Η ελληνική οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτη αντοχή το 2015 αντανακλώντας ανελαστική ιδιωτική κατανάλωση και θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών διαπιστώνει η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις και εκτιμά ότι το δεύτερο εξάμηνο θα επανέλθει σε ανάπτυξη η οποία θα επιταχυνθεί το 2017 (+2,7% του ΑΕΠ) αντανακλώντας την επιστροφή της εμπιστοσύνης και το αντίκτυπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Οι εκτιμήσεις της Κομισιόν επιβεβαιώνουν την υπέρβαση του στόχου σε ότι αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα και είναι βελτιωμένες έναντι των χειμερινών καθώς:
* Προβλέπει ύφεση μόνο 0,3% του ΑΕΠ το 2016 (αντί 0,7%)
* Ηπιότερη κάμψη της εγχώριας ζήτησης, 0,5% αντί της προηγούμενης πρόβλεψης για 1,1% και της συνολικής ζήτησης (-0,3% αντί 0,4%) και ανάπτυξη 2,9% αντί 2,7% το 2017.
* Σημαντικά καλύτερη επίδοση στο σύνολο των επενδύσεων για φέτος (πτώση μόνο 0,9% αντί 3,7% του ανέμενε το φθινόπωρο) αν και μικρή επί τα χείρω προσαρμογή για το 2017 (άνοδος 11,6% αντί για 12,8%).
* Ελαφρά χειρότερες είναι οι προβλέψεις για την ανεργία, στο 24,7% για φέτος (αντί 24%) και 23,6% για το 2017 (αντί 22,8%).
* Βλέπει πρωτογενές αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης 0,8% του ΑΕΠ αντί για 0,5% του ΑΕΠ στην προηγούμενη εκτίμηση και 2% του ΑΕΠ αντί για 1,8% για το 2017.
Στην έκθεση περιγράφεται και το πακέτο των 5,4 δισ. ευρώ. Οπως αναφέρει “περιλαμβάνεται εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ από το ασφαλιστικό, 1% του ΑΕΠ από τη φορολογία εισοδήματος καθώς και: 0,25% του ΑΕΠ από αλλαγές στον ΦΠΑ, 0,75% από προσαρμογές στο σύστημα αμοιβών στο Δημόσιο, στη φορολογία ΙΧ, τους φόρους κατανάλωσης (κύρια στα προϊόντα ενέργειας), τα αλκοολούχα και τον καπνό.
Καλύτερα του αναμενόμενου
Η έκθεση μιλά για καλύτερα του αναμενομένου δημόσια οικονομικά το 2015 τα οποία αναμένεται να βελτιωθούν εξαιτίας του δημοσιονομικού πακέτου που οριστικοποιείται αυτές τις ημέρες.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το ΑΕΠ το 2015 υποχώρησε μόλις 0,2% και αυτό είναι μια ποσοστιαία μονάδα καλύτερο απ΄ όσο αναμένονταν μετά την επιβολή των capital controls. Πέραν των λόγων που προαναφέρθηκαν το αποδίδει και στην επιτάχυνση των δημοσίων επενδύσεων στα τέλη του έτους.
Η πρόβλεψη για το 2016 είναι ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 0,3% του ΑΕΠ, ελαφρά λιγότερο απ’ όσο αναμένονταν στις χειμερινές προβλέψεις καθώς οι αρνητικές συνέπειες το δεύτερο εξάμηνο του 2015 ήταν μικρότερες απ’ όσο αναμένονταν. Η εσωτερική ζήτηση αναμένεται να είναι ο λόγος της συρρίκνωσης. Όπως σημειώνεται ενώ η δημοσιονομική προσαρμογή θα συνεχίσει να βαρύνει στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών η πτώση της δημόσιας και ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να αντισταθμιστεί από θετική συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών που θα συμπληρωθεί από μια καλή τουριστική σεζόν και θετικές τάσεις στις εξαγωγές αγαθών.
Οι επενδύσεις αναμένεται να μειωθούν ελαφρά εξαιτίας των δύσκολων πιστωτικών συνθηκών. Ο περιορισμός της αβεβαιότητας από την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης αναμένεται να στηρίξει τη σταδιακή άρση των capital controls και να τροφοδοτήσει τις επενδύσεις, εκτιμά η Κομισιόν. Η οικονομία αναμένεται να αρχίσει να αναπτύσσεται το δεύτερο εξάμηνο και να κερδίσει δυναμική το 2017 καθώς η εγχώρια ζήτηση θα επιταχύνει με τη βοήθεια των κοινοτικών κονδυλίων της ΕΕ και την ρευστότητα που θα δημιουργηθεί από την αποπληρωμή των χρεών του δημοσίου στην αγορά.
