Ακούγεται σαν κάτι μακρινό, άγνωστο και απλησίαστο. Για τους μη ειδικούς είναι ένα ίδρυμα με στόχο καθαρά την επιστημονική μελέτη και την εξαγωγή επιστημονικής γνώσης. Στην πραγματικότητα, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι πολύ περισσότερα από ένα σύνολο θετικών επιστημόνων, απομονωμένων από το ευρύ κοινό. Αντιθέτως, όχι μόνο είναι ανοιχτό προς το κοινό, αλλά «κυνηγάει» να μεταδώσει γνώση και εμπειρίες.
Ιδρύθηκε το 1842 και βασικός του σκοπός ήταν αρχικά «να μετράει τον επίσημο χρόνο, την ώρα Ελλάδος», όπως δήλωσε ο κ. Μάνος Σαριδάκης, κύριος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και υπεύθυνος των κέντρων επισκεπτών του Αστεροσκοπείου. Αργότερα, απόκτησε και ερευνητική δραστηριότητα, ενώ σήμερα έχει τρία Ινστιτούτα: το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεσκόπησης, το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης και το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.Το πρώτο κτίριο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών είναι αυτό που βρίσκεται στο Λόφο των Νυμφών, στο Θησείο, το οποίο λειτουργεί από το 1846, ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκε και στην Πεντέλη.
Κέντρα Επισκεπτών
Δύο Κέντρα Επισκεπτών, στο Θησείο και στην Πεντέλη, φιλοξενούν καθημερινά σχολεία από όλη την Ελλάδα, καθώς «πάνω από 250 σχολεία επισκέπτονται τα δύο αυτά παραρτήματα κάθε χρόνο», σύμφωνα με τον κ. Σαριδάκη, και «κάνουν ξεναγήσεις στα ιστορικά κτίρια (σ.σ.: Του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών), και παρατηρούν τον Ήλιο με το ηλιακό τηλεσκόπιο». Στη συνέχεια, ο κ. Σαριδάκης, μιλώντας για τις βραδινές ξεναγήσεις αναφέρει πως «κάνουμε ξεναγήσεις 3-4 φορές την εβδομάδα –το καλοκαίρι πιο πυκνά–, όπου ανοίγουμε τα τηλεσκόπια, το “Newall” στην Πεντέλη και το “Δωρίδη” στο Θησείο, ενώ κάνουμε και διαλέξεις».
Στο Θησείο, μάλιστα, όπως μας πληροφορεί ο υπεύθυνος του Κέντρου Επισκεπτών, υπάρχει και αγγλόφωνη ξενάγηση, λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος από την πλευρά των τουριστών. Κατά μέσο όρο, στις βραδινές ξεναγήσεις παρευρίσκονται 20.000-25.000 επισκέπτες. Εκτός των καθιερωμένων δράσεων, πραγματοποιούνται και επιπλέον εκδηλώσεις, όπως μουσικοχορευτικές βραδιές (συναυλίες και θεατρικά events), καθώς «προσπαθούμε να “παντρέψουμε” την Τέχνη με την Επιστήμη», όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σαριδάκης.
Πέρα από τις δράσεις και τις ξεναγήσεις που λαμβάνουν χώρα εντός του Αστεροσκοπείου, πραγματοποιούνται και επισκέψεις από το ίδιο το προσωπικό του Αστεροσκοπείου σε σχολεία, δήμους και κοινότητες. «Πηγαίνουμε και εμείς σε σχολεία με ένα ηλιακό τηλεσκόπιο, δίνουμε διαλέξεις, ενώ καμιά φορά παίρνουμε μαζί και ένα φορητό πλανητάριο για να κάνουμε προβολές», αναφέρει ο κ. Σαριδάκης, ο οποίος περιέγραψε τρεις χαρακτηριστικές δράσεις από τις δεκάδες που έχουν πραγματοποιηθεί: Πρώτον, επισκέψεις σε φυλακές. «Είχαμε συγκεκριμένη δράση, όπου πηγαίναμε συστηματικά σε φυλακές της χώρας και δίναμε διαλέξεις για τα θέματα της Αστρονομίας και της Επιστήμης» δήλωσε ο κ. Σαριδάκης, τονίζοντας την αποδοχή της δράσης από τους κρατουμένους, οι οποίοι «χαιρόντουσαν που έβλεπαν την κηλίδα στον Ήλιο και πανηγύριζαν σαν μικρά παιδιά». Δεύτερον, επισκέψεις σε κοινότητες Ρομά, όπου πάλι γίνονταν διαλέξεις με τη χρήση τηλεσκόπιου, και τα παιδιά «παρατηρούσαν ήσυχα και με ενδιαφέρον». Τρίτον, σειρά διαδικτυακών μαθημάτων στα σχολεία των Δωδεκανήσων. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του Κέντρου Επισκεπτών, «μία ώρα την εβδομάδα συνδέονταν και μας άκουγαν, ενώ προς την άνοιξη και το καλοκαίρι πήγαμε κιόλας στα βασικά νησιά των Δωδεκανήσων και κάναμε δράσεις επί τόπου».
