Συνέντευξη
στη Μαίρη Φώτη
Καταπέλτης, για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην τοπική αγορά, έναν χρόνο μετά την επιβολή των capital controls, είναι ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου κ. Γιάννης Πάππου, σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική».
Ο κ. Πάππου, κάνει απολογισμό του χρόνου που πέρασε χαρακτηρίζοντάς τον εφιαλτικό και μιλά για άθλο των επιχειρήσεων που κατάφεραν να παραμείνουν ζωντανές.
Αναφέρεται στην «πανωλεθρία της αγοράς και κυρίως της μικρομεσαίας επιχείρησης», τονίζοντας ότι οι νέες ρυθμίσεις στη φορολογία και στο ασφαλιστικό, διαμόρφωσαν ένα ακόμη πιο αρνητικό κλίμα στον επιχειρηματικό και εμπορικό κόσμο. Κάνει λόγο ακόμα για έναν εφιαλτικό φαύλο κύκλο σε όλα τα επίπεδα, για ανάπτυξη του παρεµπορίου, της παραοικονοµίας και της φοροδιαφυγής και δηλώνει απαισιόδοξος καθώς κάθε μέρα «που ξημερώνει μας περιμένει ένα ακόμα χτύπημα, ένα ακόμα φορομπηχτικό μέτρο».
Η συνέντευξη του κ. Γιάννη Πάππου, αναλυτικά:
• Κύριε Πάππου, ”αισίως” κλείσαμε έναν χρόνο με capital controls, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, τότε, ότι επρόκειτο για “προσωρινή κατάσταση”. Πόσο «κόστισε» τελικά στις επιχειρήσεις η επιβολή των capital controls;
Η ζημιά που έχει προκληθεί στις ελληνικές επιχειρήσεις και ειδικότερα στις μικρομεσαίες στον ένα χρόνο που διαρκούν τα capital controls είναι ανυπολόγιστη. Ήταν ένας εφιαλτικός χρόνος. Μια κατάσταση που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί ότι θα ζούσαμε. Ξαφνικά, υψώθηκε ένα αδιαπέραστο τείχος μπροστά μας, που δεν μας άφηνε να κάνουμε βήμα. Τα πρακτικά προβλήματα που κλήθηκαν οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν από τη μια μέρα στην άλλη, ήταν πραγματικά ανυπέρβλητα. Όσες κατάφεραν να μείνουν όρθιες, έχουν πετύχει ένα πραγματικό άθλο. Το βέβαιο πάντως είναι ότι ο απολογισμός της ζημιάς δεν μπορεί να γίνει ακόμα. Το κόστος από την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων θα φανεί σε βάθος χρόνου και σίγουρα μετά την άρση τους, όποτε αυτή γίνει. Σήμερα, δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε το εύρος της ζημιάς στην ελληνική οικονομία, που πιστεύω ότι θα είναι τεράστιο.
• Στη διάρκεια αυτού του χρόνου, ποιες ήταν οι σημαντικότερες επιπτώσεις, κατά την άποψή σας, στην τοπική αγορά;
Εκρηκτικές επιπτώσεις. Από την μια στιγμή στην άλλη οι επιχειρήσεις έμειναν χωρίς ρευστότητα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη λειτουργία τους. Μετά τις πόρτες των τραπεζών, έκλεισαν και οι πόρτες των προμηθευτών. Ανετράπη ολοσχερώς ο προγραμματισμός για την κάλυψη του κόστους λειτουργίας τους, ενώ πολλοί ήταν οι επιχειρηματίες που έχασαν αγορές στο εξωτερικό καθώς δεν μπορούσαν να τηρήσουν τα συμβόλαιά τους. Επιχειρήσεις που έπρεπε να προμηθευτούν υλικά από το εξωτερικό, αντιμετώπισαν τεράστιο πρόβλημα. Προϊόντα επέστρεψαν πίσω γιατί δεν μπορούσαν να εκτελωνιστούν. Τιμολόγια δεν ήταν δυνατόν να εξοφληθούν. Η τοπική παραγωγή επιβραδύνθηκε από τη δυσκολία στη διακίνηση πρώτων υλών. Ακυρώθηκαν επενδύσεις ντόπιων επιχειρηματιών, είτε γιατί δεν είχαν την δυνατότητα να καταβάλουν την ίδια συμμετοχή που απαιτούσαν τα χρηματοδοτικά προγράμματα, είτε υπαναχώρησαν από τον φόβο και την ανασφάλεια για το μέλλον. Σε όλα αυτά, συνυπολογίστε και την σημαντική μείωση της κατανάλωσης, λόγω έλλειψης ρευστότητας, που κι αυτή με την σειρά της έδωσε ένα ακόμη πλήγμα στις ήδη λαβωμένες επιχειρήσεις. Ένας εφιαλτικός φαύλος κύκλος. Ανάλογες καταστάσεις διαμορφώθηκαν και στον χώρο του τουρισμού και ιδιαίτερα των ξενοδοχειακών μονάδων που είχαν να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα στην τροφοδοσία τους, καθώς οι προμηθευτές ζητούσαν από τους ξενοδόχους να πληρώνουν τοις μετρητοίς. Δόθηκε, ταυτόχρονα, η χαριστική βολή στον εσωτερικό τουρισμό, αφού η συντριπτική πλειοψηφία ακύρωσε τις διακοπές της. Αυτές είναι λίγες μόνο και ενδεικτικές καταστάσεις που διαμορφώθηκαν στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων, κατά την διάρκεια των capital controls.
