Προ των πυλών η πρώτη σαρωτική αλλαγή προσώπων στη ραχοκοκαλιά της δημόσιας διοίκησης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Αντικαθίστανται βάσει νόμου οι 93 γενικοί διευθυντές των υπουργείων. Πυρετωδώς η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Μεταρρύθμισης προωθεί τις διαδικασίες ώστε να καταστεί δυνατό λίγο μετά το Πάσχα να έχουν τοποθετηθεί νέοι επικεφαλής στις γενικές διευθύνσεις με βάση το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων. Εντός των επόμενων ημερών θα συσταθεί το αρμόδιο Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙΣΕΠ), ενώ στα σκαριά είναι οι προκηρύξεις για τις θέσεις.
Η σπουδή δεν είναι μόνο αποτέλεσμα των στενών χρονικών περιθωρίων που θέτει το θεσμικό πλαίσιο και ορίζει ότι ως το τέλος Απριλίου θα πρέπει να έχουν επιλεγεί νέοι γενικοί διευθυντές στα υπουργεία. Μέσα από την αλλαγή αυτή η κυβέρνηση επιδιώκει να σηματοδοτήσει ένα χειροπιαστό δείγμα γραφής για την υλοποίηση της δέσμευσής της προς τους δανειστές περί «απολιτικοποίησης» – ή «αποκομματικοποίησης» κατά την ορολογία του ΣΥΡΙΖΑ – του δημόσιου τομέα. Αξιοσημείωτο είναι ότι για την πρώτη εφαρμογή του νέου συστήματος επιλογής προϊσταμένων δεν εφαρμόζεται το κριτήριο της μοριοδότησης βάσει αξιολόγησης.
Διαδικαστικά, το πρώτο κρίσιμο βήμα ήδη έγινε. Οι υπηρεσίες προσωπικού σε όλο το Δημόσιο σπεύδουν να επανακατατάξουν βαθμολογικά τους υπαλλήλους στο πλαίσιο των κριτηρίων του νόμου για το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών, την αξιολόγηση προσωπικού και την επιλογή προϊσταμένων στο Δημόσιο (Ν. 4369/2016). Η βαθμολογική κατάταξη είναι το αναγκαίο προαπαιτούμενο ώστε όσοι έχουν τον βαθμό Α’ να μπορούν, αν το επιθυμούν και έχουν τις τυπικές προϋποθέσεις, να διεκδικήσουν τη θέση γενικού διευθυντή.
Αντίδραση κομμάτων
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος, ως αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης το 2015, κατηγορούσε την προηγούμενη κυβέρνηση ότι παραμέρισε γενικούς διευθυντές που είχαν επιλεγεί από υπηρεσιακά συμβούλια και τοποθέτησε γενικούς διευθυντές της επιλογής της. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ εμφανίστηκε να αποφεύγει να τους αντικαταστήσει ώσπου να έρθει το νέο σύστημα αξιολόγησης υπαλλήλων, επιλογής προϊσταμένων και επιτελικών στελεχών.
Τελικά αυτό θεσπίστηκε τον Φεβρουάριο του 2016 επί υπουργίας Χριστόφορου Βερναρδάκη, ο οποίος από το βήμα της Βουλής, αλλά και σε κάθε ευκαιρία, δεν σταματά να μιλάει για απαγκίστρωση της δημόσιας διοίκησης από τον κομματισμό. Η ΝΔ ως αξιωματική αντιπολίτευση, όπως και το Ποτάμι, το ΠαΣοΚ, η Ενωση Κεντρώων, έστω με διαφοροποιήσεις, εγκαλούν για ψευδεπίγραφες θεσμικές αλλαγές, αλλά και πρακτικές που δεν συγκρούονται με το πελατειακό κράτος. Σε άλλο μήκος κύματος το ΚΚΕ, αναδεικνύει ότι η γενική κυβερνητική και πολιτική γραμμή κινείται, όπως και πριν, μέσα στη στρατηγική του κεφαλαίου και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με αντιλαϊκούς νόμους και μέτρα που θα έρχονται σωρηδόν.
Οι φιλοδοξίες
Κυβερνητικά στελέχη καλοβλέπουν την αλλαγή των γενικών διευθυντών, σαν απαρχή για μια διοίκηση πιο τεχνοκρατική αλλά και λιγότερο «αντισυριζική», παρότι την ίδια ώρα επιχειρηματολογούν για διαφανή και με αξιοκρατικά κριτήρια επιλογή. Παράλληλα, δημόσιοι υπάλληλοι με αυξημένα τυπικά προσόντα – διδακτορικά, μεταπτυχιακούς τίτλους αλλά και εργασιακή εμπειρία – φιλοδοξούν να περάσουν στην κορυφή της δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας. Μάλιστα, κάποιοι διευθυντές ή γενικοί διευθυντές επιθυμούν να μεταπηδήσουν, συμμετέχοντας σε προκήρυξη, σε θέση γενικής διεύθυνσης άλλου υπουργείου…
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης προσπαθεί να βάλει σε σειρά πολλά και σύνθετα θεσμικά ζητήματα στη δημόσια διοίκηση κατ’ εφαρμογή του Ν. 4369/2016. Είναι ενδεικτικό ότι σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης η επικαιροποίηση των οργανογραμμάτων στα υπουργεία. Για παράδειγμα, στο πρώην υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, όπου σήμερα υπάρχουν τρεις Γενικές Διευθύνσεις, εισηγούνται την προσθήκη μιας επιπλέον – δεν έχουν ληφθεί ακόμη τελικές αποφάσεις. Ανάλογες σκέψεις, για αύξηση ή για μείωση σχήματος, γίνονται και σε άλλα υπουργικά γραφεία.
