Σχέδια έκτακτης ανάγκης κάνουν οι ελληνικές τράπεζες, για πιθανό «bail-in» στις καταθέσεις, εν μέσω φόβων ότι η χώρα οδηγείται σε οικονομική κατάρρευση, σύμφωνα με τους Financial Times.
Ενα ελληνικό bail-in θα μπορούσε να μοιάζει με το πλάνο διάσωσης που είχε συμφωνηθεί για την Κύπρο το 2013, γράφουν οι Financial Times, όταν τα χρήματα των καταθετών «κατασχέθηκαν», για να καλυφθούν οι τράπεζες, με ένα «κούρεμα» που επιβλήθηκε στις ανασφάλιστες καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
Το πλάνο θα μπορούσε να εφαρμοστεί ως μέρος μίας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, η οποία θα συμφωνούνταν με τους δανειστές. «Το κούρεμα θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο μίας συνολικής αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα, αφότου η Ελλάδα επιστρέψει σε πρόγραμμα διάσωσης», ανέφερε μία πηγή των Financial Times για το θέμα. «Δεν είναι κάτι που πρόκειται να συμβεί αμέσως», συμπλήρωσε.
Αξιωματούχοι της ευρωζώνης ανέφεραν ότι δεν έχει ληφθεί απόφαση για εκκαθάριση όποιας ελληνικής τράπεζας ή για bail-in στις καταθέσεις, μία διαδικασία που θα μπορούσε να ξεκινήσει με την δήλωση της ΕΚΤ ότι οι τράπεζες είναι αφερέγγυες, ή αν τραβήξει την «πρίζα» της έκτακτης χρηματοδότησης.
Με τις τράπεζες κλειστές από τη Δευτέρα, τους Ελληνες να μπορούν να κάνουν ανάληψη από ΑΤΜ μόνο 60 ευρώ την ημέρα και τις εντολές κίνησης να απαιτούν έγκριση από ειδική επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών και της ΤτΕ, δύο ανώτατοι τραπεζίτες της Αθήνας δήλωσαν στους Financial Times ότι τα αποθέματα της χώρας σε ρευστό μπορούν να εφοδιάζουν τα ΑΤΜ μόνο μέχρι τα μέσα της επόμενης εβδομάδας.
Με δεδομένο ότι αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα καθορίσει πόσο γρήγορα η Ελλάδα θα καταλήξει σε συμφωνία με τους δανειστές, η φερεγγυότητα των ελληνικών τραπεζών δεν είναι μεν ζήτημα αυτή τη στιγμή, αλλά προφανώς οι τράπεζες θα επηρεαστούν από πόσο σύντομα η χώρα θα μπει σε νέο πρόγραμμα, τόνισε ένας από τους τραπεζίτες.
Οι ελληνικές καταθέσεις είναι εγγυημένες μέχρι τα 100.000 ευρώ, σύμφωνα με τις τραπεζικές οδηγίες της ΕΕ, αλλά το ταμείο εγγύησης καταθέσεων της Ελλάδας ανέρχεται σε μόλις 3 δισεκατομμύρια ευρώ, που δεν θα είναι αρκετά για να καλύψουν τη ζήτηση σε περίπτωση μίας τραπεζικής κατάρρευσης, σημειώνουν οι Financial Times.
Μετά από έξι μήνες εκροής, έχουν απομείνει λίγες καταθέσεις που να ξεπερνούν τα 100.000 ευρώ, προσθέτει το δημοσίευμα. «Είναι λογικό οι τράπεζες να εξετάζουν επιβολή κουρέματος στους μικρούς καταθέτες ως μέρος μίας ανακεφαλαιοποίησης. Θα μπορούσε ακόμη και να θεωρηθεί ως ένας εφάπαξ φόρος», ανέφερε ένας αναλυτής στους Financial Times.
Νωρίτερα το ρεπορτάζ του Thetoc έγραφε
Το αποτέλεσμα της κάλπης του δημοψηφίσματος θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και την τροπή που θα πάρουν οι εξελίξεις για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, πότε δηλαδή και πως θα ανοίξουν τα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας.
Σε οριακό σημείο η ρευστότητα
Η ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών βρίσκεται πλέον σε οριακό σημείο, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες έχει εξαντληθεί το απόθεμα των χαρτονομισμάτων των 20 ευρώ, με αποτέλεσμα ο κόσμος που κάνει αναλήψεις να παίρνει μόνο χαρτονομίσματα των 50 ευρώ.
