Συνέντευξη στη
Μαρίλια – Δήμητρα Φούρλα
«Η αντίδραση της Ευρώπης, για το θέμα του προσφυγικού-μεταναστευτικού, αν και κινήθηκε προς τη σωστή κατεύθυνση, ήταν ομολογουμένως καθυστερημένη. Πολλά από τα μέτρα που ελήφθησαν δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, ενώ η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη δεν υπάρχει. Αρκετά κράτη μέλη κρύβουν την απροθυμία τους να δεχτούν πρόσφυγες πίσω από ένα άδικο πολιτικό παιχνίδι επίρριψης ευθυνών στην Ελλάδα για τη διόγκωση της κρίσης», τονίζει στην «Δημοκρατική», η Ευρωβουλευτής της ΝΔ κ. Ελίζα Βόζεμπεργκ, μία από τις ψύχραιμες φωνές που ακούγονται, για ένα θέμα που για πολλούς συναδέλφους της, αποτελεί πεδίο δόξης λαμπρό μικροπολιτικής. «Η Ευρώπη δίνει πολλά στην Τουρκία», συνεχίζει η κυρία Βόζεμπεργκ κι ενώ « οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι μέχρι στιγμής η Τουρκία δεν τηρεί τις δεσμεύσεις, που έχει αναλάβει για τον περιορισμό των μεταναστευτικών/προσφυγικών ροών από το έδαφός της προς το Αιγαίο». Θεωρεί προβληματική την ύπαρξη Τούρκων παρατηρητών στα νησιά και τονίζει την ανάγκη να αποσαφηνιστεί ο ρόλος τους. Τονίζει πως η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να δείξει μεγαλύτερη πυγμή και αποφασιστικότητα, απέναντι στις παράλογες απαιτήσεις των «γκρίζων ζωνών» των Τούρκων. Ο τουρισμός, το trafficking, οι δουλέμποροι αλλά και οι εύστοχες έρευνες και τοποθετήσεις της για την θέση της γυναίκας στην σύγχρονη Ευρώπη, είναι μερικά από όσα περιλαμβάνονται στην πλούσια ατζέντα της κυρίας Βόζεμπεργκ στο Ευρωκοινοβούλιο. Γι’ αυτά και φυσικά για το μεγάλο θέμα του προσφυγικού μας απαντά.
Αναλυτικά η συνέντευξη της κυρίας Ελίζας Βόζεμπεργκ:
• Πώς κρίνετε τον τρόπο που αντιμετωπίζει το ζήτημα του προσφυγικού-μεταναστευτικού η Ευρώπη; Και ανεξάρτητα όποιων λαθών έχουν γίνει από την ελληνική κυβέρνηση, πιστεύετε ότι αντιμετωπίζεται δίκαια η χώρα μας από τους εταίρους στο ζήτημα αυτό;
Η αντίδραση της Ευρώπης, αν και κινήθηκε προς τη σωστή κατεύθυνση, ήταν ομολογουμένως καθυστερημένη. Πολλά από τα μέτρα που ελήφθησαν δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί, ενώ η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη δεν υπάρχει. Γι’ αυτό επιμένουμε στη δημιουργία ενός δεσμευτικού μηχανισμού κατανομής προσφύγων εντός ΕΕ, με κυρώσεις για όσους δεν συμμορφώνονται. Αρκετά κράτη μέλη κρύβουν την απροθυμία τους να δεχτούν πρόσφυγες πίσω από ένα άδικο πολιτικό παιχνίδι επίρριψης ευθυνών στην Ελλάδα για τη διόγκωση της κρίσης. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε, ότι η ανεπάρκεια της ελληνικής κυβέρνησης στη διαχείριση της κρίσης έδωσε αφορμή σε τέτοιου είδους αιτιάσεις.
