• Το Εφετείο απέρριψε την έφεση για την προηγούμενη συμφωνία αναδιάρθρωσης, όμως είναι σε εξέλιξη νέα διαδικασία μέσω του εξωδικαστικού • Ελπίδα για διάσωση της ιστορικής συνεταιριστικής οργάνωσης
Μία σημαντική μάχη χάθηκε, αλλά ο πόλεμος για τη σωτηρία του Ελαιουργικού και Αμπελουργικού Συνεταιρισμού Δωδεκανήσου (ΕΑΣΔ) δεν τελείωσε. Το Τριμελές Εφετείο Δωδεκανήσου απέρριψε την έφεση του Συνεταιρισμού, με την οποία ζητούσε την επικύρωση της συμφωνίας αναδιάρθρωσης των οφειλών του βάσει του Ν. 4469/2017. Η απόφαση – εκτενής, τεκμηριωμένη και αυστηρή – αναδεικνύει νομικά και διαδικαστικά κενά που κρίθηκαν καθοριστικά.
Ωστόσο, όπως διαβεβαιώνουν κύκλοι της διοίκησης, έχει ήδη ξεκινήσει εκ νέου η διαδικασία υπαγωγής του Συνεταιρισμού στον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, με στόχο ένα εφαρμόσιμο και ρεαλιστικό πλάνο διάσωσης.
Το χρονικό της υπόθεσης
Η υπόθεση ξεκινά από το 2018, όταν ο ΕΑΣΔ, μαζί με δύο συνοφειλέτες – πρώην διοικητικά του στελέχη – κατέθεσε αίτηση υπαγωγής στον μηχανισμό του Ν. 4469/2017, καθώς βρισκόταν αντιμέτωπος με ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις που ξεπερνούσαν τα 23 εκατομμύρια ευρώ. Το σχέδιο ρύθμισης που προτάθηκε, βασιζόταν στη μεταβίβαση ακινήτων και δικαιώματος προαίρεσης στην Τράπεζα Πειραιώς, ώστε να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων και να διασωθεί η λειτουργία του Συνεταιρισμού.
Η πρόταση εγκρίθηκε από την πλειοψηφία των πιστωτών, κυρίως το ΚΕΑΟ και το Δημόσιο. Ωστόσο, λίγο πριν από την υπογραφή, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προσέθεσε μονομερώς όρο που εξαιρούσε την Τράπεζα Πειραιώς από την υποχρέωση ανάληψης της ακίνητης περιουσίας, καθιστώντας ανεφάρμοστο το σχέδιο. Ο ΕΑΣΔ αναγκάστηκε – υπό την απειλή λήξης της διαδικασίας βάσει του νέου νόμου 4941/2022 – να υπογράψει την τροποποιημένη σύμβαση στις 5 Ιουλίου 2022, επιφυλασσόμενος με εξώδικα.
Η αίτηση για δικαστική επικύρωση απορρίφθηκε από το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ρόδου ως ουσιαστικά αβάσιμη. Κατά αυτής, ο Συνεταιρισμός κατέθεσε έφεση, υποστηρίζοντας ότι οι τροποποιήσεις ήταν παράνομες, καταχρηστικές και αντισυνταγματικές, και πως το Πρωτοδικείο παραβίασε τις διατάξεις του Ν. 4469/2017.
Η κρίση του Εφετείου: Αιχμηρή και απορριπτική
Η απόφαση του Τριμελούς Εφετείου είναι εκτενής και εμβαθύνει σε όλα τα σημεία της υπόθεσης:
• Νομιμότητα της έφεσης: Το δικαστήριο έκρινε την έφεση τυπικά παραδεκτή, καθώς ασκήθηκε εμπρόθεσμα και συνοδευόταν από το απαιτούμενο παράβολο.
• Μη εφαρμοσιμότητα της σύμβασης: Στην ουσία της υπόθεσης, το Εφετείο υιοθέτησε την πρωτοβάθμια κρίση, ότι η σύμβαση αναδιάρθρωσης που υπεγράφη δεν μπορεί να θεωρηθεί έγκυρη, διότι:
– Αποκλείστηκε ουσιώδης όρος της αντιπρότασης που είχε εγκριθεί από τους πιστωτές (δηλαδή η ανάληψη ακινήτων από την Τράπεζα Πειραιώς).
