Η «εποχή της αθωότητας» των βραχυχρόνιων μισθώσεων λαμβάνει πλέον και επίσημα τέλος καθώς με δύο νομοσχέδια, του υπουργείου Τουρισμού και του υπουργείου Οικονομικών, εισάγεται ένα νέο, αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο και επιβάλλονται επιπλέον τέλη. Παράλληλα, το υπουργείο Τουρισμού αποκτά ελεγκτικές αρμοδιότητες για την καταλληλότητα και την τήρηση των κανόνων σε αυτή την αγορά.
Ο στόχος είναι τριπλός: αφενός να προστατευθεί το τουριστικό προϊόν από αυθαιρεσίες και ακατάλληλα ακίνητα και να περιοριστεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός, κατά τους ξενοδόχους, ανταγωνισμός από τις ανεξέλεγκτες βραχυχρόνιες μισθώσεις και αφετέρου να αυξηθούν τα έσοδα του Δημοσίου από τη δραστηριότητα αυτή. Επιπλέον, επιχειρείται να αρθεί η κοινωνική δυσαρέσκεια για την έλλειψη προσιτών ενοικίων κατοικιών, αποθαρρύνοντας τους ιδιοκτήτες από τη δραστηριότητα αυτή και ενθαρρύνοντάς τους να επαναφέρουν τα ακίνητά τους στη μακροχρόνια μίσθωση.
Την ίδια ώρα, βέβαια, η κυβέρνηση απέφυγε πολύ αυστηρότερα μέτρα που έχουν προταθεί από φορείς εκπροσώπησης κυρίως των ξενοδόχων, καθώς αναγνωρίζει ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ενισχύουν το εισόδημα χιλιάδων μικροϊδιοκτητών ακινήτων και ενισχύουν τα φορολογικά έσοδα αλλά και την οικονομική δραστηριότητα μέσω των δαπανών που πραγματοποιούν αυτοί και οι πελάτες τους.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), η προσφορά διαθέσιμων προς βραχυχρόνια μίσθωση κλινών (+90.000 κλίνες) τον Ιούλιο υπερέβη το 1 εκατομμύριο έναντι 888.000 κλινών στα ξενοδοχεία κατά τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Εκτιμάται ωστόσο ότι χωρίς τη δυνατότητα φιλοξενίας ταξιδιωτών σε βραχυχρόνιες μισθώσεις, θα ήταν αδύνατον να ικανοποιηθεί η ζήτηση μόνον από τα ξενοδοχεία.
Τα νέα στάνταρντ
Επιχειρώντας, λοιπόν, να βρει τη «χρυσή τομή» το υπουργείο Τουρισμού και η κυβέρνηση, με νομοσχέδιο του οποίου η δημόσια διαβούλευση αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από τα Χριστούγεννα, εισάγει συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Βραχυχρόνια μίσθωση: Οι αλλαγές, οι έλεγχοι και τα πρόστιμα
Ετσι, ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια, σύμφωνα με το άρθρο 111 του ν. 4446/2016 (Α΄ 240), θα πρέπει πλέον να πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές:
• Να αποτελούν χώρους κύριας χρήσης και να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό.
• Να διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν.
• Να διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής.
• Να διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
Πρέπει να διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν.
Επιτόπιοι έλεγχοι
Για τη διαπίστωση συμμόρφωσης με τις παραπάνω προδιαγραφές δίνεται η δυνατότητα να διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι στην οικία που μισθώνεται και έχει δηλωθεί στην ειδική πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσιών Εσόδων (ΑΑΔΕ) από υπαλλήλους του υπουργείου Τουρισμού και από μεικτά συνεργεία ελέγχου με υπαλλήλους της ΑΑΔΕ. Πριν από τον έλεγχο θα προηγείται ενημέρωση τουλάχιστον προ δέκα ημερών προς τον διαχειριστή του ακινήτου με κάθε πρόσφορο τρόπο. Αν, δε, κριθεί απαραίτητο, οι υπάλληλοι που διενεργούν τον έλεγχο θα μπορούν να ζητούν τη συνδρομή των οργάνων της αστυνομίας για τη διενέργεια του ελέγχου, τα οποία υποχρεούνται να την παρέχουν όταν και όπου αυτό ζητηθεί.
