• Ευκαιρία ή σχέδιο γεωοικονομικής διείσδυσης; • Από ξενοδοχεία και real estate μέχρι offshore συμφωνίες και αναφορές σε αθηναϊκά ΜΜΕ για επαφές με την Πολεοδομία • Πού σταματά η επιχειρηματικότητα και πού ξεκινά η ανησυχία;
Η Ρόδος, ένας από τους πιο εμβληματικούς τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας, εξελίσσεται σε βασικό σημείο τουρκικού επιχειρηματικού ενδιαφέροντος. Οι τουρκικές επενδύσεις, αν και σε μεγάλο βαθμό διακριτικές, καλύπτουν πλέον ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων: τουριστικά ακίνητα, πολυτελή ξενοδοχεία, εστίαση, σούπερ μάρκετ, ακόμα και έργα υποδομής.
Παράλληλα, η αγορά ακινήτων βρίσκεται σε «έξαρση», με αρκετούς ιδιώτες Τούρκους να αγοράζουν γη και κατοικίες, σύμφωνα με δημοσιεύματα αθηναϊκών ΜΜΕ.
Real Estate και Golden Visa
Η Ρόδος, λόγω γεωγραφικής εγγύτητας με τα τουρκικά παράλια, αποτελεί «πρώτο σταθμό» για Τούρκους επενδυτές που θέλουν να βρουν ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον. Σύμφωνα με στοιχεία από τη Golden Visa, οι Τούρκοι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα πολιτών που αποκτούν άδεια παραμονής μέσω επένδυσης στην Ελλάδα, μετά τους Κινέζους. Το ποσό που απαιτείται –250.000 ευρώ ανά ακίνητο– δεν αποτελεί εμπόδιο, ειδικά για μεσαία ή ανώτερα εισοδηματικά στρώματα της Τουρκίας που θέλουν να προστατεύσουν τα κεφάλαιά τους από την ασταθή λίρα.
Το τουρκικό ενδιαφέρον, ωστόσο, έχει φτάσει σε επίπεδα που προκαλούν και ανησυχία. Όπως έγραψε η εφημερίδα «Παραπολιτικά» αλλά και το «TodayPress» πρόσφατα, υπό διερεύνηση βρίσκονται υποθέσεις εμπλοκής υπαλλήλoυ της Πολεοδομίας Ρόδου με επενδυτές τουρκικών συμφερόντων. Συγκεκριμένα, όπως ισχυρίζονται τα αθηναϊκά ΜΜΕ υπάλληλος με εμπλοκή σε υπόθεση επέκτασης ξενοδοχειακού συγκροτήματος συνδέεται με συνιδιοκτησία αμφιλεγόμενου Τούρκου επιχειρηματία. Το θέμα, μάλιστα σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, έχει προκαλέσει την ενεργοποίηση των υπηρεσιών ασφαλείας και της ΕΥΠ, που εξετάζουν πιθανές συνδέσεις με παρακρατικούς μηχανισμούς της Άγκυρας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, η φωτιά του 2023 στη Νότια Ρόδο, που έκαψε 135.000 στρέμματα και απαξίωσε τουριστικά την περιοχή, βρίσκεται στο μικροσκόπιο των αρχών. Οι φήμες για εμπρησμούς με σκοπό την πτώση των αξιών και την αλλαγή χεριών σε ιδιοκτησίες, ενισχύουν τα ερωτήματα για το βάθος και τις στοχεύσεις της τουρκικής παρουσίας.
Επενδύσεις ή διείσδυση;
Από την έρευνα της «δημοκρατικής» δεν έχει προκύψει καμία άδεια από την επιτροπή της παραμεθορίου, αν και πηγές αναφέρουν ότι σε τέτοιου είδους επενδύσεις γίνεται χρήση διαβατηρίων από τη Γερμανία ως και τη Βουλγαρία. Δηλαδή ότι οι Τούρκοι επενδυτές χρησιμοποιούν διαβατήρια συνεργατών τους από χώρες της Ε.Ε. και ως εκ τούτου δεν απαιτείται έγκριση της επιτροπής παραμεθορίου!
Παρά τα ερωτήματα, δεν λείπουν οι φωνές που επισημαίνουν ότι το ενδιαφέρον των Τούρκων είναι σε μεγάλο βαθμό οικονομικό και ευρωπαϊκά νομιμοποιημένο. Η Ελλάδα παραμένει σταθερή αγορά με προοπτικές και «εισιτήριο» για την Ε.Ε., ειδικά για όσους προέρχονται από μία χώρα με περιορισμούς στις επενδύσεις και προβλήματα ελευθεριών. Σύμφωνα με το τουρκικό ΥΠΕΞ, οι τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα φτάνουν τα 400 εκατ. ευρώ, ενώ ανεξάρτητες εκτιμήσεις τις ανεβάζουν ακόμα και στο 1 δισ. ευρώ, κυρίως μέσω έμμεσων συμμετοχών.
Όμως, οι ελληνικές αρχές βλέπουν πιο σύνθετη εικόνα. Οι επενδύσεις δεν περιορίζονται σε τουρισμό ή real estate αλλά περιλαμβάνουν συμμετοχές σε ΜΚΟ, επιχειρήσεις ΑΠΕ (π.χ. φωτοβολταϊκά), ακόμα και παροχή χαμηλότοκων δανείων μέσω της Ziraat Bank – μία πρακτική που θυμίζει οικονομικό «Δούρειο Ίππο».
Συμπεράσματα
Η Ρόδος είναι αναμφισβήτητα ένας από τους πιο ενεργούς κόμβους του τουρκικού επενδυτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα. Αν και πολλές επενδύσεις είναι νόμιμες και προσφέρουν ώθηση στην τοπική οικονομία, ο τρόπος και το εύρος της παρουσίας προκαλούν ερωτήματα για το ποιος τελικά ελέγχει την «επόμενη μέρα» του νησιού.
Πηγές:
• Today Press (29/03/2025), άρθρο Δημήτρη Γιαννακόπουλου
• Τα Νέα (31/07/2023), ρεπορτάζ Λεωνίδα Στεργίου
• DataJournalists.co.uk (2024), έρευνα για τις τουρκικές επενδύσεις στην Ελλάδα
• Deutsche Welle (DLF), ρεπορτάζ για το ενδιαφέρον Τούρκων στη Ρόδο
• Παραπολιτικά (01/04/2025), αναφορά στις έρευνες ΕΥΠ για εμπλοκή τουρκικών συμφερόντων στην Πολεοδομία Ρόδου.
