Κατέχει δικαίως, τους τίτλους του «πρωτεργάτη», του «στυλοβάτη», του «αγωνιστή», του «ειδήμονα», του…, του…, του…, του ελληνικού Τουρισμού. Βάσoς Μηναΐδης. Ο επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, ο «σοφός Νέστορας» του ελληνικού Τουρισμού, μιλάει στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ», με αφορμή το αφιέρωμα που πραγματοποιεί το περιοδικό στα Δωδεκάνησα.
Mε μοναδικά του «όπλα» την αμεσότητα, την ειλικρίνεια, την οξυδέρκεια και την ευθυκρισία, ο κ. Μηναΐδης, σε μια συνέντευξη που σίγουρα δεν θα μείνει ασχολίαστη, μιλάει για την εξέλιξη των τουριστικών ροών τη φετινή τουριστική περίοδο στη χώρα μας, την οποία χαρακτηρίζει ως «καλή» και απαντά σε μία σειρά θεμάτων, χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό: Επιμήκυνση, Αφάντου, Υπερφορολόγηση και Συλλογικές διαπραγματεύσεις, είναι κάποια από τα θέματα που τέθηκαν «επί τάπητος» και για τα οποία ο ίδιος παίρνει θέση.
Κύριε πρόεδρε, ποια είναι η δική σας εκτίμηση για τη φετινή τουριστική σεζόν, μία σεζόν καλή στο σύνολό της για τον ελληνικό τουρισμό, χωρίς, ωστόσο, να λείπουν οι γκρίνιες;
Στο σύνολό της η φετινή τουριστική χρονιά είναι μια καλή χρονιά, με αύξηση στις αφίξεις και στις διανυκτερεύσεις και με μικρή μείωση στα έσοδα. Οι εκτιμήσεις για την πορεία του ελληνικού τουρισμού εφέτος μέχρι τον Ιούνιο ήταν διθυραμβικές. Από τον Ιούνιο, όμως, οπότε και άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα αισθητή η επανάκαμψη της Τουρκίας στον τουριστικό «στίβο», στην ευρύτερη περιοχή, όπως και η επιστροφή της Αιγύπτου και της Τυνησίας, οι προηγούμενες εκτιμήσεις μετριάστηκαν. Δυσκολίες παρατηρήθηκαν στις πωλήσεις, κυρίως για τα ξενοδοχεία τα οποία δεν είχαν αυξημένο αριθμό early bookings, οι οποίες, ωστόσο, στην πορεία καλύφθηκαν. Έτσι, η φετινή τουριστική σεζόν, όπως όλα δείχνουν, θα ολοκληρωθεί στα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, ενώ, ήδη, έχουν ξεκινήσει οι κρατήσεις για το 2019, από τη γερμανική αγορά, η οποία πιθανολογείται ότι θα κυμανθεί στα περυσινά, ίσως και σε υψηλότερα επίπεδα, κάτι το οποίο είναι πολύ νωρίς ακόμη για να πούμε με βεβαιότητα.
Να υποθέσουμε από τα λεγόμενά σας ότι δεν συμφωνείτε με τον προβληματισμό που, ήδη, υπάρχει για το 2019;
Πράγματι, υπάρχει έντονος προβληματισμός λόγω της επανάκαμψης της Τουρκίας, όμως, με βάση τις μέχρι στιγμής πωλήσεις, για τη Ρόδο μιλώντας, δεν επιβεβαιώνονται.
