Συνέντευξη
στη Μαίρη Φώτη
Ο Μιχάλης Ικουτας, πριν από 2,5 χρόνια, εν μέσω κρίσης, πήρε την απόφαση να τολμήσει, να επιχειρήσει και να κάνει ένα μεγάλο άλμα στη διαδικτυακή αγορά, με έδρα μάλιστα τη Ρόδο.
Σήμερα η πλατφόρμα σύγκρισης τιμών «totos.gr», αποτελεί τον τρίτο πόλο της συγκεκριμένης αγοράς στην Ελλάδα και ήδη σχεδιάζονται τα επόμενα βήματα για επέκταση στο εξωτερικό.
Στη συνέντευξή του σήμερα στην «δημοκρατική» ο Μ. Ικουτας μιλά για την απόφασή του να επιχειρήσει μέσα στην κρίση, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας νέος επιχειρηματίας στην Ελλάδα, για την ανοδική πορεία του «totos.gr» αλλά και για το πώς έπεσε κατευθείαν στα βαθιά αφού η πρώτη μέρα λειτουργίας της πλατφόρμας συνέπεσε με την ημέρα επιβολής των capital controls στην Ελλάδα!
• Είσαι από τους επιχειρηματίες, που τόλμησες να κάνεις άλμα μέσα στην κρίση και μάλιστα σε μια περιφερειακή πόλη όπως είναι η Ρόδος. Πόσο εύκολα ή δύσκολα πήρες αυτή την απόφαση;
Υπάρχουν πολλών ειδών δυσκολίες. Εμείς επιλέξαμε να επιχειρήσουμε στο νησί που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε, αγαπάμε το νησί, μας αρέσει η ζωή εδώ. Το μεγάλο όφελος του να ζούμε και να εργαζόμαστε εδώ, είναι η ποιότητα ζωής που απολαμβάνουμε εμείς και οι οικογένειές μας, κι αυτός είναι ο κυρίαρχος λόγος που παραμένουμε στη Ρόδο. Οι δυσκολίες είναι πολλές… Δυσκολευόμαστε παρά πολύ στη στελέχωση θέσεων με εξειδικευμένες απαιτήσεις, και στο networking. Εχουμε κάποια company values που στηρίζουμε, όπως για παράδειγμα ότι επιθυμούμε συνεχώς να ενημερωνόμαστε, να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στον τομέα μας, να γνωρίζουμε καινούριο κόσμο στον κλάδο μας αλλά και σε άλλους κλάδους πιο εξελιγμένους. Όμως η συνεχής εξέλιξη και ανάπτυξη, δυστυχώς σε μια περιφερειακή πόλη όπως είναι η Ρόδος, γίνεται πολύ πιο δύσκολα. Αναγκαζόμαστε λοιπόν να ταξιδεύουμε πολύ συχνά στην Αθήνα, κι αυτό είναι ένα επιπλέον κόστος για την επιχείρηση, αλλά επαναλαμβάνω ότι είναι κάτι που έχουμε επιλέξει για την ποιότητα ζωής που μας προσφέρει το νησί. Είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε θυσίες και να ταξιδεύουμε συχνά προκειμένου να απολαμβάνουμε των προνομίων που μας παρέχει η Ρόδος, ωστόσο μέσα στους επόμενους μήνες σκοπεύουμε να λειτουργήσουμε γραφεία και στην Αθήνα, ώστε να καταφέρουμε να επιλύσουμε το πρόβλημα της στελέχωσης και του networking, που μας απασχολούν ιδιαιτέρως.
• Την απόφαση για τη δημιουργία του Totos.gr την πήρες μόνος σου ή υπήρχαν κι άλλοι τολμηροί που σε ακολούθησαν;
To Totos.gr δημιουργήθηκε από την Κατερίνα Μωραΐτη κι εμένα. Από τις πρώτες κιόλας μέρες στην ομάδα εντάχθηκαν ο Κώστας Γατσής και η Μαριάνθη Μανιά. Η ομάδα μας πλέον έχει μεγαλώσει αρκετά, απασχολώντας έμμεσα ή άμεσα 16 άτομα, και στους founders έχουν προστεθεί οι “Another Circus Design Agency” των Τίμο Τοκουζμπαλίδη και Βαγγέλη Καραπέτσα.
