«Αριστερά σημαίνει πρόοδος, όχι εμμονή στο παρελθόν»

Ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Δωδεκανήσου Δημήτρης Κρεμαστινός μίλησε στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο «Μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας». Ο Δημήτρης Κρεμαστινός κατέθεσε τις απόψεις και την προσωπική του εμπειρία ως υπουργού εξηγώντας ότι όσες φορές και αν νομοθετηθεί και με όσα ονόματα αν τον αποκαλέσουμε, χωρίς χρήματα ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού είναι καταδικασμένος να αποτύχει.

Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι αν και ως Υπουργός επανέφερε στο ΕΣΥ την αποκλειστική απασχόληση των γιατρών, σήμερα θα πρότεινε στη κυβέρνηση να δημιουργήσει ένα υβριδικό σύστημα που θα κρίνεται από την αποτελεσματικότητά του και να μην προσκολληθεί σε εμμονές του παρελθόντος καθώς, φέρνοντας το παράδειγμα της Κω, είναι πιο σημαντικό να έχεις παιδίατρο με υβριδικό σύστημα παρά να περιμένεις 10 χρόνια, όπως συμβαίνει σήμερα, για να συμπληρωθεί η κενή θέση.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην εξοικονόμηση πόρων από τον έλεγχο της συνταγογράφησης και των διαγνωστικών εξετάσεων, όπου, κατά τη γνώμη του θα πρέπει να εστιαστεί το Υπουργείο Υγείας για να καταστήσει το ΕΣΥ βιώσιμο και να μην εξαρτάται οικονομικά από το ΕΣΠΑ όπως σήμερα νομοθετεί.

Το πλήρες κείμενο ομιλίας του, ακολουθεί:

«Όπως είπα και στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων είναι ότι χρειάζονται πόροι και όχι νόμοι για να λειτουργήσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Το ίδιο και ο θεσμός του Οικογενειακού Γιατρού. Και είχα πει στην Επιτροπή, απευθυνόμενος προς τους Υπουργούς: «Πού είναι τα δίκτυα των γιατρών της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που είχαν θεσπιστεί με νόμους και οι τότε Υπουργοί λάβροι μιλούσαν εδώ στη Βουλή καταχειροκροτούμενοι, όπως τώρα μιλούν οι σημερινοί Υπουργοί;».

Πού είναι όλα αυτά; Πού είναι ο προσωπικός ιατρός; Πού είναι τα αστικά κέντρα υγείας με τα παρακλάδια τους που θα αναχαίτιζαν την πρόσβαση προς τα νοσοκομεία; Πουθενά. Οι νόμοι όμως και οι Υπουργοί που τους πέρασαν υπάρχουν. Φοβούμαι ότι και οι ΤΟΜΥ (οικογενειακός γιατρός), επειδή ακριβώς έχουν τις ίδιες αδυναμίες, θα έχουν την ίδια τύχη. Επιπλέον, οι ΤΟΜΥ οικονομικά στηρίζονται στο ΕΣΠΑ το οποίο έχει ημερομηνία λήξης. Τι θα γίνει όταν τελειώσουν οι πόροι;Μπορούν αιωνίως οι οικογενειακοί γιατροί της Ελλάδας να πληρώνονται με ευρωπαϊκά κονδύλια; Είναι αυτό εθνικό σύστημα υγείας;

Και το λέω αυτό, γιατί όταν ήμουν Υπουργός Υγείας, όπως είπα στην Επιτροπή, δεν είχα αγγίξει τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού, ενώ είχα αγγίξει όλα τα θέματα, γιατί ακριβώς ο Έιμπελ Σμιθ που θεωρείται για την εποχή εκείνη ο υπ’ αριθμόν ένα οικονομολόγος της Ευρώπης, τότε πρύτανης του London School of Economics, μου είπε: «Εάν δεν εξασφαλίσεις τους πόρους, μην το κάνεις…». Και είπα προχθές στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων, ποιοι ακριβώς είναι οι πόροι, και που μπορεί να αναζητηθούν, τους οποίους που η διαπλοκή της υγείας είχε δυστυχώς φροντίσει τότε να μπλοκάρει για να μην εξασφαλιστούν. Πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής έγραφαν: το Υπουργείο Υγείας θέλει να κάνει την Υγεία ΠροΠο, θέλει να εξασφαλίσει υγείας από τα καζίνο και τα τυχερά παιχνίδια, θέλει να αυξήσει τις τιμές του τσιγάρου και του αλκοόλ.