• Υπάρχει η αίσθηση ότι η Ευρώπη υποκύπτει στις απαιτήσεις της Τουρκίας. Είναι έτσι;
Η Ευρώπη δίνει πολλά στην Τουρκία, ενώ παράλληλα δεν ασκεί τις αναγκαίες πιέσεις για την αποτελεσματική διαχείριση των προσφυγικών ροών από τη γείτονα χώρα. Ο Λίβανος και η Ιορδανία φιλοξενούν δυσανάλογο αριθμό προσφύγων σε σχέση με τον πληθυσμό τους, αλλά δεν λαμβάνουν οικονομική βοήθεια από την ΕΕ αντίστοιχη των 6 δις ευρώ που θα λάβει η Τουρκία. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι μέχρι στιγμής η Τουρκία δεν τηρεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για τον περιορισμό των μεταναστευτικών/προσφυγικών ροών από το έδαφός της προς το Αιγαίο. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι από τη στάση της Ευρώπης απέναντι στην Τουρκία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα.
• Ανησυχείτε για τις γκρίζες ζώνες που προσπαθεί να χαράξει η Τουρκία με αφορμή και τις περιπολίες του ΝΑΤΟ; Πώς βλέπετε την τοποθέτηση Τούρκων παρατηρητών στα νησιά;
Η συστηματική προσπάθεια χάραξης «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο είναι κοινό μυστικό ότι αποτελεί πάγια τακτική της Τουρκίας. Μάλιστα στο πλαίσιο των πρόσφατων διαβουλεύσεων στη Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ με θέμα το επιχειρησιακό σχέδιο για το προσφυγικό, η Άγκυρα επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά την παραπάνω τακτική, υποβάλλοντας αιτήματα άρρηκτα συνδεδεμένα με αυθαίρετες τουρκικές διεκδικήσεις. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να απαντά με πυγμή και αποφασιστικότητα σε κάθε τουρκική πρόκληση και να πιέσει, ώστε να ρυθμιστούν οι επιχειρησιακές λεπτομέρειες των νατοϊκών περιπολιών στο Αιγαίο για την αποτελεσματική αναχαίτιση των εγκληματικών δικτύων διακίνησης ανθρώπων.
Παράλληλα, η ύπαρξη Τούρκων παρατηρητών στα νησιά, όπως προβλέφθηκε στο “Πρωτοκόλλο Προθέσεων” μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, είναι προβληματική. Είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί ο ρόλος τους, αλλά και οι λόγοι για τους οποίους κρίνονται απαραίτητοι, καθώς στην περιοχή δρουν ήδη από κοινού οι ελληνικές αρχές, η FRONTEX και οι νατοϊκές δυνάμεις. Επίσης, δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για το χρόνο, τον τόπο και τις προϋποθέσεις, υπό τις οποίες οι παρατηρητές θα συντονίζουν την επιστροφή των προσφύγων στην Τουρκία, ούτε εάν θα υπάγονται στον έλεγχο κάποιου από τους διεθνείς οργανισμούς που δρουν στην περιοχή.
• Το προσφυγικό και το οικονομικό πρόβλημα στην Ευρώπη είναι συγκοινωνούντα δοχεία;
Επειδή, όπως γνωρίζετε, δεν υπάρχει ενιαία οικονομική πολιτική ούτε ενιαία εξωτερική πολιτική, το προσφυγικό πρόβλημα συναρτάται άμεσα με την οικονομία, δεδομένου ότι η Ευρώπη αιφνιδιάστηκε από τον όγκο των προσφυγικών ρευμάτων. Αντιλαμβάνεστε ότι, πέραν του τρόπου διαχείρισης αυτών των ροών, μιλάμε για ανθρώπους και όχι για αριθμούς, οι οποίοι ζητούν θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά εκατοντάδες χιλιάδες. Ζητούν τροφή, περίθαλψη αξιοπρεπείς συνθήκες και κοινωνική ένταξη, στο άμεσο μέλλον, μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια, δηλαδή ενσωμάτωση.
