Το Ασφαλιστικό και τα «κόκκινα δάνεια» είναι μεν τα βασικά ζητήματα, αλλά πρώτα πρέπει να ξεπεραστεί το «αγκάθι» της τρύπας στον προϋπολογισμό, τον οποίο άλλωστε δεν έχει εγκρίνει το Κουαρτέτο…
Αλέξης Πετρόπουλος
Ηταν η περίφημη πέμπτη αξιολόγηση αυτή που αποδείχθηκε μοιραία για την κυβέρνηση Σαμαρά. Η αξιολόγηση – κάτι σαν το Γιοφύρι της Αρτας – δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Το πρόγραμμα έληξε, η χώρα έμεινε στον αέρα και αναγκάστηκε να μπει στον κόσμο των capital controls. Η τρέχουσα αξιολόγηση είναι η πρώτη για την κυβέρνηση Τσίπρα. Μπορεί, όμως, να αποδειχθεί εξίσου «καταραμένη» με την πέμπτη για την «δεύτερη φορά Αριστερά».
Παρά την σπουδή της κυβέρνησης να καταθέσει και να ψηφίσει την μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού εντός του Ιανουαρίου, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ εκτιμούν ότι η αξιολόγηση δεν θα έχει ολοκληρωθεί πριν από τον Μάρτιο. Δεν είναι μόνο το Ασφαλιστικό που έχει μπροστά του ο Αλέξης Τσίπρας και οι 153 της συμπολίτευσης, που υποτίθεται ότι είναι «μασίφ». Είναι και η διαπραγμάτευση για τα «κόκκινα δάνεια».
Αλλά πριν απ΄όλα αυτά, οι θεσμοί πρέπει να συμφωνήσουν με την κυβέρνηση στο δημοσιονομικό κενό. Διότι μπορεί ο προϋπολογισμός να ψηφίστηκε, αλλά ουδέποτε εγκρίθηκε από το Κουαρτέτο. Το οποίο σημαίνει ότι άμα τη ελεύσει του το Κουαρτέτο θέλει πρώτα να κλείσει το δημοσιονομικό κενό και στη συνέχεια να συζητήσει για το Ασφαλιστικό. Τα καλά νέα είναι ότι η Κομισιόν φέρεται να υπολογίζει το δημοσιονομικό κενό στο 1 δις. Τα κακά νέα είναι ότι το ΔΝΤ το υπολογίζει γύρω στα 3 δις.
Πηγή των θεσμών έλεγε ότι «ακόμη κι αν από το Ασφαλιστικό εξασφαλίζονταν οι απαιτούμενες εξοικονομήσεις (μέσω περικοπών δηλαδή), και πάλι θα υπήρχε δημοσιονομικό κενό»
Αλλά, ακόμη κι αν βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στις δύο εκτιμήσεις, ο λογαριασμός σημαίνει επιπλέον μέτρα. Πηγή των θεσμών έλεγε ότι «ακόμη κι αν από το Ασφαλιστικό εξασφαλίζονταν οι απαιτούμενες εξοικονομήσεις (μέσω περικοπών δηλαδή), και πάλι θα υπήρχε δημοσιονομικό κενό»(!). Προφανώς αυτή την πραγματικότητα αναγνώρισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Ο υπουργός Οικονομικών παραδέχθηκε ότι οι θεσμοί ζητούν πρόσθετα μέτρα για την περίοδο 2016-2018 δείχνοντας ότι αυτή θα είναι μια πολύ δύσκολη αξιολόγηση για την κυβέρνηση Τσίπρα, παρότι επιχειρεί να την κλείσει γρήγορα, ώστε να μπορεί να «πουλήσει» στο εσωτερικό την έναρξη της συζήτησης για την απομείωση του χρέους (αλλά ακόμη κι αυτή, η οποία θα κινηθεί γύρω από την μείωση των επιτοκίων και την επιμήκυνση ωριμάνσεων ομολόγων δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα έχει χαρακτηριστικά εύπεπτης για το εγχώριο ακροατήριο ύλης).
Μέσα σε αυτό το ναρκοθετημένο έδαφος, οι πιο υποψιασμένοι και κάποιοι απαισιόδοξοι φοβούνται ότι η πρώτη αξιολόγηση μπορεί να τραβήξει και μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού. Και τότε τα πράγματα μπορεί να θυμίσουν κάτι από το περασμένο καλοκαίρι, καθώς τον ερχόμενο Ιούλιο η χώρα έχει και υποχρεώσεις αποπληρωμής ομολόγων ύψους 2,3 δις στην ΕΚΤ. Με απλά λόγια, άλλο να διαπραγματεύεσαι χωρίς να έχεις μπροστά σου οφειλές και άλλο υπό καθεστώς πιστωτικής ασφυξίας. Και, βέβαια, η δόση για την αποπληρωμή δεν θα εξασφαλιστεί χωρίς να έχουν ζητηθεί σκληρά προαπαιτούμενα.
Ακόμη μια κρίσιμη «λεπτομέρεια» στο πρώτο μπρα ντε φερ κυβέρνησης – θεσμών για το 2016 είναι ότι όσο καθυστερεί η αξιολόγηση, τόσο η οικονομία θα ασφυκτιά από τον ζυγό των capital controls. Και όχι μόνο. Αν το σίριαλ τραβήξει, η ΕΚΤ δεν θα άρει το waiver για τα ελληνικά ομόλογα, ούτε η Ελλάδα θα μετάσχει στο πρόγραμμα ποσωτικής χαλάρωσης (QE). Αν οι ελληνικές τράπεζες αναγκαστούν να καταφύγουν πάλι στον ELA, η συνέχεια θα είναι εφιαλτική και δύσκολα θα αποφευχθεί το κούρεμα των καταθέσεων. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία η χθεσινή παρέμβαση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος δήλωσε ότι επουδενί δεν πρέπει να επιστρέψουμε εκεί που είμασταν το περασμένο καλοκαίρι. Και ο νοών νοείτω.