Εν πάση περιπτώσει, δεν προχώρησα το θέμα αυτό χωρίς λεφτά, για να μην έχω την τύχη που είχαν οι επόμενοι Υπουργοί. Διότι οι επόμενοι Υπουργοί είχαν αυτήν την τύχη, που εγώ δεν την είχα, όσον αφορά το θέμα του οικογενειακού γιατρού.

Επειδή θα προτείνω –και πρότεινα στην Επιτροπή- το υβριδικό σύστημα υγείας, θα ήθελα να υπενθυμίσω, κυρίως για τους νεότερους Βουλευτές και για τους Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ότι όταν ανέλαβα εγώ το Υπουργείο Υγείας ήμουν ο Υπουργός εκείνος που επανέφερε την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών.

Η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση είχε σταματήσει και οι ιατροί, ένας-ένας, άνοιγαν ιατρεία και έφευγαν από τα νοσοκομεία. Τότε, λοιπόν, βρέθηκα αντιμέτωπος με όλους τους γιατρούς, που ήθελαν να έχουν και παράλληλα ιατρεία. Αυτό είναι ιστορικά αποδεδειγμένο εκ του νόμου.

Επίσης, να θυμίσω ότι βρέθηκα ξανά αντιμέτωπος με την ιατρική ηγεσία, διότι επέμεινα να μπουν γιατροί μέσα στα νοσοκομειακά αυτοκίνητα και στα αεροπλάνα. Η απάντηση ήταν ότι μέχρι τότε έμπαιναν μόνο νοσοκόμοι. Και οι συνδικαλιστές οι δικοί μας μου έλεγαν: «Θα μας κάνεις νοσοκόμους;». Και οι γιατροί τελικά μπήκαν και στα αεροπλάνα και στα αυτοκίνητα, οπότε αντιλαμβάνεστε ότι είχα ένα τεράστιο πρόβλημα κι εγώ προσωπικά. Άρα, λοιπόν, ο τελευταίος που θα ήθελε να μην γίνει πλήρης και αποκλειστική απασχόληση θα ήμουν εγώ, ο οποίος ουσιαστικά την επανέφερα την εποχή εκείνη.

Σημειωτέον, κύριε Υπουργέ, εάν δεν την επανέφερα, επειδή ήμουν δυόμισι χρόνια Υπουργός, αντιλαμβάνεστε ότι όλοι ή οι περισσότεροι γιατροί θα είχαν βγει έξω από τα νοσοκομεία. Και απλούστατα, δεν θα υπήρχε σύστημα υγείας σήμερα. Ποιος θα τους ξαναέφερνε, με τι κριτήρια και με τι λεφτά; Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πώς έχουν τα πράγματα. Είναι δύσκολα.

Αν όμως σήμερα ήμουν στο Υπουργείο, δεν θα έφερνα αυτόν τον νόμο. Θα επέμενα στο υβριδικό σύστημα υγείας. Και γιατί θα επέμενα στο υβριδικό σύστημα υγείας; Για να εκμεταλλευτώ την ιδιωτική πρωτοβουλία που σήμερα εκμεταλλεύεται το Δημόσιο, γιατί δεν έχετε τη δυναμική και τις υπηρεσίες να την τιθασεύσετε σήμερα. Η προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας σήμερα είναι αναμφισβήτητη, όπως υπήρχε πάντα βέβαια. Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην κατανάλωση φαρμάκων στην Ευρώπη, με τελευταία την Ολλανδία που έχει μεγαλύτερο πληθυσμό. Δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Πώς τιθασεύεται; Εκεί είναι το θέμα. Λύσεις υπάρχουν, όχι στην παιδεία του γιατρού μέσω των συνεδρίων που υποστηρίζουν διάφορες φαρμακευτικές εταιρίες αλλά λίγα και σοβαρά ιατρικά συνέδρια με έγκριση του ΚΕΣΥ, μέσω των πανεπιστημίων. Ο σωστά εκπαιδευμένος γιατρός που συνταγογραφεί τα απαραίτητα φάρμακα και εισηγείται τις σωστές θεραπείες είναι αυτός που θα περιορίσει την προκλητή ζήτηση.

