Σε πάνω από 3 δισ. ευρώ εκτιμάται το συνολικό μέγεθος της αγοράς των ξενοδοχείων πέντε, τεσσάρων και τριών αστέρων το 2014 στη χώρα, αυξημένο κατά 12% σε σχέση με το 2013. Η συνεισφορά του ξενοδοχειακού κλάδου στην εθνική οικονομία είναι σημαντική, όπως αποτυπώνεται και στην πρόσφατη κλαδική μελέτη της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της ICAP Group, σε συνέχεια και της μεγάλης αύξησης του εισερχόμενου τουρισμού τη διετία 2013-2014, με τις διεθνείς αφίξεις να φθάνουν στα 22,034 εκατ. ταξιδιώτες πέρυσι, αυξημένοι κατά 23%, ενώ τα τουριστικά έσοδα ενισχύθηκαν κατά 10,6%, αγγίζοντας τα 13,44 δισ. ευρώ.
Την τελευταία δεκαετία το εγχώριο ξενοδοχειακό δυναμικό αυξήθηκε κατά περίπου 800 μονάδες, ενώ για την περίοδο 2013/2010 ο αριθμός των ξενοδοχειακών κλινών αυξήθηκε κατά 10.000 περίπου. Το 2013 λειτούργησαν 9.677 μονάδες συνολικής δυναμικότητα 401.332 δωματίων και 773.445 κλινών. Η μέση ετήσια πληρότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων διαμορφώθηκε το 2013 σε 45,2%, έναντι 43,2% το 2012, ενώ την υψηλότερη μέση ετήσια πληρότητα παρουσιάζουν το 2013 τα ξενοδοχειακά καταλύματα της Κρήτης (60,7%). Την ίδια ώρα, πάνω από το 70% των διανυκτερεύσεων στα ξενοδοχειακά καταλύματα της επικράτειας πραγματοποιούνται από αλλοδαπούς.
Μονάδες τεσσάρων και πέντε αστέρων
«Χωρίς καμία αμφιβολία, είναι γεγονός ότι από το 2004 και μετά η ξενοδοχειακή υποδομή της χώρας μας αναβαθμίστηκε σημαντικά, καθώς μεγάλος αριθμός ξενοδοχειακών μονάδων ανά την επικράτεια ανακαινίστηκε, ενώ νέες μονάδες υψηλού επιπέδου υπηρεσιών ξεκίνησαν τη λειτουργία τους» τονίζει ο Senior Consultant της ICAP GROUP Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο οποίος επιμελήθηκε τη μελέτη.
Τα ξενοδοχεία πέντε και τεσσάρων αστέρων αντιπροσωπεύουν το 40% περίπου του συνόλου των εν λειτουργία κλινών, με την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και το Ιόνιο να συγκεντρώνουν περίπου το ήμισυ των κλινών της χώρας. «Τα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων αποσπούν το μεγαλύτερο μερίδιο στη συνολική αξία, αντιπροσωπεύοντας το 45% περίπου και ακολουθούν τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων με μερίδιο της τάξης του 36% και τριών αστέρων με μερίδιο 19%» επισημαίνει η διευθύντρια Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP GROUP κυρία Σταματίνα Παντελαίου, αναφορικά με την κατανομή του μεγέθους της αγοράς.
Υψηλότερα περιθώρια κερδοφορίας
Στη χρηματοοικονομική ανάλυση των ισολογισμών των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, σε δείγμα 803 ισολογισμών εταιρειών που εκμεταλλεύονται ξενοδοχεία πέντε, τεσσάρων και τριών αστέρων στην επικράτεια, την πενταετία 2009-2013, το υψηλότερο περιθώριο μεικτού κέρδους (μέσος όρος πενταετίας) εμφανίζουν τα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων (26,66%) και το μικρότερο τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων (14,72%).
Αν ληφθούν υπόψη η περιοχή και η κατηγορία του ξενοδοχείου, τον υψηλότερο μέσο δείκτη πενταετίας παρουσιάζουν τα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων του Αιγαίου (60,96%), ενώ αρνητική τιμή έχει ο δείκτης για τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων στην Κεντρική Ελλάδα – Θεσσαλία (-10,42%).
Σε ό,τι αφορά το περιθώριο καθαρού κέρδους EBITDA, τα ξενοδοχεία τριών αστέρων εμφανίζουν τον υψηλότερο μέσο δείκτη πενταετίας (21,76%). Με κριτήριο τη γεωγραφική περιοχή και την κατηγορία, την υψηλότερη μέση τιμή παρουσιάζουν τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων στην Κεντρική Ελλάδα – Θεσσαλία (39,02%) και τη χαμηλότερη τα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων της Πελοποννήσου (0,92%).
Ωστόσο, όλες οι κατηγορίες ξενοδοχείων παρουσιάζουν μέσο ετήσιο δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων αρνητικό, αναφέρει η κυρία Παντελαίου. Τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων εμφανίζουν τον δυσμενέστερο μέσο δείκτη πενταετίας (-7,7%). Μεταξύ των ξενοδοχείων πέντε αστέρων, θετικός είναι ο μέσος δείκτης πενταετίας μόνο για τα ξενοδοχεία στο Αιγαίο (18,18%), ενώ μεταξύ των ξενοδοχείων τεσσάρων αστέρων, μόνο τα ξενοδοχεία των Κυκλάδων παρουσιάζουν θετικό μέσο δείκτη πενταετίας (1,04%). Μεταξύ των ξενοδοχείων τριών αστέρων, τα ξενοδοχεία της Αττικής και των Κυκλάδων εμφανίζουν θετικό δείκτη μέσης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (0,32% και 0,82%).