Φέτος, θα υπάρξει επιμήκυνση της σεζόν;
Σε καμία περίπτωση. Εάν δεν υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις, από πλευράς πολιτείας, είτε σε επίπεδο διαφήμισης με τους tour operators, είτε οτιδήποτε που θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι οι πτήσεις charter δεν θα είναι ζημιογόνες, δεν μπορούμε να μιλάμε για επιμήκυνση της σεζόν. Μόνο με ευχολόγια επιμήκυνση δεν γίνεται…
Το «πείραμα» της Κρήτης, όπου κάποια ξενοδοχεία παρέμειναν ανοικτά το διάστημα Δεκέμβριος 2017-Φεβρουάριος 2018, θεωρείτε ότι είναι επιτυχημένο κι έχει προοπτική ή απλά κάποιο πρακτορείο που πουλάει ένα πολύ συγκεκριμένο προϊόν, για κάποιους λόγους, αποφάσισε να εφαρμόσει το πρόγραμμά του αυτό στο νησί;
Ακριβώς αυτό. Πρόκειται για συγκεκριμένο προϊόν, το οποίο πουλάει κάποιο πρακτορείο κι εδώ και χρόνια έβρισκε ως αποδέκτη την Τουρκία, και πέρυσι, λόγω των προβλημάτων στη γείτονα χώρα, το πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε στην Κρήτη. Δεν ξέρω εάν θα μπορούσε να έχει προοπτικές κάτι τέτοιο και, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι αυτό το ζητούμενο, ούτε ο τουρισμός τον οποίο έχει ανάγκη η Κρήτη ή η Ρόδος. Αυτό που έχει ανάγκη ο ελληνικός τουρισμός είναι η επιμήκυνση της σεζόν μέχρι τον Δεκέμβριο και η έναρξή της από τον Μάρτιο. Όσον αφορά στην υλοποίηση χειμερινού τουρισμού, καταρχάς θα πρέπει να γίνουν κατοικίες, οι οποίες θα καλύπτουν τις ανάγκες παρατεταμένης διαμονής των ξένων τουριστών και απευθείας αεροπορικές συνδέσεις.
Τι είδους επενδύσεις έχει ανάγκη η Ρόδος προκειμένου να εξακολουθήσει να κατέχει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στον ελληνικό τουρισμό;
Από πλευράς ξενοδοχειακής υποδομής, η Ρόδος διαθέτει ένα υψηλής ποιότητας ξενοδοχειακό προϊόν και τις περισσότερες πολυτελείς ξενοδοχειακές κλίνες στη χώρα. Αυτό που χρειάζεται το νησί είναι πολυτελείς βίλες και κατοικίες, οι οποίες θα μπορούν να προσελκύσουν ένα άλλο είδος τουρισμού στο νησί, εξασφαλίζοντας μακράς διάρκειας διαμονές, εκτός τουριστικής περιόδου. Όσον αφορά σε επίπεδο άλλων επενδύσεων, στο νησί θα μπορούσαν να κατασκευαστούν για παράδειγμα γήπεδα ποδοσφαίρου και αντίστοιχες υποδομές, προκειμένου να φιλοξενούνται στη Ρόδο μεγάλες, ευρωπαϊκές, γερμανικές λόγου χάρη, ποδοσφαιρικές ομάδες, για την προετοιμασία τους. Αλλά όλα αυτά απαιτούν προγραμματισμό, σχεδιασμό και συντονισμό, που σημαίνει ότι χρειάζεται μια ενεργή πολιτική ηγεσία. Και, δυστυχώς, στη χώρα μας οι πολιτικές ηγεσίες και οι διοικήσεις αλλάζουν με τέτοιους ρυθμούς, που όλα αυτά φαντάζουν απλά «ψιλά γράμματα
Ο διαγωνισμός για το Αφάντου, τόσο για το γκολφ, όσο και για τα ξενοδοχεία προχωράει με τους γνωστούς, αργούς, ελληνικούς ρυθμούς. Πόσο αισιόδοξος είσαστε για το μέλλον της επένδυσης, θα προχωρήσει;
Κάποια στιγμή, όταν ολοκληρωθούν οι έρευνες που διενεργούνται από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, πιστεύω ότι η επένδυση θα προχωρήσει. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, αφού το ζητούμενο δεν είναι να δεσμεύονται εκτάσεις…
Ποιες είναι οι επιπτώσεις, τόσο άμεσες, όσο και μακροπρόθεσμες από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου;
Τα έσοδα του κλάδου τα τελευταία χρόνια επιβαρύνονται με υπέρογκους φόρους, που μπορεί κάποια στιγμή να ήταν απαραίτητο να εφαρμοστούν, όμως θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρησή τους και μια καινούρια δημοσιονομική πολιτική, με αναπτυξιακά κριτήρια. Είναι γεγονός ότι, ο κλάδος δεν μπορεί να αντέξει για πολύ ακόμη καιρό αυτή τη «φοροκαταιγίδα».
