Το ελαιόλαδο, το κρασί, το μέλι, τα τυριά, τα υφαντά, τα ζυμαρικά, τα φρούτα και άλλα στοιχεία της μέχρι τώρα θεωρούμενης μικρής τοπικής παραγωγής, θα αποτελέσουν τη βάση για το βιοπορισμό και την επιχειρηματική ανάπτυξη μερικών δεκάδων οικογενειών, που με τη σειρά τους θα απασχολήσουν εκατοντάδες προσωπικού στη Δωδεκάνησο.
Αυτό προκύπτει ως συμπέρασμα από τις προτάσεις χρηματοδότησης δράσεων, όπως υποβλήθηκαν προς το Leader / Clld μέσω της Αναπτυξιακής Δωδεκανήσου (ΑΝΔΩ Α.Ε) και απετέλεσαν εξαιρετικά ευχάριστη έκπληξη για όλους όσους παρακολουθούν την πορεία της τοπικής οικονομίας.
Οι προτάσεις αυτές συνιστούν την απόδειξη ότι πια οι Δωδεκανήσιοι έχουν αποφασίσει να δουλέψουν στον πρωτογενή τομέα σε απόλυτα επαγγελματική βάση. Η πορεία που ήδη έχει δρομολογηθεί δείχνει ξεκάθαρα ότι η «μονοκαλλιέργεια του τουρισμού» για το Νομό έχει αρχίσει να παρέρχεται, ίσως ανεπιστρεπτί.
Αυτές είναι οι προτάσεις που υπεβλήθηκαν
Σχεδόν όλες οι επενδυτικές προτάσεις για χρηματοδότηση από το Leader είναι εξαιρετικά αξιόλογες και “πλημμυρισμένες” από τα αγροτικά προϊόντα.
Ο κλάδος που εμφανίζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους υποψήφιους επενδυτές είναι η επεξεργασία σταφυλιών για την παραγωγή κρασιού, αλλά και αποσταγμάτων που μέχρι τώρα δεν παράγονταν στα Δωδεκάνησα. Τα νέα προϊόντα εμφανίζουν εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον και είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσουν συζήτηση στους κόλπους των παραγόντων της τοπικής οικονομίας. Σε ό,τι αφορά την παραγωγή κρασιού, έχουν υποβληθεί προτάσεις για ίδρυση και επέκταση έξι οινοποιείων. Μεταξύ των νησιών, όπου προτείνεται να ιδρυθούν νέα οινοποιεία συγκαταλέγονται η Ρόδος, αλλά και η Κάρπαθος, όπου σήμερα δεν διαθέτει ούτε μία τέτοια μονάδα μεταποίησης.
Το ελαιόλαδο αποτελεί μια επίσης μεγάλη παραγωγική δραστηριότητα στην οποία στρέφονται οι επενδυτές. Οι προτάσεις τους αφορούν στην τυποποίηση του ευλογημένου αυτού προϊόντος. Συνολικά κατατέθηκαν πέντε τέτοιου είδους φάκελοι που αφορούν στα νησιά Ρόδο και Κάλυμνο. Υπάρχει επίσης μία πρόταση που αφορά στον εκσυγχρονισμό υφιστάμενου ελαιοτριβείου.
Σημειώνεται ότι το τοπικό ελαιόλαδο βρέθηκε στην κορυφή της ζήτησης των τουριστών και ενώ ως προϊόν αγοράζεται με χαμηλό κόστος (μόλις 3 ευρώ ανά λίτρο από τον παραγωγό), με μια καλή συσκευασία διατίθεται σε πολλαπλάσια τιμή. Το μόνο πρόβλημα που υπάρχει εντοπίζεται στη σχετικά μικρή παραγωγή, που κι αυτή αποτελεί απόρροια της εγκατάλειψης των ελαιώνων του νησιού. Ισως, αυτή η στροφή οδηγήσει σε αναθέρμανση της σωστής καλλιέργειας των υπέροχων αυτών δέντρων.
Δυναμικός πυλώνας του τοπικού πρωτογενούς τομέα φάνηκε ξανά πως είναι η παραγωγή μελιού, με όλα του τα παράγωγα. Εχουν υποβληθεί τέσσερις προτάσεις για ενίσχυση συναφών επιχειρήσεων σε Ρόδο, Κω, Αστυπάλαια και Κάλυμνο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζουν δύο προτάσεις που αφορούν εκσυγχρονισμό τυροκομείων σε Κω και Κάσο. Ο κλάδος αυτός υπόσχεται καλές αποδόσεις και εξασφαλισμένο εισόδημα, καθώς η προσπάθεια ανάδειξης της τοπικής κουζίνας οδήγησε στην αναζήτηση των παραδοσιακών προϊόντων. Οι σεφ για να χρησιμοποιήσουν τα τοπικά τυριά υποχρεούνται να ζητούν πιστοποιητικά τυποποίησης που ορίζονται από την κείμενη Νομοθεσία και μόνο τα επίσημα τυροκομεία μπορούν να ικανοποιήσουν αυτή την απαίτηση.
Όμως, και οι υπόλοιπες προτάσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της υποδράσης για τη μεταποίηση της αγροτικής παραγωγής, έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Αυτές αφορούν επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων που είτε δεν υπάρχουν, είτε δεν είναι ευρέως διαδεδομένα, όπως: παραγωγή κεριών, επεξεργασία κρέατος, ζυθοποιία, παραγωγή ζυμαρικών, παγωτών, πολτοποιημένα φρούτα, αλόη, χυμό ρόδι και μαρμελάδες. Οι προτεινόμενες επενδύσεις προέρχονται από Ρόδο, Κω, Κάλυμνο και Σύμη.
