Στα αχαρτογράφητα νερά της απλής αναλογικής πλέουν από τον ερχόµενο Σεπτέµβριο 231 δήµοι και 7 περιφέρειες όπου οι δήµαρχοι και οι περιφερειάρχες που εκλέχθηκαν στον δεύτερο γύρο δεν διαθέτουν δεδοµένη πλειοψηφία στο Δηµοτικό/ Περιφερειακό Συµβούλιο για να περνούν τις αποφάσεις που αφορούν µεγάλα και µικρά θέµατα.
Η απλή αναλογική στην εκλογή των δηµοτικών και περιφερειακών συµβουλίων ήταν βασικό στοιχείο του νόµου «Κλεισθένης» που ψηφίσθηκε πέρυσι από την κυβέρνηση. Προηγήθηκε µακρά συζήτηση στην οποία η Νέα Δηµοκρατία και αυτοδιοικητικοί παράγοντες του χώρου της προέταξαν µε κάθε δυνατό τρόπο την καταστροφή που έρχεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ηρθε όµως πλέον η ώρα που άρχισαν να φαίνονται τα πρώτα πρακτικά αποτελέσµατα του «Κλεισθένη» µε βάση τα αποτελέσµατα των πρόσφατων εκλογών. ∆ηλαδή, στον πρώτο γύρο υπήρξαν µόνον 101 δήµαρχοι και 6 περιφερειάρχες που εξελέγησαν µε απόλυτη πλειοψηφίααφού κατάφεραν να συγκεντρώσουν το «50% συν µία ψήφο».
Οµως σε επτά περιφέρειες και 229 δήµους κανείς δεν ξεπέρασε το 50% και χρειάστηκε δεύτερος γύρος προκειµένου να αναδειχθούν νικητές. Ελλειψη πλειοψηφίας υπάρχει σε άλλους δύο, στην Ορεστιάδα και τη Γαύδο, λόγω ενός «τεχνικού ελαττώµατος» του «Κλεισθένη». Στον Δήµο Ορεστιάδας εξελέγη µε την πρώτη ο Β. Μαυρίδης, αλλά το 50,02% που πήρε τού επέτρεψε να έχει 16 έδρες σε σύνολο 33. Στη Γαύδο εξελέγη η Μανωλία Στεφανάκη µε 50,29% αλλά εξασφάλισε 6 από τις 13 έδρες.
Οι εκλεγµένοι εκεί περιφερειάρχες και δήµαρχοι έµειναν µε τους περιφερειακούς και δηµοτικούς συµβούλους που είχαν εκλέξει στον πρώτο γύρο. Αντιθέτως, στο προηγούµενο σύστηµα, όποιος κέρδιζε στον δεύτερο γύρο, λάµβανε αυτόµατα «δώρο» τόσους συµβούλους ώστε να έχει τουλάχιστον πλειοψηφία 60%!
Κλασικό παράδειγµα ο Γ. Καµίνης, που το 2014 εξασφάλισε από την πρώτη Κυριακή 5 συµβούλους και τη δεύτερη άλλους 24 για να έχει 29 σε σύνολο 49 εδρών.
«Περισσότερη δηµοκρατία»
Απέναντι στον ορατό κίνδυνο να προκύψει ακυβερνησία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο γραµµατέας του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρλέτης, που ήταν και αρχικός εισηγητής ως υπουργός Εσωτερικών, τοποθετήθηκε χθες µιλώντας για «περισσότερη δηµοκρατία» που θα φέρει «µεγαλύτερη συνεργασία και διαφάνεια στους δήµους».
Μιλώντας στο CNN Greece, ο κ. Σκουρλέτης υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι η απλή αναλογική «μεταφέρει το κέντρο λήψης των αποφάσεων στα Δημοτικά Συμβούλια υπερβαίνοντας το δημαρχοκεντρικό μοντέλο» και ευνοεί την «κουλτούρα των συνεργασιών που θα δώσει νέα ώθηση στη λειτουργία των δήμων καθώς και στην επίλυση των τοπικών ζητημάτων». Τόνισε επίσης ότι «η απλή αναλογική δημιουργεί όρους διαφάνειας και χρηστής διαχείρισης στη λειτουργία των δήμων, όταν είναι γνωστό ότι κατά το παρελθόν σε πολλές περιπτώσεις η Αυτοδιοίκηση είχε ταλαιπωρηθεί από κακοδιαχείριση και αδιαφάνεια».