– Ο νέος όρος για εφάπαξ εξόφληση εντός 30 ημερών από την υπογραφή θεωρήθηκε ανέφικτος και μη ρεαλιστικός.
– Το Δικαστήριο θεώρησε πως δεν παραβιάστηκε η αρχή της καλής πίστης, διότι οι σχετικές πιστώτριες εταιρείες (INTRUM και ΠΕΙΡΑΙΩΣ LEASING) είχαν εκφράσει από νωρίς και επανειλημμένα την αντίθεσή τους στη μεταβίβαση ακινήτων και δεν είχαν ψηφίσει θετικά.
• Απόρριψη παρεμβάσεων: Το Εφετείο απέρριψε ως απαράδεκτες τις πρόσθετες παρεμβάσεις υπέρ του ΕΑΣΔ που κατατέθηκαν από άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, καθώς δεν θεμελιώθηκε έννομο συμφέρον.
• Αδυναμία μεταβολής της σύμβασης: Το αίτημα του Συνεταιρισμού να επικυρωθεί η σύμβαση με αλλαγή στο χρονικό όριο εξόφλησης (να ξεκινά από την ημερομηνία επικύρωσης, όχι υπογραφής), επίσης απορρίφθηκε.
Το συνολικό σκεπτικό του Δικαστηρίου εδράζεται σε αυστηρή ερμηνεία της νομιμότητας της σύμβασης και της συνταγματικότητας των όρων της. Παρά τα επιχειρήματα περί παραβίασης της βιωσιμότητας του σχεδίου, κρίθηκε ότι το Δικαστήριο δεν είχε την αρμοδιότητα να μεταβάλει συμφωνηθέντες όρους, ούτε να επιβάλει ρύθμιση που δεν είχε εξασφαλίσει συναίνεση όλων των εμπλεκομένων μερών.
Τι σημαίνει η απόφαση – Και τώρα τι;
Η απόφαση είναι χωρίς αμφιβολία αρνητική για τον ΕΑΣΔ, καθώς ακυρώνει την τελευταία ολοκληρωμένη προσπάθεια ρύθμισης που είχε λάβει την αποδοχή του Δημοσίου και του ΚΕΑΟ.
Ωστόσο, η διοίκηση του Συνεταιρισμού δεν εγκαταλείπει τη μάχη. Ήδη έχει ξεκινήσει διαδικασία υπαγωγής στον νέο εξωδικαστικό μηχανισμό του Ν. 4738/2020, με στόχο τη σύνταξη νέου σχεδίου αναδιάρθρωσης. Το νέο πλαίσιο είναι περισσότερο αυτοματοποιημένο, προβλέπει ρεαλιστικά σενάρια αποπληρωμής και επιτρέπει τη χρήση εργαλείων όπως οι πολλαπλές δόσεις και η συνδυαστική διαγραφή/μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων.
Αρμόδιες πηγές δηλώνουν αισιοδοξία πως, αυτή τη φορά, θα υπάρξει λειτουργικό αποτέλεσμα που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ιστορικού συνεταιρισμού, ο οποίος εξυπηρετεί εκατοντάδες αγρότες και παραγωγούς στα Δωδεκάνησα.
Το Εφετείο είπε το δικό του “όχι” στην αναδιάρθρωση μέσω της προσβαλλόμενης συμφωνίας, αλλά η υπόθεση του ΕΑΣΔ δεν κλείνει εδώ. Το παιχνίδι συνεχίζεται, με την ελπίδα ότι η επόμενη απόπειρα θα έχει τις κατάλληλες βάσεις για να φέρει το πολυπόθητο “ναι” – όχι από τη Δικαιοσύνη, αλλά από την ίδια την πραγματικότητα της βιωσιμότητας.
Τον Συνεταιρισμό εκπροσώπησαν οι δικηγόροι κ.κ. Εριέττα Βενετσιάνου και Μηνάς Τσέρκης.