Η Τράπεζα της Ελλάδος να βρίσκεται από την Πέμπτη σε ανοικτή γραμμή με την ΕΚΤ έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα το ζήτημα και να μπορέσουν οι τράπεζες να τροφοδοτούν με μετρητά τα ATMs. Το σχέδιο αυτή τη στιγμή είναι να αξιοποιηθεί των stock των χαρτονομισμάτων των 100, των 200 και των 500 ευρώ που διαθέτουν ακόμη οι τράπεζες. Φυσικά, με το όριο των 60 ευρώ ημερησίως αυτά τα χαρτονομίσματα δεν μπορούν να κινηθούν. Μπορούν ωστόσο να ανταλλαχθούν στην ΕΚΤ με χαρτονομίσματα των 10,20 και 50 ευρώ τα οποία και θα… ταΐσουν τα άδεια ΑΤΜs.
Η σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών
Το απόγευμα της Παρασκευής πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών για την κατάσταση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με τη συμμετοχή τραπεζιτών. Στη σύσκεψη συμμετείχαν -από την πλευρά της κυβέρνησης- ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης και ο υπουργός αναπληρωτής Οικονομικών, Δημήτρης Μάρδας.
Σε δηλώσεις της μετά το πέρας της σύσκεψης, η επικεφαλής της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών κ. Κατσέλη, ανέφερε ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ένα «μαξιλάρι ρευστότητας» 1 δισ. ευρώ, αλλά μετά τη Δευτέρα η ρευστότητα εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
«Η ρευστότητα είναι διασφαλισμένη μέχρι τη Δευτέρα, από εκεί και πέρα εξαρτάται από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», δήλωσε η κ. Κατσέλη και πρόσθεσε: «Το μαξιλάρι ρευστότητας που έχουμε είναι 1 δισ.».
Πως προέκυψε το 1 δισ.
Πώς όμως προέκυψε αυτό το «μαξιλάρι» του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ που δίνει τη δυνατότητα στα κυβερνητικά στελέχη να δηλώνουν επίσημα –σε σχετική δήλωση προχώρησε και ο κ. Δραγασάκης- ότι τα ATMs θα είναι φορτωμένα με μετρητά και κατά της διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Στοιχεία που επικαλέστηκε τραπεζικό στέλεχος που μετείχε στη σύσκεψη δείχνουν ότι τα capital controls λειτούργησαν περιοριστικά και «κούρεψαν» τις αναλήψεις ακόμη περισσότερο από ότι είχε αρχικά προϋπολογιστεί.
Συγκεκριμένα:
1. Οι αναλήψεις μετρητών από τα ATMs είχαν προϋπολογιστεί σε 600 εκατ. ευρώ και τελικώς οι αναλήψεις έφτασαν στα 390 εκατ. ευρώ (σ.σ σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι εξαφανίστηκαν τα 20ευρα με αποτέλεσμα αυτομάτως να πέσει de facto το όριο της ανάληψης στα 50 ευρώ.
2. Από την καταβολή των συντάξεων είχε προϋπολογιστεί οι αναλήψεις να διαμορφωθούν στα 350 εκατ. ευρώ και τελικώς έφυγαν μόλις 80 εκατ. ευρώ. Προφανώς οι ουρές αποθάρρυναν πολλούς συνταξιούχους από το να «διεκδικήσουν» τα 120 ευρώ.
3. Οι ειδικές εγκρίσεις (σ.σ αναλήψεις για ιατρικούς λόγους, μεταφορά χρημάτων σε φοιτητές και αγορά πρώτων υλών από το εξωτερικό) είχε προϋπολογιστεί στα 650 εκατ. ευρώ και τελικώς δόθηκαν 400 εκατ. Ευρώ.
Τα σενάρια για τις τράπεζες
Οι εξελίξεις των επόμενων ημερών θα κρίνουν σε ένα μεγάλο βαθμό και το μέλλον των τραπεζών. Ποια είναι όμως τα πιθανά σενάρια;
Στην περίπτωση που το δημοψήφισμα αποτελέσει έναυσμα για τη ύπαρξη συμφωνίας, τότε αναμένεται να αποκατασταθεί η ροή της παροχής ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι κάτι τέτοιο δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα ανοίξουν άμεσα οι τράπεζες. Το πιθανότερο σενάριο σε μια τέτοια περίπτωση είναι ότι θα υπάρξει σταδιακή αύξηση στο πλαφόν των αναλήψεων και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα αρχίσουν να εκτελούνται κανονικά και υπόλοιπες λειτουργίες του τραπεζικού συστήματος.
