«Είναι επιτακτικό για τη Ρόδο να γίνει ξανά έρευνα, που να αφορά στο τουριστικό προϊόν, τις επιλογές των τουριστών ως προς τα πακέτα παραθερισμού, την καταναλωτική τους συμπεριφορά, τις προτιμήσεις τους και τα παράπονά τους». Η αναγκαιότητα αυτή έχει εκφραστεί ευθαρσώς προς τον πρόεδρο του ΕΒΕΔ Γιάννη Πάππου, ο οποίος και δεν απορρίπτει την ιδέα.
Παρόμοια έρευνα είχε υλοποιήσει για τη Ρόδο η Δωδεκανησιακή Εταιρία Ανάπτυξης και Προόδου (ΔΕΤΑΠ), υπό την εποπτεία του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου (ΕΒΕΔ) και τη συνεργασία της τότε Επιστημονικής Ομάδας Τουρισμού. Από την τελευταία έρευνα, μέχρι και σήμερα έχουν περάσει περισσότερα από έξι χρόνια, συνεπώς και τα συμπεράσματα στα οποία κατέληγε η έρευνα, σήμερα είναι μη επίκαιρα.
«Η έρευνά μας ήταν πραγματικά σπουδαία και περιείχε αποκαλυπτικές απαντήσεις για το τουριστικό μας προϊόν» δήλωσε προς τη “δημοκρατική” ο εκλεγμένος αντιπρόσωπος του εμπορικού κόσμου της Ρόδου στην Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου κ. Τάσος Μελετίου. Ο ίδιος τόνισε ότι «είναι καιρός να επαναλάβουμε την έρευνα αυτή, διότι τα στατιστικά στοιχεία αποτελούν προαπαιτούμενο για τη σωστή λειτουργία μιας επιχείρησης, πολλώ δεν μάλλον όταν πρόκειται για έναν ολόκληρο τουριστικό προορισμό». Μάλιστα ο κ. Μελετίου υποστήριξε ότι «η πρόσφατη, αντίστοιχη έρευνα που έγινε στην Κρήτη, δείχνει ότι υπάρχουν σοβαρές αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά των επισκεπτών και αυτές πρέπει να τις λάβουμε σοβαρά υπόψιν».
Το σημαντικό της τουριστικής έρευνας της Κρήτης προκύπτει από τη διαπίστωση ότι τα πιο σπουδαία ευρήματα, έμειναν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Τα επιμέρους ευρήματα που αφορούν στα εμπορεύματα, στις διατροφικές επιλογές, στα σουβενίρ, στις επιλογές διασκέδασης και στις αρνητικές διαπιστώσεις έχουν κρατηθεί κρυφά. Τα συμπεράσματα από το συγκεκριμένο κομμάτι της έρευνας εξετάσθηκε σε κλειστή σύσκεψη.
Ο κ. Τάσος Μελετίου στις δηλώσεις του προς τη “δημοκρατική” τόνισε ότι «η τακτική να κρατηθούν μυστικά τα στοιχεία αυτά είναι απολύτως σωστή. Δυστυχώς διαπιστώθηκε, εκ των υστέρων, ότι η πλήρης αποκάλυψη των στοιχείων της έρευνας που είχε διενεργηθεί σε Ρόδο και Κω ωφέλησε τρίτα πρόσωπα, όπως για παράδειγμα τους επικεφαλής των Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών, που διαμόρφωσαν τα καταστήματα στα αεροδρόμια Ρόδου και Κω, σύμφωνα με τις καταναλωτικές ανάγκες των τουριστών. Είμαι σίγουρος ότι αυτά τα συμπεράσματα τα εκμεταλλεύθηκαν με τον ίδιο τρόπο και οι εμπορικοί σύλλογοι των τουριστικών πόλεων της Τουρκίας».
Η νέα έρευνα για τη Ρόδο, αλλά και για την Κω, θα πρέπει και αυτή τη φορά να συντονιστεί από το ΕΒΕΔ. Αν και φαίνεται πως δεν υπάρχει αντίρρηση για την διεξαγωγή μιας τέτοιας έρευνας, το πρόβλημα που παραμένει αφορά στη χρηματοδότηση της όλης δραστηριότητας. Η αντίστοιχη έρευνα που διενεργήθηκε σε όλους τους Νομούς της Κρήτης χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Τουρισμού, επικεφαλής του οποίου είναι η κα. Ολγα Κεφαλογιάννη, που έλκει την καταγωγή της από την Κρήτη. Μάλιστα, η κα. Κεφαλογιάννη φαίνεται πως έχει ιδιαίτερη αδυναμία στο να υποστηρίζει, με κάθε τρόπο, το τουριστικό προϊόν της συγκεκριμένης περιοχής.