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών βελτιώνεται διαρκώς από το 2011 και αναμένεται να είναι θετικό το 2016εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας. Η ανεργία υποχώρησε το 2015 και αναμένεται να συνεχίσει να υποχωρεί στον ορατό ορίζοντα μετά τις μειώσεις στις αυξήσεις μισθών, τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια, την σταδιακή ανάκαμψη και τα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης.
Από την άλλη πλευρά, ο αποπληθωρισμός συνεχίστηκε το 2015 και οι τιμές αναμένεται να συνεχίσουν να υποχωρούν –με ηπιότερο ρυθμό- το 2016 ως αποτέλεσμα της χαμηλότερης τιμής πετρελαίου και της αδύναμης ζήτησης, παράγοντες που αντισταθμίζουν σύμφωνα με την Κομισιόν την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ. Εκτιμάται δε ότι το 2017 ο πληθωρισμός θα επιστρέψει σε θετικό πρόσημο.
Οι αβεβαιότητες
Η Κομισιόν παραδέχεται ωστόσο ότι γύρω από τις προβλέψεις υπάρχουν μεγάλες αβεβαιότητες. Η ανάκαμψη εξαρτάται από την έγκαιρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και από θετικές εξελίξεις στις χρηματαγορές και το διεθνές εμπόριο. Στα «θετικά» ρίσκα περιλαμβάνει καλύτερη του αναμενομένου ανάκαμψη στην εμπιστοσύνη επιχειρήσεων και ιδιωτών. Στα πτωτικά πιθανή αδυναμία να καλυφθούν οι μεταρρυθμιστικές απαιτήσεις του προγράμματος, πιθανή υψηλότερη του αναμενομένου αρνητική επίδραση του προσφυγικού στο εμπόριο και τον τουρισμό, όπως και μια επιβράδυνση στο παγκόσμιο εμπόριο.
Ισχυρό πακέτο για να πιαστούν οι στόχοι
Η αντοχή της οικονομίας, η δημοσιονομική προσαρμογή το β’ εξάμηνο του 2015 και ορισμένοι έκτακτοι παράγοντες βοήθησαν την Ελλάδα να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ το 2015 (σ.σ. βάση των ορισμών του προγράμματος που δεν περιλαμβάνουν το κόστος ανακεφαλαιοποίησης, τα έσοδα από τα ομόλογα SMP και ANFA και μέρος των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις που αντιστοιχούν σε 4,2% του ΑΕΠ το 2015). Το αποτέλεσμα είναι καλύτερο του στόχου για -0,25% του ΑΕΠ, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως αναφέρει η ανακεφαλαιοποίηση επιβάρυνε το έλλειμμα κατά 4,2% του ΑΕΠ οδηγώντας στο 7,2% του ΑΕΠ.
Τι κρύβει το πακέτο του 3% του ΑΕΠ
«Παρά την υπεραπόδοση του 2015 σχεδιάζονται επιπλέον περικοπές από την κυβέρνηση που αντιστοιχούν σωρρευτικά σε 3% του ΑΕΠ (5,4 δισ.) έως το 2018 για να πιαστούν οι στόχοι του προγράμματος (πρωτογενές πλεόνασμα –βάση των ορισμών του προγράμματος- 0,5% του ΑΕΠ το 2016, 1,75% του ΑΕΠ το 2017 και 3,5% του ΑΕΠ το 2018».
Στο πακέτο περιλαμβάνεται εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ από το ασφαλιστικό, 1% του ΑΕΠ από τη φορολογία εισοδήματος καθώς και: 0,25% του ΑΕΠ από αλλαγές στον ΦΠΑ, 0,75% από προσαρμογές στο σύστημα αμοιβών στο Δημόσιο, στη φορολογία ΙΧ, τους φόρους κατανάλωσης (κύρια στα προϊόντα ενέργειας), τα αλκοολούχα και τον καπνό.
Το έλλειμμα αναμένεται να πέσει σε 3,1% του ΑΕΠ το 2016 και 1,8% του ΑΕΠ το 2017.
Το χρέος εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από το 176,9% του ΑΕΠ το 2015 σε 182,8% του ΑΕΠ το 2016, εξαιτίας της πληρωμής των οφειλών του Δημοσίου που καθυστέρησαν το 2015 και μετατέθηκαν στο 2016 λόγω της καθυστέρησης στη εκταμίευση δόσεων. Η μείωση του χρέους αναμένεται από το 2017.
Σε ότι αφορά τα δημοσιονομικά, τα αρνητικά ρίσκα περιλαμβάνουν τις δαπάνες για το προσφυγικό όπως και πιθανές καθυστερήσεις στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων με δημοσιονομικό αντίκτυπο. Στα «θετικά» ρίσκα περιλαμβάνεται το όφελος από τις μεταρρυθμίσεις στο σκέλος της συλλογής εσόδων υπό το πρίσμα τηςισχυρής επίδοσης στη συλλογή φόρων που καταγράφεται το δεύτερο εξάμηνο του 2015.