Ο ελεγχόμενος εκμισθωτής υποχρεούται να συνεργάζεται πλήρως και να διευκολύνει το έργο του ελεγκτή υπαλλήλου της διοίκησης και να επιδεικνύει τα πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις και εν γένει στοιχεία προς απόδειξη τήρησης των προδιαγραφών. Αν δεν επιτραπεί η είσοδος στο ελεγχόμενο ακίνητο ή αποδειχθεί ότι δεν πληρούνται οι προδιαγραφές, θα επιβάλλεται στους διαχειριστές ακινήτων αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Το πρόστιμο αποτελεί δημόσιο έσοδο, επιβάλλεται και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Κατόπιν και μέσα σε 15 μέρες από την ημέρα που διαπιστώνεται η παράβαση, ο διαχειριστής του ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης υποχρεούται να προβεί σε ενέργειες συμμόρφωσης για την πλήρωση των προδιαγραφών. Αν διενεργηθεί νέος έλεγχος εντός ενός έτους από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής του προστίμου και διαπιστωθεί εκ νέου παράβαση των προδιαγραφών, το πρόστιμο θα επιβάλλεται στο διπλάσιο. Αν διενεργηθεί και νέος έλεγχος εντός τριών ετών και διαπιστωθεί εκ νέου παράβαση, επιβάλλεται στους διαχειριστές ακινήτων αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους που διαπράττεται η παράβαση, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 15.000 ευρώ.
«Με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία, προχωρούμε σε ουσιαστική ρύθμιση του τουριστικού προϊόντος της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, βάζοντας τέλος σε ασάφειες και κενά που αποδυναμώνουν την ποιότητα του ελληνικού τουρισμού», εξηγεί μιλώντας στην «Καθημερινή» η υπουργός Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη.
«Ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος: να διασφαλίσουμε ότι οι υπηρεσίες που προσφέρονται στους επισκέπτες μας ανταποκρίνονται στα υψηλότερα διεθνή πρότυπα και να εισάγουμε συγκεκριμένες προδιαγραφές ασφάλειας και λειτουργικότητας, ώστε να εξαλείψουμε πρακτικές που πλήττουν την εμπειρία του ταξιδιώτη ανεβάζοντας τον πήχυ για κάθε μορφή διαμονής στη χώρα μας». «Αυτή η παρέμβαση δεν είναι απλώς μια ακόμη κίνηση στο πλαίσιο της στρατηγικής του υπουργείου Τουρισμού· είναι μια τομή που κατοχυρώνει την ποιότητα του ελληνικού τουρισμού για το μέλλον. Δουλεύουμε αποφασιστικά για έναν ελληνικό τουρισμό που ξεχωρίζει και πρωτοπορεί», υπογραμμίζει.
Οι υπάλληλοι που διενεργούν τον έλεγχο θα μπορούν, εάν χρειάζεται, να ζητούν τη συνδρομή της αστυνομίας.
Τέλος κλιματικής κρίσης
Την ίδια ώρα, το υπουργείο Οικονομικών θεσπίζει τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, εκτός από τα ξενοδοχεία, και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Συγκεκριμένα, από τον Απρίλιο έως και τον Οκτώβριο σε ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης ορίζεται τέλος 8 ευρώ ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο. Αν τα ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι μονοκατοικίες άνω των 80 τ.μ., επιβάλλεται αυξημένο τέλος ανθεκτικότητας 15 ευρώ. Για το διάστημα Νοεμβρίου – Μαρτίου το τέλος ανθεκτικότητας σε ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης διαμορφώνεται χαμηλότερα και συγκεκριμένα στα 2 ευρώ. Αν τα ακίνητα που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι μονοκατοικίες άνω των 80 τ.μ., θα επιβάλλεται τέλος ανθεκτικότητας 4 ευρώ.
Φρένο στην Αθήνα
Πέρα από τις προδιαγραφές και τα τέλη, η κυβέρνηση αποφάσισε να απαγορεύσει και την είσοδο νέων ακινήτων σε βραχυχρόνιες μισθώσεις στο κέντρο της Αθήνας. Συγκεκριμένα, από την 1η Ιανουαρίου έως και την 31η Δεκεμβρίου 2025 δεν επιτρέπεται η εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής για ακίνητα που βρίσκονται στο 1ο, 2ο και 3ο διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το 50% του εισοδήματος που αποκτάται από βραχυχρόνια μίσθωση από την 1η Ιανουαρίου 2025 και μέχρι τον έλεγχο, που δεν είναι κατώτερο από 20.000 ευρώ. Σε περίπτωση νέας παράβασης εντός του ίδιου φορολογικού έτους, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το ποσό των εισπραχθέντων μισθωμάτων που δεν είναι κατώτερο από 40.000 ευρώ.