• Η Ελλάδα τελικά μπορεί να αποβληθεί από τη συνθήκη του Σένγκεν;
Έχω δηλώσει ότι δεν προβλέπεται η αποβολή κράτους από τη συνθήκη Σένγκεν. Είναι εντελώς διαφορετικό το σενάριο εγκλωβισμού προσφύγων στο ελληνικό έδαφος, λόγω κλεισίματος των συνόρων των γειτονικών μας βαλκανικών χωρών, που, ως γνωστόν, δεν ανήκουν στη Ζώνη Σένγκεν. Αυτό, άλλωστε, έχει συμβεί και είχα επισημάνει τον κίνδυνο αυτό ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν στη Σύνοδο Κορυφής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε τη δέσμευση να αυξήσει τις δυνατότητες φιλοξενίας προσφύγων της Ελλάδας κατά 50.000 θέσεις μέχρι το τέλος του έτους, ενώ γνώριζε ότι δεν διαθέτει τις οικονομικές δυνατότητες και τις υποδομές, για να το υλοποιήσει.
• Στα μάτια των Ευρωπαίων η Ελλάδα είναι μια αναξιόπιστη χώρα που όλα τα κάνει λάθος όπως κατά καιρούς περιγράφει ο ξένος τύπος αλλά και αξιωματούχοι;
Η εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό διαμορφώνεται από τις δικές μας ενέργειες και με δική μας ευθύνη. Θεωρώ εσφαλμένη τη στερεοτυπική προσέγγιση ορισμένων περί αρνητικά προκατειλημμένων Ευρωπαίων απέναντι στην Ελλάδα. Αν και έχω μιλήσει κατ’ επανάληψη για τα λάθη και τις παραλείψεις των εταίρων μας στη διαχείριση τόσο της προσφυγικής όσο και της οικονομικής κρίσης, θεωρώ λαϊκισμό να μεταθέτουμε στους ξένους την αποκλειστική ευθύνη για ό, τι κακό συμβαίνει στη χώρα μας.
Ας μην ξεχνάμε, ότι τα ίδια έντυπα και οι ίδιοι αξιωματούχοι ήταν αυτοί που την περίοδο 2013-2014 εκθείαζαν την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, όταν πετυχαίναμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, εμφανίζαμε πρωτογενές πλεόνασμα και βγαίναμε στις αγορές νωρίτερα ακόμη και από τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις.
• Έχετε πολλές φορές αναφερθεί στο trafficking, αλλά και στους διακινητές. Ακούσαμε από επίσημα χείλη της Europol ανατριχιαστικά νούμερα ασυνόδευτων προσφυγόπουλων που χάθηκαν και πιθανώς έχουν πέσει θύματα trafficking. Από την άλλη βλέπουμε τους διακινητές να μην πτοούνται ούτε από κλειστά σύνορα ούτε από περιπολίες του ΝΑΤΟ. Ποιά νομίζετε ότι είναι τα κατάλληλα μέτρα που θα πρέπει η Ευρώπη να πάρει για τις μάστιγες αυτές;
Ο τζίρος των παράνομων διακινητών, που εκμεταλλεύονται τη δυστυχία των προσφύγων, έφτασε το περασμένο έτος σε ύψος ρεκόρ, μεταξύ 3 και 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους αλλιώς ρισκάρουν περαιτέρω ανάπτυξη αυτής της αδίστακτης βιομηχανίας. Η άμεση εφαρμογή και ενίσχυση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για πιο αποτελεσματική αστυνομική συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των αρχών των κρατών μελών, της Europol και άλλων φορέων σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι απολύτως αναγκαία στην παρούσα φάση, για να θέσουμε υπό έλεγχο το εγκληματικό αυτό φαινόμενο.
• Έχετε ασχοληθεί σε έκθεσή σας η οποία και υπερψηφίστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο, για τα εμπόδια των γυναικών όσον αφορά την επαγγελματική τους ανάπτυξη. Τα εμπόδια αυτά στη χώρα μας που εντοπίζονται;
Στόχος της έκθεσής μου ήταν να αναδείξω το γεγονός ότι οι γυναίκες που επιδιώκουν θέσεις ευθύνης έρχονται αντιμέτωπες με “αόρατα” εμπόδια βάσει προκαταλήψεων, τα οποία δυσχεραίνουν την ομαλή και ισότιμη επαγγελματική τους ανέλιξη. Στην Ελλάδα το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, το οποίο αντίκειται στις ευρωπαϊκές διατάξεις, αλλά και στη δυσκολία εξισορρόπησης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Η χώρα μας, άλλωστε, δεν έχει ακόμα καταφέρει να αποτινάξει πλήρως τα κοινωνικά στερεότυπα σχετικά με το ρόλο της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία.