Ποιο είναι το σχόλιό σας για την επαναφορά των Συλλογικών διαπραγματεύσεων, δεδομένου ότι έχετε ασχοληθεί αρκετά με τα εργασιακά θέματα;
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι, το πρόβλημα δεν είναι η επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων. Σαφώς και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων οφείλει να υπογράψει μία σύμβαση, την οποία να εφαρμόζουν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Αυτό είναι το έντιμο του πράγματος από την πλευρά της ξενοδοχειακής αγοράς. Σε καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορούμε να μιλάμε για αυξήσεις μισθών, όπως γινόταν την περίοδο από το 2000 μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης. Τότε πράγματι δεν θα ξέρω τι να πω… Οι αυξήσεις πρέπει να είναι λελογισμένες, προκειμένου οι επιχειρήσεις να μπορούν να εφαρμόζουν και τα επενδυτικά τους σχέδια.
Αυτή η επέκταση των Συλλογικών διαπραγματεύσεων δεν θεωρείτε πως θα επιβαρύνει επιπλέον τα οικονομικά των ξενοδοχείων;
Καταρχάς, οι όποιες διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνονται με ελεύθερα μέρη και διαιτησία. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν το λιγότερο καταδικαστέα πιθανή απόφαση της πολιτείας να επαναφέρει τον προηγούμενο νόμο, σύμφωνα με τον οποίο μπορούσε να υπάρξει απόφαση, εκτελεστέα, παρά τις διαφωνίες της μίας πλευράς, κάτι που δεν συναντάται σε ελεύθερες αγορές. Αυτό θα ήταν καταστροφή για τον κλάδο. Επιμένω ότι τα οικονομικά των ξενοδοχείων επιβαρύνονται από τις παράλογες αυξήσεις των μισθών, οπότε δεν μπορούμε να μιλάμε για αυξήσεις πάνω από 1%.
Εφέτος καταγράφηκε υστέρηση των ρωσικών ροών προς τη χώρα μας. Ποιο είναι το σχόλιό σας και ποιες είναι οι αγορές εκείνες στις οποίες θα πρέπει να προσανατολιστεί η χώρα μας;
Η υστέρηση της ρωσικής αγοράς είναι συνέπεια της πτώσης του ρουβλίου και της αδύναμης ρωσικής οικονομίας. Στον παράγοντα αυτό και μόνο οφείλονται οι διακυμάνσεις που παρατηρούνται στην πορεία των ρωσικών αφίξεων στη χώρα μας. Οι Ρώσοι αγαπούν την Ελλάδα και τους Έλληνες, με τους οποίους τους συνδέει κάτι πολύ ιερό, η Ορθόδοξη πίστη. Από την άλλη, η χώρα μας ολοένα και δείχνει να ισχυροποιεί τη θέση της ως κορυφαία τουριστική επιλογή για τους Γερμανούς τουρίστες, με την Τουρκία να χάνει διαρκώς μερίδιο από τη συγκεκριμένη αγορά. Επίσης, μεγάλες, τουριστικές αγορές για την Ελλάδα εξακολουθούν να αποτελούν η βρετανική και η γαλλική, ενώ διευρύνεται συνεχώς το μερίδιο των αφίξεων από τις αγορές της Πολωνίας, της Ουκρανίας κι άλλες χώρες της Βαλτικής. Σε όλες αυτές τις χώρες οφείλουμε να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας.
Οι προσπάθειες που γίνονται να προσελκύσουμε τουρισμό από την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία, πως σας φαίνονται;
Αυτός ο υπερπόντιος τουρισμός αφορά κυρίως την πρωτεύουσα, αφού οι ταξιδιώτες από την Ινδία, για παράδειγμα, που επισκέπτονται την Ευρώπη, δεν έχουν σαν στόχο τους να ταξιδέψουν σε μία χώρα, αλλά σε περισσότερες, επισκεπτόμενοι τις πρωτεύουσές τους, με σκοπό να δουν από κοντά τα μεγαλύτερα πολιτισμικά μνημεία και αξιοθέατα και να αποκτήσουν μία εικόνα για τη χώρα επίσκεψής τους. Ο τουρισμός από την Κίνα έχει μια άλλη δυναμική, αφού πλέον πολλά ζευγάρια Κινέζων τελούν τους γάμους τους στη χώρα μας. Ωστόσο, οι αριθμοί είναι πολύ μικροί για να πούμε ότι προσβλέπουμε στον κινέζικο τουρισμό.