Άρα λοιπόν, ένα σύστημα, όχι το γερμανικό, αλλά παραλλαγή του γερμανικού, αφού το μελετήσουμε πρώτα, θα ήταν το ιδανικό σύστημα αυτή τη στιγμή για τη χώρα.

Πρέπει να ξεφύγουμε από τις ιδεολογικές εμμονές, κακά τα ψέματα. Διότι όταν ήρθαν εδώ οι εκπρόσωποι της Βουλής της Κίνας, τους ρώτησα: «Άραγε, εάν ήταν ο Μάο Τσε Τουνγκ, θα είχατε αυτό το πολιτικό σύστημα σήμερα;». Ξέρετε τι μου είπε ο Αντιπρόεδρος; Μου χαμογέλασε και μου είπε: «Μετά την Πλατεία Τιέν Αν Μεν, είτε θα είχαμε ό,τι είχε η Σοβιετική Ένωση στην εξέλιξή της, δηλαδή τη διάλυση του κομμουνιστικού συστήματος ή θα είχαμε το σημερινό μας σύστημα». Επίσης, μου είπε: «Εάν ζούσε ο Μάο Τσε Τουνγκ σήμερα, θα έκανε το σύστημά μας». Δηλαδή υβριδικό σύστημα κομμουνισμού – καπιταλισμού.

Αριστερά σημαίνει πρόοδος, όχι εμμονή στο παρελθόν.

Άρα, λοιπόν, οι εμμονές είναι κακό. Θα σας το αποδείξω πάρα πολύ απλά. Εγώ ως διευθυντής καθηγητής του Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ», με leasing πήρα ένα μηχάνημα αιμοδυναμικού αξίας 700.000 ευρώ τότε. Σήμερα, είναι δυόμισι χρόνια που το «ΑΤΤΙΚΟΝ» δεν έχει μαγνητικό τομογράφο, απ’ ό,τι μου είπε χθες ο εκεί καθηγητής ακτινολογίας. Γιατί δεν έχει; Διότι χάλασε και δεν υπάρχουν λεφτά να αγοραστεί. Έχουν περάσει όμως δυόμισι χρόνια με χαλασμένο τον μαγνητικό τομογράφο.

Και σας ερωτώ: Εάν μπορούσε να τον πάρει, όπως το πήρα εγώ με leasing, γιατί να μην το πάρει; Αφού ούτως ή άλλως, οι εξετάσεις που πληρώνουν για τους αρρώστους στα ιδιωτικά, το ίδιο το νοσοκομείο όταν τα ζητάει, καλύπτει την τιμή του leasing. Άρα, λοιπόν, η εμμονή του να μένουμε σε παραδοσιακά, όταν δεν εξυπηρετούμε τον τελικό σκοπό, κατά τη γνώμη μου είναι λάθος.

Να έρθω και στην πραγματικότητα. Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι δεν κάνει τίποτα το Υπουργείο Υγείας. Προσωπικά, πιστεύω ότι προσπαθεί. Το θέμα νομίζω πως είναι, κατά το ευαγγελικό ρηθέν, ότι «το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής». Και ως «σαρξ», εννοώ τα λεφτά. Δεν γίνεται διαφορετικά δυστυχώς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Υπουργείο Υγείας προσπαθεί αλλά η προσπάθεια από μόνη της δεν επαρκεί.