• Αν αυτή είναι η «μικρή» εικόνα της καθημερινότητας, όπως λέτε, ποια είναι η μεγάλη εικόνα των επιπτώσεων της επιβολής των περιορισμών διακίνησης κεφαλαίων;
Εδώ οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και αποτυπώνουν την πανωλεθρία της αγοράς και κυρίως της μικρομεσαίας επιχείρησης. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ΓΕΜΗ, από τις 29 Ιουνίου 2015, οπότε και επεβλήθησαν τα capital controls, μέχρι και τις 15 Ιουνίου του 2016, συνολικά 31.287 επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο, αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν στη νέα πραγματικότητα. Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο που αποτυπώνει το Βατερλώ από τους 12 μήνες capital controls, είναι ότι για πρώτη φορά στα χρόνια της κρίσης και συγκεκριμένα από το 2012, οπότε υπάρχουν ετήσια στατιστικά στοιχεία στο ΓΕΜΗ, το ισοζύγιο μεταξύ συστάσεων επιχειρήσεων – διαγραφών είναι αρνητικό. Δηλαδή οι συστάσεις εταιρειών είναι πολύ λιγότερες από τις διαγραφές-πτωχεύσεις. Τα λουκέτα ήλθαν και ως επακόλουθο της πτώσης του τζίρου, που ξεπερνά το 10% σε κάθε τομέα του εμπορίου, με μεγάλο χαμένο το λιανικό εμπόριο. Λάβετε δε υπ’ όψιν σας ότι σ’ αυτό το αποτέλεσμα δεν συνέβαλαν μόνο τα capital controls. H οριστική διακοπή της ρευστότητας σε συνδυασμό με τη φοροκαταιγίδα και την αδυναμία του Δημοσίου να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, αποτέλεσε την αιτία για το οριστικό κλείσιμοo των επιχειρήσεων. Οι νέες ρυθμίσεις σε φορολογία και ασφαλιστικό, διαμόρφωσαν ένα ακόμη πιο αρνητικό κλίμα, δυσχεραίνοντας τις προβλέψεις για οικονομική ανάκαμψη στον επιχειρηματικό και εμπορικό κόσμο.
• Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η επιβολή των capital controls θα συνεχιστεί για ακόμα έναν χρόνο. Μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, ποιες επιχειρήσεις θα καταφέρουν να επιβιώσουν, διότι με βάση τους ρυθμούς που μπαίνουν λουκέτα, μιλάμε κατά κύριο λόγο για επιβίωση των επιχειρήσεων και όχι για κερδοφορία.
