Το πρόβλημα της βίας και ανομίας, που επικρατεί σε πολλά ΑΕΙ της Χώρας και έχει οξυνθεί τα τελευταία χρόνια, είναι διαχρονικό. Δεν απειλεί μόνο την ασφάλεια των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, των εργαζομένων και των επισκεπτών, αλλά πλήττει ευθέως την ελευθερία του λόγου, της έρευνας και της διδασκαλίας. Αγαθά, τα οποία συγκροτούν από κοινού το μείζον προστατευόμενο συνταγματικό αγαθό της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Η παθογένεια αυτή δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς από τις ρυθμίσεις του άρθρου 64 του ν.4623/2019, κάτι που εγκαίρως το Κίνημα Αλλαγής είχε υπογραμμίσει ήδη από τον χρόνο συζήτησης αυτής της ατελούς και αναποτελεσματικής ρύθμισης, με ευδιάκριτο ιδεοληπτικό περιεχόμενο. Έτσι, πολύ φυσιολογικά, παρά τις περί του αντιθέτου εξαγγελίες της Κυβέρνησης, το πρόβλημα όχι απλώς δεν λύθηκε, αλλά, αντιθέτως, επιτάθηκε, με συνέπεια να έχουν προσφάτως εκδηλωθεί ακόμη και κρούσματα δημόσιου εξευτελισμού ακαδημαϊκού δασκάλου μέσα στο γραφείο του.
Υπενθυμίζεται ότι το μόνο νομοθέτημα που άγγιξε ουσιαστικά το ζήτημα ήταν ο Ν.4009/2011 της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με Πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος όριζε (άρθρο 5 παρ. 2) ότι «με τον Οργανισμό κάθε ΑΕΙ ρυθμίζονται τα θέματα της οργανωτικής δομής και λειτουργίας του, ιδίως… (κθ’) “οι φορείς φύλαξης του ιδρύματος και της περιουσίας του”», ενώ το άρθρο 6 παρ. 1 προέβλεπε ότι «ο Εσωτερικός Κανονισμός κάθε ΑΕΙ θα καθορίζει τα θέματα εσωτερικής λειτουργίας, μεταξύ των οποίων “(ιβ’) τα ειδικότερα θέματα φύλαξης του ιδρύματος και της περιουσίας του”».
Ως γνωστόν, ο Ν.4009/2011, μολονότι υπερψηφίσθηκε από τη συντριπτική πλειονότητα των βουλευτών, στη συνέχεια αποδυναμώθηκε με επιμέρους τροποποιήσεις διαδοχικών κυβερνήσεων και τελικά καταργήθηκε εν συνόλω από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ.
Με αυτά τα δεδομένα, το Κίνημα Αλλαγής λαμβάνει την πρωτοβουλία να καταθέσει ολοκληρωμένη Πρόταση Νόμου με σκοπό την αποτελεσματική φύλαξη και προστασία των χώρων των ΑΕΙ, των πανεπιστημιακών υποδομών και εγκαταστάσεων, με παράλληλη διαφύλαξη της ελεύθερης και απρόσκοπτης διαβίωσης και εργασίας του διδακτικού προσωπικού, των φοιτητών και εργαζομένων και τη διασφάλιση του υπέρτερου συνταγματικού αγαθού της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Η πρόταση του ΚΙΝΑΛ αποτελεί εφαρμογή του άρθρου 16 παρ. 5 του Συντάγματος, στο οποίο ορίζεται ότι «η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση». Η «πλήρης» αυτοδιοίκηση έχει την έννοια ότι η διοίκηση των ΑΕΙ όχι μόνον ασκείται από τα ίδια τα ιδρύματα, αλλά περιλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως τις όψεις της διοικητικής λειτουργίας, ιδίως αυτές που άπτονται του θεμελιώδους αγαθού της ασφάλειας και κατά τούτο συγκροτούν τον πυρήνα κάθε δημόσιας διοίκησης. Συνεπώς, το ίδιο το Σύνταγμα απονέμει στα ΑΕΙ την πρωταρχική ευθύνη για την εφαρμογή της νομοθεσίας που έχει ως αντικείμενο την ασφάλεια και προστασία των προσώπων και πραγμάτων που εντάσσονται στο πεδίο της αρμοδιότητάς τους. Συνεπώς, κάθε διάταξη νόμου που τυχόν αναθέτει σε όργανα του εν στενή έννοια Κράτους αυτήν την ευθύνη, δημιουργώντας μάλιστα επί τούτω ειδικά αστυνομικά τμήματα στους χώρους των ΑΕΙ, είναι ευθέως αντισυνταγματική.
Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις κατατείνουν στην εφαρμογή των αρχών της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας, αφού, σύμφωνα με έγκυρες επιστημονικές έρευνες, η φύλαξη και προστασία των πανεπιστημίων είναι περισσότερο αποτελεσματική όταν οι υπηρεσίες που την αναλαμβάνουν αποτελούν οργανικό τμήμα της πανεπιστημιακής κοινότητας και δεν ασκούνται από εξωτερικούς παράγοντες.
Η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής ενισχύει συνεπώς την ευθύνη και λογοδοσία των πανεπιστημιακών αρχών, καθώς δεν τις καθιστά απλώς υπεύθυνες για την ασφάλεια των πανεπιστημίων αλλά τους παρέχει και τα μέσα για να το επιτύχουν. Επομένως, η δημιουργία εσωτερικής υπηρεσίας στα Πανεπιστήμια δεν ενισχύει μόνο το αυτοδιοίκητο αλλά και την αποτελεσματικότητα της προστασίας.
Συνοπτικά, με την πρόταση του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ:
– η ευθύνη φύλαξης των χώρων των ΑΕΙ ανήκει στα ίδια τα ιδρύματα, ως έκφανση του συνταγματικά κατοχυρωμένου αυτοδιοίκητου,
– ορίζονται επακριβώς το αντικείμενο, οι αρμοδιότητες και η διοικητική διάρθρωση της Υπηρεσίας Φύλαξης,
– προβλέπεται κάθε αναγκαία ρύθμιση σχετική με την πρόσληψη, υπηρεσιακή κατάσταση και εκπαίδευση των υπαλλήλων της Υπηρεσίας Φύλαξης,
– περιγράφεται το πλαίσιο ελεύθερης κίνησης και εργασίας του διδακτικού προσωπικού, των φοιτητών και εργαζομένων, εντός των χώρων των ΑΕΙ, με τη χρήση ακαδημαϊκής ταυτότητας ή κάρτας εργαζομένου και καθιερώνεται ειδική κάρτα εισόδου για τους επισκέπτες, ενώ παρέχεται η ευχέρεια καθορισμού χώρων ελεύθερης εισόδου και εξόδου, ιδίως για σκοπούς ψυχαγωγίας και πολιτισμού,
– επιβεβαιώνεται η ισχύς των γενικών διατάξεων για την προστασία των υπαλλήλων της Υπηρεσίας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ
Ν.Ε. Ν.ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