Στη διάρκεια της δημόσιας αντιπαράθεσης που έγινε για τον «Κλεισθένη» και τη σκληρή κριτική της Νέας Δημοκρατίας για την επικείμενη ακυβερνησία, η κυβέρνηση είχε υποστηρίξει ότι η κυβερνησιμότητα δεν κινδυνεύει αλλά ενδυναμώνεται, διότι η απλή αναλογική επιβάλλει προγραμματικές συμφωνίες πάνω από το τραπέζι, επειδή οι αποφάσεις δεν εξαρτώνται πια μόνο από μία ισχυρή παράταξη, που έχει τεχνητή πλειοψηφία, αλλά από το σύνολο του συμβουλίου. Επίσης, ο Κλεισθένης δίνει και τεχνικές διεξόδους, όπως με την αποκαλούμενη «δημιουργική λευκή ψήφο», καθώς οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τη διαμόρφωση της πλειοψηφίας, ενώ ο ετήσιος προϋπολογισμός θα ψηφίζεται ανά κωδικό και όχι συνολικά.
4+3 περιπτώσεις
Η πιο ενδεικτική περίπτωση είναι εκείνη του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπου ο νέος δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας θα κληθεί να διοικήσει με τους 7 συμβούλους (σε σύνολο 49 εδρών) τους οποίους εξασφάλισε την πρώτη Κυριακή λαμβάνοντας 14,93%. Θα πρέπει δηλαδή να εξασφαλίζει για κάθε απόφαση τουλάχιστον 18 ψήφους από άλλες παρατάξεις και αυτό σημαίνει ότι θα χρειάζεται τη στήριξη τουλάχιστον των δύο από τις τρεις μεγαλύτερες παρατάξεις (Ταχιάος 11 έδρες, Ορφανός 7 έδρες, Νοτοπούλου 7 έδρες). Με το παλιό σύστημα, ο Κ. Ζέρβας θα είχε ήδη 29 συμβούλους και λιγότερες παρατάξεις θα μοιράζονταν από ελάχιστες θέσεις.
Αλλη ακραία περίπτωση είναι εκείνη του Δήμου Ηλιούπολης. Εδώ εξελέγη στον δεύτερο γύρο ο Γ. Χατζηδάκης που είχε λάβει την πρώτη Κυριακή 15,92% και 6 έδρες σε σύνολο 41! Για να μπορέσει να κυβερνήσει και να καλύψει το «κενό» έως τις 21 έδρες, θα πρέπει να συνεργαστεί τουλάχιστον με δύο ακόμη παρατάξεις εφόσον περιλαμβάνεται σε αυτές εκείνη του απερχόμενου δημάρχου Β. Βαλασόπουλου που είχε έρθει πρώτος και διαθέτει 13 συμβούλους.
Στα Χανιά, ο Π. Σημανδηράκης είχε βγει δεύτερος την πρώτη Κυριακή με 19,09% και 13 έδρες αλλά επικράτησε και θα πρέπει να περάσει αποφάσεις από ένα συμβούλιο με 49 έδρες.
Στη Λευκάδα, ο Χ. Καλός διαθέτει μόλις 6 έδρες σε σύνολο 33, αφού πήρε στον πρώτο γύρο 17,3%.
Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε δύο περιφέρειες. Στο Βόρειο Αιγαίο, ο Κ. Μουτζούρης διαθέτει 10 έδρες σε σύνολο 41 και στα Ιόνια η Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου 12 σε σύνολο 41. Αλλά και στην Αττική, ο κ. Πατούλης (37,63% στον πρώτο γύρο) έχει 38 έδρες σε σύνολο 101 και θα πρέπει να εξασφαλίσει συμμαχίες.
Γιώργος Ιωακειμίδης: «Στην Αυτοδιοίκηση δεν υπάρχει κουλτούρα συνεργασιών»
«Ξέραμε από την αρχή ότι με την απλή αναλογική θα είχαμε αρκετές δυσκολίες στη διακυβέρνηση πολλών δήμων» λέει ο δήμαρχος Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης, ευχόμενος να επικρατήσουν η ωριμότητα και «η αγάπη για τις πόλεις μας». Μπορεί ο κ. Ιωακειμίδης να μην αντιμετωπίζει ο ίδιος το πρόβλημα (καθώς εξελέγη δήμαρχος για έβδομη φορά και με ποσοστό 64,88%, έχοντας στήριξη από πέντε κόμματα), ωστόσο έχει μακρά πείρα καθώς είναι μέλος και στο ΔΣ της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας.