Είναι κοινή εκτίμηση ότι οι όποιες κινήσεις ελάφρυνσης των capital controls είχαν σχεδιαστεί, δύσκολα μπορούν πλέον να επιτευχθούν μετά τις εξελίξεις της 23ης Ιουνίου και την απόφαση των Βρετανών για Brexit. Αυτό σημαίνει ακόμα περισσότερες παρενέργειες στην αγορά και την οικονομία. Και αυτό διότι τα capital controls τροφοδοτούν την ύφεση, αποτρέπουν την επιστροφή καταθέσεων και το άνοιγμα των διεθνών αγορών, δημιουργούν ανταγωνιστικές ανισότητες σε βάρος των μικρών επιχειρήσεων, ευνοούν την ανάπτυξη του παραεµπορίου, της παραοικονοµίας και της φοροδιαφυγής, ενώ παράλληλα συντείνουν στην ανάπτυξη καναλιών και μεθόδων συναλλαγών που δεν καταγράφονται, ούτε φορολογούνται, αποκόπτουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε τραπεζική χρηματοδότηση, αλλά ακόμη και στα δικά τους ρευστά διαθέσιμα στις τράπεζες, υπονοµεύουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και επηρεάζουν αρνητικά τις εξαγωγές, δημιουργούν απαιτήσεις για 100% προπληρωµής εισαγωγών, λόγω άρνησης των ξένων ασφαλιστικών εταιριών να ασφαλίσουν τον ελληνικό κίνδυνο, αυξάνουν τις επισφαλείς υποχρεώσεις προς τις τράπεζες και προς τρίτους, λόγω δυσκολιών αποπληρωµής. Όσο αυτή η κατάσταση συνεχίζεται, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις θα βγαίνουν βαρύτατα ηττημένες από αυτήν την άνιση μάχη επιβίωσης. Ο αντίκτυπος δεν είναι μόνο οικονομικός αλλά και κοινωνικός, γιατί τα λουκέτα συνοδεύονται με τις αντίστοιχες χαμένες θέσεις εργασίας. Υπό αυτές τις συνθήκες και μόνο να προφέρει κανείς τις λέξεις ανάπτυξη και προοπτική, ισοδυναμεί με ένα πολύ πικρό και ατυχές ανέκδοτο.
• Ποιες είναι οι ανησυχίες, οι αγωνίες των επιχειρηματιών της περιοχής μας; Ποια θέματα σας θέτουν;
Όλα τα παραπάνω! Όλα όσα σας περιέγραψα συνθέτουν την καθημερινή μάχη επιβίωσης που δίνουν οι τοπικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, εμείς εδώ στα Δωδεκάνησα έχουμε και τα δικά μας προβλήματα να αντιμετωπίσουμε, προσθετικά σε όλα τα υπόλοιπα, καθώς δεν περνάει μέρα που να μην χρειαστεί να αποκρούσουμε το μένος του κεντρικού κράτους εναντίον των νησιών μας. Η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, η κατάργηση της έκπτωσης στον ειδικό φόρο αλκοόλης, η αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση και στον τουρισμό. Ουκ έστιν τέλος. Με την ευκαιρία και επειδή κάποιοι επιχειρούν να επαναφέρουν το ζήτημα του ΔΗΦΟΔΩ, να τους πω ότι το θέμα έκλεισε άπαξ δια παντός. Ας το πάρουν απόφαση . Να σταματήσουν να συζητούν για επιστροφή του «από την πίσω πόρτα». Σε τελευταία ανάλυση, έχω ξαναπεί ότι δεν είναι ούτε ηθικό, ούτε δίκαιο να συνεχίζεται η τιμωρία των επιχειρηματιών της περιοχής μας, για τα οικονομικά αδιέξοδα των Δήμων. Αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να στηρίξουν τον παραγωγικό ιστό της περιοχής, σε μια περίοδο που η συλλογική προσπάθεια και η συνοχή της τοπικής κοινωνίας είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
• Βλέπετε φως στο τούνελ κ. Πάππου;
Δυστυχώς όχι. Τίποτε δεν δικαιολογεί αισιόδοξες σκέψεις και προοπτικές, όταν κάθε μέρα που ξημερώνει μας περιμένει ένα ακόμα χτύπημα, ένα ακόμα φορομπηχτικό μέτρο. Με την εμμονή που επιδεικνύουν οι κυβερνώντες στην υπερφορολόγηση, ο στραγγαλισμός της ελληνικής οικονομίας και των ΜμΕ συνεχίζεται για 6η χρονιά. Και ως γνωστόν, ύφεση και ανάπτυξη δεν είναι δυνατόν να συμβαδίσουν. Αν το συνειδητοποιήσουν, ίσως τότε να υπάρξει ελπίδα. Προς το παρόν, δεν βλέπω τίποτα που θα μπορούσα για πιαστώ για να στηρίξω έστω κάποια ψήγματα αισιοδοξίας.