Τον υψηλότερο μέσο δείκτη γενικής ρευστότητας πενταετίας γενικά (ανεξαρτήτως περιοχής) παρουσιάζουν τα ξενοδοχεία τριών αστέρων (4,04) και τον χαμηλότερο τα ξενοδοχεία των πέντε αστέρων (1,93). Μεταξύ των ξενοδοχείων πέντε αστέρων, οι μονάδες της Πελοποννήσου παρουσιάζουν τον υψηλότερο μέσο δείκτη (3,05), μεταξύ των μονάδων τεσσάρων αστέρων, τον υψηλότερο μέσο δείκτη πενταετίας εμφανίζουν αυτές του Αιγαίου (4,46), ενώ μεταξύ των μονάδων τριών αστέρων επίσης αυτές των Κυκλάδων (5,36).
Δυσκολία στην αποπληρωμή των δανείων
Στη σχέση ξένων προς ίδια κεφάλαια, τα ξενοδοχεία τριών αστέρων παρουσιάζουν τη χαμηλότερη μέση τιμή πενταετίας (1,13), ενώ η κατηγορία των πέντε αστέρων τον υψηλότερο μέσο όρο (4,32). «Ο υψηλός λόγος ξένων προς ίδια κεφάλαια υποδηλώνει ότι οι εταιρείες δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους» εξηγεί ο κ. Παλαιολόγος. Μεταξύ των ξενοδοχείων πέντε αστέρων, τον χαμηλότερο δείκτη εμφανίζουν τα ξενοδοχεία της Αττικής (0,96), ενώ μεταξύ των ξενοδοχείων τεσσάρων αστέρων ο δείκτης είναι χαμηλότερος για τα ξενοδοχεία του Αιγαίου (0,3). Στα ξενοδοχεία τριών αστέρων, τον χαμηλότερο δείκτη παρουσιάζουν οι μονάδες του Αιγαίου (0,47).
Οριακή μείωση 0,5% παρουσίασε το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων του δείγματος το 2013 σε σχέση με το 2012, σύμφωνα με τον ομαδοποιημένο ισολογισμό από 112 εταιρείες που εκμεταλλεύονται ξενοδοχεία πέντε αστέρων για την περίοδο 2012-2013. Στα ίδια επίπεδα κυμάνθηκε η μείωση των ιδίων κεφαλαίων (-0,9%) την ίδια περίοδο. Αντίστοιχα, οι συνολικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 16,7% το 2013/12, ενώ τα μεικτά κέρδη διπλασιάστηκαν την ίδια περίοδο. Σε σχέση με το καθαρό αποτέλεσμα, ζημίες εμφανίζονται τη διετία 2012-2013 οι οποίες όμως κατέγραψαν σημαντική μείωση (74,7%) το 2013, λόγω κυρίως της μείωσης των μη λειτουργικών εξόδων (50%). Αυξημένα κατά 53,8% εμφανίζονται τα κέρδη EBITDA των εταιρειών της συγκεκριμένης κατηγορίας.
Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό από 368 εταιρείες εκμετάλλευσης ξενοδοχείων τεσσάρων αστέρων για την περίοδο 2012-2013, το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων του δείγματος παρουσίασε αύξηση μόλις 1,7% το 2013 σε σχέση με το 2012, ενώ στα ίδια επίπεδα διατηρήθηκαν τα ίδια κεφάλαια το ίδιο διάστημα (αύξηση 0,7%). Οι πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος διαμορφώθηκαν σε 1,079 δισ. ευρώ το 2013, καταγράφοντας ποσοστιαία αύξηση 13,8%, ενώ αρκετά μεγαλύτερη ήταν η αύξηση για το μεικτό κέρδος την ίδια περίοδο (76,6%), γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του λειτουργικού αποτελέσματος το 2013. Αναφορικά με το καθαρό αποτέλεσμα, κέρδη εμφανίζονται το 2013 έναντι σημαντικών ζημιών το 2012. Επίσης, τα κέρδη EBITDA κατέγραψαν αύξηση 39,2% την ίδια περίοδο.
Αύξηση 30,1% στα κέρδη EBITDA το 2013
Στα τριών αστέρων, αύξηση 1,5% το 2013 σε σχέση με το 2012 και 1,6% για το ύψος των ιδίων κεφαλαίων παρουσιάζει το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων του δείγματος, όπως προκύπτει από τον ομαδοποιημένο ισολογισμό 317 εταιρειών εκμετάλλευσης ξενοδοχείων τριών αστέρων για την περίοδο 2012-2013.
Οι πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν κατά 9,8% το 2013/12 και διαμορφώθηκαν σε 220,6 εκατ. ευρώ, ενώ μεγαλύτερη ήταν η αύξηση στα μεικτά κέρδη (42,1%), γεγονός που επέδρασε στη βελτίωση των συνολικών λειτουργικών αποτελεσμάτων, τα οποία από αρνητικά το 2012 έγιναν θετικά το 2013. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν κερδοφόρο το 2013 από ζημιογόνο το 2012. Αύξηση κατέγραψαν τα κέρδη EBITDA (κατά 30,1%) την ίδια περίοδο.
Το ΒΗΜΑ
