλήρως οι καραβομαραγκοί από την περιοχή Χαράνι της Σύμης. Αιτία της συγκεκριμένης απαίτησης ήταν η αποκλειστική χρήση της παραλίας από τους καραβομαραγκούς, οι οποίοι, όμως, ουδέποτε απέδωσαν μία δραχμή ή ένα ευρώ, προς το Ελληνικό Δημόσιο.
Το γεγονός αυτό οδήγησε την ΚΥΔ να εκδώσει απόφαση, η οποία με τη σειρά της προκάλεσε την αντίδραση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, που θέλησε να προστατέψει το παραδοσιακό αυτό επάγγελμα.
Προς το παρόν η Κτηματική Υπηρεσία έχει προχωρήσει σε «πάγωμα» εφαρμογής της συγκεκριμένης απόφασης, τουλάχιστον μέχρις ότου ξεκαθαρίσει πλήρως το τι θα ισχύσει με την περιοχή Χαράνι.
Εχει γίνει γνωστό ότι στην παρούσα περίοδο γίνεται δουλειά τελικού προσδιορισμού της έκτασης, που θα χαρακτηριστεί ως ιστορικό μνημείο. Η απόφαση αυτή θα πρέπει να κοινοποιηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και εφόσον πάρει την τελική έγκριση, να αποσταλεί προς το Εθνικό Τυπογραφείο για να γίνει Νόμος του Κράτους. Η όλη διαδικασία είναι χρονοβόρα και σίγουρα θα απαιτήσει την παρέλευση πολλών μηνών μέχρις ότου ολοκληρωθούν τα πάντα.