Τα στοιχεία της Κρήτης που αφορούν και τη Ρόδο
Η “δημοκρατική”, ευρισκόμενη πάντοτε κοντά στον επιχειρηματικό κόσμο της Ρόδου, εξασφάλισε για τους αναγνώστες της μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία της τουριστικής έρευνας που διενεργήθηκε στους τέσσερις Νομούς της Κρήτης και έχουν άμεση συνάφεια με τη Ρόδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία:
Οι πολυπληθέστερες εθνικότητες τουριστών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν Γερμανοί, Αγγλοι, Ρώσοι, Γάλλοι και Σκανδιναβοί επισκέπτες και από τα δύο φύλα. Οι ηλικίες που διαπιστώθηκε ότι επισκεπτόντουσαν την Κρήτη ήταν κυρίως νεαρά άτομα, αφού σχεδόν οι μισοί δεν ξεπερνούν την ηλικία των 34 ετών.
Η επαγγελματική κατάσταση των τουριστών ήταν κυρίως ιδιωτικοί υπάλληλοι (ποσοστό 30%). Από εκείνους που ερωτήθηκαν για το ατομικό τους εισόδημα, απάντησε το 60% και δήλωσε ότι εισπράττουν από την εργασία του αποδοχές από 15.000 ευρώ έως 45.000 ευρώ. Ταξίδεψαν έχοντας οργανώσει το ταξίδι τους μέσω ταξιδιωτικού πρακτορείου το 53% των ερωτηθέντων και το υπόλοιπο το οργάνωσε από μόνο του μέσω ίντερνετ. Σε ό,τι αφορά στην πληροφόρηση σχετικά με τον προορισμό, το 43% δήλωσε ότι ενημερώθηκε από το ίντερνετ και το 32% από ταξιδιωτικά πρακτορεία. Οι υπόλοιποι είχαν γνώση από προηγούμενες επισκέψεις.
Τα ξενοδοχεία έως τεσσάρων αστέρων αποτελούν την κύρια επιλογή καταλύματος σε ποσοστό 40%. Ενας στους τέσσερις επιλέγει all – inclusive καταλύματα και το 57% διαμένει συνολικά στο νησί έως μία εβδομάδα.
Οι δαπάνες των τουριστών
Σύμφωνα με την έρευνα, η συνολική δαπάνη για το ταξίδι στην Κρήτη υπολογίσθηκε στα 1162 ευρώ ανά άτομο. Το 60% των δαπανών αντιστοιχεί σε διαμονή και μεταφορικό κόστος, ενώ το υπόλοιπο σε έξοδα στη διάρκεια των διακοπών.
Οι Ρώσοι είναι η εθνικότητα με τη μεγαλύτερη εκτίμηση συνολικών δαπανών 1487 ευρώ, καθώς είναι και οι μόνοι που παρουσιάζουν δαπάνες σε εμπορικές αγορές (283 ευρώ), υψηλότερες από τις δαπάνες σε εστίαση (214 ευρώ) ανά άτομο.
Τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και τα είδη δώρων / souvenir αποτελούν τα πιο δημοφιλή προϊόντα για τους τουρίστες. Οι εθνικότητες που αγοράζουν τα περισσότερα εμπορεύματα των δύο ειδών είναι οι Ρώσοι και οι Γάλλοι.
Η πλειονότητα των τουριστών επιλέγουν προϊόντα ειδών διατροφής, συσκευασμένων τροφίμων και ειδών δώρων / αξεσουάρ με ελληνική προέλευση σε ποσοστά 87% και 77% αντίστοιχα. Αντίθετα, τα είδη ένδυσης και υπόδησης που αγόρασαν είχαν κυρίως διεθνή προέλευση.
Οι μισοί ερωτώμενοι δήλωσαν ότι κατά τη διάρκεια των διακοπών τους πραγματοποιούν αγορές αυθόρμητα, χωρίς να σκεφτούν το κόστος, ενώ ένας στους τέσσερις (27%) έχει ορίσει ένα συγκεκριμένο ύψος χρημάτων πριν το ταξίδι του. Ο βασικότερος λόγος που πραγματοποιούν αγορές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους είναι γιατί τους αρέσουν τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα.
Σε ό,τι αφορά στα χρήματα που ξόδεψαν στη διάρκεια της παραμονής τους στο νησί, το μεγαλύτερο μέρος (περίπου το μισό) αντιστοιχεί σε έξοδα εστίασης, ενώ για τα εμπορικά καταστήματα διετέθη περίπου το 1/3 των χρημάτων τους. Τα υπόλοιπα δαπανήθηκαν για διασκέδαση και αναψυχή.