Για παράδειγμα, δείτε το άρθρο 27 του νομοσχεδίου που ψηφίζουμε σήμερα. Λέει ότι ιδρύεται νοσοκομείο στην Κάρπαθο –και παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, εάν μπορείτε αυτό να το σβήσετε- το ότι δηλαδή εξαιρείται από το Προεδρικό Διάταγμα περί νοσοκομείων. Το γράφει. Το είδα τουλάχιστον εγώ. Εάν το έχετε διορθώσει, το αποσύρω. Εάν δεν το έχετε διορθώσει, δείτε το και αν μπορεί, να φύγει αυτό τουλάχιστον.

Και γιατί λέω να το αποσύρετε; Διότι δεν υπάρχουν χρήματα για προσλήψεις και κατά κάποιο τρόπο αντί προσλήψεων μεταφέρει τους γιατρούς του σημερινού Κέντρου Υγείας στο Νοσοκομείο που ιδρύει, το οποίο μάλιστα, ονομάζει «Άγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος», χωρίς να πληροί τις προδιαγραφές ενός νοσοκομείου. Κι εγώ, κάνοντας χιούμορ, είπα ότι ο Άγιος Ιωάννης θα προστατεύσει το νοσοκομείο, αλλά όσο θαυματουργός και αν είναι, χρειάζονται γιατροί, κακά τα ψέματα.

Γιατί δεν πληροί τις προδιαγραφές για να ονομαστεί «νοσοκομείο»; Γιατί αυτό το νοσοκομείο, όταν λειτουργήσει, δεν θα έχει καρδιολόγο, διότι ο καρδιολόγος του Κέντρου Υγείας έφυγε και είναι ιδιώτης σήμερα. Φαντάζεστε λοιπόν σήμερα να έχεις νοσοκομείο σε ένα νησί τουριστικό που να μην έχει καρδιολόγο; Δεν έχει χειρουργό, γιατί απ’ ό,τι μου είπαν, πέθανε και δεν αντικαταστάθηκε. Αναισθησιολόγος δεν προβλέπεται από τον κανονισμό. Νεφρολόγος δεν προβλέπεται. Νευρολόγος δεν προβλέπεται. Καλά, ψυχίατρος δεν το συζητάμε, είναι πολυτέλεια! Οφθαλμίατρος; Ωτορινολαρυγγολόγος; Ε, τι νοσοκομείο είναι αυτό; Εγώ θα πω ότι φταίει το Υπουργείο; Αφού ξέρω ότι δεν έχει λεφτά και δεν μπορεί να το κάνει. Πρέπει όμως αυτά τα να λάβει υπόψη του το Υπουργείο και να φύγει από τις εμμονές. Το σύστημα πρέπει να δώσει καρπούς.

Γίνεται τώρα μια προκήρυξη για δέκα, έντεκα χρόνια για παιδίατρο στην Κω. Εγώ θα προχωρήσω παρακάτω. Όταν έχεις δέκα χρόνια προκήρυξη και υπάρχουν τέσσερις-πέντε παιδίατροι έξω και δεν θέλει κανένας να μπει μέσα στο σύστημα, γιατί τα λεφτά είναι λίγα, να το πούμε καθαρά, τι άλλο μπορείς να κάνεις από το να πεις ότι όταν οι προκηρύξεις περάσουν ένα ορισμένο χρόνο -πόσο θέλετε; Δύο τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια; Εδώ είναι δέκα – τότε κατ’ ανάγκην πάρτε έναν γιατρό με σύμβαση από τους πέντε για να υπάρχει γιατρός στο νοσοκομείο.

Δεν μπορεί να μείνουμε στην εμμονή πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, που σε τελική ανάλυση εγώ την επανάφερα ως Υπουργός, εάν αυτή δεν εξυπηρετεί τη λειτουργία του συστήματος. Δεν μπορεί να μείνουμε σε αυτή την εμμονή. Αν μπορούμε να το κάνουμε το σύστημα να λειτουργήσει έτσι, με τα δυο μου χέρια θα ψηφίσω «ναι». Αν δεν μπορούμε, όμως, θα μείνουμε σε αυτή την εμμονή; Αδιανόητο.