Σε ό,τι αφορά τις μικρές βιοτεχνίες, το ενδιαφέρον κινήθηκε κυρίως στην ίδρυση και εκσυγχρονισμό ξυλουργείων (Κως και Κάλυμνος) και στην ανάπτυξη παραδοσιακών αρτοποιείων (Κάρπαθος, Σύμη).
Απετέλεσε ευχάριστη έκπληξη η υποβολή δύο προτάσεων για την ενίσχυση επιχειρήσεων – εργαστηρίων μεταποίησης υφασμάτων (Ρόδος και Κάλυμνος). Φαίνεται πως κι εδώ η παράδοση εμπνέει τη σύγχρονη επαγγελματική δραστηριότητα.
Για τις υποδράσεις που αφορούσαν στον τουρισμό και στις υπηρεσίες, ενώ οι περιορισμοί ήταν πολλοί (π.χ. ενίσχυση επιχειρήσεων μόνο στα νησιά κάτω των 3.000 κατοίκων, ιδρύσεις καταλυμάτων μόνο από μετατροπή χαρακτηρισμένων κτηρίων, μικρά ποσοστά ενίσχυσης), υποβλήθηκαν αρκετές προτάσεις (οι περισσότερες για εκσυγχρονισμούς) με σημαντικότερες αυτές που αφορούν ιδρύσεις από μετατροπή χαρακτηρισμένων κτηρίων σε καταλύματα στη Νίσυρο, στην Αστυπάλαια και στη Χάλκη.
Τα στοιχεία
και οι εγκρίσεις
Συνολικά υπεβλήθησαν 58 προτάσεις συνολικού προϋπολογισμού 9,3 εκατομμυρίων ευρώ.
Οι προτάσεις έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά, γι’ αυτό και θα πρέπει όλοι οι επενδυτές εντός των προσεχών ημερών να καταθέσουν και τον έντυπο φάκελο της υποψηφιότητάς τους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι μελέτες που εκπόνησαν, οι τυχόν προεγκρίσεις που έλαβαν, οι προσφορές και ό,τι άλλο έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν. Οσο πιο πλήρης είναι ο φάκελός τους, τόσο πιο υψηλή θα είναι η βαθμολογία που θα λάβουν στις δύο φάσεις της αξιολόγησης.Κατά την πρώτη φάση, θα εξεταστούν οι προτάσεις με κριτήρια επιλεξιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι όσες δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της παρούσας προκήρυξης του Leader θα απορριφθούν. Συνήθως σε αυτή την κατηγορία βρίσκεται περίπου το 7% έως 10% των υποψηφιοτήτων.
Η δεύτερη αξιολόγηση θα γίνει με κριτήρια βαθμολόγησης. Πρόκειται για ένα απόλυτα αντικειμενικό σύστημα βαθμολόγησης με το οποίο διαμορφώνεται μια σειρά προτεραιότητας από την οποία θα εξαρτηθεί η λίστα με τους τελικούς δικαιούχους. Ένα στοιχείο που δείχνει την αντικειμενικότητα της μεθόδου είναι το ακόλουθο: Εάν μια πρόταση συνοδεύεται από ολοκληρωμένη οικονομοτεχνική μελέτη, τότε λαμβάνει «5» μονάδες. Εάν δεν συνοδεύεται από μελέτη τότε λαμβάνει «0» μονάδες. Εάν διαθέτει προεγκρίσεις από τις αρμόδιες Δημόσιες Υπηρεσίες τότε λαμβάνει «10» μονάδες, εάν υπάρχουν μόνο οι αιτήσεις προς τις ίδιες Υπηρεσίες τότε λαμβάνει «5» μονάδες κι αν δεν υπάρχουν ούτε καν οι αιτήσεις τότε η πρόταση λαμβάνει «0» μονάδες. Η πρόταση που θα συγκεντρώσει την υψηλότερη βαθμολογία, ανά κατηγορία επενδύσεων, θα βρεθεί στην κορυφή των επιλογών και θα ακολουθούν οι υπόλοιπες ανάλογα με τους βαθμούς τους.
Η όλη διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους, συνεπώς οι τελικοί δικαιούχοι θα γνωρίζουν πολύ γρήγορα τα αποτελέσματα. Σε κάθε περίπτωση οι επενδυτές που το επιθυμούν, μπορούν να ξεκινήσουν τις προβλεπόμενες εργασίες.
Θα ζητηθούν επιπλέον κονδύλια ώστε να επιδοτηθούν όλοι
Στόχος των στελεχών της ΑΝΔΩ είναι να εξασφαλιστούν κονδύλια ώστε να υποστηριχθούν όλοι οι επενδυτές. Το διαθέσιμο κονδύλι του Leader είναι 4,1 εκατομμύρια ευρώ και οι επενδύσεις απαιτούν 9,3 εκατομμύρια ευρώ. Για το λόγο αυτό θα ζητηθούν πρόσθετα κονδύλια από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το αίτημα για την έγκριση πρόσθετων κονδυλίων ενισχύεται από το είδος των επενδύσεων που κινδυνεύουν να μείνουν εκτός χρηματοδοτήσεων. Επειδή το μεγάλο ενδιαφέρον των επενδυτών επικεντρώθηκε στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, θεωρείται σίγουρο πως οι επιτελείς του Υπουργείου θα το σκεφτούν δυο φορές να απορρίψουν το σχετικό αίτημα.
