Του Γιάννη Ρέτσου
Μια από τις αδιαμφισβήτητες επιτυχίες του ελληνικού τουρισμού στα χρόνια της μεγάλης κρίσης, ήταν και η εμπέδωση του ρόλου και της προσφοράς του στην ελληνική οικονομία, αλλά και στην προσπάθεια εξόδου της χώρας από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης.
Χρειάζεται όμως να τονίσουμε ότι τα επτά χρόνια της κρίσης δεν ήταν ανέφελα και εύκολα για κανέναν στο χώρο του τουρισμού. Ούτε για τους επιχειρηματίες, ούτε φυσικά και για τους εργαζόμενους στο κλάδο. Έγιναν τεράστιες προσπάθειες, μεγάλες θυσίες, επικράτησε όμως λογική και διάθεση συνεννόησης. Λειτουργήσαμε ενωμένοι, με μετριοπάθεια και παρά τις διαρκείς αντιξοότητες τελικά καταφέραμε να βγούμε ισχυροί. Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα που κρατάμε. Παρά τις δυσκολίες και τις αλλεπάλληλες σοβαρές κρίσεις που αντιμετωπίζαμε, η δύναμη που μας έδωσε η ενότητα του τομέα ήταν κάτι παραπάνω από πολύτιμη. Μας έκανε δίκαια τους πρωταγωνιστές της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό αποδεικνύεται από όλες τις μελέτες και τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα προηγούμενα χρόνια. Το βασικότερο στοιχείο είναι ότι ο τουρισμός σε δύσκολα χρόνια μεγάλης ύφεσης και πρωτοφανούς συρρίκνωσης, συνέβαλε άμεσα και έμμεσα στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας. Αποτέλεσε το βασικό πλεονέκτημα της ελληνικής οικονομίας, αφού ακόμα και στις πιο αρνητικές χρονιές λειτούργησε ως ανάχωμα στην ύφεση, παρουσιάζοντας ανάπτυξη 40%, “κρατώντας” ουσιαστικά το ΑΕΠ της χώρας. Για να έχουμε μια πλήρη εικόνα, ας υπολογίσουμε ότι ο κλάδος των κατασκευών είχε πτώση της τάξης του 70%, με ότι φυσικά αυτό συνεπάγεται για τις παράπλευρες απώλειες στην οικονομία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε τρεις νησιωτικές περιφέρειες, στην Κρήτη, το Ιόνιο και το Νότιο Αιγαίο, ο τουρισμός συνεισέφερε άμεσα στη δημιουργία πάνω από 50% του ΑΕΠ αυτών των Περιφερειών. Οι τρεις αυτές περιφέρειες έχουν από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα, κάτι που ενισχύει τη θέση μας ότι ο τουρισμός αναζωογονεί τις τοπικές κοινωνίες, δημιουργεί συνθήκες ευημερίας, βοηθάει να μείνει ο κόσμος στον τόπο του και να μην μεταναστεύσει και φυσικά συμπαρασύρει και άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πολλαπλασιαστής του τουριστικού τομέα είναι ιδιαίτερα υψηλός και εκτιμάται σε 2.1 με 2.65, ανάλογα με τη μελέτη (ΙΟΒΕ και ΚΕΠΕ αντίστοιχα). Με απλά λόγια, για κάθε για κάθε 1 ευρώ που παράγεται στον “στενό” τουριστικό τομέα, παράγεται άλλο 1.65 στην ευρύτερη οικονομία. Για παράδειγμα, έχουμε επίδραση στην εστίαση, στην αγροτική παραγωγή, που μπορεί και πρέπει ακόμα περισσότερο να συνδεθεί με τον τουρισμό, και επιπλέον στις κατασκευές, κάτι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και λόγω της βουτιάς που υπήρξε σε αυτές όπως προαναφέραμε. Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν την πάγια θέση μας, πως τα οφέλη του τουρισμού διαχέονται στο σύνολο της οικονομίας και τα χρήματα δεν ανακυκλώνονται μέσα στον κλάδο. Συμπληρωματικά, σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), μόνο το 13% των εισερχόμενων εσόδων επανεξάγεται. Κατά κύριο λόγο, αυτό το ποσοστό αφορά σε προϊόντα γεωργικής παραγωγής, δεδομένου πως τα ελληνικά δυστυχώς δεν καλύπτουν το σύνολο της ζήτησης.
Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε και τη συμβολή του τουρισμού στην καταπολέμηση της ανεργίας. Με βάση τα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας, το Σεπτέμβριο του 2016, το 82,8% της αύξησης της μισθωτής απασχόλησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2016 στο σύνολο της οικονομίας (253.945 άτομα) οφείλεται στον τουριστικό τομέα (210.226). Είμαστε βέβαιοι ότι και τα φετινά στοιχεία θα είναι εξίσου εντυπωσιακά, ιδιαίτερα αν σε αυτά προσθέσουμε τις θέσεις των αυτοαπασχολουμένων στις χιλιάδες μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και στις δεκάδες χιλιάδες τουριστικές επιχειρήσεις. Μην ξεχνάμε ότι ο τουριστικός τομέας είναι πλέον μεγαλύτερος εργοδότης από το Δημόσιο. Το 20-30% του συνόλου των απασχολουμένων ασχολούνται αμέσως ή εμμέσως με τον τουρισμό.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι φυσικά η πολύτιμη στήριξη των ασφαλιστικών ταμείων σε όλα τα κρίσιμα χρόνια που οι ασφαλιστικές εισφορές μειώνονταν δραματικά από την γενικότερη συρρίκνωση της οικονομίας.
Σήμερα λοιπόν που η τουριστική περίοδος του 2017 έχει ήδη μπει για τα καλά, εμείς οφείλουμε και πάλι να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας προσφέροντας τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες, να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες που προκύπτουν, να μην επαναπαυόμαστε στις επιτυχίες μας. Δεν αρκούν όμως μόνο αυτά. Η οριστική ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης αποτελεί μια βασική προϋπόθεση για να πάει καλά η ελληνική οικονομία και φυσικά μαζί της και ο τουρισμός. Το μόνο που δε χρειάζεται αυτή τη στιγμή, είναι το 2017 να είναι έτος αποσταθεροποίησης και αβεβαιότητας. Η γενικότερη διεθνής αστάθεια θα πρέπει να μας κάνει ιδιαίτερα προσεκτικούς σε όλες μας τις κινήσεις. Η Ελλάδα έχει όλους τους λόγους για να αποτελέσει σημείο σταθερότητας. Το τουριστικό προϊόν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε όλες τις διεθνείς ή τις εσωτερικές αναταράξεις. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια επιστροφή στην κανονικότητα. Χωρίς αιφνιδιασμούς, χωρίς νέα μέτρα που επιβαρύνουν το τουριστικό πακέτο, με περισσότερη αρωγή από την πολιτεία όπου χρειάζεται και φυσικά με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας. Οι παραπάνω προϋποθέσεις είναι αναγκαία συνθήκη για να εξακολουθήσουμε, ακόμα πιο ισχυροί, να αποτελούμε το ισχυρό πλεονέκτημα της ελληνικής οικονομίας.
*Ο κ. Ρέτσος είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων.
capital.gr
