• Η πρόγνωση της Ε.Μ.Υ. έκανε λόγο για έντονα καιρικά φαινόμενα στα Δωδεκάνησα από νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου έως και τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024• Κατά τη συνεδρίαση του ΠΕΣΟΠΠ, ειπώθηκε ότι υπήρχε αρμοδίως ενημέρωση πως ο μεγάλος όγκος νερού και τα έντονα καιρικά φαινόμενα αναμένονταν την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου
Ρόδος 1994, τέσσερις νεκροί από την κακοκαιρία. 2013, τέσσερις νεκροί από την κακοκαιρία. 2019, μία νεκρή από την κακοκαιρία.
2024… Η «πληγή» της Ρόδου ματώνει ξανά, και σήμερα τη βρίσκει να επουλώνει για ακόμα μια φορά τις πληγές που άφησαν πίσω τα πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν την περιοχή μας.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη φορά σαν φάρσα, έλεγε ο Καρλ Μαρξ. Στην περίπτωση της Ρόδου η επανάληψη αφορά μόνον στην τραγωδία.
Όπως δήλωσε στη «δημοκρατική» ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας – ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, που γνωρίζει πολύ καλά τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της Ρόδου και έχει κάνει αυτοψία σε αρκετές φυσικές καταστροφές που υπέστη το νησί, η αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες απαιτεί περισσότερο χρόνο.
Επειτα από την έκδοση του δελτίου τύπου της Ε.Μ.Υ. για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα, την Παρασκευή 30 Νοεμβρίου συνήλθε εκτάκτως το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Δωδεκανήσου με σκοπό τον συντονισμό και τη συνεργασία των φορέων ενόψει του κύματος κακοκαιρίας.
Κατά τη συνεδρίαση του ΠΕΣΟΠΠ, όπως ειπώθηκε στο πλαίσιο του καλύτερου προγραμματισμού, υπήρχε αρμοδίως ενημέρωση ότι ο μεγάλος όγκος νερού και τα έντονα καιρικά φαινόμενα αναμένονταν από το απόγευμα της Κυριακής 1 Δεκεμβρίου!!!.
Η πρόγνωση της Ε.Μ.Υ. έκανε λόγο για έντονα καιρικά φαινόμενα στα Δωδεκάνησα από νωρίς το απόγευμα του Σαββάτου έως και τη Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024. Ο πρωτοφανής όγκος νερού έπεσε στο βόρειο τρίγωνο του νησιού από το Σάββατο έως τις πρώτες ώρες της Κυριακής. Στη συνέχεια, από το μεσημέρι περίπου της Κυριακής και ως το απόγευμα της Δευτέρας παρά τις προγνώσεις των μετεωρολόγων για ακόμα πιο έντονα καιρικά φαινόμενα, οι βροχοπτώσεις ήταν σποραδικές και -ευτυχώς- χωρίς την ένταση και τη ραγδαιότητα του Σαββάτου. Διαφορετικά, σήμερα, ο απολογισμός της καταστροφής στη Ρόδο, θα γινόταν σε άλλη βάση.
Θ. Κολυδάς: Γιατί διήρκεσαν τόσο οι καταιγίδες στη Ρόδο
Ο διευθυντής της Ε.Μ.Υ, Θοδωρής Κολυδάς εξήγησε σε δημοσίευσή του πώς οι καταιγίδες που έπληξαν τη Ρόδο, διατηρήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αφού ανάρτησε σχετικό χάρτη, ο μετεωρολόγος εξήγησε τον μηχανισμό της ατμόσφαιρας που διατήρησε για τόσο πολύ, τις καταιγίδες, για τις οποίες τονίζει ότι «δεν ήταν ακραίας έντασης».
Ο ίδιος ολοκλήρωσε το μήνυμά του, απευθυνόμενος σε όσους συγκρίνουν την κακοκαιρία της Ρόδου, με αντίστοιχες άλλων περιοχών, αναφερόμενος πιθανότατα στη σύνδεση της Bora με την κατάσταση στη Βαλένθια.
«Οι συγκλίσεις των αερίων μαζών μεταξύ επιφάνειας και κατωτέρων σταθμών της ατμόσφαιρας συνέβαλαν στη διατήρηση των καταιγίδων για μεγάλο χρονικό διάστημα στην περιοχή της Ρόδου» ξεκινά στη δημοσίευση, ο Θοδωρής Κολυδάς.