«Διάχυση της Επιστήμης»
Για το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το προσωπικό του, «η διάχυση της Επιστήμης είναι κάτι πολύ βασικό». «Εμείς πληρωνόμαστε από τον ελληνικό λαό και πρέπει να το δώσουμε πίσω αυτό, ως άμυνα απέναντι στη δυσκολία πρόσβασης από τον μέσο άνθρωπο στα αποτελέσματα της Επιστήμης, για να καταπολεμήσουμε τις ψευδοεπιστήμες», υποστηρίζει ο κ. Σαριδάκης και συνεχίζει: «Εξυπηρετούμε και έναν κοινωνικό ρόλο και προσπαθούμε να διαδώσουμε τα αποτελέσματα της Επιστήμης». Κλείνοντας, υπογραμμίζει πως «η διάχυση της Επιστήμης είναι κομβική και πρέπει να γίνεται εκεί που παράγεται η Επιστήμη», τονίζοντας τη σημασία της εκλαΐκευσης της επιστημονικής γνώσης.
Καθημερινές ξεναγήσεις για σχολεία
Το Κέντρο Επισκεπτών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών πραγματοποιεί δράσεις και ξεναγήσεις για τα σχολεία καθημερινά, τις πρωινές ώρες, τόσο στο Θησείο, στο Λόφο των Νυμφών, όσο και στην Πεντέλη. Αν και πλέον λειτουργεί και τρίτο Κέντρο Επισκεπτών, στα Καλάβρυτα, δεν είναι ακόμη πλήρως προσβάσιμο, ωστόσο γίνονται προσπάθειες, ώστε να λειτουργήσει κανονικά, όπως και τα υπόλοιπα, με σκοπό να εξυπηρετήσει ολόκληρη την περιοχή της Πελοποννήσου.
Όπως δήλωσε ο κ. Μάνος Σαριδάκης, κύριος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και υπεύθυνος των Κέντρων Επισκεπτών του Αστεροσκοπείου, υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης δράσεων και στα ίδια τα σχολικά ιδρύματα, αφού υπάρξει η προαπαιτούμενη συνεννόηση. Οι δράσεις περιλαμβάνουν διαλέξεις, χρήση τηλεσκοπίου, ορισμένες φορές ακόμη και προβολές μέσω φορητού πλανηταρίου. Όσον αφορά στις βραδινές ξεναγήσεις, οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, από όπου οι ενδιαφερόμενοι επισκέπτες μπορούν να αντλήσουν όλες τις πληροφορίες για το περιεχόμενο των ξεναγήσεων, την ώρα και την ημέρα κάθε εκδήλωσης, καθώς και να πραγματοποιήσουν την κράτησή τους.
Για τη συμμετοχή στις εκδηλώσεις και τις δράσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών υπάρχει εισιτήριο, το οποίο κοστίζει 5 ευρώ, ενώ η είσοδος είναι δωρεάν για ανέργους και ΑμΕΑ. Τα έσοδα από τα εισιτήρια είναι απαραίτητα για τη στήριξη των δράσεων και τη συντήρηση της όλης προσπάθειας από το Αστεροσκοπείο, καθώς, όπως αναφέρει ο κ. Σαριδάκης, «δεν είμαστε εταιρία για να στοχεύουμε στο κέρδος. Θέλουμε να διοχετεύσουμε την επιστημονική γνώση προς το κοινό». Τέλος, καταβάλλονται προσπάθειες, ώστε να καθιερωθούν δράσεις και εκδηλώσεις που θα εξυπηρετούν και ευάλωτες ομάδες, όπως τα άτομα με προβλήματα όρασης, σύμφωνα με τον υπεύθυνο του Κέντρου Επισκεπτών, στο πλαίσιο της κοινοποίησης των επιστημονικών γνώσεων στο ευρύ κοινό.
Πηγή: vradini.gr