Εικόνα αγοράς
Από το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων και την εξυπηρέτηση των πελατών έμειναν ικανοποιημένοι περίπου το 70% των ερωτηθέντων. Περίπου δύο στους τρεις δήλωσαν ικανοποιημένοι από την ποιότητα, τις τιμές και την ποικιλία των προϊόντων και ένας στους δύο για τη διάθεση μοναδικών προϊόντων.
Η έλλειψη υποδομών σε χώρους στάθμευσης είχε ως αποτέλεσμα το 69% των ερωτηθέντων να δυσαρεστηθεί από το πρόβλημα αυτό.
Η ποιότητα των προϊόντων και οι συμφέρουσες τιμές είναι τα δύο βασικότερα χαρακτηριστικά που αξιολόγησαν οι τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους και τα οποία θεωρούν ως τα πιο βασικά προκειμένου να κάνουν αγορές. Από τους ερωτηθέντες, το 28% δήλωσε ότι οι τοπικές εμπορικές αγορές τους κάλυψαν «πολύ έως πάρα πολύ» και το 46% δήλωσε ότι ικανοποιήθηκε «αρκετά».
Τα δύο σημαντικότερα χαρακτηριστικά για τους τουρίστες όσον αφορά την αξιολόγηση της αγοράς είναι οι τιμές και η ποιότητα των προϊόντων και σε αυτά πρέπει να δώσουν βάση οι έμποροι του νησιού ώστε να βελτιώσουν τη γενικότερη εικόνα τους.
Η ποικιλία και οι τιμές των προϊόντων, αν και έχουν περιθώρια βελτίωσης, είναι δύο στοιχεία στα οποία υπερτερούν οι κρητικές εμπορικές αγορές έναντι άλλων τουριστικών προορισμών (της χώρας και του εξωτερικού) και αποτελούν βασικό πλεονέκτημα. Συγκεκριμένα η ποικιλία εκπλήσσει θετικά σε μεγαλύτερο βαθμό τους τουρίστες με μόνιμη κατοικία εκτός της Ευρώπης, και οι τιμές τους Ευρωπαίους τουρίστες.
Η περίπτωση
της κρουαζιέρας
Οι τουρίστες αυτής της κατηγορίας διαπιστώθηκε ότι είναι εν γένει ευκατάσταστοι, μεγάλων ηλικιών και ανωτέρου μορφωτικού επιπέδου. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και αυτοί που διαμένουν μόνιμα σε χώρες εκτός της Ευρώπης έχουν μεγαλύτερα ατομικά εισοδήματα, ενώ τα νεαρότερα άτομα είναι πιο πιθανό να έχουν λάβει ανώτερη ή ανώτατη εκπαίδευση.
Οι οικογενειακές διακοπές με κρουαζιέρα διαπιστώθηκε ότι επιζητούνται περισσότερο για εκείνους που έχουν μεγαλύτερο εισόδημα. Η πλειονότητά τους έχει επισκεφθεί την περιοχή μας τουλάχιστον μία φορά (κυρίως οι Ευρωπαίοι).
Στο σύνολό τους είναι αυθόρμητοι καταναλωτές και γενικότερα είναι ανοικτοί ως προς τα ερεθίσματα που θα δεχθούν από τις εμπορικές αγορές. Η εκτίμηση της μέσης ατομικής συνολικής δαπάνης υπολογίσθηκε στα 176 ευρώ για τους τουρίστες που επισκέφθηκαν την Κρήτη με κρουαζιερόπλοιο. Από αυτά οι δαπάνες των εμπορικών αγορών τους διαμορφώθηκαν στα 102 ευρώ ανά άτομο και στα 46 ευρώ οι δαπάνες για εστίαση. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και στη Ρόδο, όπου ένα σημαντικό ποσοστό από τους επισκέπτες της κρουαζιέρας δαπανούν χρήματα για εστίαση.
Οσες λιγότερες χώρες έχουν επισκεφτεί πριν την Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της κρουαζιέρας τους, τόσο μεγαλύτερες είναι οι δαπάνες στη χώρα μας. Το ύψος των δαπανών αυξάνεται ανάλογα με τις ώρες που έμειναν εκτός του κρουαζιερόπλοιου.
Τα τέσσερα δημοφιλέστερα είδη προϊόντων που αγοράζουν οι τουρίστες είναι souvenir, τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, είδη ένδυσης και τρόφιμα.