Αγώνας δρόμου
Η κυβερνητική προσπάθεια είναι να προκηρυχθούν οι θέσεις για γενικούς διευθυντές αφότου θα έχει εγκριθεί η επικαιροποίηση των οργανογραμμάτων. Ακόμη όμως και αν δεν γίνει αυτό ταυτόχρονα παντού, οι προκηρύξεις θα προχωρήσουν – θα εκδοθούν από τον υπουργό Εσωτερικών είτε ως μια πρόσκληση για πολλές θέσεις είτε ξεχωριστές προκηρύξεις θέσεων γενικών διευθυντών.
Αλλωστε, το ηγετικό επιτελείο του υπουργείου Εσωτερικών έχει αποδυθεί σε αγώνα δρόμου κυνηγώντας και τις προθεσμίες που θέτει ο Ν. 4369/2016 (δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 27 Φεβρουαρίου 2016).
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής και τοποθέτησης προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων συγκροτούνται τα Συμβούλια Επιλογής Προϊσταμένων, προκειμένου να επιλέξουν προϊσταμένους Διευθύνσεων και πάει λέγοντας ως την τοποθέτηση προϊσταμένων τμήματος.
Τυπικά προσόντα και συνέντευξη
Ποιοι, από ποιους και πώς επιλέγονται
Το θεσμικό «λάκτισμα» συγκρότησης του ΕΙΣΕΠ, του αρμόδιου πενταμελούς οργάνου για την επιλογή γενικών διευθυντών, αναμένεται σύντομα από τον υπουργό Εσωτερικών. Θα ζητήσει, εκτός άλλων, από τον πρόεδρο του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) να ορίσει δύο μέλη του αλλά και από τον πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους να υποδείξει έναν νομικό σύμβουλο ή πάρεδρο.
Τυπικά προσόντα και συνέντευξη
Ποιοι, από ποιους και πώς επιλέγονται
Το θεσμικό «λάκτισμα» συγκρότησης του ΕΙΣΕΠ, του αρμόδιου πενταμελούς οργάνου για την επιλογή γενικών διευθυντών, αναμένεται σύντομα από τον υπουργό Εσωτερικών. Θα ζητήσει, εκτός άλλων, από τον πρόεδρο του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) να ορίσει δύο μέλη του αλλά και από τον πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους να υποδείξει έναν νομικό σύμβουλο ή πάρεδρο.
Οταν βγουν οι προκηρύξεις, οι υποψήφιοι επιτρέπεται να υποβάλουν αίτηση για περισσότερες θέσεις.
Είναι αξιοσημείωτο ότι μόνο ο υποψήφιος για θέση γενικού διευθυντή εξαιρείται από τον περιορισμό που θέτει ο νόμος, ορίζοντας ότι δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιος για επιλογή σε θέση προϊσταμένου οποιουδήποτε επιπέδου υπάλληλος που αποχωρεί αυτοδικαίως από την υπηρεσία εντός ενός έτους από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των υποψηφιοτήτων. Κατά τη συζήτηση στη Βουλή είχε χαρακτηρισθεί από τη ΝΔ«φωτογραφική» αυτή η εξαίρεση. Πάντως ο υπάλληλος που υποβάλλει αίτηση υποψηφιότητας για επιλογή σε θέση προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης δεσμεύεται ταυτόχρονα με αίτησή του να παραμείνει στην υπηρεσία ως τη λήξη της θητείας σε περίπτωση που επιλεγεί και τοποθετηθεί, όχι όμως πέραν του 67ου έτους της ηλικίας του.
Ως προϊστάμενοι Γενικής Διεύθυνσης επιλέγονται υπάλληλοι ΠΕ ή TE, εφόσον έχουν ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης για ένα έτος τουλάχιστον ή έχουν θητεύσει ως διευθυντές για τρία τουλάχιστον έτη ή είναι κάτοχοι αναγνωρισμένου συναφούς διδακτορικού διπλώματος ή απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) ή κάτοχοι αναγνωρισμένου συναφούς μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, κατέχουν βαθμό Α’ με πλεονάζοντα χρόνο τουλάχιστον οκτώ έτη στον βαθμό αυτόν ή κατέχουν βαθμό Α’ με πλεονάζοντα χρόνο τουλάχιστον δέκα έτη στον βαθμό αυτόν.
Κατά την πρώτη εφαρμογή του νέου συστήματος η μοριοδότηση βάσει τυπικών και εκπαιδευτικών προσόντων θα έχει αυξημένο συντελεστή βαρύτητας (40%), ενώ ενισχυμένη είναι και η μοριοδότηση βάσει της δομημένης συνέντευξης (35%) και λιγότερο η εργασιακή εμπειρία και άσκηση καθηκόντων ευθύνης (25%). Μετά την πρώτη φορά θα εφαρμοστεί το κριτήριο της μοριοδότησης βάσει αξιολόγησης.
Το ΒΗΜΑ