Λίγες έδρες
Και με βάση αυτή, λέει στο «Εθνος»: «Βλέπουμε δεκάδες δήμους στους οποίους ο δήμαρχος που βγήκε τη δεύτερη Κυριακή έχει λίγες έδρες από την πρώτη. Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο -και αυτό συνέβη σε αρκετές περιπτώσειςσε δήμους με πολλά ψηφοδέλτια, όπου οι υποψήφιοι της δεύτερης Κυριακής δεν είχαν ξεπεράσει σε κάποιες περιπτώσεις ούτε το 20%». «Αντιλαμβάνομαι ότι η διακυβέρνηση την επόμενη μέρα θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, διότι θα πρέπει να βρεθούν 3 ή 4 συνδυασμοί μαζί για να εξασφαλίζονται πλειοψηφίες, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο με τη σημερινή πραγματικότητα διότι δεν υπάρχει κουλτούρα συνεργασιών μεταξύ διαφορετικών παρατάξεων. Αυτό δείχνει ότι είναι πολύ πιθανό να οδηγηθούμε σε μια ακυβερνησία, με καταστροφικές συνέπειες για τις πόλεις αυτές. Είναι υπαρκτός ο φόβος ότι θα πρωτεύσει στη συνείδηση κάποιων παρατάξεων το σκεπτικό να μην παραγάγει κανένα έργο η δημοτική Αρχή για να μπορέσουν στις επόμενες εκλογές να διεκδικήσουν οι επικεφαλής τους τον δήμο. Εύχομαι να υπάρξει ωριμότητα και να υπερισχύσει η αγάπη για τις πόλεις μας, ώστε να μπορέσουν να βρεθούν λύσεις κυβερνησιμότητας την επόμενη μέρα».
Άκης Κατωπόδης: «Αισιοδοξία, αν και καμία παράταξη δεν δηλώνει προθυμία για συμμαχία»
O επανεκλεγείς δήμαρχος Βύρωνα Ακης Κατωπόδης, που επικράτησε στον δεύτερο γύρο με 50,37%, έχοντας εξασφαλίσει στον πρώτο γύρο μόλις 9 έδρες σε σύνολο 41 (είχε λάβει 22,03%), δηλώνει αισιόδοξος και έτοιμος να ξεκινήσει μέσα στο καλοκαίρι διαβουλεύσεις με τους άλλους επτά συνδυασμούς που εξέλεξαν συμβούλους, με στόχο να προκύψει «προγραμματική συμφωνία με όσους συμφωνήσουμε». «Ξεκινήσαμε μια προσπάθεια συζήτησης με άλλες παρατάξεις πριν από τον δεύτερο γύρο και θα τη συνεχίσουμε τώρα πιο ολοκληρωμένα» λέει ο κ. Κατωπόδης, ένας από τους λίγους δημάρχους που επικράτησαν με τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ: «Στόχος είναι να διαμορφώσουμε συμμαχίες συνεργασίας πάνω σε ένα πρόγραμμα κοινά αποδεκτό. Ετοιμάζουμε ένα κείμενο αφού μελετήσουμε τα προγράμματα και των άλλων συνδυασμών και θα τους καλέσουμε να συνεργαστούμε. Υπάρχουν όμως, δυστυχώς, και εκείνοι που επιλέγουν να ασκούν αντιπολίτευση και τίποτε άλλο»… Αν κάποιος πει ότι συνεργάζεται και στη συνέχεια υποσκάπτει τη συμφωνία; «Ο κίνδυνος αυτός είναι υπαρκτός. Αν κάποιος όμως συμφωνήσει, αναλάβει μέρος του προγράμματος και ταυτόχρονα τις αντίστοιχες θέσεις ευθύνης, θα είναι δύσκολο να μην το τηρήσει. Αν μια παράταξη αναλάβει την αντιδημαρχία Πρασίνου, για παράδειγμα, θα κληθεί να εξηγήσει για ποιον λόγο δεν τηρεί τα συμφωνηθέντα» λέει ο δήμαρχος Βύρωνα.
Διαβουλεύσεις
Παραδέχεται ότι έως τώρα καμία από τις παρατάξεις δεν έχει δηλώσει προθυμία για συνεργασία, αλλά ο ίδιος παραμένει αισιόδοξος. «Εχουμε χρόνο μέσα στο καλοκαίρι να επιχειρήσουμε τις συνεργασίες. Θα χρησιμοποιήσουμε και τις άλλες δυνατότητες που δίνει ο “Κλεισθένης”, όπως τα τοπικά δημοψηφίσματα και οι ανοιχτές διαβουλεύσεις με τον κόσμο» προσθέτει. Υπενθυμίζει, τέλος, ότι και στην προηγούμενη θητεία του, όταν ο συνδυασμός του έχασε την πλειοψηφία και έμεινε με 18 έδρες, κατάφερε να βρει λύσεις: «Περάσαμε τον προϋπολογισμό με τη δεύτερη ή την τρίτη φορά και αφού μέσα από διαβούλευση καταφέραμε να πείσουμε άλλες παρατάξεις, αφού συμφωνήσαμε μέσα από αντιπροτάσεις και αλλαγές στο σχέδιο που είχαμε αρχικά καταθέσει».