• Πώς προέκυψε η ιδέα για το Totos.gr;
Αν αναφέρεστε στο όνομα, η ιδέα προέκυψε εντελώς ξαφνικά… Ακούγοντας τους στίχους ενός τραγουδιού το οποίο συνειρμικά με οδήγησε στο Totos.gr. Πρόκειται για ένα δισύλλαβο, εύηχο, και ευκολομνημόνευτο όνομα. Παράλληλα ο συσχετισμός με τον γνωστό σε όλους μας «Τοτό» παρέχει τεράστιες δυνατότητες στις προωθητικές ενέργειες και στο marketing. Ως προς το project, αυτό προέκυψε συνειδητοποιώντας την έκρηξη στον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, έναν κλάδο που το 2015 έκλεισε με 20% ανάπτυξη και το 2016 έκλεισε με 17% ανάπτυξη και μάλιστα όλα αυτά στην Ελλάδα της κρίσης. Είδαμε λοιπόν αυτό, κάναμε μια πρώτη έρευνα, αντιληφθήκαμε το κενό που υπάρχει και θεωρήσαμε ότι πρέπει να το τολμήσουμε! Πρόκειται για μια πλατφόρμα σύγκρισης τιμών που απευθύνεται στην ελληνική αγορά, ωστόσο υπάρχουν προοπτικές επέκτασης και σε άλλες χώρες. Ηδη μελετάμε συγκεκριμένες αγορές στις οποίες το Totos.gr μπορεί να πρωταγωνιστήσει. Υπάρχουν δύο ανταγωνιστές αυτή τη στιγμή με τον ένα εξ αυτών να καταλαμβάνει μερίδιο τέτοιο, που καθιστά την αγορά ατύπως μονοπωλιακή. Το Totos.gr αποτελεί πλέον τον τρίτο πόλο της συγκεκριμένης αγοράς, η δημιουργία του σκοπό έχει να «εμβολίσει» το άτυπο μονοπωλιακό καθεστώς προς όφελος τόσο των επιχειρηματιών που βιώνουν συνθήκες ασφυξίας, όσο και των καταναλωτών.
• Τολμήσατε σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία μάλιστα. Η ημέρα παρουσίασης και λειτουργίας της πλατφόρμας συνέπεσε με την επιβολή των capital controls στην Ελλάδα!
Πραγματικά ήταν μια πολύ δύσκολη συγκυρία. Εμείς είχαμε ενημερώσει τα μέχρι τότε συμβεβλημένα e-shops για το λανσάρισμα της πλατφόρμας την 1η Ιουλίου του 2015, το οποίο συνέπεσε δυστυχώς με την επιβολή των capital controls, το κλείσιμο των τραπεζών, την αβεβαιότητα στην αγορά και όλα όσα ακολούθησαν. Εμείς, το καλύτερο που μπορούσαμε να κάνουμε αρχικά, ήταν να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, παρά το πολύ μεγάλο χαστούκι που μόλις είχαμε δεχθεί… Είχαμε ξοδέψει τον μεγαλύτερο όγκο του αρχικού μας κεφαλαίου για να ετοιμάσουμε το project έτοιμο για λανσάρισμα και σχεδιασμό των όποιων προωθητικών ενεργειών. Χρειάστηκε να κάνουμε ένα πλάνο διαχείρισης των ταμειακών μας αποθεμάτων, για το διάστημα που εκτιμήσαμε ότι χρειαζόταν ώστε να εξομαλυνθεί η κατάσταση. Τότε υπολογίσαμε ότι απαιτείται ένα διάστημα από 9 έως 12 μήνες, μέχρι να υπάρχει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα στην αγορά. Σίγουρα όλη αυτή η κατάσταση μας πήγε πάρα πολύ πίσω. Τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί πολύ διαφορετικά για εμάς αν δεν συνέβαινε αυτό. Όλα μας τα πλάνα έπρεπε να αναθεωρηθούν και να ξεκινήσουμε από την αρχή τον σχεδιασμό μας, διότι δεν ήμασταν μια εδραιωμένη επιχείρηση, αλλά μια επιχείρηση που άνοιγε εκείνη την ημέρα! Οφείλω να σημειώσω ότι υπήρχε πολύ μεγάλη κατανόηση από την πλειοψηφία των συνεργατών μας, προφανώς υπήρχαν και κάποιοι που δυσαρεστήθηκαν με το γεγονός ότι τα πράγματα πήγαν πίσω, όμως προσπαθήσαμε όσο μπορούσαμε να γίνει κατανοητό ότι δεν επρόκειτο να εγκαταλείψουμε το project, κάτι που προφανώς σήμερα φαίνεται. Ταυτόχρονα δείξαμε κι εμείς την ίδια κατανόηση στους συνεργάτες μας και στους ιδιοκτήτες των e shops, διαθέτοντας για την περίοδο εκείνη πακέτα ιδιαιτέρως δελεαστικά, αντιλαμβανόμενοι πλήρως την αβεβαιότητα της αγοράς.
• Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις συγγενών και φίλων, όταν τους ανακοινώσατε ότι θέλετε να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση, στην Ελλάδα της κρίσης;
Η οικονομική κρίση σίγουρα διαμορφώνει ένα πιο δύσκολο περιβάλλον για τους επιχειρηματίες, όπως κρύβει και πολλές ευκαιρίες. Είναι βασικό να μην δει κανείς την κρίση ως πρόβλημα αλλά ως πρόκληση. Βεβαίως ο καθένας την αντιλαμβάνεται διαφορετικά, πράττει και δραστηριοποιείται αναλόγως. Οι αντιδράσεις ήταν πολλές και διαφορετικές, αν όμως επηρεάζεσαι από τις διαφορετικές απόψεις και τις πολλές γνώμες των γύρω σου, τότε καλό είναι να μην καθίσεις στην καρέκλα του επιχειρηματία. Επιχειρηματίας σημαίνει να ακολουθείς το ένστικτό σου, να ρισκάρεις, να μην βολεύεσαι στην ασφάλεια του μετρίου. Συνεχώς ενημερώνομαι, μαθαίνω, διαβάζω, βελτιώνομαι και σε συνεργασία με την ομάδα μου που είναι αποδέκτης και συνοδοιπόρος ταυτόχρονα αυτής της προσπάθειας, δημιουργούμε και παράγουμε καθημερινά, ανεξαρτήτως του project με το οποίο ασχολούμαστε σήμερα. Η δημιουργικότητα δεν περιορίζεται σε έναν μόνο τομέα και είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να κάνουμε μετάβαση, υπέρβαση, να ασχοληθούμε και με άλλα projects, που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μας.
• Κοιτάζοντας σχεδόν 2,5 χρόνια πίσω, υποθέτω ότι σήμερα νιώθεις δικαιωμένος για την απόφασή σου να τολμήσεις μέσα στην κρίση και να υλοποιήσεις την ιδέα σου για το «Totos.gr».
Νομίζω ότι είναι νωρίς για να πω αν νιώθω δικαιωμένος κι αν το ένστικτό μου με οδήγησε σωστά. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι έκτοτε έχουμε κάνει σημαντικά και σταθερά βήματα σε έναν χώρο που συνεχώς εξελίσσεται κι όλο αυτό δεν θα είχε συμβεί αν δεν είχα την πολύτιμη στήριξη των συνεργατών μου. Οι ιδέες είναι ανεξάντλητες και τα ερεθίσματα πολλά, με την χρησιμότητα να είναι το στοιχείο εκείνο που για εμένα προσωπικά αποτελεί κινητήριο δύναμη. Κάθε μέρα καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις, κάποιες από αυτές οδηγούν σε επιτυχές αποτέλεσμα κάποιες άλλες όχι. Την όποια αποτυχία όμως δεν θα πρέπει να την βλέπεις ως τελικό αποτέλεσμα αλλά ως ενδιάμεσο στάδιο μέχρι το επιτυχές αποτέλεσμα. Ωστόσο η λέξη κλειδί είναι η εξέλιξη. Εμείς πιστεύουμε στη βελτίωση, στην επέκταση, στην αναζήτηση… Δημιουργεί μόνον όποιος δεν επαναπαύεται.Και είναι σημαντικό, αυτό που παράγεις, αυτό που δημιουργείς να είναι χρήσιμο στο κοινωνικό σύνολο με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο.
• Σήμερα λοιπόν, μπαίνοντας ο χρήστης στην πλατφόρμα σας, τι επιλογές έχει;
Τα προϊόντα αυτή τη στιγμή στην πλατφόρμα μας είναι περίπου 3.500.000. σε μια ευρεία γκάμα προϊόντων, από ανταλλακτικά για τρακτέρ μέχρι το τελευταίο μοντέλο i-Phone. Δεν υπάρχει προϊόν το οποίο να είναι διαθέσιμο στην ιντερνετική αγορά και να μην υπάρχει στο Totos.gr.
• Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Ως προς την ανάπτυξη, για το προσεχές μέλλον υπάρχει ο σχεδιασμός, όπως σας είπα, για ίδρυση και λειτουργία στην Αθήνα μέσα στους επόμενους μήνες. Ηδη σχεδιάζουμε τα application για iOS και android και δουλεύουμε καθημερινά στην βελτιστοποίηση της πλατφόρμας, χρησιμοποιώντας ό,τι πιο καινούριο προσφέρει η τεχνολογία σε όλα τα επίπεδα. Η εξέλιξή μας είναι συνεχής και σκοπός είναι εντός του 2018 να κοιτάμε κάποιες αγορές-χώρες όπου θα μπορούσαμε να επεκταθούμε.