• Θα θέλαμε ένα σχόλιό σας για τον τουρισμό, εν όψει μιας δύσκολης χρονιάς για τα νησιά μας.
Πράγματι, η φετινή χρονιά αποτελεί για τον τουρισμό μας μια νέα πρόκληση, δοθέντος ότι ο τουρισμός είναι για τη χώρα μας η “βαριά βιομηχανία” και υπάγεται στους κλάδους της οικονομίας που μπορούν να οδηγήσουν σε ανάπτυξη. Το στοίχημα φέτος για τον τουρισμό μας είναι αφενός να ξεπεράσουμε τις εξαιρετικές επιδόσεις που σημείωσε η χώρα μας τα τελευταία δυόμιση χρόνια, επιτυγχάνοντας παράλληλα οριζόντια ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος σε ολόκληρη τη χώρα, και αφετέρου να διαφυλάξουμε την εικόνα του ασφαλούς προορισμού, καθώς η προσφυγική κρίση καθιστά το τουριστικό προϊόν ιδιαίτερα ευάλωτο. Για τη στήριξη των νησιών μας, που πλήττονται από την προσφυγική κρίση, έχω καταθέσει ερωτήσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να πληροφορηθώ τις δυνατότητες στήριξης των νησιών αυτών, είτε μέσω χρηματικών αντισταθμιστικών μέτρων, είτε μέσω προώθησης του τουριστικού προϊόντος σε επίπεδο ΕΕ.
• Βλέπετε ως σοβαρή την πιθανότητα να έχουμε σύντομα πολιτικές εξελίξεις;
Η χώρα στην ουσία δεν κυβερνάται, γι’ αυτό και βλέπω σύντομα πολιτικές εξελίξεις, αλλά όχι εκλογές. Τέταρτη εκλογική αναμέτρηση, εάν συνυπολογίσουμε και το δημοψήφισμα, μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, δεν την θέλει η κοινωνία, αλλά και δεν την αντέχει η οικονομία.
• Πώς πρέπει να αντιδράσει η Ευρώπη μετά τα νέα τρομοκρατικά χτυπήματα στις Βρυξέλλες;
Η έξαρση του φαινομένου της τρομοκρατίας και οι εύλογοι φόβοι για νέα τυφλά χτυπήματα, καθιστούν αναγκαία τη χάραξη και εφαρμογή μίας ενιαίας ευρωπαϊκής αντιτρομοκρατικής πολιτικής, με έμφαση στη στενότερη συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα πρέπει η τρομοκρατία να επηρεάσει την ευρωπαϊκή πολιτική ιδίως στο ζήτημα της διαχείρισης του προσφυγικού.
• Τι είναι αυτό που έχετε αποκομίσει όλο αυτό το χρονικό διάστημα που βρίσκεστε στην Ευρωβουλή;
Το Ευρωκοινοβούλιο είναι ένας χώρος, όπου όλες οι φωνές μπορούν να ακουστούν, πάντα με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Είναι αλήθεια ότι στην προσπάθεια αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης η αλληλεγγύη που διακηρύσσει η ΕΕ δεν έχει εφαρμοστεί αλλά πιστεύω ότι, εάν εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα, ιδιαίτερα από τις χώρες που αναλώνονται σε μονομερείς ενέργειες, υπάρχει ελπίδα η Ευρωπαϊκή Ένωση να βγει ενισχυμένη και να αποδείξει ότι έχει την ικανότητα να ανταπεξέλθει σε μία παγκόσμια, πια, κρίση.
Ε. Βόζεμπεργκ: «Προβληματική η ύπαρξη Τούρκων παρατηρητών στα νησιά»