Να σας αναφέρω ότι τώρα με πήρε τηλέφωνο ο Δήμαρχος Λέρου επειδή ένα επιμίσθιο, όπως μου είπε, που δεν το γνωρίζω τι ακριβώς, για τους γιατρούς του θεραπευτηρίου Λέρου έχει καταργηθεί και οι γιατροί απειλούν να φύγουν από το σύστημα.

Άρα, κατά συνέπεια, το πρόβλημά μας είναι η περιφέρεια κυρίως, διότι εδώ η κατάσταση, έστω αλαλούμ, βολεύεται, θέλετε είτε με τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων που λειτουργούν ως πρωτοβάθμια, είτε με τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα», είτε με τους «Γιατρούς του Κόσμου», είτε με τους δημοτικούς γιατρούς, είτε με τα κοινωνικά ιατρεία. Η κατάσταση στις μεγάλες πόλεις βολεύεται. Στην περιφέρεια, όμως, όπως σας είπα, είναι τα θέματα ανοιχτά και κατά συνέπεια πρέπει κάπως να αντιμετωπιστούν.

Και πρέπει να πω κάτι, για να ολοκληρώσω με αυτό, ότι η προκλητή ζήτηση φαρμάκων και εξετάσεων είναι το χειρότερο πράγμα. Όσοι δούλεψαν στο εθνικό σύστημα υγείας της Αγγλίας, όπως δούλεψα κι εγώ, ξέρουν ότι εκεί ο γιατρός που παραπέμπει, ο οικογενειακός γιατρός, έχει το PC του, έχει την γραμματέα του. Το ίδιο έχει και ο επιμελητής γιατρός και ο διευθυντής στο νοσοκομείο. Το νοσοκομείο απαντά σε κάθε οικογενειακό γιατρό και του λέει ότι ο ασθενής έχει αυτήν την πάθηση, γι’ αυτόν τον λόγο, και πρέπει να πάρει το συγκεκριμένο φάρμακο. Κι έτσι γίνεται οικονομία γιατί ο οικογενειακός γιατρός δεν συνταγογραφεί ό,τι θέλει. Εάν, όμως, εμείς αφήνουμε τους οικογενειακούς γιατρούς ουσιαστικά ανεξέλεγκτους, αντιλαμβάνεστε ότι η συνταγογράφηση θα ευημερήσει και η προκλητή ζήτηση θα πολλαπλασιαστεί.

Αυτός είναι για μένα ο λιγότερο ισχυρός παράγων για να υποστηρίξω ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε ένα σύστημα ευέλικτο το οποίο ονομάζω υβριδικό.

Όμως, θα ολοκληρώσω με τον περίφημο Ιουλιανό τον Παραβάτη, ο οποίος ήθελε να επαναφέρει το αρχαίο κάλλος και την αρχαία θρησκεία κι έστειλε λοιπόν, μια αντιπροσωπεία στο μαντείο των Δελφών να ρωτήσει με ποιον τρόπο θα επανέλθει η θρησκεία, γιατί δεν ήταν ικανοποιημένος από τον χριστιανισμό, όπως εξελισσόταν τότε. Και του απήντησε το Μαντείο των Δελφών με το περίφημο: «Είπατε τω Βασιλεί, χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά, ουκέτι φοίβος έχει καλύβαν ου μάντιδα δάφνην, ου παγάν λαλέουσαν» και τελείωσε με το «Απέσβετο γαρ και λάλον ύδωρ». Με απλά λόγια το Μαντείο του είπε βασιλιά μου ξέχασέ το. Το «λάλον ύδωρ» του Μαντείου των Δελφών είναι η οικονομία, είναι οι πόροι, είναι τα λεφτά. Δηλαδή είναι αυτά που μας λείπουν σήμερα για να υλοποιήσουμε έναν θεσμό οικογενειακού γιατρού ευρωπαϊκού επιπέδου.»