Δυναμιτίζουν το κλίμα οι Τούρκοι λίγες μόνο ώρες πριν από τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στον απόηχο της προκλητικής συμφωνίας Άγκυρας – Λιβύης για τον καθορισμό θαλασσίων συνόρων. Με διαρροή στο επίσημο κρατικό πρακτορείο Anadolu, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ισχυρίζεται ούτε λίγο, ούτε πολύ πως στα ελληνικά νησιά αλλά και στο δυτικό μέτωπο της Κύπρου δεν πρέπει να δοθεί ΑΟΖ, ούτε υφαλοκρηπίδα γιατί «βάση το διεθνές δίκαιο βασικός όρος είναι η αρχή της ίσης κατανομής και όχι της ίσης απόστασης».
Η προκλητική διαρροή
Σύμφωνα λοιπόν με τη διαρροή του ΥΠΕΞ της Τουρκίας στο Anadolu, με βάση αυτή την αρχή, συγκρίνοντας τα νησιά με το ηπειρωτικό έδαφος άλλων χωρών μπορεί να τους δοθεί λιγότερη υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Υποστηρίζει ότι μπορεί να ληφθούν υπόψη παράγοντες όπως το μέγεθος, το μήκος της πρόσοψής και η θέση των νησιών και πόσο μακριά είναι από το ηπειρωτικό έδαφος.
Συγκεκριμένα, πηγές του τουρκικού ΥΠΕΞ ανέφεραν στο πρακτορείο ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έκανε τις συμφωνίες της για οριοθέτησης της θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τις άλλες χώρες (Αίγυπτο, Λίβανο και Ισραήλ) στη βάση της αρχής της ίσης απόστασης θεωρώντας την Κύπρο «ηπειρωτικό έδαφος». Μάλιστα η ίδια πηγή υποστηρίζει ότι δεν είναι όρος η αρχή της ίσης απόστασης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Αναφέρει ακόμη ότι ο βασικός όρος στο διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας είναι η αρχή της «ίσης κατανομής». «Με βάση αυτή την αρχή, συγκρίνοντας τα νησιά με το ηπειρωτικό έδαφος μπορεί να τους δοθεί λιγότερη υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Και μάλιστα τα νησιά μπορεί να περικυκλωθούν εντελώς. Σε αυτό το σημείο μπορεί να ληφθούν υπόψη παράγοντες όπως το μέγεθος, το μήκος της πρόσοψής και η θέση των νησιών και πόσο μακριά είναι από το ηπειρωτικό έδαφος», αναφέρει η ίδια πηγή.
Οι ίδιες πηγές του τουρκικού ΥΠΕΞ αναφέρουν ότι για την υπογραφή της συμφωνίας της Τουρκίας με την Λιβύη για τις οριοθέτηση των θαλάσσιων αρμοδιοτήτων προβλήθηκε η αρχή της ίσης κατανομής. Σχετικά με τον χάρτη που δημοσιοποίησε χθες ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Ναυτιλίας και Αεροπορίας του τουρκικού ΥΠΕΞ, η ίδια πηγή αναφέρει ότι σε αυτόν ορίζεται ότι η περιοχή δεν πρέπει να δοθεί στα ελληνικά νησιά και στο δυτικό μέτωπο της Κύπρου άλλη περιοχή θαλάσσιας αρμοδιότητας πέραν των χωρικών τους υδάτων.
Σύμφωνα με το Anadolu, με την συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης μπορεί να μην λύνονται εντελώς όλες οι διαμάχες αλλά η Τουρκία έχει ένα σημαντικό κέρδος από την άποψη της στήριξης των δικών της νομικών και πολιτικών επιχειρημάτων.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Προκλητική η συμφωνία
Πάντως το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ πήρε θέση υπέρ της Ελλάδας για το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης για τον καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.
Απαντώντας σε ερώτηση της ιστοσελίδας hellasjournal.com και του Εθνους αλλά και του ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου των Εξωτερικών χαρακτήρισε τη συμφωνία προκλητική, που έχει προκαλέσει εντάσεις στην περιοχή.
Η δήλωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ:
«Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν παίρνουν γενικά θέση στις διαφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα άλλων κρατών, καλούμε όλες τις πλευρές να απέχουν από ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο σε μια ευαίσθητη χρονικά στιγμή.
Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας λύσης.
Ειδικότερα, η ανακοίνωση ενός υπογεγραμμένου μνημονίου κατανόησης για την οριοθέτηση μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης της Λιβύης (GNA) έχει προκαλέσει εντάσεις στην περιοχή, δεν είναι χρήσιμη και είναι προκλητική.
Σημειώνουμε ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, από το Λονδίνο, υποστήριξε για μία ακόμη φορά την Τουρκία, ακόμα και την απόφασή της να αγοράσει το ρωσικό σύστημα S-400».