Ολοένα και περισσότεροι τουρίστες έρχονται φθινόπωρο και άνοιξη
Καθώς ολοκληρώνεται το 2024 καθίσταται ολοένα και πιο σαφές ότι οι συνήθειες των ξένων επισκεπτών της Ελλάδας σταδιακά μεταβάλλονται. Περισσότεροι επιλέγουν πλέον τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο για να επισκεφθούν τη χώρα μας, με τη μέση κατά κεφαλήν δαπάνη τους να διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι εκείνων που εξακολουθούν να έρχονται τον Ιούλιο και κυρίως τον Αύγουστο. Ο μεγάλος αριθμός τουριστών κατά τους παραδοσιακούς μήνες αιχμής, οι υψηλές τιμές αυτής της περιόδου και κυρίως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες και τους συχνούς καύσωνες, αποτελούν τις βασικές παραμέτρους που διαμορφώνουν νέες συνήθειες. Ετσι, φέτος στην Ελλάδα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο αν και ήρθαν περισσότεροι επισκέπτες από τους αντίστοιχους μήνες πέρυσι έμειναν λιγότερες μέρες και ξόδεψαν λιγότερα χρήματα.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν μια σαφή ανοδική τάση των ταξιδιών προς Ελλάδα τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο.
Αντιθέτως τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο οι αφίξεις και τα έσοδα ενισχύθηκαν σημαντικά. Μάλιστα η αύξηση των εσόδων τον Σεπτέμβριο υπερκάλυψε τις απώλειες του Ιουλίου και του Αυγούστου. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η γαλλική ξενοδοχειακή πολυεθνική αλυσίδα Accor νωρίτερα φέτος, πολλοί ταξιδιώτες δήλωσαν ότι αποφεύγουν την περίοδο αιχμής, δηλαδή τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, κυρίως λόγω δύο παραγόντων: του κόστους και της ανησυχίας για την υπερβολική ζέστη. Ενας στους τρεις ερωτηθέντες σε όλη την Ευρώπη, και συγκεκριμένα το 32%, δηλώνει ότι επιλέγει σκόπιμα να κάνει διακοπές εκτός της περιόδου αιχμής για να μειώσει το κόστος, ενώ ένας στους πέντε, το 19%, το κάνει για να αποφύγει τον καύσωνα. Αυτό σημαίνει ότι σημαντικός αριθμός ταξιδιωτών αντί να ταξιδέψουν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο για διακοπές «ήλιος και θάλασσα», οι οποίες κατά μέσον όρο έχουν διάρκεια περίπου επτά μέρες, επέλεξαν να κάνουν τέτοιου είδους διακοπές τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο. Πράγματι, τα στοιχεία των αφίξεων και των εισπράξεων στην Ελλάδα για φέτος τον Ιούνιο και τον Μάιο ήταν έντονα ανοδικά σε σχέση με πέρυσι. Ειδικότερα, φέτος τον Σεπτέμβριο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ανήλθαν σε 3,58 δισ. και ήταν αυξημένες κατά 261 εκατ. (+7,9%) έναντι των εσόδων του Σεπτεμβρίου 2023. H αύξηση αυτή κάλυψε τη μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων Ιουλίου – Αυγούστου, που ήταν λιγότερες κατά 256 εκατ. από πέρυσι.
Για ολόκληρο το φετινό εννεάμηνο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν σε 18,76 δισ. και είναι αυξημένες κατά 737 εκατ. (+4,1%) έναντι των εσόδων του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος.
Προς νέο ρεκόρ φέτος – Οι συνολικές αφίξεις πλησιάζουν τα 39 εκατ. από 32,7 εκατ. πέρυσι και τα έσοδα τα 21,44 δισ. από 20,46 δισ.
Πώς όμως θα κλείσει το έτος; Θα είναι η φετινή χρονιά νέο έτος-ρεκόρ για τον τουρισμό; Με βάση τα διαθέσιμα μέχρι στιγμής στοιχεία, η απάντηση είναι ναι. Τα έσοδα του τέταρτου τριμήνου πέρυσι (Οκτ. – Δεκ. 2023) ήταν 2,3 δισ. Αρα, αν και φέτος διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα –τα οποία με βάση τις πρώτες ενδείξεις θα είναι υψηλότερα– το σύνολο των εσόδων για το 2024 θα ανέλθει σε τουλάχιστον 21,2 δισ. και πιθανότατα να αγγίξει τα 21,44 δισ. από 20,46 δισ. το 2023.
Αντίστοιχα, οι συνολικές αφίξεις φέτος τείνουν προς τα 39 εκατ. και ίσως τα ξεπεράσουν, έναντι 32,745 εκατ. ταξιδιωτών πέρυσι.
Πηγή: kathimerini.gr