Παρά το γεγονός ότι οι κεφαλαιακοί έλεγχοι θα αρχίσουν να «χαλαρώνουν», αναμένεται να διατηρηθούν (με μεγαλύτερο πλαφόν) για αρκετό καιρό, μέχρι την πλήρη κατάργησή τους.
Σε περίπτωση που μετά το δημοψήφισμα δεν υπάρξει παράθυρο συμφωνίας, τότε όλα τα βλέμματα στρέφονται στη στάση που θα κρατήσει το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με το θέμα της παροχής ρευστότητας ή ακόμη και ενός ενδεχόμενου κουρέματος των collateral.
Υπενθυμίζεται ότι -όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία- το ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχεδιάζει να συζητήσει ξανά για την παροχή έκτακτης ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες τη Δευτέρα, μετά το δημοψήφισμα της Κυριακής.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Μιλάνο την Πέμπτη, το μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ κ. Bonnici υπογράμμισε ακόμη ότι η αξία των collateral τα οποία οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να προσφέρουν για να πάρουν έκτακτη ρευστότητα μέσω του ELA «θα εξαρτηθεί από την απόφαση της Ελλάδας» στο δημοψήφισμα. «Ο ELA δεν είναι ένα απεριόριστο κεφάλαιο», σημείωσε ο Bonnici.
Δεν μπορούμε να πάρουμε απόφαση για τον ELA για τις ελληνικές τράπεζες πριν από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, δήλωσε την Παρασκευή ο ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Βίτορ Κονστάνσιο,σε ομιλία του σήμερα στη Λιθουανία. Οπως τόνισε, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα κρίνει τη συμφωνία και θα επηρεάσει τις αποφάσεις της ΕΚΤ.
Ωστόσο, όπως προειδοποίησε, θα είναι δύσκολη η επίτευξη συμφωνίας Ελλάδας – δανειστών μετά από ενδεχόμενο «Όχι» στο δημοψήφισμα. «Θα είναι πιο εύκολο να συμφωνηθεί οικονομική βοήθεια για την Ελλάδα, αν υπάρξει «ναι» στο δημοψήφισμα. Η αντίδραση των αγορών στο ελληνικό δημοψήφισμα είναι σημαντική, πρόσθεσε ο Κονστάνσιο ωστόσο υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ έχει τα εργαλεία να μετριάσει τις τυχόν αρνητικές επιπτώσεις.
Τι θα κάνει ο EFSF
Ένα δεύτερο ζήτημα ωστόσο γεννάται σχετικά με τη στάση που θα κρατήσει ο EFSF. To συμβούλιο του EFSF αποφάσισε την Παρασκευή να προχωρήσει σε μια επιφύλαξη δικαιωμάτων για τα δάνεια προς την Ελλάδα και να μην τα καταστήσει άμεσα απαιτητά, μετά τη μη αποπληρωμή του ΔΝΤ από την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τη ανακοίνωση, το Διοικητικό Συμβούλιο του EFSF αποφάσισε να μην ζητήσει την άμεση εξόφληση των δανείων ούτε να παραιτηθεί του δικαιώματός του για δράση (οι άλλες δυο επιλογές που υπήρχαν). Η κατάσταση θα παρακολουθείται συνεχώς και το EFSF θα επανεξετάζει τακτικά τη θέση του, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Στην απευκταία περίπτωση που ο EFSF προχωρήσει στο να καταστήσει άμεσα απαιτητά αυτά τα δάνεια, τότε καθίστανται ευάλωτες και οι τράπεζες ανάλογα με το βαθμό έκθεσης τους στο δημόσιο τομέα όσον αφορά τα ομόλογα που έχουν αγοράσει και τα έντοκα γραμμάτια.
Στην περίπτωση λοιπόν που οι τράπεζες χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση τότε ανοίγει και το ενδεχόμενο του bail-in, στο οποίο θα κληθούν να συμβάλουν κατά σειρά οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και σε περίπτωση που δεν επαρκέσουν τα κεφάλαια, οι καταθέτες με κούρεμα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) -ως κεντρική Τράπεζα της ευρωζώνης- εποπτεύει αλλά δεν εγγυάται τις καταθέσεις. O φορέας που εγγυάται τις καταθέσεις είναι το ελληνικό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων-Επενδύσεων, το οποίο όμως διαθέτει αυτή τη στιγμή -σύμφωνα με εκτιμήσεις- ένα πολύ μικρό ποσό μεταξύ 3 έως δισ. Η λήξη του προηγούμενου προγράμματος, απέκλεισε και τη δυνατότητα μιας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέσω των 10,9 δισ. που ήταν διαθέσιμα για αυτόν τον σκοπό.