«Στην επιφάνεια έπνεαν ΝΑ άνεμοι, ενώ στις κατώτερες στάθμες η ροή της ατμόσφαιρας ήταν Ν-ΝΔ . Αυτό οδήγησε σε εμμονή των καταιγίδων -που χωρίς να είναι ακραίας έντασης – προκάλεσαν πολύ μεγάλα ύψη υετού που έφταναν τα 174mm σε 12 περίπου ώρες το Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε και το πρωί της Κυριακής όπου προστέθηκαν περί τα 140 mm βροχής. Σε όλες τις μεγάλες πλημμύρες στο νησί αυτή η τοπικότητα δημιουργεί πάντοτε προβλήματα» συνέχισε Θοδωρής Κολυδάς, για να καταλήξει: «Οι συγκρίσεις αυτής της κακοκαιρίας με αντίστοιχες άλλων περιοχών πρέπει να αποφεύγεται».
Πώς γίνεται η πρόγνωση καιρού
Η πρόγνωση του καιρού γίνεται με δύο μοντέλα, ένα ευρωπαϊκό και ένα αμερικανικό. Το αμερικανικό μοντέλο βασίζεται σε μια συλλογή πολλών άλλων μοντέλων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων συστημάτων πρόβλεψης μικρής εμβέλειας που δίνουν προβλέψεις κάθε μια ώρα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι τόσο εστιασμένο όσο το ευρωπαϊκό.
Παρά την τεχνολογική πρόοδο, οι προβλέψεις δεν είναι πάντα ακριβείς. Η χαοτική φύση του καιρού σημαίνει ότι όσο οι μετεωρολόγοι πρέπει να κάνουν υποθέσεις σχετικά με τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στην ατμόσφαιρα, θα υπάρχει πάντα το περιθώριο λάθους.
Οι μετεωρολογικοί σταθμοί είναι ένα από τα μέσα που χρησιμοποιούν οι μετεωρολόγοι για να συλλέξουν δεδομένα που θα τους βοηθήσουν να κάνουν προβλέψεις. Αλλά η τοποθεσία των σταθμών μπορεί να επηρεάσει το πόσο ακριβή είναι τα δεδομένα. Οι μετεωρολογικοί σταθμοί είναι συνήθως τοποθετημένοι μέσα και γύρω από τις πόλεις με αποτέλεσμα να υπάρχουν λιγότερα δεδομένα για αγροτικές και νησιωτικές περιοχές. Επιπλέον, επειδή υπάρχουν λιγότεροι μετεωρολογικοί σταθμοί σε αυτές τις περιοχές και οι υπάρχοντες σταθμοί είναι συχνά απλωμένοι σε μεγάλη απόσταση, είναι δύσκολο να καταγράψουν ακριβείς πληροφορίες σε περιοχές με τόσο μεγάλος εύρος.
Οι αστοχίες των μετεωρολόγων
Είναι απορίας άξιο ωστόσο, πώς με την τεχνολογία και την τεχνογνωσία του 2024 οι μετεωρολόγοι καταγράφουν… αστοχίες, τη μία μετά την άλλη. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, πρόκειται πλέον για παγκόσμιο φαινόμενο. Ο ανθρώπινος παράγοντας που αφορά στην ερμηνεία των δεδομένων από τους μετεωρολόγους έχει οδηγήσει πολλές φορές στη διάσταση απόψεων μεταξύ τους και άρα σε διαφορετικές προγνώσεις, ενώ και ο παράγοντας της κλιματικής αλλαγής είναι ένας από τους λόγους στους οποίους αποδίδονται οι αστοχίες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, οι αστοχίες των μετεωρολόγων που ακολουθούν μαθηματικά μοντέλα και αλγόριθμους, έχουν αντίκτυπο στην σωστή προετοιμασία των αρμόδιων υπηρεσιών και της Πολιτικής Προστασίας που κινητοποιούνται στις έκτακτες περιπτώσεις.
Αστοχίες και στην πρόγνωση του καιρού το 2013 με τους τέσσερις νεκρούς
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας από τους λόγους που επικαλέστηκαν οι Γιάννης Μαχαιρίδης, Στάθης Κουσουρνάς και ο αείμνηστος Φώτης Χατζηδιάκος που κρίθηκαν αθώοι από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Κω το 2022 για τη φονική πλημμύρα του 2013, ήταν και η αστοχία στην πρόγνωση του καιρού. Μάλιστα, από την ακροαματική διαδικασία και κυρίως από την κατάθεση του καθηγητή κ. Ευθυμίου Λέκκα φέρεται να προέκυψε ότι ήταν ένα ακραίο γεγονός, μη προβλέψιμο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το δελτίο καιρού τοποθετούσε την νεροποντή μια ημέρα ενωρίτερα, και όχι την επίμαχη ημέρα.
Μεταξύ άλλων στην κατάθεσή του ο κ. Λέκκας εξήγησε τη δυσκολία πρόβλεψης των καιρικών φαινομένων. Παρά το γεγονός ότι η επιστημονική κοινότητα εργάζεται συνεχώς για τη βελτίωση των συστημάτων και των αλγόριθμων, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρόγνωση του καιρού, εντούτοις υπάρχουν κάποια φαινόμενα που δεν μπορούν να προβλεφθούν.
