Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην αλληλεγγύη και στην ελεημοσύνη είναι πολύ λεπτή. Είναι μετρημένοι εκείνοι που μπορούν να διαχωρίσουν το όριο αλλά και το βαθύτερο νόημα.
Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο, μία από τις εξέχουσες προσωπικότητες της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, Ουρουγουανός δημοσιογράφος, λογοτέχνης και συγγραφέας, ήταν από τους λίγους που έθεσε τον προβληματισμό για την λεπτή διαχωριστική γραμμή, στην σωστή του βάση, λέγοντας: “Δεν πιστεύω στην φιλανθρωπία, πιστεύω στην αλληλεγγύη. Η φιλανθρωπία είναι κατακόρυφη, άρα είναι ντροπιαστική. Πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω. Η αλληλεγγύη είναι οριζόντια. Σέβεσαι τον άλλο και μαθαίνεις από αυτόν. Έχω πολλά να μάθω από άλλους ανθρώπους”.
Είθισται, τις ημέρες πριν τις γιορτές, να μπαίνουν στο κάδρο οι αδύναμοι συμπολίτες μας και η προσοχή μας να στρέφεται σε αυτή την ευαίσθητη ομάδα ανθρώπων, αν και θα έπρεπε να υπήρχαν οι ανάλογες δομές που θα μεριμνούν για εκείνους καθ΄ολη τη διάρκεια του έτους, με στόχο να καταφέρουν να ξανασταθούν στα πόδια τους.
Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, είμαστε όλοι εν δυνάμει «ευπαθείς». Η λίστα των απόρων συνεχώς μεγαλώνει στη Ρόδο της ευμάρειας, στη Ρόδο που αποτελεί σημείο αναφοράς του τουρισμού.
Ανθρωποι που μέχρι πρότινος, είχαν την δουλειά τους και μια στρωμένη καθημερινότητα, σήμερα αναγκάζονται να δέχονται το βοήθημα των κοινωνικών υπηρεσιών ή των ευαισθητοποιημένων πολιτών, συλλόγων και σωματείων, με σκυμμένο το κεφάλι.
Χρέος μας είναι, οι άνθρωποι αυτοί να μην νιώσουν την βοήθεια ως ελεημοσύνη αλλά ως αλληλεγγύη. Να μην νιώσουν ότι τους κάνουμε χάρη αλλά ότι η στήριξη είναι δική μας υποχρέωση. Να μην νιώσουν την αδυναμία τους ως βάρος… Και σε κάποιες περιπτώσεις, να μην νιώσουν αντικείμενο εκμετάλλευσης ή προβολής.
Η διαχωριστική γραμμή είναι λεπτή. Ο πραγματικά ευαισθητοποιημένος ενεργός πολίτης, που παλεύει για την ουσία και όχι για το θεαθήναι, γνωρίζει πώς να κρατήσει τους τόνους χαμηλά και πώς θα διασφαλίσει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων που από την μια στιγμή στην άλλη, χωρίς άλλη επιλογή, βρέθηκαν να έχουν ανάγκη μια τσάντα με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.
Επειδή τις ημέρες των γιορτών, αναπτύσσεται η «σπουδή» της ελεημοσύνης εις βάρος της ουσιαστικής αλληλεγγύης κι επειδή πρωτίστως πρέπει να προστατευθεί η κατακερματισμένη υπερηφάνεια των οικογενειών είναι σημαντικό και η δημοσιότητα των λεγόμενων φιλανθρωπικών δράσεων να είναι περιορισμένη.
Αυτή η λεπτή διαχωριστική γραμμή είναι εύκολο να τηρηθεί, αν για μια στιγμή βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση εκείνων που αναγκάζονται να απλώσουν το χέρι, πολλές φορές όχι για τον εαυτό τους αλλά για τα παιδιά τους, για να μην τους στερήσουν την χαρά των Χριστουγέννων και την ανεμελιά των παιδικών τους χρόνων. Ας μην τους στερήσουμε λοιπόν, κι εμείς, την αξιοπρέπειά τους…
Α-τυπος και υπογραμμός: H λεπτή γραμμή
